In nomine sancte et individue Trinitatis. Heinricus divina favente clemencia tercius Romanorum imperator augustus. Omnibus episcopis, abbatibus, ducibus, comitibus, nec non omnibus regiminis nostri legibus obnoxiis, notum sit, qualiter quidam iudei, Iudas filius Calonimi, David filius Massulam, Moyses filius Guthihel cum sodalibus suis veneruntin presen- ciam nostram Spire et rogaverunt, ut quo cum infantibus eo- rum seu cum omnibus, qui per eos legibus sperare videntur, sub tuicionem nostram reciperemus et teneremus. Qnod ita fecisse omnium fidelium nostrorum cognoscat industria. Prop- terea per interventum ac peticionem Huozmanni Spirensis epi- scopi hanc nostram auctoritatem eis concedi et dari iussimus. Unde regia nostre celsitudinis indictione precipimus atque iu- bemus, ut de cetero nullus, qui sub nostra regia potestate aliqua dignitate vel potestate sit preditus, non parvus, non magnus, non liber aut servus, non eos inquietare quibuslibet iniustis occasionibus aut attemptare presumat de rebus eorum, quas iure hereditario possident in areis, in casis, in ortis, in vineis, in agris, in mancipiis seu in ceteris rehus mobilibus «t immobilibus eis auferre quidquam audeat. Si quis vero con-

Remiing's Urkundenbucb. 5

66 1090 febntar 19\

tra hoc edictum aliquam violenciam eis intulerit, cogatur per-. solvere ad palacii nostri erarium, sive ad cameram episcopi libram I. auri, rem quoque, quam eis abstulerat, dupliciter restituat. Habeant eciam liberam facultatem, res suas cum quibuslibet hominibus iusto concambio commutare, et intra ambitum regni nostri libere et pacifice discurrere, negocium et mercimonium suum exercere, emere et vendere, et nullus ab eis thelonium exigat, vel aliquam exactionem publicam vel privatam repetat. In domibus eorum hospites sine eorum con- sensu non mittantur, nullus ab eis equum ad profectionem regis vel episcopi, aut angariam regie expedicionis requirat. Si autem res furtiva apud eos inventa fuerit, si dixerit iudeus, se emisse, iuramento probet secundum legem suam quanti emerit, et tantumdem recipiat, et sic rem ei, cuius erat, re- stituat. Nullus filios aut filias eorum invitos baptizare pre- sumat, et si coactos, aut furtim raptos, aut vi captos bapti- zaverit, XII. libras ad erarium regis aut episcopi persolvat. Si aliqui eorum sponte baptizari velint, triduo reserventur, ut integre cognoscatur, si vere christiane religionis causa, aut aliqua illata iniuria legem suam abnegent, et sicut patrum legem reliquerunt, ita eciam possessionem eorum. Mancipia quoque eorum pagana nullus sub obtentu christiane religionis baptizans ab eorum servicio avertat. Quod si fecerit, bannum, hoc est Iibras III. argenti coactus iudiciaria potestate per- solvat, et insuper domino suo absque dilacione servum red- dat, servus vero per omnia domini sui precepta deserviat, salva nihilominus christiane fidei, cuius sacramentis imbutus est, observacione. Liceat eciam christianos homines ad opera sua facienda conducere, exceptis diebus festis et dominicis, nec eis liceat, christianum emere servum. Ouodsi christianus contra iudeum, vel iudeus contra christianum litem aliqua pro re vel contencionem habuerit, uterque, prout res est, secun- dum legem, suam iusticiam faciat et causam suam probet, et nemo iudeum aut ad ignitum ferrum aut ad aquam calidam aut frigidam cogat, nec flagellis cedat, nec in carcerem mit- tat, sed iuret tantum secundum legem suam post quadraginta dies, nec ullis testibus possit convinci qualibet de causa. Et quicunque contra hoc edictum nostrum eos ultra cogere vo- luerit, bannum unum id est libras III. argenti persolvere cogatur. Si vero eum vulneraverit, sed non ad mortem, libram unam auri componat, et si sit servus, qui eum occiderit vel vulne- raverit, dominus eius aut supra taxatam composicionem im-

1090 februar 19. 67

pleat, aut servum ad penas tradat. Si quis autem inopia de- pressus prescriptum persolvere nequiverit, eadem plectatur pena, qua ille punitus est, tempore Heinrici imperatoris patris mei, qui iudeum nomine vivum interfecit, scilicet ut ei oculi eruantur et dextcra manus amputetur. Quod si iudei litem intcr se aut causam habuerint discernendam, a suis paribus et non aliis convincautur et iudicentur. Et si aliquis eorum periidus rei alicuius inter eos geste occultari voluerit veri- tatem, ab eo, qui ex parte episcopi preest synagoge, iuxta legem suam cogatur, ut de eo, quod queritur, verum fateatur. Si quando autem inter cos aut contra eos dilficiles orte fue- rint questiones vel lites, salva interim pace eorum, ad pre- senciam referantur episcopi, ut eius valeant iudicio terminari. Habeant preterea licenciam, vinum suum et pigmenta et an- tidota vendere christianis, et sicut prediximus, nullus ab eis exigat vel mancosos vel palefredos vel angariam, vel exac- tionem aliquam publicam vel privatam- Et ut hec conces- sionis auctoritas omni evo inviolata permaneat, hanc cartam inde conscribi et sigilli nostri impressione iussimus insigniri. Signum domni Heinrici tercii Romanorum imperatoris augusti-j-. Humbertus cancellarius vice Ruothardi archicancellarii re- cognovi. Data est XI. kal. marcii, anno ab mcarnacione Do- mini MXC. indictione XIII. anno autem domni Heinrici, regni quidem XXXVI. imperii vero VI. Actum Spire in Christi no- mine feliciter amen.