CAP. XXX.

PRMFATIO.

In nomine Sanclae Trinitatis, colle&is in unum 2 Car- thaginis provincise sacerdotibus ' in Toletana urbe , in Bea- tae Matris Domini Mariae Virginis Sede f, anno quarto ex- cellentissimi 3 et religiosi Wambani principis , sub die septimo Idus Novembris , res votiva gaudii et dies nimium optatae gratulationis occurrit, in quo nobis datum est, con- spicere pariter et deflere, quid lacrimarum de praeteritis Do- mino deberemus. Eramus enim hucusque pro labentis sa> culi colluvione instabiles , quia annosa series temporum, subtra&a luce conciliorum, non tam vitia auxerat, quam matrem omnium errorum ignorantiam otiosis menti- 4 ^/.in^erebat.Ha- bus 4 ingerebat. Cernebamus enim quomodo Babilonicas ftenusemmfloremem confusionis olla succensa nunc tempora conciliorum ever-

2 At. Carthaginen- stum provinciae.

3 Al. ac religiosis- simL

Domini vineam

vastaverunt apri fren- teret , nunc sacerdotes ? Domini de resolutis moribus

dentes.sponsam Chri- . • . • . . , _ .

sti, quam sui pretio-

lrretiret; purpurat* enim meretricis sequebantur 6 mvita-

sissimi sanguinis efiu- mf»n— sione conciliavit,con- meu- spurcare et pollucre conata est haereticorum subdola machinatio, et inconsutilem Domini vestem dividere, nni- tstem Fidei scindere, caritatis tollere fomenta , qmim suo proprio pertinaciter sensui volens inhxrere, sacr.-e Scriptura; puritatem sus pravitatis intelligentia prophanet. Praeterea sacrosanctam ecclesiam Dei vulne- rant etiam custodes ejus, qui quum deberent ob dignitatis excellentiam ceteros per su* virtutis imita- tionem provocare ad caritatis et unitatis observantiam, tamquam sal infatuatum potius scandali, quam xJificationis dant materiam. Hinc cernentibus, vel. Cernimus enim, quomodo Babylonics &c. j Al. Domini disso-

lutis moribus. 6 Al. incitamenta.

a Provinc. Carthag. b Duobus computatis vicariis episcoporum. c Has? nota ad- dita a Loaisa, et ab Aguirrio transcripta est ex quadam scriptura , ubi tixc di- visio ab Wamba efformata esse dicitur; qtix quum sxculo XIII. inventa fuerit, et plura suppositionis argnmenta secum afferat, nec quisquam antiquorum hujus divisionis meminerit, eruditi fere omnes dubiae Fidei eam esse existimant; quin et apocrypham ego omnino dixerim , eo quod ad universz Hispaniae dioecesram divisionem non concilium particulare, sed totius Hispanise generale necessarium fuisse videatur. d Convenit cum anno 67$. quo habitum est concilhim hoc; im- perare quippe ccepit Septemb. initio an. 673. e Omnibus Carthaginensis provin- ciae episcopis, uno excepto Mentesano. / Ecclesia principali Toletana sub utulu B. M. Virginis, uti Tolet. IX.

CONCILIORUM HISPANkE. 587

menta ■, quia ecclesiastici conventus non aderat discipli-

na *; nec erat qui errantium corrigeret partes , quum osus^'haberetur ex"

sermo Divinus 1 haberetur extorris. Et quia non erat adu- 3 Al- crescebat im-

1 ^'c 11 ..• r. 1 l • • tnanisvita deteriorutn.

nandorun pontincum ulla praxeptioc, * crescebat m majus Tum tamdem Divina vita deterior. Quum tandem Divina nos clementia ex alto ciememia operis ma-

.... . . nuum suarum perdi-

respiciens, et tempon setatis nostrae se occursuram praebuit tioni condoiens, Pra- et saluti, praeparans nostris saeculis religiosi principis men- Juumdlrsea^arlemacesa, tem devotam pariter et instru&am, 3 cujus fervida? solli- baothnovispropagini- citudinis voto et lux 4 conciliorum revocata resplenduit, tSSJlS^SSSL et alterna caritas se mutuo in corrigendis vel instruen- gjjpntix surrogans dis moribus excitavit, dum et aggregandi nobis hortatu ranKsdpifn^mTm^ 5 principis religiosi facultas est data e, et opportuna cor- mittens > Pro sopordia

,r ,. r 0 ..... ., rr. , so!ertiam,pro schisraa-

rigendis prasparata est disciphna; ut qui decursis Ionge an- te unitaum inducens, te temporibus , post decem et o&o / scilicet labentium Kr^mirSeS*»! annorum excursum, in unum meruimus aggregari conven- cadudscceiestiumde- tum,6mederipossemus spiritali gratia^ sanitatum. Nec Srpftufho^SS enim numerus iste alienus est a salute; sic quippe mulier ftari stimuians, a ter-

... . .. . «l r- rems et infimis ad su-

llla in evangelio ter senis annorum excursibus curva , quae fi- biimia erigens, nos in guram totius generis humani gestabat, sub sacramento s hu- hac.,acrimarum valle

P i • „ & . , XT . . potiusmonentesquam

jus numen saluti 7 pnstinae a 5>alvatore donatur. Nos igi- viventes.inhocvasto

tur per tot annos curvi * nostri ordinis persistente statu in eo gamef sfne^remtge^si-

quod nulla nos conciliorum definitio jungeret, nullus etiam ne ciavo, huc uiucque

conventus ecclesiastici ordinis adunaret, tandem Divinae peT^Tmpu cotesos

voluntatis imperio, et religiosi principis iussu evocati, in «n.continua maiorum

l • A. • • 1 • -o acie confligentes, ubi

Toletanam urbem convemmus. Qui quum rn ecclesia Beatae nos circumstant miiie Virginis Mariae debitis in sedibus locaremur, inter cetera8 quae d,scrirmna,ubi versu-

o . ,. . 7 * tissimus insidiatur ho-

subtenus discreto capitulorum ordine sunt digesta, non stis,miiie nocendi ar-

aliunde primurn coepimus Jiabere sermonem, 9 quam de S^^SSjCiS

sanfta Fidei puritate; ut quia initiandis 'ad beatam vitam spiciens, et tempori

hominibus haec 10 prima est via salutis, praevia quoque no- ^Su^pwvti*.

stris 11 fieret et institutis pariter et praeceptis. Unde 12 sacro 4 ai. conciiiorum re-

hujus instructionis arcano sanclorum Patrum, Nicaeni scili- s ai'. principis gio-

Eeee 2 cet,

nosi.

a Hoc est: tum etiam in caussa erat, ut sacerdotes Doraini cortuptis moribus qua- mus spjrjtuajj gratja

si retibus implicati essent, quia sequebantur concupiscentia: illecebras. sandtitatem vel san

b Hoc est: quia non cogebantur concilia , quibus possent populi raores reformari. tatem.'" c Nulla erat in regibus neque jussio neque etiam perraissio T ut cogerentur con- - pristins redo-

cilia; Reccesvintus enim partim Vasconum incursione implicatus, partim animi natur. Nos ertro

perversione dudtus , uti eum describit Isidor. Pacjns. in Chron. cap. 15. Cixila in curv0 *"" *

Vita S. Hdephonsi, et Rodericus Palentinus , nullam congregandi concilia faculta- g Al. qux subter tem Patribus concesserat, unde nihil mirum , quod in hac infausta Hispaniaj epo- p Al quam niside

cha ea fuerit regni nostri facies, qualem tetris calami coloribus hujusmodi con- sandbeFHei cilii exordium depingit: in primis vero Wambani imperii annis, excitata Paulli IO ^ prjm3 Semr>e

rebellione , nihil nisi de comprimenda tyranni hujus superbia agebatur. est' ™r d Patres in unum positi. e Reccesvintus igitur postremis imperii sui annis, et i \ Al fieret Drzce-

Wamba in prioribus facultatem cogendi concilia denegavit. / Decem et ofto an- ptjSi' p norum spatium, longam esse conciliorum intermissionem antiquis Hispanix Patri- 12 /U. szcxx inst

bus videtur g Mysterio. h Idest, infirmi: Refertur ad exemplum mulieris curv*. aionis arcana sancl"

* Dirigendis , disponendis. tum f Nicxnl

588 COLLECTIO MAXIMA

<

1 Al. conciliabula.

2 Al. catholica; nor- ma declaratur.

3 AJ. ministraret, et prout... occurre- ret, omnis sobrietatis compendio.f^/: omni compendio.

4 Al. evidens , et a capite.

; Al. evidentiam exprimere suam, quo.

6 Al. nos magis ad.

7 Al. tantz rei my- sterium.

8 Al. sed sensu sa- nz.... in differendo.

9 Al. enim ex Divi- ni.

io Al. nostrum vox sigillatim.

n Al. membris pro- batus.

cet, Constantinopolitani, Ephesini , atque Calcedonensis conciliorum merita ample&entes , per quae et radicitas haereticorum falsa 1 concinnabulaa destruuntur , et Fidei 2 catholicae limpor evidens declaratur, hoc communi alter- noque animorum judicio definimus, ut hanc ipsam nostrx Fidei regulam verbis simplicibus niteremur alternatim no bis singulariterque referre; ita ut quicquid per triduum de hujusmodi quazstionibus unicuique nostrum le&ionis memoria 3 ministrasset , prout animis, vel memoriae occur- risset, omnis sub brevitatis compendio simplici notaretur stilo , relatio tamen ipsius sacramenti pura et 4 evidens a capite h primum inciperet, et sic ad membra reliqua c per- veniret ; nullas obscuritatis lineas in se habens , nullas etiam inusitatae locutionis regulas continens , sed puritas sola esset clara sermonum , quae posset * evidentem expri- mere sensum , quo exercitatiores 6 nos intelligendum red- deret verborum simplex collatio , quam relata condensa; ledionis instru&io. Quia et revera 7 tantae Fidei mysterium ita sacerdotes Dei convenit nosse, ut non superficie ver- borum efferantur incogniti dt 8 sed sensibus sanae intelli- gentiae reperiantur instrucii; ut in disserendo praecipue hu- jus Sancbe Trinitatis arcano plus evidentia e quam eloquen- tia eos efficiat saporatos /; sic 9 enim et Divini muneris dono est acl:um, ut juxta votum definitionis alierna: pro- missio monstraretur in opere &. Unde quod primo die pnesidentis metropolitani lingua profudit, die tertia omnium 10 nostrorum vox singulatim collative * repetiit. Iste ergo est tenor Fidei nostrae, qui et a capite copiose profluxit, et a 11 membris prolatus , gloriose emicuit. Qii<e seguun* tur in cap. 6. de Symbolis.

a Impiorum hominum aggregatio. Innocent. III. in Decretis, et vita S. Deicoli Lutrens. n. J. vocant Concionabulum, quasi diaboli concionem. b Przside , metro- polita Quirico. c Reliquos episcopos. d Ne forte sola verborum instrucli super- ficie , maneant mysteriorum ignari. e Perspicuitas. / Sapore, gustu suavissimo Fi- dei imbutos. g Hoc est: Ita sane , Divino favente Numine , faftum est, ut quod omnes una promiserant, amplexuros nimirum regulam Fidei a metropolita exhi- bitam , opere, ut in votis erat, implerent. h Singulatim, collative , idem est, ac omnes simul.

CAP.

CONCILIORUM HISPANLE. 589