In nomine sancte et individue trinitatis. Fredericus divina favente clementia Roma- norum imperator augustus. Quanto maiora et clariora servicia cum omni fidelitate et

FRIEDRICH I. 1164 AUG. 8. 113

devotione Papie civitas nobis et imperio frequentius exhibuit, tanto ampliori graeie noetre prerogativa et honoris exhibitione ipsam civitatem et eius consules atque totum coinmune civitatis gratanter debemus honorare, fovere et promovere. Ea propter cognoscant universi fideles imperii per Italiam constituti presentes et futuri, quod nos ex nostra imperiali lar- gitione et niunificentia civitati Papie et universo eius populo hanc gratiam et hec dona gratie contulimus et concessimus, videlicetut liceat eis solito more consules eligere et con- stituere aQ honorem imperii et nostrum et civitatis. Et consules electi antequam- se intro- mittant de regimine civitatis, si nondum fidelitateni nobis iuraverunt, statim iurabunt fideli- tatem nobis et nostris successoribus, et quod bona fide regent civitatem Papie intus et extra ad honorem et servicium imperii et salvamentum civitatis. Et universum populum pro maiori parte secundum consuetudinem civitatis sine fraude facient iurare quod stabunt ad mandatum consulum de negotiis et serviciis imperii et civitatis. Et semper in sexto anno iurare facient fidelitatem iinperatori bona fide ab oninibus quos invenerint non iurasse pro maiori parte. Itera volumus ut consules electi si nos presentialiter in Loihbardia fuerimus, a nostra maiestate investituram et confirmationem petant et recipiant. Si autem tunc temporis in Lombardia non erihius, eandem investituram et cohfirmationem ab iJlo nuntio nostro petant et recipient, quem specialiter ad hoc eis ordinaverimus. Si autem contingerit nos in Ytalia nuntium non habere, primo anno remaneant et secundo anno ad nos in Ale- manniam unus vel duo veniant predictam investiturain et confirmationem de consulatu a manu nostra petituri et recepturi. Qui vero remanserint interim de regimine civitatis se hrtromittant. Si autem ita contigerit quod aliquis successoruin nostrorum vel nuntiorum consules Papienses electos de consulatu investire noluerit et ipsi ab eo requisierint, con- cedimus quod nostra donatio facta in privilegio de consulatu et de ceteris non minus suum habeat vigorem. Concedimus itaque Papiensibus nobis et imperio semper fidelibus omnes suos bonos usus et bonas consuetudines,1 et ut liceat ante eorum presentiam duellum fa- cere, minores restituere, venditionibus minorum auctoritatem prestare, tutores et procura- tores dare et de liberali causa cognoscere, vindictas de maleficiis facere, bannum et iudica- turas et collectas tollere, omnes etiam iurisdictiones quas uraquam marchio in sua marchia vel comes in suo comitatu legitime habuit1 presentibus et futuris consulibus concedimus,1 in districtu albergarias, hostem, carregium et oirines alias bonas conditiones tam in civitate quam in suburbiis et in omnibus castellis, villis, plebibus et suis homiriibus et in liis omnibus locis quorum nomina subscripta sunt et infra coherencias locorum continentur,1 illos quoque bonos usus et bonas consuetudines quas soliti erant habere in feudis, in fictalibus, in preca- riis, in rusticis et in illis qui maleficia faciunt eis illesas conservamus et confirmamus. Libella- ria quoque eis concedimus ita, quod ante sententiam et legem datam inRoncalia de feudis factum est sic permaneat secundum veterem usum, et de cetero absque licentia dominprum non fiat neque contingat. Preterea concedimus ut omnibus in civitate( in suburbiis, in ca- stellis, villis infrascriptis et infra coherentias designatas habitantibus libere vendere liceat, emere, pignorare, quicquid iuste et rationabiliter vendi vel emi vel pignorari potest, et alios legitimos contractus facere pro eorum voluntate. Concedimus quoque fidelibus nostris Pa- piensibus ut eorum inercatoribus per totam Ytajiam per aquam et terrani libere et secure ire liceat, nec cogantur dare maiorem widam vel tenssam vel pedagium nisi secundum bonum veterem usum et iustum. Possessiones etiam et iura et allodia et feuda, precarias, ficta, que olim soliti erant tenere et possidere per commune vel per singulOvS et que inodo tenent et possident exinde sine molestacione habere et possidere benigne peniiittimus, pon- tem vero et ripam sicut comune Papie tenere et possidere solebat nobis excipimus. Insuper

BOhmer Acta irop. 8

114 FBTEDEICRI. 1164 ADG. 8.

adicientes predictis Papiensibus concedimus, ut civitas Terdona et Castellum novum de cetero non relleventur nec in aliquo muniantur. Insuper concedimus eis et confirmamus omnia regalia quecunque sunt in civitate vel extra in his omnibus locis subscriptis et infra coherentias locorum videlicet:. Ceradus, Caxol, Vegevanum, Celavegna, Pairana, Mortaria, Albonise, Nicorvus, Cerredo, Castelnovo, Cerpengium, Rosascus, Bagnol, Lambosca, Coze, Candia, Bremede, Sartirana, Lomel, Conche, Frascarollum, Zibidi, Sfiarvaria, Gambarana, Cayre, Mugaronum, Basegnana, Sala, Coparia, Casel, Cagnano, Medesinum, Vigueria, Altemasium, Retorbium, Zetima, Roca de Axixellis, Fertinago, Ruino, Durbecci, Leiban- dus, Pecoraria, Rocha Aimerici, Monteroso, Golferentia, Scuriasco, Montecalvo, Rove- scalla, Nigrinum, Mons Donicus, Sanctus Martianus, Ulnio, Montixellum Parpanise et plebe, Clastezo, Montebel, Monte sancte Marie, Niblolus, Montedondono, Sancta Iulitta, Petra, Cicognola, Mornicus, Monteaeutus, Zeneuretmn, Spairanum, plebs Pontimoronis, Cugnolo, Miradolo, Sancta Christina, Genzonum, Gerenzagum, Villa Lanterio, Monti, Castellum Lambri, inter vos et Mediolanum totum vestrum episcopatum, Besade, Casola, et totum quod infra istas coherentias continetur, Fraxeneto, Novi, Grondona, Montecucto, Monte Morexinum, Puzol, Brienzohum, Macava, et quod habuiraus in Pecore, et totum podere et loca Tedixii et Sigibaldi, Pontis Curionis: hec omnia concedimus civibus Papiensibus per manus consulum, videlicet Allonis Vexilliferi, Cazaguerre Assaliti, Opizonis Buticelle, Guidonis de sancto Romano, Guidonis Christiani et Parvipilli de Strata. Ad hec statuen- tes iubemus, ut decetero nullus archiepiscopus nec episcopus, dux vel marchio, nec potestas vel rectores, nullaque persona magna vel parva predictos fideles nostros Papienses molles- tare vel inquietare aut disvestire presumat. Siquis vero huius nostre auctoritatis edictum violare presumpserit, m. libras auri se compositurum cognoverit, dimidium camere nostre et dimidiiun predictis Papie consulibus.

Huius autem rei testes sunt: Henricus Leodicensis episcopus, Cristianus cancellarius, Adelhogus Goslarie prepositus, Marcvaldus de Grumbach, comes Gebardus de Luchenberg et alii quam plures. Ut autem hoc verius credatur et ab omnibus inviolabiliter conservetur, presentem inde paginam scribi et aureo nostre maiestatis sigillo iniunximus premuniri.

Signum doinni Friderici Romanorum imperatoris invictissimi.

Ego Cristianus cancellarius vice domini Rainaldi Coloniensis archiepiscopi et Ytalie archicancellarii recognovi. Actum quoque est anno m.c.lxiiii. dominice incarnationis, indictione duodecima, regnante domino Frederico Romanorum imperatore serenissimo, anno regni eius duodecimo, imperii vero decimo. Datiun Papie, vi. ydus augusti.

Aus copia auth. de 1437 im stadtarchive zu Pavia. — Vgl. Bobolini Notizie 3, 142. .— 1 Die abschrift B's hat keine interpunktion; vielleicht ist an einer der bezeichneten stellen etwas ausge- fallen; die vor erwahnung der consuln anfgezUhlten rechte sollen doch unzweifelhaft diesen und nicht der gesammten biirgerschaft verliehen werden, wie sich auch aus der unten abzudruckenden urk. kaiser Heinrichs d. d. 1191 dec. 7 ergibt, welche unter vorlage dieser abgefasst ist, aber doch zu sehr ab- weicht, um hier als anhaltspunkt dienen zu konnen.