. . abbati Augensi^a)1 et Corrado decano de Wide² Constantiensis diocesis et magistro Corrado scolastico Curiensi³. Cum dilectis filiis H. presbytero⁴ et G. procuratori O. clerici constitutis in presentia nostra dilectum filium T. subdiaconum et capellanum nostrum concesserimus auditorem, idem procurator proposuit coram eo, quod, cum dictus presbyter super incestus crimine fuisset publice infamatus, bone memorie . . Constantiensis episcopus⁵ Ordinarius iudex eidem purgationem indixit, qui, cum se purgare nequisset, ab eodem episcopo fuisset^b) in plena sinodo suis ecclesiis sententialiter destitutus, quas ipse nichilominus detinuit aliquamdiu per violentiam occupatas. Cumque postmodum idem presbyter cuiusdam consanguinei sui uxorem abductam in domo publice detineret, ad petitionem H. plebani de Herisio⁶ et quorundam aliorum clericorum Constantiensis diocesis dilectis filiis . . de Scennis⁷ et . . . de Vstrou^c)8 decanis eiusdem diocesis nostras dicimur sub hac forma litteras destinasse, ut videlicet, si dictus presbyter super crimine adulterii et incestus coram ipsis se purgare non posset, ipsum pena debita castigarent. Qui iuxta mandati nostri tenorem in negotio procedentes, cum constitisset eisdem, quod idem presbyter pro eo, quod in purgatione defecerat, ab episcopo memorato fuerat in sinodo condempnatus, ipsum utpote contumacem predictis ecclesiis per sententiam privaverunt, maxime cum de incestu et adulterii crimine tamquam de notorio manifeste liqueret eisdem, dilecto filio . . abbati sancti Galli⁹, ad quem illarum ecclesiarum donatio pertinebat¹⁰, potestatem liberam concedentes ecclesias ipsas personis aliis conferendi, qui eas postea supradicto clerico assignavit. Verum idem presbyter ad sedem apostolicam veniens et falso se asserens pretermisso iuris ordine spoliatum ad . . abbatem de Domo sancti Petri¹¹ et suos coniudices alteri parti omnino suspectos nostras litteras reportavit. Qui eidem O. litterarum ipsarum copia denegata et probationem ipsius super falsitate litterarum admittere recusantes, iuris ordine pretermisso post appellationem ad nos legitime interpositam restitutionis sententiam pro eodem presbytero protulerunt, quod se loco et tempore probaturum per testes legitimos proponebat. Dictus vero presbyter ex adverso respondit, quod, licet super premissis criminibus ab inimicis fuisset emulis infamatus et a Constantiensi capitulo propter hoc eidem indicta purgatio, ipsam tamen nullus recipere voluit, licet eam paratus fuerit infra prefixum sibi terminum exhibere, adiciens quod Processus iudicum predictorum debebat merito retractari, cum lite non contestata et post appellationem ad nos interpositam presumpserint procedere contra eum. Preterea dictus presbyter proposuit conquerendo, quod, cum a predicto O. et complicibus suis predictis ecclesiis fuisset per violentiam spoliatus et ad supradictum abbatem de Domo sancti Petri ac coniudices suos primo et secundo ad . . electum Constanciensem¹² restitutionis litteris impetratis, per utrosque restitutionis meruerit beneficium obtinere, idem O. eum non est veritus sepius spoliare. Unde cum propter hoc ipse cum complicibus suis excommunicationis sententia innodatus in sua contumacia perduraret, predicto electo et coniudicibus suis dedimus in preceptis, ut auctoritate nostra suffulti districtius inhiberent, ne in locis, in quibus idem^d) excommunicati presentes existerent, divina officia dicerentur, et eosdem tamdiu appellatione cessante suspenderent a divinis, donec sepedicto presbytero de dampnis et iniuriis irrogatis satisfacerent competenter vel responsuri de tanto contemptu nostro se conspectui presentarent. Sed ipsi ad appellationis diffugium convolantes contra prohibitionem ipsorum iudicum divina celebrant interdicti nec ad nostram presentiam responsalem transmittere curaverunt. Licet autem idem presbyter ad abolendam omnem infamiam purgationem indictam sibi ab eodem electo non tamquam delegato sed ordinario curaverit exhibere, sepedicti tamen emuli eum non desinunt infamare. Unde nobis humiliter supplicavit, ut ab illorum impetitionibus absolutum faceremus ipsum predictarum ecclesiarum pacifica possessione gaudere, illos legitime punientes, qui excommunicati et interdicti divina presumpserunt officia celebrare. Ad hec procurator adiecit, quod dicta purgatio fuit ab electo recepta absente parte altera et penitus ignorante, quod etiam se asseruit probaturum. Hiis igitur et aliis, que fuere coram capellano predicto proposita, plenius intellectis, licet littere ille, que ad predictos . . de Scennis et . . de Vstrou decanos impetrate dicuntur vel ipsarum transscriptum ostensum non fuerit coram nobis, quia tamen ex tenore relationis ipsorum, quam dictus procurator exhibuit, si etiam littere ipse ostense fuissent, nobis constitit evidenter iudices ipsos pretermisso iuris ordine processisse, tam processum eorum quam concessionem ecclesiarum a predicto abbate de mandato ipsorum factam auctoritate apostolica retraetamus, presertim cum relationis ipsius series repugnantia contineat et adversa. Dicitur etenim, quod crimine^e) eiusdem presbyteri usque adeo publicum fuerat et notorium, quod nullus inficiationis locus penitus existebat, utpote cuius universus vicinie populus testis erat. Et tamen ibidem premittitur, quod eidem presbytero terminum peremptorium prefixerunt, in quo si posset super infamia predictorum criminum canonice se purgaret, cum nimirum, si crimen notorium existebat, non erat utique illi indicenda purgatio, sed in eum condempnationis sententia promulganda. Restitutionis quoque sententiam pro eodem presbytero a diversis iudicibus latam duximus approbandam, presentium vobis auctoritate mandantes, quatinus eundem presbyterum in corporalem possessionem predictarum ecclesiarum sublato cuiuslibet contradictionis et appellationis obstaculo inducatis et defendatis inductum. Contradictores siqui fuerint per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescentes, et facientes eidem presbytero tam de fructibus medio tempore perceptis ex ecclesiis memoratis quam de dampnis et iniuriis irrogatis satisfieri competenter. Facta vero restitutione plenaria, si legitimus apparuerit contradictor, qui possit et velit legitime comprobare, quod idem presbyter pro eo, quod in legitime indicta sibi purgatione defecit, condempnatus fuit a predicto episcopo et sepedictis ecclesiis spoliatus, vos eidem super ecclesiis ipsis perpetuum silentium imponatis, facientes eisdem per eos, ad quos pertinet, de personis idoneis canonice provideri. Si vero nullus apparuerit legitimus accusator et ipsum inveneritis apud bonos et graves super predictis criminibus vel ipsorum altero infamatum, purgationem ei canonicam indicatis, non obstante quod coram predicto electo dicitur se purgasse, cum pendente coram delegatis iudicio non debuerit ordinarius purgationem indicere infamato, in qua purgatione, si forte defecerit, iuxta premissam formam ipso ab ecclesiis prorsus amoto provideri eisdem canonice faciatis. Nullis litteris obstantibus preter assensum partium etc. Quod si non omnes etc. Dat. Rome apud sanctum Petrum, IIII. idus ian. anno decimo.

Source Fulltext: Chartularium Sangallense III, Nr. 979, S. 73-75.