384.

Comparentibus coram nobis VI. dei permissione maioris eccle sie Ratisponensis preposito apostolice sedis delegato in consistorio Ratispone, hora prime, anno domini millesimo CC. LXXX. quarto, XI. kalendas Maii, magistro Heinrico de Lok venerabili preposito Werdensis ac Frisingensis ecclesie canonico tamquam actore super ecclesia sua Probstorf et Johanne qui se procuratorem exhibuit domini Hartmanni de Wlpeinsperch illustris ducis Austrie capella- num(!) qui trahebatur in causam super eadem ecclesia, coasse- dentibus nobis honorabilibus viris ac dilectis fratribus dominis Ort- libo de Seirchingen archydyachono, H. Pagano, magistro Vlrico de Gotstorf, Ch. de Phafkouen aliisque concanonicis, insuper viris reli- giosis ordinum sanctorum Benedicti, Bernhardi, Dominici, Francisci lectum fuit auttenticum delegacionis nobis facte saluum per omnia in hec verba:

folgt nun der Auftrag Papst Martins IV. ddo. (1283), 3. Juli, Orvieto (Nr. 377).

Deinde pro parte magistri Heinrici actoris magister Wernhar- dus Granso peticionern suam fundauit allegando de facto et de iure prout cause sufTicere videbatur. Surrexit quoque deinde magister Leonhardus sancti Viti Frisinge scolasticus intencionem magistri Heinrici per allegaciones viuevoce(!) adiuuans et peticionem alle- gacionum in scriptis summatim exhibens hoc tenore.

409

Cum processus qui ex parte abbatis Scotorum Wiennensis et prepositi Niwenburgensis factus est aduersus magistrum Heinricum de Lok plebanum in Probsdorf pro quodam Hartmanuo qui eam de facto detentat, intollerabiles et multipliees errores contineat, primo quod ipsius magistri H. non luit expectata presencia qui per procu- ratorem litigare cogendus non erat, cum esset inste absens et perso- naliter comparere promiserit cum posset, et quia exceptiones per procuratorem eius ad tutelam non ex necessitate propositas tam dila torias quam peremptorias ex quibus »pparere potuit, nee eosdem nec delegantem Pattauiensem episcopum boc in cusu iurisdictionem babere posse, non admiserunt, nec terminum ad probandas eas com- petentem concedere uoluerunt, et quia post appellacionem aggraua- minibus(!) prefatis interpositam a procuratore suo processerunt nichilominus ad sentenciani diffinitiuam adeo iniquam quod non solum ipsius magistri Heinrici possessionem in plebnnatu, sed eciam domini mei episcopi Frisingensis possessionem extinguere nitebantur in iure patronatus, ad cuius defensionem nec citatus nee confessus aut conuictus extitit, peto ego magister Leonhardus nomine ipsius et pro ipso magistro Heinrico vt eum inducatis in pristinum sui iuris statum in eadem ecclesia Probsdorf, infirma ta immo pocius irrita nunciata sentencia prelatorum eorundem cum ipsa iusta sit et fuerit ex animo, causa et online, quod probato in quantum necesse fuerit, de iure pariter et de facto, precipue cum processum fuerit libello non porreólo, lite non contestata et non solum ante senten- ciam a grauamine, sed et post et ab iniqua sentencia inmediate fuerit ab eius procuratore legittime appellatum.

Post hec primo Albertum vicarium chori nostri et tabellionem iudicii nostri sub districtione iuramenti quod nobis ordinarie prestitit, ad huius cause acta deputauimus fideliter conscribenda. Hiis itaque gestis comparuit ex parte aduersa quidam Johannes nomine procura- torio quoddam scriptum exhibens qu»d sie dicit:

Folgl nun die Vollmacht Pfarrer Hartmanns von Probstdorf ddo. 1284, Vi. April, Wien (Nr. 380J.

Cuius copia petita et obtenta ex parte dicti magistri Heinrici habito consilio responsum fuit, eum non esse audiendum diuersis ex causis, tum quia ciuitas bec imperialis et libera esse diuoscitur, et quia inter duces Austrie et Bawarie federa pacis tunc stabilita erant,

410

nec ab ipso procuratore probabatur, nec probare (!) potuit aut voluit quod obiecit, et licet mandatum non haberet de cei-to loco petendo, ex babundanti tamen quesitum i'uit quem locum sibi vellet prouideri, qui respondit quod episcopum Sekkouiensem sibi vellet pro iudice reputari. Deinde partibus ad habendam interlocutoriam secedere iussis, habita diligenti consideracione precum hinc inde nobis por- rectarum pro sufficiencia vberioris consilii horam iudicii continua- uimus usque ad horam vespertinam, immo quidem termino sic pro cessings.

Ob reuerentiam illustris ducis Austrie et ad maliciam partis aduerse conuincendam, licet de iure procedere potuerimus, contra partem aduersam terminum ampliorem, vt nichil quod equitati eon- uenit, ohmitteremus, assignauimus, videlicet proxim»m secundam feriam post octauas Pentechostes nunc venture, quo termino coram nobis compareant legaliter et sufficienter et ex tunc parati sumus domino concedente procedere in causa, piout dictauerit ordo iuris. Qui quidem terminus fuit a partibus vnanimiter acceptatus. Item ante recessum nostrum et parcium a judicio fuerunt ad informandam nostram et assessorum conscienciam exbibita et lecta priuilegia, primo domini Innocencii pape secundi qui Frisingensem ecclesiam priuile- giauit de iure patronatus per quascumque dyoceses super ecclesiis in feudo (!) Frisingensis ecclesie fundatis, cuius principium, Inuoceneius episcopus etc. (vgl. Urkunde ddo, 1141, 20. November, Lateran [Nr. 101JJ, et aliud priuilegium domini Rudolfi serenissimi regis Romanorum qui profitetur tres filios suos infeodatos ab ecclesia Frisingensi de prediis in Probsdorf, Vruar et Schonna, excepto iure patronatus in Probsdorf in signum dominii et proprietatis cuius principium, Ruilolfus dei gracia Romanorum rex etc. (vgl. Urkunde ddo. 1277, 19. Mai, Wien [Nr. 336]), item et aliam litteram sigillo suo secreto sigillatam qui tunc temporis, cum erat in posses- sione ducatus Austrie, protestabatur magistrum Heinricum de Lok velle in plebanatu ecclesie in Probsdorf quocumqne casu contingente gaudere pro tempore vite ipsius magistri Heinrici pacifica posses- sione, cuius principium, Rudolfus dei gracia Romanorum rex etc. (Urkunde verloren), item duo publica instrumenta que continent attestaciones et processum, ex quibus apparet lucide abbatem et priorem de Medlico iudices a sede apostolica delegates diffíniliuam tulisse sentenciarn pro magistro Heinrico et ecclesia Frisingensi

411

super iure palronatus eiusdem ecclesie Probsdorf que iam dudum in auctoritatem rei transiit iudicate (vgl. Urkunde ddo. 12S6, 27. Juni, Wien [Nr. 185]), item domini F. pie memorie archiepiscopi Salz- burgeusis commissio facta priori Admuntensi qui causam super ecclesiam in Probsdorf per diffinitiuam sentenciam pro ipso magistro Heinrico sentencialiter diffiniuit. Tenor commissionis, Fridericus dei gracia etc. (rgl. Urkunde ddo. 1277, 1. Oct., Admont [Nr. 346]), tenor vero sentencie talis, Frater Chunradus prior monasterii Ad- montensis etc. (vgl. Urk. ddo. 1177, 17. Oct., Ardacker [Nr. 347]). Adveniente autem termino ipso, scilicet proxima secunda feria post octauum diem Pentechostes prelibato magistro H. de Lok sollemp- niter coram nobis comparente snamque prosequente intencionem in iure, hora prime nos iudex antedictus duas litteras ex parte venera- bilium virorum episcopi Sekkouiensis et prepositi sancti Ypoliti feci- mus in medium produci et legi que vnius excepta salutacione fuere tenoris. que nobis Pattauie fuerant assignate. Tenor illarum talis:

Folgt nun das Schreiben Bischof Leopolds von Srckau ddo. 1284, IS. Mai, Wien (Nr. 381) mit dem inserirten Auftrage Papst Martins �?V. ddo. (1284), II. März, Orvieto(Nr. 379).

Item et aliam litteram prepositi sancti Ypoliti mutata tantuui salutacione que continebat singula verba littere precedentis, videlicet domini episcopi Seccouiensis que propter similitudinem eiusdem littere non est scripta. Item in termino ipso tercium quasi testimo niale domini Cnyemensis episcopi hoc tenore cuius media pars, videlicet auetenticum domini pape propter breuitatem est obmissum.

Folgt nun da« Schreiben Bischof K.s von Chiemsee ddo. 1284, 29. Mai, Wien (Nr. 382) mit dem Anlaute der inserirten Bulle Papst Martins IV. ddo. (1284), 11. März, Orvieto (Nr. 379).

Subinde petita eorum copia ex parte magistri H. de Lok et ei facta vt iustum fuit, horam iudicii continuauimus usque in vesperam ipsius diei. Qua hora vespertina magistro 'H. de Lok in iudicio comparente, absente vero nuncio aduersarii eius qui litteras domini episcopi Chiemensis attulerat et litteras vlterioris mandati sibi facti se habere negarat, magister Leonhaidus nomine ipsius magisti H. allegaciones viuevocis oraculo ac deinde ac deinde(!) in scriptis exhibuit in hec verba:

412

Saluis hi is que contra rescriptum et personam iupetranlis alle gata sunt, et excepto contra eos qui dicunt se iudices, videndum est, <мд scripture aut litteris credatur. De liiis notalur extra De fide instrumentorum �? i. et ii. De probacionibus post cessionem, deiude contra reseriptum septem modis et locis obicitur, primo ad exclusi- onem litterarum, de qua notatur extra De rescriptis: Cum ordinem. et de litis contestacione �? vltimo. Quia patet litteias per veri sup- pressionem optentas ad eos qjios dubium non est, subesse duci Austrie quem causa contingit, iure patronatus quod sibi vsurpat, tamquam principi et aduocato terre, propter quod essent si eciam iurisdistionem haberent, merito et legittime recusandi iii. q. v.. Quia suspecti, et de appellacionibus. secundo requins in fi., et appellacio esset legittima si per inde fieret, extra vt lite non contest, c. iL vbi (?) Cum igitur, nec sentencia teueret, sed retractan debet si detecta sit suspicio, quia littere sic obtente non conferunt iurisdicti- onem, de repertis ad audienciam sic notatur de exceptionibus Cuín inter, quod cum sit notorium iudici et aliis patet, rescriptis (?) quo ad eius(!?) nullius esse momenti, quod si deleganti fuisset exposi- tum, litteras minime impetrasset, eodem capitulo exceptionis. Se cundo dicitur ¡hi simpliciter H. de Lok, cum in litteris primis voce- tur magister li. et cum plures clerici eiusdem nominis sint, sicut lue hodic in presentia vestra est constitutus quidam clericus Heinricus de Lok nomine, Aquilegensis dyoecsis, et equiuocacio huiusmodi reprobatur et punitur extra de repertis Quia, in principio et in fine, ita quod impetratorum(I) litterarum comodo careat et aduersario, in expensis et dampnis legittime condempnetur. Si enim papa scribit alicui nominandum(!) eum magistrum vel simplicem clericum, ex certa scientia locum non habet exceptio, alias secus vt notatur extra de repertis �? penultimo. Tercio dicitur nude clericus Aquilegensis. Vbi obicitur e t. �? Sedes, vbi dicitur, si minores et viliores persone solummodo designantur, maiores et digniores sub generali clausula non intelliguntur includi, et glosa maiores et digniores vocal hie uotabiles personas que sub generali clausula non comprehendun- tur c. Cum in multis que cicius mouent animum ad concedendum vel denegandum, repertum, vt in �? Cum teneamur, de prebendis, vbi hoc notatur, quia pro dignitate presumitur et ei defertur vt ibi et alibi describitur et notatur, Vnde mendax precator etc. si non supprimit dignitatis carebit effectu litterarum e. t. Ad aures, si

413

simplici nomine se appelles uel aduersarium, qui» гci et actoris eadem est condicio, extra De mutuis pet. (?) pnidenciam, sed magi- ster H. existens canonicus ecclesie Frisingensis nec dicatur in lit- teris canonicus sed simplex clericus, intelligere potestis qualiter littere fuerint impetrate. Verba hec plane iacent in textn de reper tis, Cum adeo, in fine. Quarto dicitur, iniuriahatur eidem et in forma communi. Sed hoc verum non est, immo super appellacione impetrauit, fuerat de qua debuit lacere mencionem, extra de confir- matione, Vtili bone memorie, vbi dicitur, quod ex quo nulla de tacta appellacione mencio habebatur, prime littere tamdiu suum debent habere vigorem, douee de iniqua sentencia cognicio plenior habetur, et glosa super verbo mencio. Ideo non valuerunt quia tacita veritate impetrate sunt, supra De appellacione, Sepe in fine, et ita patet quod si quis non tacit mencionem de appellacione aduerse partis non valent littere quod est notabile. Item de processu debuit facere mencionem, extra De re iudi.. Inter mon., igitur verbum generale generaliter sic intelligendum, extra De coniugio leprosorum qm(?) et xviii. distint, Si Romanorum xii. q. i., Si dilectissimus, sed spe ciale derogat generali, extra de repertis �? i. e. t. Pastoralis, C. Quo- niam autem et vbi certa forma desideratur et est pretermissa, nichil agitur, extra De presbitero Umberto (?), Veniens et ii. q. vi. C. Diftí- nitam. Ule hic pretermissor veritatis et suggestor falsitatis specialem formulam a papa in iudicio et post facte (?) subeubuit, et ad formam communem de iniuriis que fiunt extra. !udicium se conuertit, ergo mendax etc. Item non valuerunt littere, quia manifestum contiuet in conclusione precum, vbi dicitur, Juxta priorum litterarum continen- tiam earundem, sic extra de repertis, Ad audienciam, nec est iste solitns cursus dictaminis curie papalis quod false presummuntur, extra De crimine falsi c. Licet et c. Quam graui. Quinto dicitur ad litis contestacionem. Vbi apparet expressa fraus et dolus impetran- tis, quia in casu appellacionis litis contestacio necessaria non est, extra de appellacionibus, Interposita, C. Sane, vbi eciam notatur, Vnde ad litis contestacionem non peruenitur imperpetuum, hie appel- lacio probata, que dupliciter hic est facta, Vnde fraus etc. Sexto dicitur, putueritis interesse. Ibi similiter fraus et malicia manifesta est quam si expressisset, literas minime impetrasset. Procurauit enim iudici primo et vero per associ»tos de facto inpotenciam facti, in quibus eciam iuris inpotencia propter suspicionem ad conuenien

414

dum de loco, cum alter eorum ad vi dietas et alter ad plures distant ab eo, quilibet illorum trium in speciali dyocesi et actor in quarta, vnde vix vel nunquam fieri potest, quin altera parcium traheretur vllra duas dietas extra suam dyocesim ad locum fortasse suspectum quod esse non debet, extra de repertis, Nonnulli, et de exceptioni- bus, Olim. Vnde videtur machinan quod cum iudices, eciam si essent, conuenire de loco non possint, ipse reus medio tempore ple- bem et possessionem in Probsdorf de facto detineat irregularis et excommunicatus, in sacramentalibus euitandus(!), tamquam qui per sonas et res priuilegiatas temerarius iuuasit. Et eciam propter deci mas contra ileum et omnem iusticiam, vbi sicut conscienciam habe- tis et scienciam in deo, debetis viam precludere fraud i sue, quare vtilitatis publice est. ne crimina remaneant impunita, de sentencia excommunicacionis, Vt fame, presertim quando cruentum continet periculum animarum, extra De prebendis, Quia in terminum (?). et quia nomina plerumque sunt consequencia rebus, extra in prohemio decretalium Gregorii, Vos dictus de monte spinarum iusticie, scilicet qui reddit vnicuique quod suum est, et c. Montem supinum. hoc est ilium de Wlpeinspereh, virtute fortitudinis ius est retundele, ne sit perdicio plurimumorum(!), quare excipit ei etc., De rene.(?) nisi c(?), quia vt intrauit per ostium, sed aliunde, vnde etc., quod hoc est verum, ipsi vidistis ac audistis. C. vii. et vltimo. Dicitur ibi Datum v. idus ¡Vlarcii, iiuperrimus autem terminus comparendi coram vobis fuit xi. kalendas Maii, per vi ebdomadas minus vno die post idus. Vnde cum reuerti potuerat a curia et litteras tunc sicut nunc presentare in iudicium, quod non fecit propter fructus et messes appropinquantes, actori labores et expensas procurando tali dolo et fraude quod condempnari debet, extra de repertis. Ceterum. Nee obstabit appellacio eius qui appellacioni non detulit, extra De appel- lacionibus, An sit, vbi de hoc in textu et in glosa, Igitur deum habentes pre oculis et iura, extra de repertis c. ii, vbi preces veri- tati niti debent et e. t. super litteris, vbi fraus et dolus retunditur et punit in-, in nomine domini pronuncietis dominorum episcopi Sek- kouiensis et prepositi de sancto Ypolito inhibiciouem vobis lactam, que ipsis ex iure non competil, esse nullam vosque debere in iudicio de quo constat, procedere vt cepistis. Quia principis exemplu merito sustinebunt quod praua eis fuerat insinuacione uel eciam impetra- cione suggestum e. t., Si quando. Ixxv. di., Quoniam quidem, extra

415

De prebendis, Cum teneamur, vbi glosa, Mandatam supperioris non est necesse adimpleri vbi racio non adimplendi assignari potest. Cum igitnr nichil cum peccato et scandalo faciendum sit et pars aduersa sit absens contumaciter et processum vestrum in appellacionis casu nichil impediat, interlocutoriam ad probacionem appellacionis facte propter iniurias et iniquitatem processus petimus nos admitli, ma xime cum eciam, si omnia iura et probaciones alie cessarent ad iniuriam iudicum et partis aduerse, ipsi magistro Heinrico violenter facte et ad sui iuris et possessionis claritatem suffîeiunt soli duo testes, iuris canonici scilicet extra De electione, Querelam, et De iure patronatus, Consultacionibus. Quibus concorditer et apperte dicitur, quod vbi de iure patronatus eis vel dubitacio est, suffiiit presentate quod ab illo presentatus existat qui tempore presesentacionis verus esse credebatur patronus. �?ec et alia iura et documenta fortiora I:iiii facto quam faciendo in iure animum vestrum in iure nostro admitiendo moueant et inducunt.

Quibus consideratis diligencius consilio nobis assidencium, non obstantibus litteris domini Chiemensis in medium productis uel inhi- bitione illoraim qui se dicebant nobis associatos, ad cause cognici- onem, quamuis auctentici papalis originale non viderimus, quo non viso ad exemplaria nichil facere tenebamur quod si eciam nobis exhibitum fuisset, per allegaciones premissas videbatur satis euacua- tum, cum non fuerit nobis fides de ipso facta in tantum vt propterea nostrum deberemus processum suspendere, in nomine domini mngi- strum H. ad probacionem appellacionis facte duximus per interlocu toriam admittendum atque deinde boram iudicii continuauimus usque mane. Quo lucescente cum nichil obstaret, viros discretos dominum Vlricum sacerdotem dictum de Chelbaim, Heinricum scriptorem de Wienna et Georium de Enzeinstorf laicos litteratos in testimonium processus iniqui et appellacionis facte a sentencia iuratos admisimus, magistro Vlrico de Gótstorf cl domino Chunrado de Phafchouen noslris concanonicis et magistro Alberto tabellione publico ad eos examinandos auditoribus depntatis, qui hora prima negocio inten dentes in consistorio ecclesie nostre vice nostra sigillatim et secrete testes singulos examinantes audierunt, quorum attestacioni fuit intenqio hec premissa. Intendit probare magister Heinricus de Lok Frisingensis canonicus rector ecclesie de Probsdorf, quod a senten cia diffinitiua lata contra eum Wienne in monasterio Scotorum per

416

dominos ah'batem Scotorum ibidem et prepositum Niwenhurgensem infra decendium ad sedem ap stolicam per procuratorem legittimum bis, hoc est ante sentenciam a grauamine et post ab iniqua sentencia per quam de facto priuatus fuit ipsa ecclesia sua in Prohsdorf, nomine suo extitit legittime appellatum. Super quo Vlricus sacerdos de Chelhaim dictus requisitus, vtrum fuerit ad sedem apostolicam infra decem dies a diffínitiua sentencia per procuratorem ipsius magistri Heinrici appellatum, respondit quod sic. Requisitus quo- mod» hoc constet ei, dicit quod interfuit, vidit et audiuit. Requisitus quod sibi constet de iniquitate sentencie, dicit quod nuliomodo potuit obtineri a iudicibus terminus infra quem magister Heinricus posset personaliter venire ad causam cum testibus et iuribus suis, qui tamen libenter corporaliter interfuisset si terminum competeutem habuisset quod petitum fuit diligenter a procuratore. Item testis iuratus dicit quod excepciones legittimas de re iudicata et alias procurator dicti magistri H. pro eo proposuit et ad eas probandas terminum competentem a iudicibus petitum diligenter non potuit optinere, propter que eciam grauamina in scriptis ad sedem aposto licam appellauit. Item iuratus requisitus dicit quod ad publicacionem attestacionum et ad audicndam diffinitiuam sentenciam pars ipsius magistri H. citata non fuit, a quibus eciem grauaminibus et a sen tencia iniqua ad sedem apostolicam appellauit. Item iuratus dicit quod licet pars magistri Heinrici presens fuerit, tamen sine libelli oblacione et litis contestacione ad sentenciam processerunt. Requi situs de loco, dicit in ecclesia Scotorum. Requisitus de tempore, dicit feria secunda post Dominicam Jubilate presentis anni infra nonam et vesperas, a sentencia autem diffiuitiua proxima feria quinta subsequenti in ambitu claustri. Heinricus scriptor Wiennensis ciui- tatis requisitus, vtrum fuerit per procuratorem ipsius magistri Hein rici appellatum a sentencia diffiuitiua infra decem dies nomine sepe- dicti magistri Heinrici, dicit quod vidit et audiuit vbi appellauit dictus procurator. Item dicit iuratus quod audiuit petere apostolos et non fuerunt dati. Item quibus presentibus requisitus, dicit ma- gistro Rudgero, Vlrico sacerdote dicto de Chelhaim, Kalocho et Reimberto fratribus ministerialibus dictis de Ebersdorf, Leupoldo de Sachsengan militibus, Wachsmüdo plebano de Ruspach, domino Dietrico plebano in Polan et aliis quamplurimis. Item requisitus de processu et sentencia iniqua, dicit quod cum procurator magistri

417

Heinrici libellum peteret et terminum non potuit optinere, item ad probandum excepciones suas et iura terminum competentem peciit cum instancia et non potuit optinere, item pro magistro Heinrico terminum peciit vt personaliter interesset et non potuit obtinere, propter que eciam in scriptis ad curiam apostolicam appellauit. Item dicit iuratus, quod ad publicacionem attestacionum et; eciam ad sen tenciarn diffinitiuam sine procuratore tamen qui in ciuitate erat, pro- cesserunt, a qua diffinitiua sentencia sicut dixi superius, postquam ei constitit, eciam ad sedem apostolicam appellauit. Item dicit iuratus quod audiuit multos nobiles et sapientes dicere, quod grauis iniuria esset facta magistro Heinrico propter breuitatem temporis, inordi- natum processum etj arduitatem negocii siue cause. Ex hiis omnibus et singulis testis credit quod sentencia iudicum predictorum scilicet abbatis et prepositi sit iniqna. De tempore, loco et presentibus con cordat cum teste priori. Georius de Enzeinsdorf requisitus de iniqui- tate sentencie quomodo constet hoc ei, dicit quod procurator magi- stri Heinrici in iudicio libellum peciit et non fuit ei porrectus, sed ex quibus causis, hoc ignorat. Item dicit iuratus quod audiuit pro- curatorem ipsius magistri Heinrici petere competentem terminum ad probandum iura domini sui et eciam ad uocandum dominum suum, qui personaliter volebat libenter interfuisse cause et non poterat terminum optinere nisi ita breuem, quod vix poterat venisse in Fri- singam et ad dominum suum, sed impossibile fuisset eum reuersurum cum iuribus suis, quia nisi terminum septem dierum assignare vole- bant, propter hoc eciam idem procurator ante sentenciam ad sedem apostolicam appellauit. Item iuratus dicit quod ad publicacionem testium et ad diffinitiuam sentenciam non vocato procuratore magi stri H. processerunt. Item dicit quod ab illa sentencia, postquam ei constaret .... infra decem dies ad sedem apostolicam appellauit. Item dicit iuratus quod vidit et audiuit plures nobiles et sapientes in processu et sentencia presentes qui ammirati fuerunt de inordinatione processus et sentencie, <licentes quod ita subito procedendum (non) esset in tam arduo negocio. Item dicit testis iuratus quod testes aduersarii non audiuit dicere nisi de facto ducis Austrie, ita quod nichil tangebatur de iure magistri Heinrici. �?ec omnia et singula credit testis et a sapientibus eciam audiuit, quod ipsorum iudicum supradictorum sentencia sit iniqua. De loco, tempore, die et hora et presentibus concordat cum testibus predictis. Testes autem annotati

Fontes Abthl?. II. Bd. XXXI. 27

418

litterati sunt et extranei et sic creduntur omni excepcione maiores immo quibusdam aliis quos presentes habebat magister H. propter aliqualem familiaritatem renunciauit, vt attestaciones omni suspi- cione carerent.

Quibus attestacionibus in vespera publicatis in eodem consistorio ad repetitas magistri H. preces et allegaciones, in iure de consilio jurisperitorum et religiosorum diffiuitiuam sentenciam pronunciauimus in scriptis in hec verba:

Anno domini millesimo ducentesimo octnagesimo quarto, octauo idus Junii, nos Vlricus prepositus maioris ecclesie Ratisponensis iudex a sede apostolica delegatus presidentes iudicio in consistorio maioris ecclesie Ratisponensis in causa appellacionis que vertebatur inter magistrum Heinricum de Lok ex una parte et dominum Hartmannum dictum de Wlpeinsperch ex altera super ecclesia in Probsdorf, au- ditis et intellectis meritis cause invenimus per testes ydoneos coram nobis productos et per alias probaciones legittimas et allegaciones efficaces sufficienter esse probatum, indices priores, scilicet abbatem scotorum in Wienna et prepositum Niwenburgensem ad sentenciam diffinitiuam contra predictum magistrum 11. non seruato iuris ordine processisse et infra decendium ab ea per procuratorem eiusdem magistri Heinriei ad sedem apostolicam esse legittimo appellatum, ipsam sentenciam auctoritate sedis eiusdem nobis tradita infirmamus, decernentes irritum et inane quicquid post appellacionem huiusmodi in preiudicium dicti magistri H. fuerit attemptatum. In nomine patris et filii et spiritus sancti, amen. Lata est autem in scriptis et recitata hec sentencia eodem anno, mense ac die in eodemque consistorio per manum publicam domini Alberti tabellionis capituli Ratisponensis confecta coram testibus subnotatis, videlicet domino Chunrado venerabili decano et honorabilibus viris domino Ortlibo de Schiren- ching archidiacono, Heinrico de Virmiano, Heinrico Pagano, Rulando, Chunrado de Phafkouen, magistro Vlrico de Gótsdorf concanonicis nostris, item fratre Alberto lectore ordinis Predicatorum in Ratispona, item Bertholdo de Housen canonico Frisingensi, magistro Rudgero canonico sancti Andree, magistro Leonhardo canonico sancti Vili, item Heinrico de Lok eiusdem ecclesie sancti Viti canonico, item magistro Wernhardo Gransone, magistro Rudgero doctore puerorum ecclesie nostre et aliis quamplurimis fidedignis.

419

Qua sentencia recitala in publicum ex parte ipsius magistri Heinrici tres peticiones adiuncte fuerunt, primo vt per aliquos exe- «ucioni sentencia mandaretur. ii. vt fieret expensarum recompensacio et dampnorum, tercio vt excommunicacione denunciaretur irretitus(?) usque ad satisfactionem, tum propter violenciam a ipso Hartmanno illatam in rebus et personis magistro Heinrico et suis, tum propter multitudinem (!) contumaciam eiusdem Hart. De quibus responsum iuris distulimus vsque mane, tunc ibidem dominis et concanonicis nostris et iuris peritis atque religiosis coram positis, licet videretur nobis ea vice subsistendum in iudicio, propterea quod sentenciam in- firmaueramus priorum iudicum et reuocaueramus in irritum quicquid post appellacionem in preiudicium ipsius magistri H. fuerat attem- ptatum, et propter bonum pacis et reuerenciam illustris ducis Austrie residuum processus differetur ad tempus, ipse magister H. per suum aduocatum magistrum Lennhardum ad ex-ecucionem ac defensionem sentencie sue nos per certissimas raciones multipliciter excitauit. Nos autem partem eandem de facto potius quam de iure vice illa exorauimus esse contemptam (?) iure suo principali et litteris quas

ex officio nostro ad pacem pre scripsimus in hiis

modis, Excellentissimo principi etc. (Urkunde fehlt), et item aliam domino Hartmanno (fehlt ebenfalls), quarum litterarum summarius tenor fuit, quod quamuis pro magistro H. de Lok sentencia lata fuerit super ecclesia Probsdorf, tamen propter ducis Austrie reuerenciam et ex officio nostro ad pacem ista vice distulimus domini Hartmanni condempnacionem in expensis et dampnis et excommunicacionis denunciacionem, vt ex mansuetudine superhabuudanti ad recognicio- nem sui erroris idem Hart, facilius inducatur in aduerse tameu partis magnum preiudicium et grauamen, ac tunc demum facta et admissa protestacione partis magistri H., quod bec suspensio ipsis non preiu- dicaret quandocunque ad iudicium nostrum recurrerent, eam ob ducis nostramque reuerenciam tollerarunt. Sic recessum est a iudicio pre- missis omnibus actis et dictis sub manu publica Alherti prenominati redactis in publicam formam anno, loco et termino prenotatis, quibus in rohur et testimonium sigillum nostrum appendens ad per petuant iudicate rei memoriam duximus appendendum.

�?ec omnia priuilegia et instrumenta que per ordinem ex vtro- que latere continet littera, sunt in consistorio kathedralis ecclesie Hatispnnensis coram nobis sedentibus pro tribunali per manum

27»

420

public-am Alberti tabellionis nostri capituli Ratisponensis confecta et conscripta. Acta autem sunt haec anno domini millesimo CC. LXXXIIII., VIII. idus Junii cum signis subnotatis.

(S. C.) (M.)

Orig., Pgt., an den Bügen theilweise in der Schrift verletzt, letztere zwei seitig, ausgd. stark verletzt. Sigel, mit Kanzleizeichen und Monogramm wie in vorhergehender Urkunde, k. Reichsarchiv zu München.