Charter: Schlägl, Prämonstratenser (1204-1600) 1463 VII 23
Signature: 1463 VII 23
Add bookmark
Edit charter (old editor)
23. Juli 1463 (Samstag), Lambach
Thomas Messerer, Abt von Lambach, befiehlt als päpstlicher Exekutor allen Prälaten und sonstigen Klerikern der Diözese Passau, auf Verlangen des Stiftes Schlägl alle Personen, welche gegen die Erneuerung der Inkorporation der Pfarre Rohrbach Einwände erheben könnten, für den Mittwoch nach dem Fest des hl. Laurentius (17. August) nach Eferding zu zitieren.Source Regest:
Pichler, Isfried H., Urkundenbuch des Stiftes Schlägl, Aigen i. M., 2003, Nr. 394 (S 276), S. 428
Pichler, Isfried H., Urkundenbuch des Stiftes Schlägl, Aigen i. M., 2003, Nr. 394 (S 276), S. 428
Current repository:
Stiftsarchiv Schlägl (www.stift-schlaegl.at)
Stiftsarchiv Schlägl (www.stift-schlaegl.at)
Siegel (des ursprünglichen Urkundentextes; Lambach, 23. Juli 1463; auf dem Papier aufgedrückt): Thomas Messerer, Abt von Lambach. Rotes Wachs, hochoval, 65 x 45 mm. Vom Siegel sind nur Fragmente erhalten, weder Wappen noch Umschrift erkennbar.Siegel (der ersten Nachschrift; Passau, 3. August 1463): Braunes Wachs, rund, 20 mm Dm. Nur Umriß vorhanden.Siegel (der zweiten Nachschrift; Rohrbach, 10. August 1463): Braunes Wachs, rund, 16 mm Dm. Nur Spuren vorhanden.
Material: Papier
Dimensions: 535 x 410 mm, keine Plica.
- notes extra sigillum:
- Rückseite: Forma citatoria generalis super ecclesia parrochiali Rorbach / 1463 / G. No XVII. / No: XX. / A: Clas. VI. Parochialia / Rub: a.
Keine Angabe.
"Thomas(1), permissione diuina abbas monasterij Lambacensis, ordinis sancti Benedicti, Patauiensis diocesis, executor vnicus ad infrascripta a sanctissimo jn Christo patre et domino nostro, domino Pio(2), diuina prouidencia papa secundo, atque eius sancta sede apostolica specialiter deputatus. Vniuersis et singulis dominis abbatibus, prioribus, prepositis, decanis tam kathedralium quam collegiatarum ecclesiarum, canonicis, ecclesiarum parrochialium rectoribus, plebanis, vicarijs, socijs, cappellanis, altaristis, presbyteris curatis et non curatis, clericis ac notarijs et tabellionibus publicis quibuscumque per ciuitatem et diocesim Patauiensem ac alias vbilibet constitutis, ad quos presentes nostre littere peruenerint, aut qui per easdem fuerint legittime requisiti, aut alter eorum fuerit requisitus, salutem et sinceram jn Domino caritatem et nostris huiusmodi firmiter obedire mandatis, litteras prefati domini nostri sanctissimi domini Pij, summi pontificis, eius vera bulla plumbea in cordula canapis more Romane curie bullatas, sanas siquidem saluas et illesas atque omni prorsus vicio et suspicacioni carentas, nobis pro parte venerabilis jn Christo patris domini Andree(3), prepositi tociusque conuentus monasterij beate Marie virginis jn Plaga, ordinis Premonstratensis, prefate Patauiensis diocesis, presentatas, nos huiusmodi sub tenore noueritis recepisse:||
||
,Pius episcopus, seruus seruorum Dei [...] anno quinto.‘ [Urk 386: 1.2.1462]||
||
Post quarum quidem litterarum apostolicarum presentacionem et recepcionem nobis et per nos ut premittitur facti fuimus pro parte dictorum domini Andree prepositi et conuentus predicti monasterij jn Plaga debita cum instancia requisiti, quatenus ad earundem litterarum apostolicarum execucionem iuxta traditam et concessam a sede apostolica nobis formam procedere, et eisdem litteras nostras citatorias tam contra omnes et singulos, quorum interest, intererit, ac qui sua communiter vel diuisim quomodolibet ad infrascripta putauerint interesse, quam etiam quoscumque testes in infrascripto nobis commisso negocio per eos pro ipsorum intencione probanda producendos dare et concedere dignaremur. Nos itaque Thomas abbas, commissarius et executor, attendens requisicionem huiusmodi fore iustam et consonam racioni, volentesque mandatum apostolicum nobis in ea parte directum, reuerenter exequi, ut tenemur. Quocirca vobis dominis supradictis et cuilibet vestrum in solidis [?] auctoritate predicta conmittimus et in virtute sancte obediencie sub excommunicacionis pena, quam trium dierum canonica monicione premissa ferimus in hijs scriptis. Si id quod mandamus contumaciter neglexeritur adimplere districte precipiendo mandamus, quatenus postquam pro parte predictorum domini prepositi et conuentus vigore presencium fueritis requisiti, seu alter vestrum fuerit requisitus, omnes et singulos, quorum interest, intererit, ac qui sua communiter vel diuisim quomodolibet putauerint interesse, et quos infrascriptum tangit negocium, seu tangere poterit quomodolibet in futurum. Jn ambonibus et cancellis, seu in portis et valuis ecclesiarum et cappellarum vestrarum, dum ibidem populi multitudo ad diuina audienda conuenerit, auctoritate nostra, ymo uerius apostolica ad nostram peremptoriam citetur presenciam, quos et nos omnes et singulos, tam coniunctim quam diuisim, tenore presencium sic citamus, quatenus feria quarta proxima post nunc instans festum sancti Laurencij martiris. Quem quidem terminum ipsis et eorum cuilibet pro omnj dilacione et peremptorio termino ac monicione canonica assignamus coram nobis jn opido Euerding(4) in domo ipsius Althaymer(5), conciuis ibidem, hora vesperorum, qua nos pro tribunali sedere contigerit, per se aut suos responsales legittime compareant, et quiuis eorum compareat ad videndam et audiendam incorporacionem, annexionem et perpetuam vnionem ecclesie parrochialis sancti Jacobi in Rorbach(6), predicte diocesis, preposito et conuentui monasterij in Plaga prefati, dudum auctoritate apostolica factas, de nouo dicta auctoritate confirmari et approbari. Ad producendum, recipiendum et jurandum, producique recipi et jurari videndum pro dictorum dominorum, prepositi et conuentus, intencione probanda. Nonnullos testes litteras et quibus cumque munimenta priuilegia et jnstrumenta, causam ipsam concernentes et concernens. Ad procedendum et procedi, videndum et audiendum in negocio huiusmodi iuxta traditam et concessam nobis a dicta sede apostolica formam, aut ad dicendum, opponendum et allegandum verbo vel in scriptis, tam contra litteras apostolicas preinsertas et commissionem nobis factam, quam etiam contra testes, litteras, priuilegia et instrumenta coram nobis productos, producendos et producenda, causam seu causas saltem rationabiles, si quas habeant, quarum ad actus huiusmodi procedere minime debeamus. Alioquin ad actus huiusmodi procedemus et procedere curabimus, contumacia seu absencia quorumcumque aut cuiuscumque in aliquo non obstante. Jnsuper predicte auctoritate et pena districte precipiendo mandamus, quatenus omnes et singulos testes vobis aut alteri vestrum pro parte predictorum domini prepositi et conuentus in specie nominandos predicta auctoritate apostolica ad nostram peremptoriam citetur presenciam, quos et nos tenore presencium omnes et singulos penis sub predictis sic citamus, ut die, hora et loco prescriptis, quem etiam textum ipsis et cuilibet ipsorum pro omni dilacione et termino peremptorio ac monicione canonica prefigimus et assignamus, coram nobis personaliter compareant, et quilibet eorum compareat ad perhibendum in ipso nobis commisso negocio testimonium veritati. Alioquin eosdem testes et eorum quemlibet sic citatos et citatum, si mandatis nostris huiusmodi, ymo uerius auctoritate obedire recusauerint [...](a) aliquis ipsorum par[...] obedire contradixerit, extunc prout ex nunc, et exposuit, prout tunc [...] in Dei nomine in ipso scripto, ad cuius siue exercitationis demonstracionem tandem procedemus et procedere curabimus, prout vestrum fuerit et ordo dictauerit racionis. Absolucionem vero omnium et singulorum, qui huiusmodi sententias et censuras mandarint, nobis aut superiori nostro tantummodo reseruamus. Jn cuius rei testimonium presentes litteras fieri et nostro sigillo fecimus sub impressione roborari. Datum et actum in monasterio nostro Lambacensi(7), die vicesima tercia mensis julij, anno Domini millesimo quadringentesimo sexagesimo tercio."||
||
[Rechts neben dem Siegel: Nachschrift, Passau, am 3. August 1463]:||
"Graciose pater. Ego Erhardus Prugkner(8), plebanus jn Grefendorf(9) Patauiensis diocesis, publicus jmperiali auctoritate notarius, pro parte venerabilis in Christo patris, domini Andree prepositi, tociusque conuentus monasterij beate Marie virginis jn Plaga, ordinis Premonstratensis, memorate diocesis, requisitus, presentes v. r. p. citatorias litterras die tercia mensis augusti, anno quo supra, de mane hora primariorum circa initium prime misse eadem die solempniter et in organis in honorem prothomartiris Stephani in ecclesia Patauiensi decantate, quibusdam chumphis ferreis animo et intencione quo superius citandi et requirendj omnes et singulas in prescriptis sua communiter vel diuisim interesse putantem, quosque etiam prescriptum tangit negocium. Omniaque alia facienda iuxta tenorem et seriem harum litterarum affixi, easdemque in valuis seu portis ecclesie Patauiensis versus plateam domorum, in quibus huiusmodi publicacionem et affixionem actenus fieri consueuerunt, affixas reliqui, donec huiusmodi diuina officia completa fuerunt, pluribus videntibus, legentibus, conspicientibus et intelligentibus. Et in huius rei testimonium manu propria me hic subscripsi et signetum meum solitum presentem suppressi."||
||
[Links neben dem Siegel: Nachschrift, Rohrbach, am 10. August 1463]:||
"Reuerende pater, ego Caspar(10) vicarius jn Rorbach, executus sum presens v. p. mandatum actando et inquirendo omnes et singulos sua communiter uel diuisim interesse presentaui ad videndum et audiendum iuxta formam v. p. traditam et concessam, in supra scripto negocio procedi, atque ad dicendum et excipiendum tam quam litteras apostolicas quam et testes et alia in ipso negocio coram vobis producendos, quidque velint aut rationabiliter possent. Acta sunt hec in ecclesia parrochiali Rorbach infra missarum sollempnia publice in ambone tempore sancti Lawrencij, anno Domini etc. LXIIIo. Jnsuper, graciose presbyter, ego predictus Caspar etc. vigore presentium citaui tales dominum Johannem(11) capplanum predicte ecclesie, Johannem Amersperger(12) iudicem in Aygen, Wolfgangum Weinmann(13) ministrum ecclesie sancti Johannis ewangeliste ibidem. Jn huius rei testimonium me hic subscripsi signetumque meum conswetum suppressj."||
||
[Links, unterhalb dieses Textes: Nachschrift vom 13. August 1463]:||
"Graciose pater, ego Erhardus Prugkner, jterato pro parte domini prepositi et conuentus jn Plaga legitime requisitus jn die sancti Yppoliti citaui Paulinum Gorcz(14) opidanum jn Zellis(15) ad perhibendum testimonium veritatj." ||
||
[Darunter]: ||
"Jnsuper super eadem requisicione ad id faciendum citaui Johannem Grueber(16) familiarem nobilis Vlrici Herleinsperger(17) et Leonhardum Chunstermann(18) ||
presentibus ibidem testibus meo copioso manu prosigneto."
||
,Pius episcopus, seruus seruorum Dei [...] anno quinto.‘ [Urk 386: 1.2.1462]||
||
Post quarum quidem litterarum apostolicarum presentacionem et recepcionem nobis et per nos ut premittitur facti fuimus pro parte dictorum domini Andree prepositi et conuentus predicti monasterij jn Plaga debita cum instancia requisiti, quatenus ad earundem litterarum apostolicarum execucionem iuxta traditam et concessam a sede apostolica nobis formam procedere, et eisdem litteras nostras citatorias tam contra omnes et singulos, quorum interest, intererit, ac qui sua communiter vel diuisim quomodolibet ad infrascripta putauerint interesse, quam etiam quoscumque testes in infrascripto nobis commisso negocio per eos pro ipsorum intencione probanda producendos dare et concedere dignaremur. Nos itaque Thomas abbas, commissarius et executor, attendens requisicionem huiusmodi fore iustam et consonam racioni, volentesque mandatum apostolicum nobis in ea parte directum, reuerenter exequi, ut tenemur. Quocirca vobis dominis supradictis et cuilibet vestrum in solidis [?] auctoritate predicta conmittimus et in virtute sancte obediencie sub excommunicacionis pena, quam trium dierum canonica monicione premissa ferimus in hijs scriptis. Si id quod mandamus contumaciter neglexeritur adimplere districte precipiendo mandamus, quatenus postquam pro parte predictorum domini prepositi et conuentus vigore presencium fueritis requisiti, seu alter vestrum fuerit requisitus, omnes et singulos, quorum interest, intererit, ac qui sua communiter vel diuisim quomodolibet putauerint interesse, et quos infrascriptum tangit negocium, seu tangere poterit quomodolibet in futurum. Jn ambonibus et cancellis, seu in portis et valuis ecclesiarum et cappellarum vestrarum, dum ibidem populi multitudo ad diuina audienda conuenerit, auctoritate nostra, ymo uerius apostolica ad nostram peremptoriam citetur presenciam, quos et nos omnes et singulos, tam coniunctim quam diuisim, tenore presencium sic citamus, quatenus feria quarta proxima post nunc instans festum sancti Laurencij martiris. Quem quidem terminum ipsis et eorum cuilibet pro omnj dilacione et peremptorio termino ac monicione canonica assignamus coram nobis jn opido Euerding(4) in domo ipsius Althaymer(5), conciuis ibidem, hora vesperorum, qua nos pro tribunali sedere contigerit, per se aut suos responsales legittime compareant, et quiuis eorum compareat ad videndam et audiendam incorporacionem, annexionem et perpetuam vnionem ecclesie parrochialis sancti Jacobi in Rorbach(6), predicte diocesis, preposito et conuentui monasterij in Plaga prefati, dudum auctoritate apostolica factas, de nouo dicta auctoritate confirmari et approbari. Ad producendum, recipiendum et jurandum, producique recipi et jurari videndum pro dictorum dominorum, prepositi et conuentus, intencione probanda. Nonnullos testes litteras et quibus cumque munimenta priuilegia et jnstrumenta, causam ipsam concernentes et concernens. Ad procedendum et procedi, videndum et audiendum in negocio huiusmodi iuxta traditam et concessam nobis a dicta sede apostolica formam, aut ad dicendum, opponendum et allegandum verbo vel in scriptis, tam contra litteras apostolicas preinsertas et commissionem nobis factam, quam etiam contra testes, litteras, priuilegia et instrumenta coram nobis productos, producendos et producenda, causam seu causas saltem rationabiles, si quas habeant, quarum ad actus huiusmodi procedere minime debeamus. Alioquin ad actus huiusmodi procedemus et procedere curabimus, contumacia seu absencia quorumcumque aut cuiuscumque in aliquo non obstante. Jnsuper predicte auctoritate et pena districte precipiendo mandamus, quatenus omnes et singulos testes vobis aut alteri vestrum pro parte predictorum domini prepositi et conuentus in specie nominandos predicta auctoritate apostolica ad nostram peremptoriam citetur presenciam, quos et nos tenore presencium omnes et singulos penis sub predictis sic citamus, ut die, hora et loco prescriptis, quem etiam textum ipsis et cuilibet ipsorum pro omni dilacione et termino peremptorio ac monicione canonica prefigimus et assignamus, coram nobis personaliter compareant, et quilibet eorum compareat ad perhibendum in ipso nobis commisso negocio testimonium veritati. Alioquin eosdem testes et eorum quemlibet sic citatos et citatum, si mandatis nostris huiusmodi, ymo uerius auctoritate obedire recusauerint [...](a) aliquis ipsorum par[...] obedire contradixerit, extunc prout ex nunc, et exposuit, prout tunc [...] in Dei nomine in ipso scripto, ad cuius siue exercitationis demonstracionem tandem procedemus et procedere curabimus, prout vestrum fuerit et ordo dictauerit racionis. Absolucionem vero omnium et singulorum, qui huiusmodi sententias et censuras mandarint, nobis aut superiori nostro tantummodo reseruamus. Jn cuius rei testimonium presentes litteras fieri et nostro sigillo fecimus sub impressione roborari. Datum et actum in monasterio nostro Lambacensi(7), die vicesima tercia mensis julij, anno Domini millesimo quadringentesimo sexagesimo tercio."||
||
[Rechts neben dem Siegel: Nachschrift, Passau, am 3. August 1463]:||
"Graciose pater. Ego Erhardus Prugkner(8), plebanus jn Grefendorf(9) Patauiensis diocesis, publicus jmperiali auctoritate notarius, pro parte venerabilis in Christo patris, domini Andree prepositi, tociusque conuentus monasterij beate Marie virginis jn Plaga, ordinis Premonstratensis, memorate diocesis, requisitus, presentes v. r. p. citatorias litterras die tercia mensis augusti, anno quo supra, de mane hora primariorum circa initium prime misse eadem die solempniter et in organis in honorem prothomartiris Stephani in ecclesia Patauiensi decantate, quibusdam chumphis ferreis animo et intencione quo superius citandi et requirendj omnes et singulas in prescriptis sua communiter vel diuisim interesse putantem, quosque etiam prescriptum tangit negocium. Omniaque alia facienda iuxta tenorem et seriem harum litterarum affixi, easdemque in valuis seu portis ecclesie Patauiensis versus plateam domorum, in quibus huiusmodi publicacionem et affixionem actenus fieri consueuerunt, affixas reliqui, donec huiusmodi diuina officia completa fuerunt, pluribus videntibus, legentibus, conspicientibus et intelligentibus. Et in huius rei testimonium manu propria me hic subscripsi et signetum meum solitum presentem suppressi."||
||
[Links neben dem Siegel: Nachschrift, Rohrbach, am 10. August 1463]:||
"Reuerende pater, ego Caspar(10) vicarius jn Rorbach, executus sum presens v. p. mandatum actando et inquirendo omnes et singulos sua communiter uel diuisim interesse presentaui ad videndum et audiendum iuxta formam v. p. traditam et concessam, in supra scripto negocio procedi, atque ad dicendum et excipiendum tam quam litteras apostolicas quam et testes et alia in ipso negocio coram vobis producendos, quidque velint aut rationabiliter possent. Acta sunt hec in ecclesia parrochiali Rorbach infra missarum sollempnia publice in ambone tempore sancti Lawrencij, anno Domini etc. LXIIIo. Jnsuper, graciose presbyter, ego predictus Caspar etc. vigore presentium citaui tales dominum Johannem(11) capplanum predicte ecclesie, Johannem Amersperger(12) iudicem in Aygen, Wolfgangum Weinmann(13) ministrum ecclesie sancti Johannis ewangeliste ibidem. Jn huius rei testimonium me hic subscripsi signetumque meum conswetum suppressj."||
||
[Links, unterhalb dieses Textes: Nachschrift vom 13. August 1463]:||
"Graciose pater, ego Erhardus Prugkner, jterato pro parte domini prepositi et conuentus jn Plaga legitime requisitus jn die sancti Yppoliti citaui Paulinum Gorcz(14) opidanum jn Zellis(15) ad perhibendum testimonium veritatj." ||
||
[Darunter]: ||
"Jnsuper super eadem requisicione ad id faciendum citaui Johannem Grueber(16) familiarem nobilis Vlrici Herleinsperger(17) et Leonhardum Chunstermann(18) ||
presentibus ibidem testibus meo copioso manu prosigneto."
Source Fulltext: Pichler, Isfried H., Urkundenbuch des Stiftes Schlägl, Aigen i. M., 2003, Nr. 394 (S 276), S. 428-431
Original dating clause: die vicesima tercia mensis julij
Editions:
- Erstveröffentlichung.
Secondary Literature:
- Pröll, Geschichte (1877) 88f.
Comment
Für das Mitlesen auch dieser Urkunde sei H. Dr. G. Marckhgott sehr gedankt.Language:
Notes:
(a) Textverlust [...] durch Knick im Papier. Die Ergänzung teilweise möglich durch Urk 416.
(1) Thomas Messerer, Abt von Lambach (1436-1474); vgl. Urk 386, Anm 2.
(2) Pius II. Papst (1458-1464); vgl. Urk 373, Anm 5.
(3) Andreas Rieder, Propst (1444-1481)
(4) Eferding; vgl. oben Urk 243, Anm 4.
(5) Altheimer, Erhard, Bürger zu Eferding, 1459 Landrichter: Urk 370, Anm 12.
(6) Rohrbach, Schlägler Pfarre seit 1319.
(7) Lambach, Benediktinerstift, Ausstellungsort.
(8) Erhard Prugkner, Weltpriester, kais. Notar (1461): Urk 385.
(9) Grefendorf: Grafendorf in Bayern; vgl. Krick, Seelsorgsvorstände (1911) 198-200.
(10) Caspar, Weltpriester, Vikar in Rohrbach. 1466 Stettner genannt: Urk 416.
(11) Johannes, Weltpriester, Kaplan in Rohrbach. Bereits 1460 Glennsen genannt: Urk 382.
(12) Johann Amersperger, Aigner Richter seit 1444: Urk 300.
(13) Wolfgang Weinmann, Kirchendiener in Aigen.
(14) Paulinus Gorcz, Bürger in Obernzell.
(15) Zell: Wohl Obernzell an der Donau.
(16) Johann Gruber, 1459 Schreiber des Propstes: Urk 373, Anm 12.
(17) Ulrich Herleinsperger, auf Tannberg ansässig: Urk 317, Anm 3.
(18) Leonhard Chunstermann, Zeuge (Lesung keineswegs gesichert!)
Places
- Lambach
A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.
){kind=link}
){kind=link}