In nomine sánete et indiuiduç trinitatis. ego Fulbertus uocatus abbas Lacemium sub paginç presentís attestatione presentium et futurorum agni- tioni dignum duxi insinuare, quod cum duo fratres in bettendorp. scilicet Adulfus et Wemervs quoddam molendinum commune possederint. partem Adulfi datis quatuor marcis comparauimus nobis sub bac conditione. ut si finitis octo annis in die s. Martini Adulfus uel Wernerus aut liberi eorum prefatum molendinum redimere voluerint. reddita predicta pecunia recipient et in pace retineant. Si autem prenominata die pecuniam Ulam« scilicet qua tuor marcas non reconsignaverint. ecclesia lacensis molendinum illud absque ulla controuersia ex dimidio perpetuo iure possideat. Omnem uero calliditar tem exclusimue. ut si redimere uoluerint. sibi et filiis suis redimaqt. nec sub eorum nomine debitum alter persoluat. ut in eius possessionem transeat. Facta sunt bec anno, quo dominus Arnulf us consecratus est treuirensis. archiepisco- pns. Que si quis infringere temptauerit. anathemate feriatur.

Su« bftn îitylomatar bee fi.ojter« Caaa) in ber ®çmnajta.--8ib.iou)ef jii GoWenj. Pag. 35.

4, ßrjbtftbof (Sfyriftian bon %Ямц entjdjcibct in Älagefadjen bc8 ^vob* fteS $u iftabengierêburg gegen feinen SSogt gviebtid) bon фетзеп- Berg über beven gegenseitige SRed)te. 117(X

In nomine sánete et indiuidue trinitatis. Çristianus dei gratia magun- tine sedis archiepiscopus. statuta pactionum quarum longeua recordatio ad concerdiam hominum et pacem ecclesiarum nutriendam necessaria uidetur. digne cyrographorum attestatione firmantur. ut dum scriptura seriem actio- num stabilj proloquitur ueritate. niehil contra cam présumât bumanum ingç- nium per vim aut fraudem mdiri. Nouerint ergo presentes et futuri quali- ter Richardus prepósitos ecclesie in rauengeresburc et fratres sui. in aduoca- tum eiusdem loci Frideriçum coram iudicio nostro diutinam intendebant aç- cusationem. quod iure immo uiolentja aduoeatiç sue. homines eidem ecclesie attinentes. crebris et in^olerabilibus in tantum uexaret exaetionibus. quod ec clesia in uastitatem rediret. et continua locorum lamenta sustinere non pos set. Causa igitur diu uentilata honestorum tandem uirorum consilio dirimenda utrimque committitur. facta compromissione ut quiequid Uli ex consilio sta

38

tuèrent, pars utraque sine dolo et malo ingenio încommutabiliter deinceps conseruarent. Temparamcntum ergo quo ecclesia illatam sibi iniuriam pos set remitterc. et ei in recompensationem aduocatus ita quod penitus a sua utilitate non excuterçtur posset exhibere. taie arbitri ex consilio promulgaue- runt. Aduocatus de sua peticione non debet ultra ab aliquo hominum ecclc- siç illius. etiam inter ditiores plus exigere quam maldrum spelte. a pauperio- ribus maldrum auenç. secundum mensuram Mrhpèrgensem. et soli babentes iumenta déférant banc frumenti collectam ad habitacionem aduoeati kereberc. non babentes uero iumenta ea quç dant présentent subaduoeato. quem eis maior aduocatus preposuerit. Ad placita quibus tor in anno presidet aduo catus non exigat expensam seruitii ab hominibus. sed propositus ad singula duas uncías ei soluet. et quiequid iure placitandi acquiritur. sic diuidatur. ut due partes prepósito, tercia cedat aduoeato. In querimonia uero que non sen- tentia sed consilio deciditur. quiequid pro compositione offertur. eque inter eos diuidatur. Preterea hommes in feodum hactenus ab aduoeato militibus concessi. nullam deinceps eis a quibus ita possessi fucrant subiectionera de- beant. sed tantum prepósito et aduoeato obediant. nec plus ab eis seruitii. quam ab aliis eorum consortibus quis requirat. Si qui de familia ecclesie prepósito aut fratribus in lauatorio. in coquino. pistrino. molendino. siue ligna, aut frumentum ferendo. uel agrum colendo. aut in quolibet seruitio cottidiano deseruíant. absolut! sunt, ab omni peticione aduoeati. et placitorum racione. Officiales fratrum et prepositi. scilicet scultetos. precones. nemorum custodes, a sua peticione aduocatus permittat immunes, nec eos ad sua uocet officia, quamdiu ecclesie officio tcneant. Si quem suorum officialium in eadem aduo- catia uoluerit mntare aduocatus. tres ei de familia ecclesie eligantur. de qui bus uni qui plurimum ei placeat officium suum committat. reliqui sine mu- neribus absoluti maneant. In uilla quoque rauengersburc nullus présumât in taberna uinum uendere sine prepositi licentia. �?е�? de predicto consilio de- finita sunt ad obseruandum Friderico pretaxato. quia et homines illius eccle sie plures quam .С. sacramento confinnauerunt in presentía moguntine eccle siç. patrem suum. eundem modum in predicta aduocatia tenuisse. Consensit autem propositus in peticionem frumenti. non quod earn hominibus ecclesie pro lege statuât, sed quia metu grauioris dispendii minus tolerat. dum eccle sie securiorem deus pacem prouidcat. Vt autem hec rata et inconuulsa de inceps stabilitate conseruentur. auetoritate dei et nostra precipimus. et ob hoc presentem paginam impressione nostri sigilli roboramus. Testes autem huius actionis sunt hi. Arnoldus maior propositus. Heidenricus decanus. Citnra dus magister. Citnradus siluestris comes, hirsvtus comes. Gerlacus comes de ueldenze. Waltems de husen. Wernherus de bonlanden. Sifridus prepo- situs dc boparten. Citnradus de boparten. et hi predict! consiliarii fuerunt. Prcterea de clero. Wernherus propositus s. Marie in campo. Herman nus prepos. Cönradus propos. Egeno. Beringems. et de laicis. Dudo camera- rius. Arnoldus rufus etiam unus de consiliariis. Ludilietts. Herma7inus et

39

N. .

plurimi tarn de clero quam populo. Acta sunt hec anno dominicç incarna- tionis .M.C.LXX. ind. III. régnante imperatore Friderico.

Яив bem Original im i»r. = ?írd). mit bem aufgepreßten Siegel bc« @rjbtfdjofe Bon №ei» Bon 95k(6>. ©affeîbe ift freiinmb imb jeigt bie ganje gigur auf einem ©effel in ben au«gc= ftreefitu фйпЬеп re«6té ben £irtenfiab, linfe ein offene« ®иф mit: Pax vobis. SDie freiftebenbe ltmfcbrift lautet: Cristianus dei gratia Maguntiue sedis archiepe.

4 a. Golfer ftriebrid) Г. beft&tigt ber Slbtet ©pïingierêbad) alle tbre ©ütcv unb fechte. Шп ben 24. %щ 1171.

In nomine sanetc et indiuiduc trinitatis. Fridericus diuina fauente dementia Romanorwm, imperator augustus. Imperatoriç maiestatis a dco nobis creditum est officium, ut quod suurn est unieuique in iure suo conseruemus. et quecunque pre- decessores nostri diuireges atque imperatorcs ecelesiis contulerunt et collata con- firmauerunt. in robur perpetuitatis renouomus. et auetoritate nostra confirmemus. Eapropter imperatoriç pietatis animum ad ecclesiam de Sprenkersbach clementer aduertentes. priuilegium quod predecessor noster felicis memorie rex Cûnradus eidem ecclesiç contulit. reformamus et auetoritate nostra sibi confirmamus. quod nt euidentius innotescat diuino retributionis intuitu et affectuoso ucncrabilis eiusdem loci abbatis Godofridi interuentu seriatim subscribendam censuimus. cuius forma hçc est. et continentia. (golgt wcrtltd) bit Urrunbe »ort 1144, I. 9tr. 532 bis : ) quorum nomina hec sunt. Amoldus Treuirensis archiepiscopue. Philippus Coloniensis archiepiscopue. Godefridus Traiectensis episcopus. Bo- dulfus prepositue maioris ecclesie Treuirensis. Bruno prepos. maioris eccle- eie Coloniensis. Simon prep s. Gereonis. Cunradus prepos. s. Seuerini. Lo- tarius prepos. Bunnensis. Bertoldus dux de Geringen. Emicho comes de In ningen. Fnierhardus comes de Seyne. Udalricus comes de Nurberch et alii quampluree.

Signum domini Friderici Bomanorum imperatoria inuictissimi.

Ego Henrichs imperialis aule cancellarius uice Gristiani Moguntine se dis archiepiscopi et archicancellarii recognoui.

Acta sunt hec anno domin. incarn. M.C.LXX.I. ind. 1Ш. régnante do mino Friderico Ramanorum imperatore glorioso, anno regni eius .XVIIII. imperii uero .XVIII. féliciter. Amen.

Data. Colonie .VIII. Kai. July.

Яив einem îransfitmt bes XVI. 3abrbunbevte im <)3г.»21г�?&.

4 b. Äaifer griebticb I. fceutfunbet ben üßertrag, naà) toeïchem (Srjbifcbof Sirnolb bon Strier bem фег^од ©erthoíb ton ^atingen baS 93enc= fteium beS (trafen fc'on Sftamur mit einigen 33orbebaiten überträgt. Sfytntoegen 1171.'"

In nomine sanctç et indiuiduç trinitatis. Fridericus. diuina. fauente de mentia, romanorum imperator et semper augustus. Justitia est que unicui

40

que quod suum est conseruat. scd quid cui conseruari debeat. sine ueritatie cognitione. nulli liquido constat. Igitur defcctui humane memoriç. qui ueri tatis ignorantiam solet inducere. huius priuilcgii antidotum opponentes. notum facimus uniuersis tam presentibus quam futuris. quod dilectus ac fidelis no- ster. Arnoldus treuirorum archiepiscopus peticione nostra ad hoc inductus. beneficium Henrici comitis namucensis. quod idem comes ab ecclesia treue- rensi tenebat. per consensum eiusdem comitis. Bertholdo duci de Ceringa. et filio suo Bertholdo. iure beneficiali concessit, eo benefido excepto, quod Cono de malberch. qui maior et senior appellator, a predicto comité habebat. uidelicet aduocatia de Wittlich, cum ceteris ad idem beneficium pertinenti- bus. nisi forte per gratiam archiepiscopi. dux illud postea obtinere possit. Curte quoque que machera nuncupatur excepta, in qua predictus comes benefi ciali iure nichil possidet. nisi quod permissione. predeceeeoris sui. bonç memoriç domini Hillini treuirensis archiepiscopi. dum uiueret. usumfructum in ea tan- tum capere permissus est. Talis uero conditio interposita est. quod si pre dicto duce. B. uel filio superstite prenominatum comitem decedere continge- ret. ipse dux uel filius eius. a die obitus comitis infra .XV. ebdomadas ar- chiepiscopo Treuerensi. uel cuicunque ipse assignauerit .CCC.L. marcas, puri argenti. Treueri persoluat. Si uero duce decedente. prenominatus filius eiue infra annos remanserit. tutela eiusdem pueri. Rodvlpho Leodiemi episcopo gercnda committatur. Ad huius uero contractus omnem ambiguitatem remo- uendam. et firmam inde securitatem exhibendam. per manum noetram. et per assensum filii nostri regie Henrici. curtem noetram quç crouia dicitur. cum omnibus suis attinentiis. treuiremi archiepiscopo pro pignore obligaui- mus. Similiter Leodiensis episcopus. pro eiusdem contractus firmitate. et se- curitate prestanda. curtem suam in couerne. cum omnibus quç ad ipsam per tinent, eidem treuirensi archiepiscopo obligauit. eo tenore. quod post obitum comitis. archiepiscopus treuerensis utramque curtem in suam sasionem poneré debet, et omnes redditus et omne ius de predictis duabus curtibus tam diu percipiet. donee prefatç CCC.L. maree, ei ex integro persoluantur. Quod autem in exceptis superius beneficiis Cononù de Halbere, ñeque dux ñeque filius eius archiepiscopum inquietabunt nec ab eo exigent, nisi quantum ex ipsius gratia obtinere poterunt. ñeque in curtem machera manum extendent. ipse dux et filius eius simulque cum illis Leodiennig episcopus. in presentía nostri et principum. et multorum qui aderant nobilium. data fide firmiter compromiserunt. et ad majorem firmitatem. Nos. et leodiensetn episeopum fideiussores interposuerunt. Huius rei testes sunt. Henricus imperialis aule cancellarius. Lodowicus Lantgrauius Twingie. Henricus comes de DieUe. Theobaldus comes de Lechesgmunde. Conradue burgrauius de Nurenberc. Burchardus de Usemberc. Uuamerm de Bonlande. Acta sunt hec apud Noviomagum. anno dominicç incarnationis. M.C.LXXI. indictione .1111. rég nante serenissimo imperatore domino Friderico. anno regni eius XX- imperii uero XVIII. — .

2iu« bem Original im ©dj. ©taat«ar$h> 511 ¡Berlín.

41