useridguestuseridguestuseridguestERRORuseridguestuseridguestuseridguestuseridguestuseridguest
Charter: Urkunden (1158-1702) 1158
Signature: 1158
Add bookmark
Edit charter (old editor)
1158, Wien
Herzog Heinrich II. von Österreich stiftet zu Wien eine Abtei des Ordens des heil. Benedict zu Ehren der heil. Jungfrau Maria und des heil. Gregor, und zwar ausschliesslich für schottische Mönche.
Source Regest: 
HAUSWIRTH, Schotten (=FRA II/18, 1859) S. 1, Nr. 1
 

ins.
Zwei Transsumpte

    x
    In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Ego Heinricus, dei gracia Dux austrie, vniuersis Christi fidelibus tam presentibus quam posteris, presens scriptum inspecturis, salutem et de pollicitis obseruanciam et fidem in omnibus sinceram. Ad viam salutis tendit, qui ea, que ad glorificandum dei filium pertinent, vtpote facultas exposcit, promouet, aduertens, quod ab eo semper, cui plus committitur, plus exigitur, quare eciam expedit, vt quilibet e temporalium suffîciencia in laudem dei et sanctorum egentibus subsidia prebeat, vt eorum oracionibus suffultus et sanctorum suffragiis confisus, suorum remissionem valeat percipere delictorum. Inde est, quod manifestum fieri volumus vniuersis, quod nos ex multiformi gracia spiritus sancti inter alias nostri Patrocinatus Ecclesias, abbaciam in honorem dei et laudem sue genitricis gloriose virginis Marie ac in commemoracionem beati Gregorii in predio nostro fundauimus, in territorio scilicet Fauie, que a modernis wienna nuncupatur. Quamobrem nostrum propositum ac deuocionem minime latere volentes vniuersitatem presencium acfuturorum acprecipue nostrorum dileccionem successorum, quod sub monastica regula ad eandem nostram fundacionem nouellarn solos eligimus Hybernienses, eo quod relacione religiosorum et de certa sciencia nouerimus ipsorum laudabilem simplicitatem, fauente domino ac in Christo patre nostro Eberhardo Salzpurgensis Ecclesie archiepiscopo, necnon et domino Chvnrado fratre nostro venerabili Pataviensi Episcopo, statuentes, ipsos in loco predicto commorandos, deo ac intemerate virgini stabiliter immutabiliterque Ecclesiam ac eciam robore nostre auctoritatis perpetuo obsequendos, tradentes vtique locum jam nominatum cum omni plenitudme potestatis, cum vniuersis rebus mobilibus et immobilibus, cultis et incultis, ac decimacionem Coquine nostre, quam a Capitulo Neunburgensis Ecclesie cognoscimur absoluisse, villam quoque in weirochperge cum adiacentibus prediis, ad vsus et subsidium sustentacionis abbati et Conuentui eiusdem nostre fundacionis deputauimus, irreuocabiliter perpetuo possidendas. Aduertentes insuper, qualiter a nobis possent patrocinia dignissima laudabilius venerari, iusticiam Ciuilem, seruos et ancillas, eidem nostre fundacioni prestare dignum duximus et mancipare, volentes eciam ac firmiter statuentes, ne qui de Colonis, mancipiis ac alias de attinentibus iam dicto abbati et Conuentui pro requirendo iudicio, ad nos vel ad judices nostros trahidebeant autvaleant, nisi pro sanquinis judicio, quod ad personarum dampnacionem et membrorum mutilacionem discernitur pertinere, sed rernissarum causarum actiones coram abbate vel suo Officiale plenius terminentur, nee ludices seculares pro huiusmodi excessibus de rebus aut possessionibus talium hominum intromittere se audeant aut presumant, sed simul mobiles et immobiles predicto abbati et Conuentui destinentur. Donantes insuper talem sepenominate Ecclesie libertatem, vt in abbatis electione nostra, vel successorum nostrorum non intersit sev sub jure fundatoris vel patroni presencia, peticio, vel preceptum, presentis privilegii testimonio alius gentis monachorum sev alterius professionis fratrum substitucionem penitus excludentes, sed ipsi in loco et locus ipsis perpetuo maneat incommutabilis et inconuulsus. Ceterum vtique in die consecrationis Cimiterii ex sincera beniuolencia domini ac fratris nostri Chvnradi Patauiensis Episcopi et ex libera permissione Ebergeri plebani et tocius Cleri wiennensis obtinuimus, vt circa situm monasterii a fossato Curie nostre vsque ad Ecclesiam sancti lohannis in als, simulque vsque ad locum, vbi se riuus, qui nominatur als, recipere videtur in fluuium Danubii, huius inhabitato-ribus territorii liceat se cum nostre Curie familia, hospitibus, eciam peregrinis, in sepulturis ac alias omnia sicut in Parrochiali Ecclesia aput fratres Monasterii ecclesiastica recipere sacramenta. Veruntamen ne quis de indulta huiusmodi gracia nostre fundacioni tam sollempni, matricem Ecclesiam suo jure reputare valeat defraudatam, possessiones quasdam in strata Lanarum, que vulgariter dicitur wollezeil, tradere in recompensacionem duximus premissorum eidem plebano, vt patet in instrumentis, per nos sibi prestitis et confirmatis. Eodem siquidem die sepedictam fundacionem nostram magis ac magis promouere cupientes, sancte Marie in Littore, sancti Petri, sancti Rudperti ac sancti Pangracii infra muros oppidiCapellas,Capellamque sancti Cholomanni in Laup, et sancti Stephani in Chrems, ac eciarn sancte Crucis in Tulna, in Pulka et in Ekkendorf Parrochias, quarurn patronatus ad nos plene dinoscebatur pertinere, tradidirnus rnera liberalitate, quidquid iuris habere videbarnur in iarn dictis Capellis et Parrochiis, sub regimine Abbatis et Conuentus consistendum. Statuimus eciam ac robore nostre auctoritatis confîrmamus, vt quicumque metu sue persone pro commisso quocumque delicto intra septa claustri profugus venerit, cuipiam extrahere non liceat, vel ausu temerario ei manus inponere violentas. Si quis vero huic nostre ordinacioni contraierit, reus maiestatis debite animaduersioni subiacebit. Porro ne vel alicuius presumptio vel se ingerens obliuio hunc nostre donacionis institucionisque infringere valeat tenorem, eum per presentem paginam nostra inpressione roboratam notum facere decreuimus posteritati. Datum wienne anno ab incarnacione domini Millesimo C° LVIII°, Indictione decima, testium nominibus adiunctis Heinrici de sancta Cruce Cysterciensis ordinis, Hercenfridi Medlicensis et Johannis Chotwicensis Ecclesiarum ordinis sancti Renedicti abbatum, de ordine nobilium Leutoldi comitis de Playen, Engelberti comitis de Gors, Adelberti de Perga, Walchuni de Chlamme, Udalrici de Pernek, Ditrici de Algerspach, Wernhardi de Vîlpach et Heinrici filii sui, Dietmari de Agst, Ottonis de Reichenberch, de ordine vero Ministerialium Wernhardi de Lanfaendorf, Alberonis de Purchhartsdorf, Heinrici de Mistelbach, Chalhochi de Tulbingen et fratribus suis Alberonis et Irenfridi, Udalrici de Tribanswinchel, Ortolfi camerarii, de ordine cappellanorum Marquardi de Nevnburch, Rudperti de Mvnster prepositorum, Herrandi de Dreschirchen, Heinrici de Polan, Perngeri de Zwetel, Dietrici de Mistelbach, Petri et Pauli. Facta sunt hec Theodora venerabili Ducissa fauente, annuéntibus quoque fiiiis eius Leupoldo et Heinrico, necnon et Agneta filia ipsius.
    Source Fulltext: HAUSWIRTH, Schotten (=FRA II/18, 1859) S. 1-3
    Editions
    • Pez, Thesaur. VI, I, 383, Nr. 143. - Hormayr, Wien, Abtheil. T, Bd. I, Urkunden pag. 15, Nr. 5.

    Comment

    Das Original dieser Urkunde besitzt das Archiv des Stiftes nicht, wohl aber zwei Transsumpte derselben aus den Jahren 1304 und 1461. Vorliegender Abdruck ist dem älteren vom Bischöfe Bernhard von Passau ausgestellten Transsumpte entnommen.


    LanguageLatein
    Places
    • Aist (GB PR und GB PE)
    • Bergau (GB HL)
    • Eggendorf im Thale (GB HL)
    • Gars am Kamp (GB HO)
    • Klosterneuburg, Augustiner Chorherrenstift
    • Laab im Walde (GB MD)
    • Mistelbach (GB MI)
    • Ollersbach (GB NL)
    • Pernegg (GB HO)
    • Plain (Ruine, Gde. Großgmain, GB S)
    • Pulkau (GB HL)
    • Purkersdorf (GB PU)
    • Pölla (GB ?)
    • Reichenberg, abgekommen, nördlich Rafing (GB HL)
    • Traiskirchen (GB BN)
    • Tribuswinkel (GB BN)
    • Tulbing (GB TU)
    • Wien
    • Zwettl (GB ZT)
    geographical name
    • Sancti Rudperti
      • Regular Form: Kapelle St. Rupert in Wien
    • sancte Crucis in Tulna
      • Regular Form: Heiligen-Kreuz Kapelle in Tulln
    • sancte Marie in Littore
      • Regular Form: Kapelle Maria am Gestade in Wien
    • sancti Cholomanni in Laup
      • Regular Form: St. Kolomann Kapelle in Laab im Walde
    • sancti Pangracii
      • Regular Form: St. Pankraz Kapelle in Wien
    • sancti Petri
      • Regular Form: Kapelle St. Peter in Wien
    • sancti Stephani in Chrems
      • Regular Form: Kapelle St. Stephan in Krems
    Persons
    • Adalbert von Bergau, Zeuge
    • Agnes, Tochter von Herzog Heinrich II. und Theodora Komnena
    • Alber von Purkersdorf, Zeuge
    • Alber, Bruder des Kalhoch von Tulbing, Zeuge
    • Dietmar von Aist, Zeuge
    • Dietrich von Mistelbach, Zeuge
    • Dietrich von Ollersbach, Zeuge
    • Eberger, Pfarrer
    • Eberhard I. von Biburg, Erzbischof von Salzburg (1147-1164)
    • Erchenfridus, Abt der Benediktinerabtei Melk (1121-1163), Zeuge
    • Graf Engelbert von Gars, Zeuge
    • Graf Leutold von Plaien, Zeuge
    • Heinrich I., Abt der Zisterzienserabtei Heiligenkreuz (1158-1185), Zeuge
    • Heinrich II., Herzog von Österreich (1156-1177), Aussteller
    • Heinrich von Mistelbach, Zeuge
    • Heinrich von Pölla, Zeuge
    • Heinrich, 'Herzog von Mödling', Sohn von Herzog Heinrich II. und Theodora Komnena
    • Heinrich, Sohn des Wernhard, Zeuge
    • Herrand von Traiskirchen, Zeuge
    • Irenfried, Bruder des Kalhoch von Tulbing, Zeuge
    • Johannes I., Abt der Benediktinerabtei Göttweig (1157-1174), Zeuge
    • Kalhoch von Tulbing, Zeuge
    • Konrad I. von Babenberg, Bischof von Passau (1148/49-1164)
    • Leopold V., Sohn von Herzog Heinrich II. und Theodora Komnena
    • Marquard von Klosterneuburg, Zeuge
    • Ortolf, Kämmerer, Zeuge
    • Otto von Reichenberg, Zeuge
    • Pernger von Zwetll, Zeuge
    • Rudbert von Münster, Zeuge
    • Theodora Komnena, zweite Ehefrau von Heinrich II., Herzog von Österreich (1156-1177)
    • Ulrich von Pernegg, Zeuge
    • Ulrich von Tribuswinkel, Zeuge
    • Walchun von Klamm, Zeuge
    • Wernhard, Zeuge
    x
    There are no annotations available for this image!
    The annotation you selected is not linked to a markup element!
    Related to:
    Content:
    Additional Description:
    A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.