CAP. IX.

Quicumque clericus , subdiaconus , diaconus, presbyter sine conscientia episcopi, aliquid de possessionibus, vel de domo ecclesiae tulerit, aut fraudem fecerit, non solum cum . omni dedecore constri&us restituat, quod fecerit <*, sed etiam non debet ibi in ecclesia esse ,.ubifraudem visus est operasse: duobus jaceat sub poenitentia annis, et quum defleverit fa&um , revertatur ad officium.

■ •• cap. x. • ': ■•■

JEx Concilio Hispalensi I. anno 5 90. canone 1.

4 JDe mancipiis ecclesia, ab epscopo manumissis, ut nisi 4 Al. De ihponen- damnum ecclesia; irrogatum compensari possit, ipsi ecclesiaj restituantur.

Xnterea considentibus nobis in ecclesia Spalensi, san£ri

Ooo Hie-

a Ex servis regii patrimonii. * Tributo pro petsona, vel opera, qu* ab ipso jieri posset. c Fidelitatem. d Damni scilicet. ...

474 COLLECTIO MAXIMA

i Al. ecclesia, qux

liberasse.

2 Al. solum quae li- b*raverat.... etiam quse proximis...ineo- dem brevi invenimus annotata. Qua de re.

3 Al. alteri, et noru

4 Al. aut quod com- modum ab ecclesia.

5 Al. sunt legitime absoluti.

6 Al. fecit tale da- mnum , utique ferre non debuit.

7 Al. fuisse libera- tos.

8 Al. cum peculiis ipsorum.

9 Al. quippiamtrans- mittere , si qui eorum sine herede decesse- rint... eorum sanftas proficiat ecclesix.

Hierusalem ", brevem b mancipiorum 1 ecclesiae, quos liber- tasse visus fuerat decessor tuusc sancbe recordationis Gau- dentius episcopus , vestri nobis diacones obtulerunt , et non 2 solum quos libertaverat ibidem relegimus, sed etiam quos proximis suis de familiis ecclesiae donaverat, in eodem breve recensuimus adnotatos. Qua de re canonum instituta consuluimus , si talis libertas , aut transactio potuisset esse stabilis: comperimus autem in canone dt ut episcopus qui res proprias, excepto filiis et nepotibus, 3 alteris, et non eccle- siae suae dimiserit, quicquid de ecclesiae rebus aut donavit, aut vendidit, 4 aut quoquomodo ab ecclesia transtulit, irri- tum haberetur ; et ideo si res praecessoris tui Gaudentii epi- scopi ecclesia vestra non possidet, liberi qui ab eo facti sunt, non 5 sunt absoluti. Ceterum si res illius in compen- sationem ecclesiae vestrae deserviunt •, illi prorsus maneant liberi; nam si,utdi£tum est, praestitum de suis rebusnon 6 fecit ecclesiae, damnum utique inferre non debuit f. Propter* ea ergo de uno consensu omnes significamus, magis hu- manius quam severius cogitantes, ut hi , quos constat tali conditione 7 fuisse libertos £, in jure ecclesiaj maneant ut idonei, et peculium suum non aliis personis , sed tantum suis filiis derelinquant; ipsis quoque filiis et nepotibus 8 cum peculio ipsorum , quasi idoneis in jure ecclesiae permanentibus, in extraneam eis personam non liceat 9 quip- piam transmutare, sed si qui eorum sine herede discesse- runt, peculium eorum vestrae proficiat ecclesiae.