Charter: Urkunden (1058-1899) 1104 X 24
Signature: 1104 X 24
Add bookmark
Edit charter (old editor)
24. Oktober 1104, Rom, Lateran
Papst Paschal II. gewährt Abt Hartmann und dem Stifte zu Göttweig seinen Schutz, bestätigt den Besitz des Stiftes und ertheilt diesem benannte Rechte.Source Regest:
FUCHS, Göttweig I (=FRA II/51, Wien 1901) S. 29, Nr. 16
FUCHS, Göttweig I (=FRA II/51, Wien 1901) S. 29, Nr. 16
Current repository:
Stiftsarchiv Göttweig (http://www.stiftgoettweig.or.at)
Stiftsarchiv Göttweig (http://www.stiftgoettweig.or.at)
Bleibulle an einer roth-gelb-grünen Seidenschnur, welche durch 3 Löcher im Buge gezogen war, abgerissen, jedoch noch erhalten.Die Bleibulle zeigt auf d. Apostelseite (37) rechts d. Kopf des hl. Paulus mit d. Ueberschrift: SPAÓ., links den des hl. Petrus mit der Ueberschrift: SPE, beide Köpfe mit Gloriolen durch ein Kreuz geschieden, das die Hand des hl. Petrus hält. Auf der Namenseite des Papstes: + PAS | CHALIS | PP II.
Material: Pergament


Copie in Cod. C f. 315.
| Paschalis episcopus, servus servorum dei, venerabili filio Hartmannoa Goteuuigensi abbati eiusque successoribus regulariter promovendis imperpetuum. | Austri terram inhabitantibus per prophetam dominus precipit cum panibus occurreri fugienti. Idcirco te fili karissime Artmanneb et fratres tuos de seculo ad omnipotentis dei servitium aversos et ad eius faciem festinantes gratanter excipimus et per sancti spiritus gratiam sedis apostolicê munimine confovemus. Per pressentis igitur privilegii paginam apostolica auctoritate statuimus, ut quêcunque hodie idem cenobium possidet sive in futurum concessione pontificum, liberalitate principum vel oblatione fidelium iuste atque canonice poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. Decernimus ergo, ut nulli omnino hominum liceat idem monasterium temere perturbare autc eius possessiones aufere vel ablatas retinere, minuere vel temerariis vexationibus fatigare, sed omnia integra conserv[e]nturd eorum, pro quorum sustentatione et gubernatio[n]ee concessa sunt usibus omnimodis profutura, salva Pataviensis episcopi canonica reverentia, cui tamen omnino non liceat vexationem aliquam vel consuetudinem, quê regularium quieti noceat, irrogare. Crisma, oleum sanctum consecrationes altarium sive basilicarum ordinationes monachorum, qui ad sacros fuerint ordines promovendi, ab episcopo, in cuius diocesi estis, accipietis, siquidem gratiam atque communionem apostolicê sedis habuerit, et si ea gratis ac sine pravitate voluerit exhibere. Alioquin liceat vobis catholicum, quem malueritis, adire antistitem et ab eo consecrationum sacramenta suscipere, qui apostolicê sedis fultus auctoritate, quê postulatur, indulgeat. Nec episcopo autem nee abbati ipsi nec personê alicui facultas sit cenobii bona in feudum sive beneficium sine consensu meliorum fratrum personis aliquibus dare vel modis aliis alienare. Sane sepulturam eiusdem loci omnino liberam esse decernimus, ut eorum, qui illic sepeliri deliberaverint, devotioni et extreme voluntati, nisi forte excommunicati sint, nullus obsistat. Laicos sive clericos seculares ad conversationem suscipere, nullius episcopi vel prepositi contradictio vos inhibeat. Obeunte te nunc eius loci abbate vel tuorum quolibet successorum nullus ibi qualibet surreptionis astutia seu violentia preponatur, nisi quem fratres communi consensu vel fratrum pars consilii sanioris secundum dei timorem et beati Benedicti regulam elegerint. Si qua igitur ecclesiastica secularisve personaf hanc nostrê constitutionis paginam sciens contra cam temere venire temptaverit, secundo tertiove commonita, si non satisfactione congrua emendaverit, potestatis honorisque sui dignitate careat reamque se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore ac sanguine dei et domini redemptoris nostri lesu Christi aliena fiat atque in extremo examine divine ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco justa servantibus sit pax domini nostri Iesu Christi, quatinus et hie fructum bone actionis percipiant et apud districtum iudicem premia eternê pacis inveniant; amen, amen; amen. Scriptum per manum Rainerii scriniarii, regionarii et notarii sacri palatii. Ego Paschalis catholicê ecclesiê episcopus ss.g (R.)h (B V.)i||
Datum Laterani per manum Iohannis sanctê Romanê ecclesiê diaconi cardinalis IX. kalendas novembris, indictione XIII, incarnationis dominicê anno MCV, pontificatus domini Paschalis secundi pape VI.k
Datum Laterani per manum Iohannis sanctê Romanê ecclesiê diaconi cardinalis IX. kalendas novembris, indictione XIII, incarnationis dominicê anno MCV, pontificatus domini Paschalis secundi pape VI.k
Source Fulltext: FUCHS, Göttweig I (=FRA II/51, Wien 1901) S. 29-31
Original dating clause: IX. kalendas novembris
Editions:
- Karlin, 259 nr. 6 irrthümlieh zu 1105 Oct. 24; Sickel, Mon. graph. Fase. V, Tab. VI, Facsimile = Sickel, Texte der Schrifttaf. S. 76. - M. G. SS. XII, 242 c. 40 reg.; Jaffé, Reg. 2 A. nr. 5982.
Comment
Die Schwierigkeiten in der Vereinbarung der Differenz zwischen dem Jahresdatum einerseits und dem Pontificatsjahre und der Indiction andererseits werden gelöst durch die Annahme der Anwendung des Annuntiationsstiles des Calculus Pisanus in der Curialkanzlei, sodass das Jahresdatum in 1104 zu rectificieren ist (nr. 12 Vorbemerkungen). Die Indiction ist die griechische, welche nach dem Tode Urbans II. 1099 bis 1147 an der Curie wieder in Gebrauch kam (Grotefend, Zeitrechn. I, 93).Vorlage die Bulle Urban's II. nr. 12. Von Interesse sind die in die alte Formel des Privilegs eingeschobenen Sätze, welche die durch den Investiturstreit geschaffenen Verhältnisse beleuchten.
Language:
Notes:
a Nach t eine kleine Rasur.
b Nach t eine kleine Rasur.
c Folgt eine kleine Rasur.
d Das zweite e durch ein Loch zerstört.
e das zweite n über zwei kleinen Löchern.
fo auf Rasur.
g Eigenhändige Unterschrift des Papstes mit anderer Tinte.
h Im Kreisringe der Rota steht von der Hand des Papstes mit der gleichen Tinte wie in der Unterschrift in Unciale: + Verbo domini celi firmati sunt. -
i Mit der Tinte des Textes gezeichnet.
k Die Datumszeile ist mit gleicher Tinte geschrieben wie die Unterschrift und der Wahlspruch des Papstes. Es sind also diese drei Theile zugleich bei der Ausfertigung eingetragen worden.
Places
- Rom
Persons
- Hartmann, Abt des Benediktinerstifts Göttweig (1094-1114)
- Johannes, Kardinaldiakon
- Pascal II., Papst (1099-1118), Aussteller, Siegler
- Paschalis II, Papst
- Rainer, Regionarnotar der päpstlichen Kanzlei in Rom
Göttweig, Stiftsarchiv, Urkunden (1058-1899) 1104 X 24, in: Monasterium.net, URL <https://www.monasterium.net/mom/AT-StiAG/GoettweigOSB/1104_X_24/charter>, accessed 2025-03-18+01:00
You are copying a text frominto your own collection. Please be aware that reusing it might infringe intellectural property rights, so please check individual licences and cite the source of your information when you publish your data
The Charter already exists in the choosen Collection
Please wait copying Charter, dialog will close at success