CVII.

Pro utilitate Reip. ac praefèrtim, pacis jam de- perditae, per multa tempora de tuo prudeиti, aliorumque principum noftrorum confilio refor- mandae, edici follempnem curiam N. in N. fefto juffimus, eamque celebrare votum firmif- fimum nobis fuit. Verùm Dei filius, caeleftium et terreftrium moderator fuà moderations tempe rie nobis immiíTa gravis aegritudinis íarcinâ no- ftrum propolitum taliter impedivit, quod cu riae nullo modo poflumus interefle. Mittimus itaque tibi et aliis principibus noíiris N. et N. ut tibi liquidais pateat, quod adventum no. ftrum retardaverit neceffitas, non voluntas; quo rum etiam diélis in omnibus, quae * tibi ex parte noftra referent, fi dem plenam adhibebis.

Cf. Gerbert, Cod. Epifl. Rudolf. L. f. n. 5. p. 9. fq.

Superni confilii fapientia, quae fecretum uti- que coeli gyrum fola circuit increata, primi pa rentis in polleros fentiens derivari difcrimina, et ex fui plafmatis exorbitatione, quod natura lem quodammodo normam transgreffionis am- pleclitur, irritata plerumque bumani generis pa- titur imbccillitatem, nunc pefte, nunc clade, nunc fluélibus bellicae tempeftatis • involvi. Lunà liquidem diu.quali fublata de coelo,\con- denfatù tenebrarum umbrofà caligine, facla fuit nox periculofa et gravis, in qua transierunt fylvae beftiac catervatim, leonum catuli rugien tes, ut raperent innocentes, in medio autem Aegypti fpiritu mixto vertigiuis, in oblivionem Veritas veuerat, claves Petri quodammodo lapfae fucrant in contemptum, ct libertatis ecclefia- Шcaе pulebritudo contorpuit furibunda tyran- nide conculeata. Sed Dei et bominum media tor altiffimus, qui in ira mifericordiam non continere didicit, poft multiplices dirae perfe- cutionis angufllas, quibus orbis attritus eiuar- cuit, quibus Chrifliauae compagis eft foluta juncture, fciflurae difpendiis agitata, lie atlli- ctorum miferiae mileraudae mifertus, jam vifus eft fidelium lacrymas dextera gratiofae confola- tionis abftergere, et lingultuoforum lamenta lu- gubrium cohibcre. Difpofuit enim in apollo- lica fede virum fecundum cor funm, veluti fplendidiffimum luminaris folaris fydus, in jubaris pracccllentia, fanctitatis operibus, et juftitiae ra- diis pracccllentem. In noftrà ctiam fublima- tionc mirabili arbitran verifimiliter poterit qui

libet fi dus et acqnus interpres, quod nutu di vino lunaris globi bmiine repaiato lluclivagi haclenus ûatûs Imperii nebula nubilofa deterfa, univerfali exfpeAationc fidelium, luminarium utrorumque jocunda ferenitas amodô cbirius et irradiantius elucefcet, ut reftituatur Ihcrufalero, licut fucrat in diebus autiquis, et ponantur ipfius deferta quali delitiae et folitudinis invia ficut or tus. Sauè, ad univerfitatis veftrae no- titiam Celebris famae praeconio non ambigimus pervenille, qualiter operationis divinae minifte- rio, cujus occulta judicia admirant! voce pro- phetica reputantur abiíTus, ut confcendamus ad Imperiale faftigium, fumus in regui jam folio folidati. Ab illo igitur bono patrefamilias pro- tinus et inftauter à nobis exigitur debitum, qui peregre proficifcens, fuam familiam curae no- llrae fuppofuit, cui talenta, quae credidit, co- gimur reddere duplicata; fed et vice reciproca nos excitant^ attributa fortunae beatioris aufpi- cia, ut ab eis, quos Romanae ditionis Im perium fuo locuplete gremio confovere dinofci- tur, fubjeclionis et obedientiae debitum exiga- mus. Admirandae tamen utrumlibet conditio- nis eft debitum, fi fubtiliter intuemur, cujus folutio debitoris emolumenta non minuit, auget fidem, immo plus folventi crefcit iu commodo, quam fufcipienti proficiat in profeAu. Si enim commifli regiminis profequamur officium, ad vindi&am malorum, laudemque bonorum, et temporalis honoris ftipendia quaerimus, dum clarificamur in fama, et retributionis aeternae fpe puleherrimâ reficimur, dum proficimus in falute. Si etiam juxta diviuae juffionis edi- élum, quae funt Caefaris, Caefari perfolvantur, recipienti plus commodi et honoris acquiritur, quam folventi vexationis et oneris aggregetur.

Ea nempe funt omnia, fi ad verum recurrimus, fubditorum votiva levamina, quae Amt hnjus molimina principatus. In hoc enim gloria Re gis extollitur, fi iu pacis plenitudine populum dirigat, et in juftitiae vigore confervet. Legi- mus vero, quam plures pro quiete publica po- pulorum eximiis fc inmiifcuiíle laboribus, et intollerabilibus gravaminibus fubdidiíTe; et licet tam periculofi follicitudo negotii omnibus terrae prineipibus debeatur, Romani tamen Imperii veneranda fublimitas, quae in omnium praefi- dentium oculis velut in fpeculo collocatur, tanto ferventius zelari pacem, tanto avidius fubdito- rum juftitiae debet intendere, quanto praecla- riori praefagio, et evidentiori perpenditur con jectura , quod totus Orbis ambitus quodammodo fapieutià vegetatur Imperii, ut eo languente lan- gucat, ipfoque felicius profperante laetetur; cum non folum in temporalibus tenebras populi Cbrifliani, Romani fceptri fulgor illuminet, fed et ipfi Catholicae fidei fuleimenta non levia fub- miniftret. Porro ledatis ad praefens in regno Genuaniae bellicac tempeftatis horroribus, qui- bus idem regnum jam pridem extitit iu calami- tate diutiuà tribulatum, cece convertimur ad Italiae fimultatis folvenda diferimina, et ejus rupturae domefticae, Rcip. turbatricis zizania peuitus extirpanda, st gladii conllcntur in vo- meres, et iu falees lanecae convertautur, tran- quillac quictis amoenitate de caetero reflorente. llinc eft, quod aiubafTatores noíbos N. exhibi- tores praefeutium, viros utique tam generofita- tis ingenuitate fpeclabiles, quam bonorum et morum praerogativa confpieuos, nec non fide ac circumfpeAione praefignes ad partes Italiae' duximus pracmittendos, ut viam ante faciem no- 11 ram ftrcunis difpofitionibus praeparantes, de

noftro felici et feftino adventu laetificeut corda veftra, et de noftris fortunatis aufpiciis vos foecundent. Vos igitur, ia quos vires et viri les animos proavita ftrenuitas propagatione gra tuita derivavit, exfurgite, quaefum.us, et erigite mentes veftras ad contemplandum Imperii fpem et virtutem. Vos quidenr, ejusdem Imperii gratiofa pofleffio, veftrum agnofcite pofl'eflo- rem, ut Rex vefter rebellibus formidabilisj et vobis adveniat manfuetus.

IL

Cf. Gerbert c. I. L. t. n. 10. p. i4.fq. RESPONSIVA CONGRATULATIONIS.

Audivit nuper noftra Serenitas, junde novum nobis accumulatum eft gaudium, mide materia renovatae jocunditatis accrevit, quod Vos vide licet, in quo utique virtus nativis erегЯa poten- tiis, una cum generofi fanguiuis claritudine fortunatioris aufpicii beatitudinem quali quibus- dam amplexibus individuis connivit, fublimatio- nis noftrae faftigiis applaufivo congratulantes affeclu ad ea vos promptos impeuditis, et beni- volos exhibetis, quae titulos noítri honoris adau- geant, et provеélus amplificent aptiores. Quam ob rem vice reciproca provocati, reverà gratan- ter ad omnia, quae fimiliter veftris adjicere va- leant incrementis, ad cuncla, quae vellrum de- muleeant animum, nos exponimus vobis ultro neos, et offerimus nos conformes. Et ecce, quod honorabilem virum' N. familiarem nobis et placidum, nobisque multimodis meritis fuae\ probitatis acceptum, ad Serenitatis veítrae prae- fentiam. fuper quodam fpeciali, nomine nolbo

Vobiscum habendo traélatu fiducialiier duximus deftinandum, Cellitudiuem Regiam deprecantes^ quateuns verbis fuis, quae vobis ex parte noftra pronuntianda decreverit, fidem credulam adhi- bere dignemini, tauquam nollris. ,

(Лр. Gerbert c. 1. L. /. tt. 28. p. 35.fqqï) Г�?Р�?Е.

Immcufae ferenilatis amôena temperies apoftoli- cac tubae flatu jam undique cunclis fidei ortho- doxae circumñmdenda cultoribus nunc de novo veluti nova lux caelitus novis aueta fulgoribus, pulla cujuslibet obiuubratione caliginis, nobis ex eo praefertim apparuit et claruit evidenter, quod veftrae bcatitudinis zelus, qui juftas diri- git caufas, et deteftatiu. iujuftas, non linens ultra nos impeti calumpniofîs iufultibus adver- Jautium aemulorum, paterui favoris aflе�?Яит, quem ad nos purà mcutis alacritate porteuditis, gratiofi pracconii clarilicavit in organo, et inob- liquabilis aequitate juliitiae applaulivis immixta duleoribus, opus altillimi, quod in noftra per-" fona mirificè dextera veftra contexuit manifefte, deduxit in publicam uotionem. Super expíef- fione favoris hujus per vencrabiles N. et N. principibus noftris et fubditis, apoftolicae gra- tiae litteras omuis benivolentiae plenitudine flo ridas , dirigendas; pro quibus utique copiolis beneficentiae veftrae muneribus nobis inexplica- Jbili gaudio foceundatis, ad redhibendam conde- bitam gratitudinem gratiarum non fufficit lingua caruis, cит noи lit bumanae potentiae, fiipcr hoc affeclum in meute conceptiun peVfeCle puffe

exprimere per effeclum. O mira pateruae demen tia pietatis, quae non dediguata eft, nobis à prima nolirá creatione nafceutibus congratulationis ex- hibere mamillam, ubera lacleis liquoribus irro- rata porrigere, reíboantia gratiam, pignus amo- ris redolentia lingularis. О iueflabilis gratitudo favoris, et liupenda dileclionis affeclio, quae nos pridem in regno tenellos, in uluis educa tions fufcipiens, fovit impuberes, et promovit adultos. Licet igitur ad hoc pervigil noílra fufpiret intentio, licet in hoc noftrum ferveus defiderium immobiliter perfeveret, quod fuper tam gratis et placidis lie per vos et aím am Ko- manam Eccleíiam, matrem noftram piilfimam noftro progreflui praclibatis aufpiciis correfpon- deat in condignae decentia refponfivae devotio filialis: quia tamen ad hoc, pront humiliter re- cognofcimus', poílibilitas nobis data non fufficit, divinum cogimur implorare praefidium, ut ex fuae fuperkabundantia bonitatis, quod nohis deficit, in virtute perficiat, et imbecillitati no- ftrae pofle ac noíTe fufficiens affluenter adjiciat, quae in oculis veftris fiat placita, profequendi. Porro, quia follempnes nuotios noílros, quos propter haec, et alia quae incumbunt, ad veftrae beatitudinis pedes deftinare confuevimus, ob vicinam infiantiam curiae noftrae follempnis jam in proximo celebrandae, ad iter adhuc diftulimus expedire, ut principum noftrorum, qui ibi conve nient, communicato coníñio, committenda le- gatio celebrius et feftivius adornetur. Ecce, quod N. virum utique, cujus a élio virtuqfis pollens operibus ab effeclu cognominis }non dif- cordat, ad Sanctitatis veítrae praefentiam fidu< cialiter duximus praemittendum, humillima pre; cum inflantia depofcentes, crhatenus fuper his, quae de inclyto Rege Franciae? et de cele

brando vobiscum colloquio veftris duxerit auri- bus iuculeaada, liben ter eundem audire digne- mini, et exauditione gratuita praevenire. Cae- terum, cum Archiepifcopatus N. bellorum ca- lain i tale diutina tribulatus, et N. epücopatus limiliter latis pungitivos et afperos paifus belli- cae tempeftatis aculeos, lint ad praefens pallo- rum JTolatio deftituti, veftram piiffimam Saucli ta tem fuppliciter exoramus, ut ad boc oportu- sam opem et operam applicare dignemini cum effeclu, quod eorum £ccleliis viduitatis fuae la- menta deponerc cupieutibus, de perfonis ido- neis et pacilicis, Deo et hominibus gratiofts, provideatur utilius, juxta quod bonori Dei, ter- raeque quieti videritis expedire; fuper conditio- nibus liquidem perlonarum quarundam, quas ad ipfarum regimen utiles plurímorum affirmat opinio, fratri praenotato, Ii placet, aures cre dulas petimus inclinan.

f.*