358.

Nos Bertholdus dei gracia ßabbenbergensis episcopus notum facimiis vniuersis tam presentibus quam futuris, quod super causa que inter magistrum Henricum venerabilem prepositum Werdensem ex una parte et inter Ottonem de Vinchenstein ex altera uertebatur oceasione aduocaeie eiusdem Werdensis ecclesie, litteras a domino nostro Rudolfo serenissimo rege Romanorum recepimus in bec uerba:

Folgt nun der Auftrag König Rudolfs ddo. 1278, o. Jan., Wien (Nr. 357).

Nos igitur cum debita reuerencia mandato regio et precepto uolentes obedire, partes ad nostram presenciam citauimus et asser- ciones sev allegaciones earundem parcium per quas merita causarum panduntur, audiuimus et examinauimus diligenter. examinatis parifer et auditis de speciali gracia propter bonum pacis et concordie ad- misimus quod ambe partes tam super omni iure aduocaeie quam super uniuersis dampuis et grauaminibus per ipsum Ottonem et eius patrem olim dicte Werdensi ecclesie illatis et super aliis quibuscum- que controuersiis que pretextu huiusmodi aduocaeie Werdensis ec clesie inter eosdem uertebantur uel que in posterum ibi sperabantur, in nos tamquam in arbitrum sev arbitratorem uel amieabilem compo- sitorem data fide uice sacramenti in manus nostras communiter com- promiserunt, dando nobis plenitudinem potestatis et plenariam auetori- tatem inter ipsos arbitrium promulgandi. Nos vero auetoritate nobis a memorato domino nostro Rudolfo serenissimo rege Romanorum tra- dita et concessa habitoque prudentum consilio tale arbitrium promul- gauimus sentencialiter inter partes, videlicet quod dictus Otto de Vinchenstein eiusque heredes et homines de cetero numquam debent dictum magistrum Henricum prepositum Werdensem et eius succes sors, necnon clericos et homines prefate Werdensis ecclesie in parte aliqua offendere uel granare, sed debent illos contra quoslibet uiolentos inuasores manutenere et defendere pro eorum uiribus atque posse, nec debent umquam aliquo tempore ab eodem preposito et

379

eius successoribus et a clericis et ab hominibns sev colonis eiusdem Werdensis ecclesie aliquas exacciones uel streuras (!) sev exenea (!) petcre, exigere uel extorquere, nec debent iuperpetuum aliquas per noctaciones in predio eiusdem Werdensis ecclesie uel in claustro recipere uel habere, neque debent aliquam potestatem uel iurisdiccio- iu'in de cetero umquam sibi vendicare in officialibus, colonis insti- tuendis uel destituendis per omnes mansos predii memorati, siue sint ipsius prepositi uel canonicorum, sed debent esse solummodo con tend de indicio et pena sanguinis per totum predium Werdensis ecclesie situm in parti bus Karin) li ¡ir, ita tamen quod officialis siue iudex sev procurator dicti Vinchensteinerii uel eius heredum qui pro tempore fuerint, nichil prorsus in hoc iudicio faciant uel exerceant vel aliquam penam sanguinis exigant uel inponant preter consilium et consensum et presenciam officialis uel procuratoris ipsius prepo siti, et quod idem Vinchensteinerius et eius heredes et homines nichil iuris debent sibi vsurpare in bonis mobilibus uel inmobilibus sev se mouentibus illorum qui ad huiusmodi penam sanguinis fuerint ailiudicati. Item arbitrando sentenciamus et sentencialiter arbitramur, quod prelibatus Otto de Vinehenstein et eius heredes atque homines pro omni iure dicte aduocacie eiusdem Werdensis ecclesie debent esse solummodo contenti annuatim de triginta modiis duri grani quod wlgariter steverchorn dicitur, quod singulis annis secundum Sterili tatern et fertilitatem temporis per mansos tam canonicorum quam ipsius prepositi cultos et non desolatos debet inponi sev inscribi. Solucio autem huiusmodi frumenti debet fieri annis singulis circa Epiphaniam domini paulo post uel ante, ita tamen quod quiequid de eisdem triginta modiis sev per grandinem uel per gwerram aut pe expedicionem siue per alium quemeumque modum annis singulis defecerit, illud iuramento prestito et premisso ad taxaeionem officialis ipsius prepositi, assumptis sibi duobus colonis de predio iuratis debeat resecari. Item arbitramur sentenciando, quod prefatus Otto de Vinehenstein et eius heredes et homines debent esse etiam solum modo contenti de quatuor marcis denariorum usualis monete, ita tamen quod quilibet denarius Frisacensis ualere debet duodecim paruulos Veronenses qui annuatim de toto predio Werdensis ecclesie tam canonicorum quam sepedicti prepositi circa festum beati Georii dari debent, quam inquam prenotatam summam frugum et denario rum dicto Vinchensteinerio et eius heredibus et hominihus circa

380

prenotata tempora (de toto) predio Werdensis ecclesie tam canoni- corum quam ipsius prepositi qui pro tempore fuerint, dari atque solui arbitrando precipimus et iuhemus pro om(nibus exacci)onibus, stevris, exeniis, pernoctacionibuset pro colon(or)um et officialium institucioni- bus et destitucionibus, quibus omnibus in online expressis (dictus) Vinchensteinerius et eius heredes et homines ad sentenciam nostri promulgati arbitrii data fide uice sacramenti publice in nostra pre sencia renunciar(unt). Item insuper sentencialiter arbitrati sumus, quod memoratus Otto de Vinchenstein et eius heredes et homines aut in propriis eorum personis sev per eorum Htteras deprecatorias pro confirmacione nostri promulgati arbitrii absque omni dolo et fraude debent diligenter et fideliter laborare aput dominum nostrum Rudolfum sereuissimum regem Romanorum et aput omnes alios prin cipes, comites et barones et ministeriales et aput omnes alios qui se ius etiam habere asserunt et contendunt in eadem aduocacia Wer densis ecclesie, quorum confirmacio fuerit necessaria ad maiorem huiusmodi nostri prolati arbitrii firmitatem. Ne igitur presentes nostri prelati arbitrii series atque tenor aut a partibus sev ab aliis quibus- cumque imposterum reuocari uel mutari valeat aut infringi, presentem paginam conscribi fecimus et eandem in huius rei testimonium et in perhennem memoriam nostri pendentis sigilli munimine iussimus robo ran. Datum et actum aput sanctum Leonhardum in domo parochialis ecclesie, anno domini M. CC. LXXVIll., quinto idus Februarii. sexta indiccione.

Orig., Pgt., mit 2 Lücken, anhgdcs verletztes Sigel, k. Reielisarehiv zu München; ebend. Cod. 19t, f. 90'; bei Meichelbeck in der Bestätigung Küni^ Rudolfs v. 8. M>i d. J., II./2, 96, Nr. 163.

Von identischem Inhalte doch kürzerer Fassung hiuterllegen im k. k. geh. Haus-, Hof- und Staatsarchive zu Wien 2 Originale; die Abweichungen im Texte beschranken eich auf andero Wortstellungen und auf reichere Formeln und Umschreibungen im Münch ner Exemplare, doch haben die Wiener mehr Sigel und auch Zeugen und lautet ihr Schiusa

überhaupt: „ et In perhennem memoriam nosfro pendenti sigillo et ipsarum

parcium et quorundam teetium aubscriptoruro qui presentes fuerant et sigilla habebant propria, sigillis pendentibus in elgnum ratihabicionis perpetúe iuesimus roborari. Teste; vero qui presentes fuerant, sunt iati, uidelicet dilectas in Christo confrater noster Johannen de 'Muchel canonicus Babbenbergensis et Chuuradus decanus ecclesie saneti Stefani Babbeu- bergeneis et Chunradue et Wernhardus nostre curie capellani et notarii, item Arnoldus canonicus Babbenbergensis et eius fratres Friderius , Otto, Chuuradus et ОгШпш? de Weizenek et Pertholdus Vokchenbergarlus miles curie nostre et alil quam plures. Datum* u. s. w.

381