Charter: Kloster Raitenhaslach Urkunden (Zisterzienser 1034-1798) 1214 03 26
Signature: 1214 03 26
Add bookmark
Edit charter (old editor)
26. März 1214, Roma, S. Pietro
Papst Innozenz III. nimmt das Kloster Raitenhaslach in seinen Schutz, bestätigt die namentlich aufgeführten Besitzungen, gewährt Zehntfreiheit für alle im Eigenbau stehenden Güter wie vom Zuchtvieh und weitere Rechte.Source Regest: Krausen, Edgar, Die Urkunden des Klosters Raitenhaslach, 1034-1350, München, 1959, Nr. 75, S. 74-79
Current repository:
BayHStA München KU Raitenhaslach Nr. 36 (A) (www.gda.bayern.de/archive/hsta/)
BayHStA München KU Raitenhaslach Nr. 36 (A) (www.gda.bayern.de/archive/hsta/)
Bleibulle an gelb-roter Seidenschnur.Material: Pergament
Dimensions: 59 br : 69 h. Plica: 4 cm
- notes extra sigillum:
- Schreiberv. (Plica rechts): M. de Areola. $$Rückv. 13. Jh.: Innocentius de inmunitate et libertate ordinis $$Andere Hand 13. Jh. setzt fort: et prediis, pratis, decimis, molendinis, de receptione personarum, de alienacione prediorum, de exitu monachorum ad seculum, ne monachus vel conversus fideiubeat vel mutuum accipiat, ut testimonio fratrum liceat uti, ne vocemur ad sinodos vel conventus forenses, de consecracionibus et ordinacionibus, de sententia excommunicacionis vel interdicti, de communi terre interdicto, de furto, rapina, sanguinis effusione, ignis apposicione, de perturbacione monasterii aut posessionum. $$Archivsignatur: No 2.
siehe "Anmerkungen" (aus Platzgründen)!
xxx [3x: untereinander] Innocentius episcopus servus servorum dei dilectis filiis Bertoldoa abbati monasterii de Reintenhaselachb eiusque fratribus tam presentibus quam futuris regularem vitam professis in perpetuum. xxx [3x: untereinander] l Religiosam vitam eligentibus apostolicum convenit adesse presidium, ne forte cuiuslibet temeritatis incursus aut eos a proposito revocet aut robur, quod absit, sacre religionis infringat. Eapropter, dilecti in domino filii, vestris iustis postulationibus clementer annuimus et prefatum monasterium de Reitenhaselach, in quo divino estis obsequio mancipati, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti privilegio communimus. Inprimis siquidem statuentes, ut ordo monasticus, qui secundum deum et beati Benedicti regulam atque institutionem Cisterciensium fratrum in eodem monasterio institutusc esse dinoscitur, perpetuis ibidem temporibus inviolabiliter observetur. Preterea quascumque possessiones, quecumque bona idem monasterium impresentiarum iuste et canonice possidet aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium seu aliis iustis modis prestante domino poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda vocabulis: locum ipsum, in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibus pertinentiis suis, grangiam de Windeberge, grangiam de Harde, grangiam de Rote, grangiam de Percha, grangiam de Eringend, grangiam de Schuzzingen, grangiam de Schonenberch, grangiam de Wesselberche, grangiam de Cidelarelf cum pratis, vineis, terris, nemoribus, usuagiis et pascuis, in bosco et piano, in aquis et molendinis, in viis et semitis et omnibus aliis libertatibus et immunitatibus suis. Sane laborum vestrorum, quos propriis manibus aut sumptibus Colitis, tam de terris cultis quam incultis sive de ortis et virgultis et piscationibus vestris vel de nutrimentis animalium vestrorum, nullus a vobis decimas exigere vel extorquere presumat. Liceat quoque vobis clericos vel laicos, liberos et absolutos, e seculo fugientes ad conversionem recipere et eos absque contradictione aliqua retinere. Prohibemus insuper, ut nulli fratrum vestrorum post factam in monasterio vestro professionem fas sit sine abbatis sui licentia de eodem loco discedere, discedentem vero absque communium litterarum vestrarum cautione nullus audeat retinere. Quod siquis forte retinere presumpserit, licitum vobis sit in ipsos monachos vel conversos regularem sententiam promulgare. Illud districtius inhibentes, ne terras seu quodlibet beneficium ecclesie vestre collatum liceat alicui personaliter dari sive alio modo alienari absque consensu totius capituli vel maioris aut sanioris partis ipsius. Si que vero donationes vel alienationes aliter, quam dictum est, facte fuerint, eas irritas esse censemus. Ad hec etiam probibemus, ne aliquis monachus siveg conversus sub professione vestre||
domus astrictus sine consensu et licentia abbatis et maioris partis capituli vestri pro aliquo fideiubeat vel ab aliquo pecuniam mutuo accipiat ultra pretium capituli vestri providentia constitutum, nisi propter manifestam domus vestre utilitatem; quod si facere forte presumpserit, non teneatur conventus pro hiis aliquatenus respondere. Licitum preterea sit vobis in causis propriis, sive civilem sive criminalem contineant questionem, fratrum vestrorum testimoniis uti, ne pro defectu testium ius vestrum in aliquo valeat deperire. Insuper auctoritate apostolica inhibemus, ne ullus episcopus vel quelibet alia persona ad synodos vel conventus forenses vos ire vel iudicio seculari de vestra propria substantia vel possessionibus vestris subiacere compellat nec ad domos vestras causa ordines celebrandi, causas tractandi vel aliquos conventus publicos convocandi venire presumat nee regularem electionem abbatis vestri impediat aut de instituendo vel removendo eo, qui pro tempore fuerit, contra statuta Cisterciensis ordinis se aliquatenus intromittat. Si vero episcopus, in cuius parrochia domus vestra fundata est, cum humilitate ac devotione, qua convenit, requisitus substitutum abbatem benedicere et alia, que ad officium episcopale pertinent, vobis conferre rennuerit, licitum sit eidem abbati, si tamen sacerdos fuerit, proprios novitios benedicere et alia, que ad officium suum pertinent, exercere et vobis omnia ab alio episcopo pereipere, que a vestro fuerint indebite denegata, illud adicientes, ut in reeipiendis professionibus, que a benedictis vel benedicendis abbatibus exbibentur, ea sint episcopi forma et expressione contenti, que ab origine ordinis noscitur instituta, ut scilicet abbates ipsi salvo ordine suo profiteri debeant et contra statuta ordinis sui nullam professionem facere compellantur. Pro consecrationibus vero altarium vel ecclesiarum sive pro oleo sancto vel quolibet ecclesiastico sacramento nullus a vobis sub obtentu consuetudinis vel alio modo quicquam audeat extorquere, sed hec omnia gratis vobis episcopus diocesanus impendat, alioquin liceat vobis quemcumque malueritis catholicum adire antistitem gratiam et communionem apostolice sedis habentem, qui nostra fretus auctoritate vobis, quod postulatur, impendat. Quod si sedes diocesani episcopi forte vacaverit, interim omnia ecclesiastica sacramenta a vicinis episcopis accipere libere et absque contradictione possitis, sie tamen, ut ex hoc in posterum propriis episcopis nulluni preiudicium generetur. Quia vero interdum propriorum episcoporum copiam non habetis, si quem episcopum Romane sedis, ut diximus, gratiam et communionem habentem et de quo plenam notitiam habeatis, per vos transire contigerit, ab eo benedictiones vasorum et vestium, consecrationes altarium, ordinationes monachorum auctoritate apostolice sedis recipere valeatis. Porro si episcopi vel alii ecclesiarum rectores in monasterium vestrum vel personas inhibi constitutas suspensionis, excommunicationis vel interdicti sententiam promulgaverint sive etiam in mercennarios vestros pro eo, quod decimas non solvitis, sive aliqua occasione eorum, que ab apostolica benignitate vobis indulta sunt, seu benefactores vestros pro eo, quod aliqua vobis beneficia vel obsequia ex caritate prestiterint vel ad laborandum adiuverint in illis diebus, in quibus vos laboratis et alii feriantur, eandem sententiam protulerint, ipsam tanquam contra sedis apostolice indulta prolatam duximus irritandam, nee littere ille firmitatem habeant, quas tacito nomine Cisterciensis ordinis et contra tenorem apostolicorum privilegiorum constiterith impetrari. Preterea, cum commune interdictum terre fuerit, liceat vobis nichilominus in vestro monasterioi exclusis exeommunicatis et interdictis divina officia celebrare. Paci quoque et tranquillitati vestre paterna in posterum sollicitudine providere volentes auctoritate apostolica prohibemus, ut infra clausuras locorum seu grangiarum vestrarum nullus rapinam seu furtum facere, ignem apponere, sanguinem fundere, hominem temere capere vel interficere seu violentiam audeat exercere. Preterea omnes libertates et immunitates a predecessoribus nostris Romanis pontifieibus ordini vestro concessas neenon libertates et exemptiones secularium exactionum a regibus et prineipibus vel aliis fidelibus rationabiliter vobis indultas auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti privilegio communimus. Decernimus ergo, ut nulliomnino hominum liceat prefatum monasterium temere perturbare aut eius possessiones auferre vel ablatas retinere, minuere seu quibuslibet vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura salva sedis apostolice||
auctoritate. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, secundo tertiove commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat reamque se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore ac sanguine dei et domini redemptoris nostri lesu Christi aliena fiat atque in extremo examine districte ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco sua iura servantibus sit pax domini nostri lesu Christi, quatinus et hie fruetum bone actionis percipiant et apud districtum iudicem premia eterne pacis inveniant. Amenk. Amen. Amen.||
||
(R.) Egol Innocentius catholice ecclesie episcopus ss. (BV.)||
+ Ego Iohannes Sabinensis episcopus ss.||
+ Ego Guido Prenestinus episcopus ss.||
+ Ego Hugo Hostiensis et Velletrensis episcopus ss.||
+ Ego Cinchius tituli sancti Laurentii in Lucina presbyter cardinalis ss.||
+ Ego Cencius sanctorum Iohannis et Pauli presbyter cardinalis tituli Pamachii ss.||
+ Ego Petrus tituli sancti Marcelli presbyter cardinalis ss.||
+ Ego Leo tituli sancte crucis in Iherusalem presbyter cardinalis ss.||
[nach rechts eingerückt:]||
+ Ego Guido sancti Nicholai in carcere Tulliano diaconus cardinalis ss.||
+ Ego Octauianus sanetorum Sergii et Bachi diaconus cardinalis ss.||
+ Ego Iohannes sanctorum Cosme et Damiani diaconus cardinalis ss.||
+ Ego Angelus saneti Adriani diaconus cardinalis ss.||
||
Dat.m Rome apud sanctum Petrum per rnanum Raynaldi acoliti et capellani donni Innocentii III pape VII kal. aprilis, indictione IIa, incarnationis dominice anno Mo.CCo.XIIllo, pontificatus vero eiusdem donni Innocentii anno septimodecimo.
domus astrictus sine consensu et licentia abbatis et maioris partis capituli vestri pro aliquo fideiubeat vel ab aliquo pecuniam mutuo accipiat ultra pretium capituli vestri providentia constitutum, nisi propter manifestam domus vestre utilitatem; quod si facere forte presumpserit, non teneatur conventus pro hiis aliquatenus respondere. Licitum preterea sit vobis in causis propriis, sive civilem sive criminalem contineant questionem, fratrum vestrorum testimoniis uti, ne pro defectu testium ius vestrum in aliquo valeat deperire. Insuper auctoritate apostolica inhibemus, ne ullus episcopus vel quelibet alia persona ad synodos vel conventus forenses vos ire vel iudicio seculari de vestra propria substantia vel possessionibus vestris subiacere compellat nec ad domos vestras causa ordines celebrandi, causas tractandi vel aliquos conventus publicos convocandi venire presumat nee regularem electionem abbatis vestri impediat aut de instituendo vel removendo eo, qui pro tempore fuerit, contra statuta Cisterciensis ordinis se aliquatenus intromittat. Si vero episcopus, in cuius parrochia domus vestra fundata est, cum humilitate ac devotione, qua convenit, requisitus substitutum abbatem benedicere et alia, que ad officium episcopale pertinent, vobis conferre rennuerit, licitum sit eidem abbati, si tamen sacerdos fuerit, proprios novitios benedicere et alia, que ad officium suum pertinent, exercere et vobis omnia ab alio episcopo pereipere, que a vestro fuerint indebite denegata, illud adicientes, ut in reeipiendis professionibus, que a benedictis vel benedicendis abbatibus exbibentur, ea sint episcopi forma et expressione contenti, que ab origine ordinis noscitur instituta, ut scilicet abbates ipsi salvo ordine suo profiteri debeant et contra statuta ordinis sui nullam professionem facere compellantur. Pro consecrationibus vero altarium vel ecclesiarum sive pro oleo sancto vel quolibet ecclesiastico sacramento nullus a vobis sub obtentu consuetudinis vel alio modo quicquam audeat extorquere, sed hec omnia gratis vobis episcopus diocesanus impendat, alioquin liceat vobis quemcumque malueritis catholicum adire antistitem gratiam et communionem apostolice sedis habentem, qui nostra fretus auctoritate vobis, quod postulatur, impendat. Quod si sedes diocesani episcopi forte vacaverit, interim omnia ecclesiastica sacramenta a vicinis episcopis accipere libere et absque contradictione possitis, sie tamen, ut ex hoc in posterum propriis episcopis nulluni preiudicium generetur. Quia vero interdum propriorum episcoporum copiam non habetis, si quem episcopum Romane sedis, ut diximus, gratiam et communionem habentem et de quo plenam notitiam habeatis, per vos transire contigerit, ab eo benedictiones vasorum et vestium, consecrationes altarium, ordinationes monachorum auctoritate apostolice sedis recipere valeatis. Porro si episcopi vel alii ecclesiarum rectores in monasterium vestrum vel personas inhibi constitutas suspensionis, excommunicationis vel interdicti sententiam promulgaverint sive etiam in mercennarios vestros pro eo, quod decimas non solvitis, sive aliqua occasione eorum, que ab apostolica benignitate vobis indulta sunt, seu benefactores vestros pro eo, quod aliqua vobis beneficia vel obsequia ex caritate prestiterint vel ad laborandum adiuverint in illis diebus, in quibus vos laboratis et alii feriantur, eandem sententiam protulerint, ipsam tanquam contra sedis apostolice indulta prolatam duximus irritandam, nee littere ille firmitatem habeant, quas tacito nomine Cisterciensis ordinis et contra tenorem apostolicorum privilegiorum constiterith impetrari. Preterea, cum commune interdictum terre fuerit, liceat vobis nichilominus in vestro monasterioi exclusis exeommunicatis et interdictis divina officia celebrare. Paci quoque et tranquillitati vestre paterna in posterum sollicitudine providere volentes auctoritate apostolica prohibemus, ut infra clausuras locorum seu grangiarum vestrarum nullus rapinam seu furtum facere, ignem apponere, sanguinem fundere, hominem temere capere vel interficere seu violentiam audeat exercere. Preterea omnes libertates et immunitates a predecessoribus nostris Romanis pontifieibus ordini vestro concessas neenon libertates et exemptiones secularium exactionum a regibus et prineipibus vel aliis fidelibus rationabiliter vobis indultas auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti privilegio communimus. Decernimus ergo, ut nulliomnino hominum liceat prefatum monasterium temere perturbare aut eius possessiones auferre vel ablatas retinere, minuere seu quibuslibet vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura salva sedis apostolice||
auctoritate. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere venire temptaverit, secundo tertiove commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat reamque se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore ac sanguine dei et domini redemptoris nostri lesu Christi aliena fiat atque in extremo examine districte ultioni subiaceat. Cunctis autem eidem loco sua iura servantibus sit pax domini nostri lesu Christi, quatinus et hie fruetum bone actionis percipiant et apud districtum iudicem premia eterne pacis inveniant. Amenk. Amen. Amen.||
||
(R.) Egol Innocentius catholice ecclesie episcopus ss. (BV.)||
+ Ego Iohannes Sabinensis episcopus ss.||
+ Ego Guido Prenestinus episcopus ss.||
+ Ego Hugo Hostiensis et Velletrensis episcopus ss.||
+ Ego Cinchius tituli sancti Laurentii in Lucina presbyter cardinalis ss.||
+ Ego Cencius sanctorum Iohannis et Pauli presbyter cardinalis tituli Pamachii ss.||
+ Ego Petrus tituli sancti Marcelli presbyter cardinalis ss.||
+ Ego Leo tituli sancte crucis in Iherusalem presbyter cardinalis ss.||
[nach rechts eingerückt:]||
+ Ego Guido sancti Nicholai in carcere Tulliano diaconus cardinalis ss.||
+ Ego Octauianus sanetorum Sergii et Bachi diaconus cardinalis ss.||
+ Ego Iohannes sanctorum Cosme et Damiani diaconus cardinalis ss.||
+ Ego Angelus saneti Adriani diaconus cardinalis ss.||
||
Dat.m Rome apud sanctum Petrum per rnanum Raynaldi acoliti et capellani donni Innocentii III pape VII kal. aprilis, indictione IIa, incarnationis dominice anno Mo.CCo.XIIllo, pontificatus vero eiusdem donni Innocentii anno septimodecimo.
Source Fulltext: Krausen, Edgar, Die Urkunden des Klosters Raitenhaslach, 1034-1350, München, 1959, Nr. 75, S. 74-79
Original dating clause: VII kal. aprilis
Editions:
- Druck: MB 3 (1764), 126 Nr. 23 aus A.
Secondary Literature:
- Reg. u. Erl.: RB 2 (1823), 60.
- Paulhuber (1840), 131 ff., 141 ff.
- Potthast Nr. 4909.
Comment
Zum Inhalt vgl. die Vorbemerkungen zu UB 6 u. 34, ferner Krausen, Rechtsstellung 323 ff.Kopial: KopB Anfang 13. Jh. p. 139 (C). $$KopB 14. Jh. f. T (D). $$KopB von 1439 f. 10 (E1). - Annales von 1612 f. 117' (G2) $$Annales von 1738 f. 81' (G3). $$KopB Ende 17. Jh. p. 25 (H1). $$Einzelabschr. 17./18. Jh. Nr. 20 (L2).
Language:
Notes:
(a) Bertholdo C; Perhtoldo D
(b) Reitenhaselach C; Raitenh(aselach) D
(c) institusus A
(d) Ering D
(e) Wesselberh C; Wehselberch D
(f) Cidolarel C; Ceidlar D
(g) vel D
(h) consterit A
(i) nichilominus in vestro monasterio auf Rasur von der Hand des Schreibers A
(k) nur einmal CD
(l) Unterschriften fehlen CD
(m) Datierung fehlt C.
Places
- Roma, S. Pietro
München, Bayerisches Hauptstaatsarchiv, Kloster Raitenhaslach Urkunden (Zisterzienser 1034-1798) 1214 03 26, in: Monasterium.net, URL </mom/DE-BayHStA/KURaitenhaslach/1214_03_26/charter>, accessed at 2024-11-25+01:00
A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.
You are copying a text frominto your own collection. Please be aware that reusing it might infringe intellectural property rights, so please check individual licences and cite the source of your information when you publish your data
The Charter already exists in the choosen Collection
Please wait copying Charter, dialog will close at success