XXX.

1268, Wladislans, Eribischof топ Salzburg, Herzog топ Schlesien, verspricht, dem Bischöfe und der Brés il. Mai. iaaer Kirche die denselben топ seinem Brader Heinrich III. schuldig gebliebenen Summen zu

bezahlen.

Liber niger privilegiornm episcopat. Wrat. fol. 399.

Nos Wlodizlaus, d. gr. archiepiscopus Salzburgensis, dux Slesie, notum facimus omnibus presentem literam inspecturis, quod cum frater noster, fe- Hcis recordacionis dux Henricus (III.) occasione dampnorum venerabili patri T(home) d. gr. episcopo et ecclesie Wrat. illatorum per dilectum fratrem no strum Bolezlaum ill. ducem Slesie, quod debitum idem Henricus super se receperat1), in exsolucione ejusdem debiti cessasset, ita quod remansissent sol- vende mille et quingente maree argenti ex una parte, item ex alia ducente et un- deeim maree argenti et marca auri, que omnia duel um debebaiit fuisse soluta, nos ipsum debitum super nos recepimus et secundum quod a dom. episcopo obtinuimus de ipso promittimus satisfacere in hune modum. Quolibet anno, in terminis se cundum quod nobis moneta soItí consuevit2), dom. episcopo vel eis quibus ipse commisit vel commiserit assignabunttir trecente maree argenti et omnibus modis solventnr donee totalis summa predicti debiti fuerit exsoluta. Cujus debiti pe cunia accipietur in monetis de Francberg3) et Munsterberk, quas monetae sibi pro hoc debito specialiter obligamus. Monete tarnen predicte per nos et no- stros vendentur, sed dom. episcopus, décima monete sibi prius soluta jure epi- scopali, de residuo ipse vel illi quibus ipse commisit vel commiserit accipient tre- centas marcas argenti, sicut superius est promissum. Cum autem summa sepius nominata mille quingentarum et ducentarum et undecim marcamm argenti et unius maree auri in totum, sicut dictum est, fuerit exsoluta, eedem monete, salva de cima episcopo danda, ad ducatum libere revertentur.

Quia vero idem frater noster Henricus ad necessitates suas accepit ab ec- clesia s. Johaunis Wrat. dnas casólas preciosas, unam crucem auream et unam pulcram talnilain argenteam et duas capas, quarum estimacionem fieri jussimus per venerabilem patrem dom. Wylhelmnm LubuCensem episcopum assumptis ad id mercatoribus, qui eidem et canonicis ydonei videbuntur, placet nobis, quod memorad canonici summam pecunie, que ex estimacione dictarum rerum patuerit. quarum estimado ascendit usque ad XVIII marcas auri, et pro centum marris

1) S. dessen Urkk. vom 8. März 1260, N. ХП — vom 20. Dec. 1261, N. XvTU und vom 21. Juni 1262, N. XIX.

2) Nämlich 25. Juli und 6. Dec. jedes Jahrs, vergl. Urk. N. XXII vom 2. Aug. 1264.

3) Frankenberg, SSW. 1 M. von Frankenstein, durch dessen Aulkommen als Stadt wahrscheinlich das nahe Städtchen Frankenberg wieder zum Doric herabsank.

Urkunden. XXX. XXXI. 37

argenti, quas sepe dictus frater noster pro qnadam amiona tenebatur ecclesie me mórate, in supradietis monetis accipiant, debito tameu dorn, episcopi antea per- soluto, quas monetae eciam pro boc debito, capitulo ejusdera ecclesie obligamus '). A festo autem b. Nicolai nuper pretérito, in quo nostra moneta vendi consuevit Ш7, incepit currere primus annus solucionis, ita quod in festo b. Johannis baptiste nunc eiJ?«?c' instanti solvetur medietas, scilicet centum et quinquaginta maree argenti et relique 24. Jn'n¡. centum quinquaginta maree argenti in festo s. Nicolai proximo subséquente. Et iste modus et forma solucionis serrabitur per annos continue succedentes, donee debita, tarn dorn, episcopi quam capituli superius nominati fuerint persoluta. Da tum in Wrat., V. idus Maji, anno domini MCCLXVIII, presentibus venerabili patre, dom.Wilhelmo Lubucensi episcopo, dorn. Boguzlao prepósito Wrat., magistro Francone, dorn. Ecardo, magistro Jobanne Romea, dorn. An drea canonicis Wrat. et magistro Petro notario nostro, comité Thymone, comité Janussio deMichalowe, comitç Dyrsizlao et multis aliis. In quo rum robur presentem literam nostri sigilli munimine feeimus roborari.

Domino arebiepiscopo G nez neu si. Reverendo in Christo patri ac domino xxxi. J(ohanni), s. Gneznensis ecclesie arebiepiscopo, Thomas, d. gr. Wrat. «|271'. ep., paratum obsequium cum omni reverencia et honore. Non sine dolore iiigenti vestre patenutati diiximus intimandum, quod dorn. Во leslaus, dux Crac oui e, dei timoré postposito, iuiquo ductus consilio, cum innumeris Ruth en or um, Co- mauorum et Lituanorum milibus SIesiam invadendo hostiliter villas nostras et Lubucensis ecclesie aliarumque ecclesiarum nostre dyocesis spoliavit et in cendio devastavit et, quod cum magno dolore referimus, ecclesiarum hostiis effra- ctis et omnibus inde miserabiliter abstractis, earum emunitate penitus violata, per ipsum ducem et, snos in nostra dyocesi multi sunt occisi, plures vulnerati et innu- merabiles Christi fidèles, juvenes et virgines, senes cum junioribus in captivita- tein miserabiliter sunt abdueti, non parcentes sexui vel etati. Quare pater reve-

Herzog Heinrich Ш. bekannte urkundlich 28. Juni 1252, dass die Breslauer Kirche und Bischof Thomas I. ihm in seinen höchsten Bedürfnissen zur Behauptung seines Landes zu verpfänden gegeben: einen goldenen Kelch mit mehreren Edelsteinen, zu 160 Mark Silbers, ferner eine silberne Tafel und zwei Casein, zu 60 Mark von Kauf leuten geschätzt, dann zwei Kreuze, топ denen er eins zurückgeben, das andere, wenn es verloren gegangen, ersetzen wolle. Dann hatte sich der Bischof von Bres lau für den Herzog bei dem Bischöfe von Olmütz für 120 Mark Polnischen Gewichts verbürgt. Der Herzog war auch dem Bischöfe noch für ein Ross 20 Mark, für An- theil an der Münze 20 Mark schuldig, welche der Herzog zur Auslösung der Burg Steven in seiner höchsten Not h an sich genommen; endlich hatte ihm der Bischof noch 50 Mark Silbers vom Kirchengute geliehen. Er versprach, Alles zu bezahlen und die Kirche schadlos dafür zu halten. Oben sehen wir, was Heinrich Ш. bei seinem Tode 1266 noch schuldig geblieben war.

38 Urkunden. XXXI. XXXII.

rende devocione vobis omnímoda supplicamus, quatenus prefatum ducem et suos barones necnon dorn. Conrad um ducem Mazouie cum suis, qui cum prefato duce Cracouie et Rutenorum, Comanorum et Lituanorum exercitu af- fuerint, ipsis consilium, favo rem, auxilium, in personis propriis impendendo, maxime Varsonem castellanum, Petrum palatinum Cracouieusem, Sandomirien- sem, Dobeslaum de Vislicia, Lassotam de Sandec, Smilonemde Brestho, Jacobum de Lublin, Boxam deMalogost castellanos, Nico- laum filium Mzuy, Mirozlaum judicem curie, Zegotam pincernam Craco- uiensero, Velzkam filium Michelis '), Bogufalum minorem, Laurencium Sixtos castellanos (sic!) de Ruda, Rosconem, Mrococam subcamerarios, Andreain judicem et fratrem ejus Venceslaum, Stralconem judicem de Borowno, duos (ilios Jauconis de Calis, Se cell palatinum de Siraz, Sanciiioyum pincernam, Preduoyura castellanum Siracenses, Zamsam, Martinum de Cbansiu, Scedricum de Criuiu, Sementam de Dupiu, Jaracium de Srem, Nicolaum deCarncow cum fratre Bozenta castella nos, Martinum Pribislauiz, Cechozlaum pincernam, Ceuleyum de Po- nez, item Ceuleyum Gabrielis, Meneram palatinum, Menernam de Ci- rasch, Michaelem thezaurarium, ut ante instans proxime íes tum assumpcionis 1271, b. Marie virginis nobis et ecclesie nostre necnon et aliis ecclesiis, quas sie 15. Ang. offenderunt atrociter sine culpa, de dampnis et injuriis illatis satisfaciant comnio- nitos habeatis, alioquin sentencias, quas in ipsos rite tulerimus ex officii nostri debito, vel si quas ex ipso facto ineurrerunt in vestra dyocesi vobis placeat pu blicare et publican per alios faciatis, ne, quod absit, tarn enorme factum in con- temptum ecclesiastice libertatis perpetratum impunitum remaneat et ceteri similia faceré non formident. Datum in Wratizl., in vigilia apostolorum ss. Petri et Pauli, anno domiui MCCLXX primo.

Sub eodem fere tenore, parva facta inmutacione, Cracouiensi, Poznanienai et Mazouiensi episcopis litere sunt destínate, ¡nsertis nominibus militum suarum dyocesum.

xxxii. Venerabili in Christo patri dorn. P(aulo) Cracouiensi, Thomas, d. gr.

1371, ep. Wratisl., oraciones devotas cum omni reverencia et honore. Non sine ' Juni" dolore ingenti etc. per totum sicut in litera archiepiscopo missa (N. XXXI), quare pater révérende etc., quatenus prefatum ducem et suos barones, maxime Var sonem castellanum, Petrum palatinum Cracouiensem, Janusium palati

1) Vergl. die folgenden Schreiben mit einigen Abweichungen in der Schreibart der Na men, die hier zum Theile verschieden und ungenau geschrieben sind.

Urkunden. XXXII. XXXIII. XXXIV. 39

ищи Zaiidomiriensem, Dobeslaum de Vislicia, Lassotam de San- decz, Smilonem de Bresto, Jacobura de Lublin, Boxam de Malo- goze castellanos, Nicolaum filium Mzuy, Miroziaum judicem curie, Ze- gotam pinceniam Cracouiensem, Polzkam filium Michaelis, Bogufalum minorem, Laurencium, ut ante instans proxime festum assumpcionis b. Marie 15. Aug. virginis nobis et ecclesie nostre etc.

7.9ütj tat«)9rx)>; ku-í uv.ft ■ <" \ •: ■ ■ " J jüTГ : .: ¿.¡iMj.-'iotji-, ,\"»i')'?í x¡n*-> •y>'A'^ Q0T npjl '— )"Л ..\ÎIM)-î

Venerabili in Christo patri dorn. N(icolao), episcopo Posuaniensi, xxxin. Thomas, d. gr.Wrat. ep. etc. Non sine ingenti dolore vestre pateniitati duximus i371> . intimandum, quod dominus Boleslaus dux Cracouiensis, dei timoré postpo- sito et iniquo ductus consilio cum innumeris Ruthenorum, Coraanorum et Li- tuanorum milibus Slesiam invadendo hostiliter villas nostras et Lubucensis ecclesie aliarumque ecclesiarum nostre dyocesis spoliavit et incendio devastavit etc. Et quoniam quidam ex militibus vestre dyocesis cum prefato duce et Ru thenorum, Comanorum et Lituanorum exercitu afluerint, ipsis consilium, favorem et auxilium impendendo personis propriis, qui licet plures fuerint nu mero, hos tarnen nominatim vobis in scriptis exprimimus, Andreas judex, Wen- ceslaus frater ejus castellanas de Starogrodi, Martinus de Cebansin, Scedricus de Crivin, Sementa de Dupin, Jaracius de Srem castellani, Cechozlaus pincerna, Martinus Pribizlauiz, Ceuleyus de Ponez, item Ceuleyus filius Gabrielis, Nicolans castellanus de Carncow cum fratre Во �? en ta. (Quare) pater révérende devocione vobis etc. quatenus predictos commonitos habeatis, ut ante diem assumpcionis béate Marie virginis nobis et ее- 15. Aug. clesie nostre etc. satisfaciant de dampnis et injuriis irrogatis, alioquin etc.

■sSlil»vji4-::4"1

Venerabili in Christo patri dorn. P(etro)1) Mazouiensi episcopo, Tho-xxxiv. mas, Wrat. ep. etc. Non sine dolore ingenti etc. ut supra (N. XXXI), quod Л37.1' dom. dux Cracouie etc. Et quoniam dorn. Conradus dux Mazouie et sui barones cum prefato duce Cracouie et Ruthenorum, Comanorum et Li- th и ano ruin etc. ut supra (N. XXXI) aflucrunt, ipsis consilium, Cavo rem et auxilium in personis propriis impendendo, pater révérende etc. quatenus prela tura diicein Conrado in et suos barones et maxime Men er am paladinan, Man cillara palatinum de Cirasch, Michaelem thezauraríura, quod ante diem as- 15. auk snmpcionis beate Marie virginis nobis et ecclesie nostre ac aliis ecclesiis etc. sa tisfaciant de dampnis et injuriis illatis, alioquin etc.

1) Der also nicht schon 1263 gestorben seyn kann, wie Dlugoss I. p. 769 angiebt

40 Urkunden XXXV. XXXVI.

xxxv. Reverendo in Christo patri ac dorn. J(ohauni) archiepiscopo Gneznensi,

1271, Th(omas) ep. Wrat. etc. Quemadmodum vestram nuper ') suppliciter rogavi-

iiius paternitatem, adhuc teuore presencium attendus rogamus, quatenus milites,

qui villas ecclesie nostre circa Mêliez spoliavenmt commouitos liabeatis, ut ante

diem assumpclonis b. Marie virginis nobis et ecclesie de dampnis illatis et injuriis

15. AuK. satisfaciant condecenter, alioquin etc. Nomina vero militum sunt, qui villas ec clesie circa Mêliez spoliarunt hec: Martinns Lis cum sua societate, Ce- choslaus Coscelcouiz, Jauus, Petrus filius Vuei, Cromolic, Bo- centa füius palatini, Bezopaz filius Lucogueui, Zementa castellanus in Dupin, Andreas filius Borislai, Johannes filius Sandiuoii, Marcus filius Lutogneui, Tarchali Oms2), Stephanus filius Oracii, Stephanus filius Ostrouodii, Thomas Cobiliz, Nicolaus filius palatini Sanciwy de Loda, Suantomir Boznouic et alii multi eorum socii, item Johannes de Ship, Dobeslaus filius Pancozlay, Slauenta de Neparch, Gabriel eciam de Neparch, Potrech filius Ceuleii et alii multi.

xxxvi. Anno domiui millesimo CCLXX primo, in divisione apostolorum, talis litera

1271, missa est dorn, archiepiscopo Gnezneusi, in qua dampna, facta nobis in villis " ' nostris per ducem Cracouie et estimata coutineiitur.

Venerabili in Christo patri etc. Non miretur vestra paternitas veneranda, quod in primaria serie literarum (N. XXXI) vobis dampna non expressimus, per exercitum ducis Cracouiensis et alios nobis multiplicité!' facta in villis nostris et ecclesie nostre, quoniam nondum ea seiveramus plenarie, cum non esset homo, qui nos de ipsis redderet cerciores. Nunc vero, quia pauperes nostri, qui fuge- rant a facie exercitus, reversi ad propria nobis eadem ostenderunt conquerentes ipsa secundum libitum nostre voluntatis conscripta vestre transmittimus paternitati, facta nichilominus eorundem estimación«« per omnia leviori, ita quod quemlibet equum, quam magui fuerit valoris, posuimus pro una marca argenti, et sic in sin gulis rebus estimacionem minorem feeimus ipso valore, lit autem animus vester facilius apprehendere dampnorum valeat quantitatem, primo ea particulatim scri- bimus, deiude eorum summam subjungimus, in quibus contigerunt villarum nomina distinguentes, postremo ex premissis omnibus confeeimus unam summam.

25. Mai. Anno igitur domiui MCCLXXI in crastino s. Vinceucii ep. et martyris hec dampna facta sunt per ducem Cracouie et suos in villis et pauperibus nostris. In villa nostra Scorosouo'), curia nostra exusta, valens ad minimum centum

1) Bezieht sich unstreitig auf N. XXXI.

2) Oms — nicht aufzulösen.

J) Skorischau, NO. % M. von Namslau.

Urkunden. XXXVI. 41

marca». Henrico textori accepti sunt duo pueri '), masculus et femella, due vacce, vigiuti oves, quiudecim trunci apum -) combusti. Petro ace.3) sunt sex oves, onus equus, quatuor porci, hyrcus, vacca, tres mensure siligiuis, sex scoti argenti, ve stes cum omni suppellectili, domus combusta. Juliane, matri ejusdem Petri, ace. sunt tres vacce, sex oves, due mensure siliginis, domus combusta. Radostoni stuba combusta. Razin vulneratus graviter et ei ace. sunt tres vacce, septem por ci, decern et septem oves, equus, vestes cum omni supellectili ; matri ejusdem acc sunt vestes, oves cum angno ; Maritus ejus vulneratus. Paulo ace. sunt qua tuor porci, vacca, due clámides. Sedliconi acc. sunt duo boves, vacca cum ví tulo, vitulus auni preterid, octo oves, tres porci. Bogumilo acc. sunt duo porci. vacca cum vítulo. Raticoni acc. sunt bos, vacca cum vítulo, porcus. Bracononi acc. sunt duo porci, vacca; Jacobo octo oves; Cechononi duo boves, vacca, duo porci; Johanui tornatori quatuor boves, due vacce, equus, sedecim trunci apum combusti; Johanui textori vacca, due capre. Cohart spoliatus vestí bus. Johanui pellifici acc. sunt tres capre, duodecim pelles; Gozuiíio duodecim oves, vacca, decern agui, tres porci; Radzlao equus, quatuor porci, viginti oves; Johanui pa- stori due vacce; Jamsonio duo boves, vacca cum vítulo, duo porci; Voycechoni septem porci, quinqué oves, equus, vacca cum vitólo vitulusque anuí preteriti ; Ra- moldo equus, quinqué porci ; Radostoni quatuordecim oves, quatuor porci, equus ; Hermtudí vidue tres vacce, vitulus. Gozalco acc. sunt puer, equus, tres vacce, vigiuti due oves; Pribislao sedecim porci, tres domus exuste. Bracesoui quinqué porci, due oves sunt accepta. �?е�? in unum collecta summam faciunt centum pro curia nostra, sexa¡rinta marcas in villa.

• In villa nostra Buce �? h4) quinqué curie exuste, accepit, scilicet quatuorde cim boves, tredecim vacce, triginta sex oves, sexaginta porci, ecclesia fracta, paschalis candela accepta, quatuor palle, pixis cum corpore Christi, ampolle, ve- xilla, novum et antiquum, et omnes res, quas pauperes ibi ad ecclesiam compor- taveraut sunt accepte, aunoue concúlcate valentes centum marcas et sic prêter or- natiim ecclesie et ipsam ecclesiam fraetam. �?е�? in unum estimata faciunt summam centum octoginta sex marcarum.

In villa nostra Pros ouo3) com bus te sunt duodecim curie; Sanzoni acc. sunt duo boves; Bogdassio duo equi; Michaeli equus; Jäcobi Rndcoui equus, viginti capre ; Petro decern oves, de tota villa centum porci sunt а�?е; Suli/Лао quadra- ginta trunci; Alberto viginti; Michaeli septem trunci apum sunt combusti, aunoue

1) Man sieht auch aus dem folgenden Schreiben, dass viele Menschen als Gefangene weggeschleppt wurden.

2) Bienenbeuten, in ausgehöhlten Holzstämmen, nach alter noch jetzt in Schlesien und Polen herrschender Sitte.

3) Wegen der häufigen Wiederholung abgekürzt für aeeeptus, a, um u. s. w. hier für

Eerceptus, exaetus. Dli Cange u. d. W. und hier geradezu für: raptus. utschkau, ONO. 2% M. von Namslau. ..." ">) Pro seh au, ONO. 2 M. von Namslau.

42 Urkunden. XXXVI.

concúlcate, val en tes centum marcas. �?е�? in unum estiniata faciunt summam cen tum octoginta octo marcarum.

In villa nostra Bandlouich ') ace. sunt Radeijoni viginti oves, octo capre, viginti porci ; Martino viginti quatuor oves, sedecim porci, quadraginta trunci apuin sunt combnsti; Nicolao ace. sunt duo boves, tres vacce, septem porci; Voyce- choni quatuor boves, quatuor vacce, octo oves, septem porci; relicte Cristonis ace. sunt viginti oves, tres porci ; villa tota combusta. �?е�? in unum collecta fa ciunt summam quinquaginta octo marcarum. In eadem villa post recessum Cra- couiensiumStogneuus et Rosco cum suis aeeeperunt Crosceyoni duos boves, quatuor oves, Dirsconi tres oves, tres porcos, Cesconi duos boves, vaccam cum vítulo, septem oves. �?е�? in unum juncta summam faciunt undecim marcarum.

In villa nostra Sadagora'2) Cechoslao ace. sunt undecim porci; Henrico tres porci; Conrado undecim porci; Johanni duo porci; Begano duo porci, duo equi, quatuor vacce, decern porci; Gerardo VI. porci, due oves; Dituino X. porci, Henrico septem porci, ovis et capra; Gerlao duo porci et vitulus; Echardo decern porci, due capre; ipsa villa combusta, prêter tredecim curias. �?е�? in uuum estimata faciunt summam centum viginti quinqué marcarum.

In villa nostra Cris o winch:i) ecclesia violenter eflracta et omnia que in ea per pauperes consérvala f iterant cum ornatu ecclesie suut accepta ; Marine curia combusta cum decern truncis apum; Sernacio curia combusta et quinqué porci а�?е; Relicte Cherini curia sibi combusta, quinqué porci ace; Cmirado equus, Arnoldo equus, Bernardo equus et vestes, Tibano (sic) relicte Lambini curia combusta et quindecim trunci apura, Bahúno curia combusta, Stephano curia combusta et iio- vem porci ace; Herburdo curia combusta, Lucie jumentum cum pullo ace, Jo hanni due vacce. �?е�? in unum estimata faciunt summam prêter dampna ecclesie ornatum circiter ducentarum et quinquaginta marcarum.

In villa nostra Preuacouich Gal licor um4) ecclesia fracta et omnia que in ea conservata fuerant per pauperes cum ornatu ecclesie sunt accepta, sacerdos vulneratus et omnibus spoliatus, curia ejus combusta valens viginti marcas; Gos- winus in hostio ecclesie occisus, Gorar in cimiterio peremptus, matri Gozuini duo equi et vestes cum omni supellectili а�?е, Roberto ace sibi filins, tres equi, septem vacce, viginti sex oves; Virchozlao quatuor vacce, duo boves; Thome quinqué equi, sex vacce, quatuor porci ; Boguslao duo equi, decern oves, tredecim porci. vacca; Walthero duo equi et una vacca, octo porci; Gerhardus abduetus est, eidem а�?е sunt viginti tres oves et vacca; Symoni aeeepti (sic) quatuor equi, de

1) Paulsdorf, N. % M. von Namslau. Ein anderer Ort kann es kaum seyn, doch wird er in den Urkunden immer Bandlouich genannt.

2) Schadegur, ONO. 2 M. von Namslau.

3) Kreuzendorf, Polu. Krzizowic, ONO. 2 M. von Namslau.

4) Leider nicht mehr zu ermitteln. Hier sassen also auch Wallonen, s. Urkundensamml. S. 143 u. 301.

Urkunden. XXXVI. 43

cem et septem oves, una та�?�?а; Riibino duodecim oves, vacca; Ceschoni т. equi, triginta porci, due vacce, tres capre; Alardo tres equi. octo oves; Ma- reyoni tres equi, duo boves; Matbie decern et octo oves, una vacca, duo porci; Petro septem oves, due capre; Johanni tredecim oves; Jobanni vacca; Johann i viginti oves, equus cum curru et cum omni supellectili; sculteto viginti porci, Ste phane clerico vacca; tabernatori duo equi; Luduico vacca, tres oves, duo porci; Conrado vacca, annone concúlcate post qiiiuquaginta mansos, valentes quadrin- gentas marcas, dampna vero particulada ducente septuaginta tres maree. �?е�? in unnm collecta faciunt summam trecentarum quadringenti (sic) viginti marcarum.

In-villa nostra P reu а�? oui z Polonorum1) Nicolao ace. sunt duo boves, due vacce, duo vituli aiini preterid, novem oves, tres porci et curia combusta; Jo banni tres boves, tres porci; Jacobo duo boyes, quatuordecim oves, curia com busta; Conrado granarinm combustum, tres boves acc. quatuordecim oves; Czen- coni duo boves, quindecim oves; scolteto curia combusta, quatuor boves, tres vacce, cum tribus vituli;-, viginti oves, tres porci, jumentnm cum pollo, decern porci, de cern trunci apum combusti ; Drobozlao quinqué boves, tres vacce, decern et octo oves, decern et octo trunci apum combusti cum tota curia; Bracos percussus gra viter, ejus curia combusta et sex trunci apum, quatuor boves accepti, vacca cum vítulo, quinqué oves, sex porci ; Radouico quatuor boves, due vacce cum vitnlis, dúo vituli aniii preterid, quinqué oves; Martí no horreum combustum et octo trunci apum, quatuor equi а�? duo boves, quatuor vacce, sex oves, quatuor vituli, duode cim porci; Vichconi quatuor boves, tres vacce cum vitnlis, quinqué oves; Misli- coni duo equi, duo boves, tres vacce, sex oves, quinqué porci; Michaeli curia combusta, duo boves accepti, octo oves; Milostrin duo boves, tres porci; Scezlao bos, vacca, septem oves; Radzlao duo boves, sex oves, quatuor porci; Peczconi tres boves, due vacce, duodecim oves; Ceschoni tres boves, equus, dnodecim oves, vacca cum vítulo, quindecim porci, quinqué trunci apum combusti; Milononi tres vacce, due oves, sex porci; Radusconi tres boves, vacca, quinqué oves, duo porci; Su lisiaos assatus (!) et accepti sunt quatuor boves, sex oves, septem porci; Kathiborio, duo boves; Pribirardo septem oves; Voycescoui duo boves, vacca cum vítulo, due oves; Johanni ort ulano triginta oves, vacca cum vítulo, tres por ci, annone concúlcate valentes centum marcas.

In Zar i s ce2) per insu hum factum in die s. Adalbert*! per С г а�? oui ens es dam- 24. April. pna habuimus ad mille marcarum. In predictis autem villis oportuit dare nos liber- tatem per quatuor anuos in censo et decima, ex quo habernos dampna quingenta- rum marcarum. �?е�? in unum collecta inpredicta villa Preuacorum Polonorum faciunt summam ducentas (sic) sexaginta marcas, pro libértate vero et pro Za- risce mille quingentas marcas, summa omnium predictorum tria mi lia septingente

1) Eben so wenig zu ermitteln.

4) Zarzisk, [V. % M. von Rosenberg.

6*

44 Urkunden. XXXVI. XXXVII XXXVIII.

maree trigiiita una. Et sic dampna, que tantum facta sunt nobis in villis nostris vestre scripsimus paternitati, nulluni facientes niencioiiem de hiis, que illata sunt per eosdem ecclesie nostre, canonicis nostris, domino Lubucensi1) episcopo, vins religiosis et ecclesiis aliis, quorum vel quarum redditus sive bona circa Mê liez et Bicina2) maxime consistant, quorum dampnorum in triplum vel amplios quantitas se extendit.

xxxvii. Duci Cracoüie. Illustri prineipi dorn. B(oleslao), duci Cracouie, Tho-

l82jíii mas> **• Sr- Wrat. ep.paratam ad beneplacita voluntatem. Cum per hostiles ingres- sus vestros vestrique exercitus in Slesiam bona nostra aliarumque ecclesia- rum in uostra dyocesi sint per rapiñas et incendia devastata, Christi fidèles innlti abdueti et quidam eorum, omni pietate relegata mortis sint supplicio depu- tati, vestram dominacionem una cum militibus vestris duximus presentibus ammo- nendam, quatenus de dampnis et injmiis nobis aliisque ecclesiis in nostra dyocesi illatis satisfacientes, taliter in premissis faciatis, ne nos de vobis et vestris baro- nibus coram nostris superioribus oporteat querelari et ne peecatum per vos et ve stros in bonis ecclesiasticis perpetratum cedat in anime vestre prejudicium et gra vamen. Datum anno domini MCCLXXI. XV. kalend. Angustí.

xxxyni. NO veri ut universi, presentes litteras inspectiiri, quod ego, magister В art h o-

«KJiiii. l°mens Carancionis, apostolice sedis capellanus, Wratislauiensis canó nicos, feci, constituí et ordinavi ineos nuncios et procurators, Лndream dictum Heuricuui de Sagano et Petrum dictum Cellerarium, familiares nostras, latores presencium, quemlibet eorum in solidum, ita quod non sit melior condicio occupautis ad petendum et recipiendum pro me et meo nomine a venerabili paire et dorn. d. gr. Wrat. episcopo vel a magistro Leonardo canónico Wrat. quon dam procuratore meo vel a quolibet alio detentore reditus vel proventus benéfica uiei seu prebende mee Wrat. ecclesie, michi per bone memorie episcopum Wrat. auctoritate apostólica assignate et per VII. anuos et pro presentí dictos redditus michi subtractos et ad agendum, petendum, respondendum, excipiendum, replican- dum, jodices et arbitros eligendos а�? seiiteuciam audiendam et ad appellandum et ad prestaudum et faciendum hi anima mea ciijnslibet generis sacramentum, et ad aliiim sive alios procurators substituendum et ad refutacionem de proventibns pre

1) Leb lis. Von den Besitzungen dieses Bistbums in den bezeichneten Gegenden, hat selbst der mühsam fleissige Wohlbrück in seiner Geschichte vou Leubus, nichts er mittelt

2) Militsch und Pitschen, zwischen diesen Districten, Militsch nämlich in der dama ligen Ausdehnung, liegt das Namslauische.

Urkunden. XXXVIII. XXXIX. XL 45

dictorum annorum faciendam, et ad omnia singula facienda, que veri et legittimi procuratores faceré possent, promittens, me gratnm habiturnm et ratum quidquid dicti procuratores aut substitutos vel snbstituti ab eis vel ab altero eonim fecerint in premissis. In cnjns rei testimonium presentes litteras roboran per sigillum vene- rabilis patris et domini Alberti, d. gr. episcopi Teruisini, et meo feci sigillo proprio sigillari. Datum apud Teruisium XIII. kalend. Angustí, apostólica sede vacante ')•

lllustri priucipi, domino B(oleslao) duci Cracouie. Thomas d. gr. Wrat. xxxix. et V(uilelmus), Lubucensis episcopi paratum obsequium et sincerum. Cum 1271- jam prima "rice monuerimus vos per literas nostras pateutes, ut de dampnis et in- " aga* ' juriis, nobis aliisque ecclesiis in Wrat. dyocesi per vos et vestros multipliciter il- latís, satísfacere curaretís et vos, de quo dolemus, uostram monicionem admitiere nolueritis, vos secunda vice mouemus in hiis scriptís, quatenus deum habentes pre oculis nobis aliisque ecclesiis, quibus in dicta dyocesi per vos et vestros dampna et injurie sunt illate, satísfacere dignemini, sicut decet, ne peccatum per vos et ve stros in bonis ecclesiastícis perpetratum cedat in anime vestre prejudicium et gra vamen. Monemus eciam milites vestros et maxime Varson em castellanum, pala- tinum Cracouiensem, Jauusium palatiuum Sandomiriensera, Dobes- laum de Vislicia, Lassotam de Sander, Smilonem de Bresto, .lac о bum de Lublin, Boxam de Malogost castellanos, Nicolaum, Mirozlaum filios Mscuii, Segotam pincernam Cracouiensem, Pelzkam iilium Michaelis, Bogufalum minorem et Laureiiciuin, ut similiter de dampnis illatis nobis di- ctisque ecclesiis satisfaciant competenter in nulla appellacione confidentes, que est frivola ipso jure, cum in notoriis et manifestis locum non habeat refugium appella- cionis. Datum anno domini MCCLXX. primo VII. idus Angustí.

lllustri priucipi, domino B(oleslao) Cracouiensi duci. Thomas d. gr. xl. Wrat. et V{uilelmus) Lubucensis episcopi paratum obsequium oracionibus 1271, cum devotís. Cum jam primo et secundo monuerimus vos per literas nostras pateu- Au*' tes, ut de dampnis et in juriis nobis aliisque ecclesiis Wrat. dyocesis per. vos et vestros multiformiter illatis satísfacere curaretís et vos, de quo. dolemus, uostram ammonicionem admitiere nolueritis vos tercio2) monemus iu hiis scriptís, quatenus deum habentes pre oculis nobis aliisque ecclesiis in dicta dyocesi, quibus per vos et vestros dampna et injurie sunt illate, satísfacere dignemini, sicut decet, in nulla

1) Clemens IV. st. 29. Nov. 1268, sein Nachfolger Gregor X. Wurde 1. Sept. 1271 er wählt. Das Schreiben gehört, wie man aus N. XXI schlicssen muss und N. XLI zeigt, in dieses Jahr.

2) Vergl. N. XXXVU und XXXIX.

46 Urkunden. XL. XLI XLIL

prorsus appellacione confidentes, que ipso jure frivola est et vana, cum in notoriis et manifestis locum non habeat refugium appellacionis. Monemus eciam vestros in hiis scriptis milites, videlicet У arson em et ceteros, ut de dampnis illatis nobis dictisqne ecclesiis satisfaciant competenter. Datum in Otmuchow, VI. kalend. Septembris anno domini MCCLXX primo.

хы- Nos Thomas, d. gr. episcopus Wrat., notum facimus universis, presentem

5 *Т\ът ''*teram inspectnris, quod dorn, noster Leonardus senior, noster canónicos, con- ' .stituit se debitorem Henrico de Sagania et Petro de Celario (sic) procura- toribus domini Barth o lome i Car ene i oui s (sic) capellani dorn, pape satisfa is. Novbr. ciendum infra octavas beati Martini nunc instantes de redditibus quindecim marca- rum argenti singulis annis in villa Petirswalde dicto domino B. nomine prebende assignalis per quatuor annos, quibus quatuor annis in solucione predicte prebende dicto В. non fuerat satisfactum et nos fidejussimus pro dicto doin. Leonardo pro redditibus predictomm annorum eo salvo, quod si dorn. B(artholomeus) confes aos foerit, sibi fuisse satisfactum de primo anno illorum quatuor, prout firmiter as sent sepedictns dorn. Leonardos, tunc tantum pro tribus annis remanebimus obli- gati. In cujus rei memoriam presentem litteram sigilli nostri inunimine conmunimus. Actum est hoc in Wratislauia coram meis canonicis infrascriptis, videlicet do- minis Ge ri a �?о prepósito, С u ii �? о n e cantore, Vircozlao custode Wrat., item dominis Echardo magistro, Franczcone, Milegio, Leonardo juniore, ma- gistro Andrea canonicis ibidem. Anno domini MCCLXX primo, nonis Septembris.

XLii. Thomas, d. gr. ep. Wrat., viro honorabili, magistro B(artbolomeo)

714¡Ünth Carenciouis, dom. pape cappellano, canónico suo, sinceram ad quevis bene- ' ptacita voluntatem. Litteris venerabilium patrum dominorum cardinalium, pro vobis scribeRcium vestrisque nuuciis ac procuratoribus plenum mandatum babentibus ex procuratorio vestro, videlicet Henrico dicto Andrea de Sagania et Petro dicto С el erario benivole receptis, pro redditibus septem annorum prebende ve- stre, eis quantum ad nos pertinuit bona fide satisfecimns in hunc modum. In octava s. septbr. decollacionis beati Johannis baptiste in domo nostra episcopali Wrat. eis de bona palióla ') marcam auri et dimidiam in pondere Wrat. presentavimus pro anno pre térito nuper, qui fuit primus annus pontificatus nostri, dom. vero Milegius, ar

1) Palióla, paleóla, paglola, Franz, paillette, Gold in Körnern, höchstwahrscheinlich wie sie damals in Schlesien durch Waschen bei Goldberg gewonnen wurden. Im J. 1265

fab Herzog Boleslaus von Liegnitz den Zehnten alles Metalls, des Goldes, Silbers, Lupfers und Blei's an das Bisthum. Urk. N. ХХШ. VergL N. XX und XXI.

Urkunden. XLII. XLIII. 47

chidiacomis Glogouiensis, pro anno proximo precedente consecracionem nostram, ad buc sede vacante, eis ponderaverit in eadem domo X. marcas et tres scotos ar- genti coram nobis, de tercio vero anno, hos duos annos precedente, eciam tunc sede vacante, bone memorie vir ill. dom. V(ladislaus) Salzburgensis episco- pus et ecclesie Wrat. tunc temporis postulants se cum aliis redditibus episcopa- libus intromisit et in usus suos convertit, verum tarnen in testamento suo solleinpni omnia plenarie persolvenda mandavit; de reliquis vero quatuor annis, qui preces- serant hos tres annos, dominus Leonardus senior, qui ad peticiónem nostram vestram, ut dicit, curam et procuraciouem prebende vestre vobis in certa villa, scilicet Petirswalde, assignate assumpserat, secundum arbitrium et ordinacio- nem dorn, prepositi, cantons et aiiorum canonicorum nostrorum juxta vestram mode- racionem benignam vobis satisfacere tenetur, diligenti prehabita consideracione, ut cum ipse tempore felicis memorie predecessoris et avunculi nostri vobis iu per- cepcione reddituum vestrorum semper se promptum exhibuerit et fidelem, eum de

Suarto anno, quem vobis dicit in recessu vestro esse solutum, penitus absolventes, e reliquis tribus annis sibi debilitate nimia et senio jam confecto talem graciant faciatis, ut una cum ipso grates debitas rependere valeamus ; amplius autem pro futuris temporibus tauter ordinetis, ut in quolibet testo bean Martini procurator ve- 11. Novbr. ster reditu* prenominate ville de Petirswalde, nomine prebende vestre vobis ad peticionem vestram assignatos colligat diligenter et nos ei quocienscunque fue- rimus requisiti totis viribus assistemns, licet tota ecclesia nostra varus oppressio- nibus in omnibus finibus suis multipliciter affligatur, cujus hoiiera in curia Romana vos et alios fratres nostros decet compassionis humere supportare. Datum in vigi lia nativitatis beate Marie virginis, anno domini MCCLXX primo.

Reverendo domino Henrico, d. gr. duci Slezie etc. Considerata vestre xl"1 domiuacionis benivolencia, quam ad nos et ecclesiam nostram habetis et habere (,2/,) proraittitis, de mera nostra liberalitate vestre celsitudini res et decimas episcopa les, quas post obi tum bone memorie dorn. Th(ome), quondam episcopi Wrat. sede vacante, usque ad annum présentent in districtu ducatus vestri accepistis in— dulgemus, ita quod nostram ecclesiam et nos dileccione et favore benigno semper prosequi debeatis nee unquam décimas et res episcopales et ecclesie а�? aiiorum clericorum tarn religiosorum quam secularium impedietis, secundum formant nostri privilegii vobis concessi et nos vestre clemencie proinde honore congruo studebi- mus responderé. Datum ')....

1) Obwohl das Datum fehlt, so wird doch wegen der folgenden Urk. N. XL1V wohl das J. 1271 anzunehmen seyn.

48 Urkunden. XLIV. XLV.