CCLVI.

Johannes, trzbischof von Gnesen, entscheidet als gewählter Schiedsrichter die Streitigkeiten iwischen dem Bischöfe und dem Capitel топ Breslau und dem Herzoge Bolko топ Schlesien

Fürstenberg (Schweidnitz).

Original im Archive des Domcapitels T. 8. Das Siegel des Ausstellers von weissem Wachse hängt an Pergamentstreifen, mit der Umschrift: S. JOHANNIS DEI GRACIA EPISCOPI CRACOVIENSIS.

9

In nomine domini amen. Nos Johannes, miseracione divina episcopus 12%, Cracouiensis, a venerabili pâtre et domino Johanne, d. gr. episcopo, et 13# Apri1' discretis viris . . capitulo Wra ti s lau i en sis ecclesie ex una parte, et il I us tri principe, domino Bolcone, duce Slezie et domino de Furstenbarg (sic) ex altera, communiter et concorditer, pure et mere nullaque condicione inter ponía, in arbitrum, arbitratorem et amicabilem compositorem electi super variis et diversis dissensionibus atque discordiis, que inter ipsos, super fructibus de- cimartini per eundem dorn, ducem et suos ablatarum temporibus retroactis epi- scopi, capituli tociusque cleri, décima monete, de advocatis in Wanzow et in aliis vil lis ecclesie per dictum dorn, ducem ponendis vel non ponendis, su per placacionibus ab hominibus ecclesie receptis, super collectis inpositis ho minibus ejusdem ecclesie, vecturis, censibus, equorum pabulacione in bonis re- ligiosorum et aliorum clericorum, succisione sil varum ecclesie, super reforma- cione castri Otmuchow, demolicioue, duorum castrorum noviter constructorum in Bêla ') et in Kaldensteyn2) vel ad manusWrat. episcopi trandendorum, su per exustione quoque episcopalis curie in Cal cow3), abductione animalinm et annonarum de alodiis episcopalibns ablatarum, super novo pedagio sive teloneo constituto in villa ecclesie dicta Cruthwald4), et eciam super pecuniis per captivitatem ab hominibus ecclesie extortis, item super libértate et maxime illa, que per dorn. Hen ri cu m bone memorie quondam ducem Slezye et dominum Wra t. data extitit et concessa ecclesie Wra t.5) et per sedem apostolicam ex certa sciencia continuât a6) vertebantur et erant, super quibus et de quibus om nibus et singulis, que dictus dorn, episcopus et capitnlum suum ab eodem dorn, duce petebant et sibi ecclesie sue nomine ipsum teneri et observare deberé as- serebant, necnon et aliis injuriis, violenciis et offensis, quas partes hinc inde intervenisse dicebant, eedem partes in nos de alto et basso compromiserunt expresse, nostre juridicioni, arbitrio, laudo, composición! atque mandato se seien-

1) В i el au, SSW. % M. von Neisse.

2) Zwischen Friedeberg und Freiwaldau in Oest. Schlesien.

3) Kaikau, SW. % M. von Neisse.

4) Krautenwalde bei Johannisberg in Oest. Schlesien.

5) Vom 23. Juni 1290 N. CCL.

6) Vom 9. September 1290 N. CCLII1.

Г

264 Urkunden. CCLVI.

ter et sponte ac voluntarle submittentes, ut hec omnia et quedam alia in instru mento compromissi pleuius continentnr'), au dit i s et intellects cum diligencia questionibiis, disseusioiiibus et discordas а�? aliis supradictis et nobiscum su per hiis habita deliberacione matura, freti auctoritate et potestate hujusmodi submissionis et compromissi, dei nomine invocato, nostrum arbitrium, laudum, ordinacionem, disposicionem seu mandatiim super dictis questionibus, litibus, dis- sensionibus violenciis, iujuriis atque discordiis in hunc modum duximus profe- rendum.

In primis arbitramur, pronunciamus, decernimus, ordinamus, statuimus atque mandamus, quod per dorn, ducem predictum de fructibus decimarum ablatarum et censibus dorn, episcopo Wrat., capitulo, canonicis et toti clero suo religioso et seculari in ducatu ipsius ducis infra uniini mensem a publicacioiie presentís arbitrii plenarie satisíiat et quod in ipsis deeimis et censibus nunquam de ce tera per se vel suos prestet impedimentum aliquod idem princeps, quin ille de- cime, supra (sic) quibus cum dorn, episcopo et eis quibus debentur ordinario est babita, juxta ipsam ordinacionem, ille vero, super quibus nicbil extitit or dinal um, in cainpis, prout debentur jure communi, ex integro persolvantur; et quod in toto ducatu sive dominio dorn, ducis predicti solvatur et reddatur dorn, episcopo decima de moneta, sicut fuit hactenus observatum; quodque in Wan- zow et in aliis civitatibus et villis ecclesie per eundem dorn, ducem advocati provinciales vel alii ad judicandum causas quaseunque vel qnalescunque, con tra consuetudinem antiquam approbatam' et ecclesiasticam libertatem aliquatenus non ponantur; et quod equi dorn, ducis vel aliorum nomine ipsius non locentur ad pabulandum in bonis religiosorum et eciam secularium clericorum ; quod pe~ dagium sive teloneum in Cruthwald et in aliis bonis ecclesie non faciat nee reeipiat dorn, dux predictus; quod unum de castris per ipsum noviter constru- ctis in terra ecclesie prope Nyzam faciat demoliri et aliud reddat et assignet dorn, episcopo Wrat. quod Kaldensteyn volgariter nuneupatur, secundum quod alias2), tarn super hoc quam super restitucione decimarum et relaxaeione interdicti ex eodem compromisse per nos arbitratum difliuitum est et publica- turn. Volumus nichilominus ex vi compromissi in nos facti et per nos lati, quod dorn, episcopus castrum de Otmuchow ex nunc propriis sump ti bus cum vo- lucrit faciat, constrnat et reformet pro sue arbitrio voluntatis.

Arbitramur insuper, pronunciamus, decernimus, ordinamus, statuimus atque mandamus, venerabilem patrem dorn, episcopum, capitulum totumque clerum et ecclesiam supradietam neenon civitates, castra, terras, villas eorumque distri- ctus ac homines ipsius ecclesie esse deberé а�? esse immunes, liberos et exemplos ab omnibus collectis, exaetionibus, muneribus, placacionibus, oneri- hus, stacionibus, servi tut ¡bus, juridicionibus quibuseunque. descensibus ac alii»

1) Vom 5. Juli 1295 N. CCL1X.

3) Es scheint darüber noch eine Urkunde abgefasst worden zu seyn.

Urkunden. CCLVI. 265

quibuslibet gravaminibus, quocunque nomine censeantur dorn, ducis prefati et suorum, ipsosque absolvimos et absolutos esse deceriiiuins ab omnibus siipra- dictis, nee ipsi dnei vel suis suo nomine teneri aut deberé in predictis vel eorum aliquo responderé, statueutes atque mandantes submissione sepefati compromissi, quod dorn, dux prefatiis nee per se nee per suos a dictis civita- tibus, castris, opidis, villis she districtibus vel babitatoribus eorundem quidquam petere, exigere aut extorquere sive reeipere per se et suos non possit nee de- beat per dolum, violeuciam seu fraudem, machinacioiiem vel artein quameun- que, eciam imminente necessitate publica vel privata, in quibus omnibus et sin gulis sepedictis noscitur excessisse dorn, dux memoratus in prejndicinm eccle- siastice libertatis et maxiine illius, que per dorn. Henricum bone memorie quondam ducem Slezye, Cracouie et Sandomirie dominumque Wrat. eidem ecclesie data extitit et concessa et per sedem apostolicam ex certa sciencia confirmata, ut in privilegiis, instruments et munimentis ejusdem eccle sie complecius et expressius continetur, que statuimus, decernimus, laudamus, arbitramur et presentí arbitrio diffinimus, in omnibus et singulis sic teneri et inviolabiliter observan per dictum dorn, ducem Bolconem et per suos nomine suo, quemadmodum habetur in eisdem privilegiis, instruments et munimentis.

Pro bono autem pacis et concordie inter episcopum et capitulum et eccle- siam supradictos et dorn, ducem Bolconem prefatum exuunc domino jurante teilende et inviolabiliter observande, ut in privilegiis dicte ecclesie et emolo- gacionibus ipsius plenius continetur, ipsum dorn. Bolconem ducem a satisfa- ctione injuriariun et dampnoruin per eum et de mandato suo illatorum in colle- ctis, exaetionibus, spoliacionibus et placacionibus ab hominibus ecclesie rece- ptis neenon et succisione sil varum ecclesie, quorum dampnoruin estimado ad XXX milia marcamm argenti et amplius se extendit et a reedificacione castri Otmuchow reddimus, pronunciamus et faeimus absolutum, ita videlicet, si dux idem, statim post denunciacionem, notiftcaciouem seu insinuacionem factam, huic arbitrio nostro consenserit cum effectu et acceptaverit, que in ipso arbitrio continentur ipsumque sine diminucione promiserit observare а�? observet, que in eo continentur nee in aliquo articulo venerit seu veniat per se vel per suos, nomine suo contra ea. Si vero dux prefatus non servaverit arbitrium ipsum, vel si servaverit aliquando et postmodum per se vel suos infregerit illud, sive alias fecerit vel venerit contra ipsum, extunc post unum mensem immediate sequenteni episcopus, capitulum et ecclesia supradicta dictam pecuniam XXX milia marcarum pro restrauro (sic) dampnoruin, ad cujus solucionem eundem dorn, ducem et reedifícacionem dicti castri Otmuchow exnunc prout extunc per hoc nostrum arbitrium integraliter condempnamus, petere et exigere ab eo possint, nisi idem episcopus, capitulum vel clerus venirent contra sentenciam nostri arbitra et hoc ostendi posset et legittime comprobar!.

Volumus preterea, ordinamus, arbitramur atque mandamus, quod dictus dorn, dux, postquam hujusmodi arbitrium sibi insinuatum vel denunciatum seu

34

266 Urkunden. CCLVI.

Wratislauiensi seu alia ecclesia parrochiali ejusdeni civitatis vel dyocesis die dominico vel festivo quaudo in eonim sollempniis aderit parrochianorom ipsius ecclesie multitudo publice lectum recitatumve et expositum fuerit, epi- scopum, capitulum et ecclesiam totumque clerum religiosum et secularem in de- chnis, civitatibus, villus, possessionibus, prediis, Juribus, terris, silvis, monetis, teloneis, judiciis, libertatibus et juribus sibi datis et privilegiatis ceterisque ar- ticnlis et juribus quocuuque nomine vel qnalicunque nuncupentur aliquatenus non molestet nee perturbet, per se vel per suos, publice vel oculte, quinymo ipsos ab aliis molestatoribus et perturbatoiibus potestatis sue brachio protegat et defendat. Ut autem arbitrium nostrum inconeussum permaneat et irrefraga- biliter observetur ac forcius per partes teneatur, penis premissis vallandum du- ximus et infrascriptis presentí arbitrio diffiuientes statuimus, quod si aliqua parcium contra premissa vel aliquod premissorum aut inferius subscriptorum, di recte vel indirecte venerit, cadat ab omni jure, quo jure exnunc per nos sit privata, si quod habet, vel habere se contenait in premissis, vel in aliquo pre missorum. Predicta quoque omnia et ¡singula precipimus ab ipsis partibus in- violabiliter et irrefragabiliter teneri ac observan deberé sub pena excommuni- cacionis, quam exnunc prout extunc in ipsum dorn, episcopum et ducem predi- ctos, in capitulum vero suspensions ab ingressu ecclesie, potestate compromissi et submissionis predicte, proferimus in hiis scriptis, si, quod absit, ipsi vel eo nim aliqui vel aliquis contra hujusmodi nostrum arbitrium, laudum, composicio- nein, reformacionem, decretum atque mandatum feceriut seu venerint aut non servaverint, que in hoc nostro arbitrio contiuentur, necnon et sub pena centum marcarum auri in pondere Wratislauiensi, que pena tociens committatur ac peti et exigi valeat efficaciter a partibus seu parte et Romana ecclesia, qnociens ab alterutra seu altera parcium contra factum fuerit sive ventum, cu jus pene medietas ecclesie Romane, aliaque medietas parti servanti arbitrium cedat et per ipsam ecclesiam pro dicta medietate a parte non servante seu ipsum arbitrium violante peti et exigi valeat cum effectu. Qua pena soluta et non soluta, arbitrium sepe fatum volomus (sic), ut in sua firmitate ad omiies suas clausulas et artículos firmiter et inconcusse perduret et ab ipsis partibus irrevocabiliter observetur, resérvala nobis nichilominus potestate declaraudi et interpretandi super prediclis, ubicuuque et quandocunque super ipsis vel ipso- rum aliquo fuerit oportuniim et eciam declaración ein sive interpretacionem se- mel et pluries pronunciaudi. In quorum omnium testimonium et evidenciam ple- îiiorem memoratum nostrum arbitrium sive laudum fecimus nostri sigilli muni- mine roboran. Latum et publicatiim est per nos in castro Cracouiensi, idus (sic) Aprilis, sub anno domini MCC nonagésimo sexto, présentions dominis Mi chael e can tore, Petro custode, magistro Francisco cancellario, magistro Adam, Gyslero canonicis Cracouiensibus, Szdezlao archidyacono Lu- blensi, Johanne nostro procuratore Cracouiensi, Frizccone, Henrico nostre curie capellauis et aliis quampluribus fide diguis.

Urkunden. CChVII. CCLVIII. 267