C. In nomine sanctae et individuae trinitatis. Heinricus divkia favente clemehtia rex. Si sanctis ac venerabilibus locis eo* quod ab ante |] cessoribus nostris collata sunt corroborare studueriirius et de his qug nostri iuris sunt concedere sataginlus, aeterne vitg emolumentum adipisci ac presentis status solidititem* propensius || augmentari non tituba- mus. Id circo omnium fidelium sanctae dei aecclesiae nostrorumque presentium ac futu- rorum industria noverit, W. abbatem et monachos in coenobio domni et Salvatoris nostri || Iesu Christi militantes in monte Amate* nobis lacrimabihter protulisse, quod famis ac nu- ditatis indigentia ibidem deo servire non possent, eo quod cortes et celle quae a precessc- ribus ad sumptum eorum conlate sunt a pravis fuissent distractg horainibus. Nos quidem pro dei amore animarumque nostraruin remedio, quoniam iderii coenobium in nostram de- venerat potestatem ac proprietatem, res et predia quae a nostris precessoribus collata sunt et confirmata ac corroborata confirmare et corroboraie studuimus, et de nostris' iuris proprietate in monachorum sumptmn cortes et cellas contuhmus, quatinus sedulo ora- tiones pro nobis coniugeque nostra Cunigunda regina ibidem ad dominum dirigatur*. Igitur cortes et cellas, massaricia et sortes, familiamque utriusque sexus quae actenus tenuerunt

uEimucH n. 1007 apb. 10. 33

dominicaque precepta ab antecessoribus nostris conlata oniniaque instrumenta confinnamus pleniterque corroboramus. Et quoniam prefatum coenobinm in nostram devenit potestatem et proprietatem, et quae a pravis ablata sunt hominibus et alia quibus indigentia* explere valeant, in usum fratrum per hoc nostrum preceptum concedimus donamus atque largimus, videlicet Rotam cardosam quae nunc Burgo richo nuncupatur, et medietatem curte* sancti Sebastiani et burgo de.Valtiole et curte de Dimintiano et rocka de Senzano cum suis per- tinentiis, curte de Fereniano, curte in Cossiniano, casis et terris domnicatis in Cingona et iuxta flumen qui vocatur Urcea, et curte in UtinanD, curte et cejla sanctae Mariae qui* vocatur Lamule cum suis pertirientiis, curte in Campagnatico, cella et curte in Garmarita cum suis vineis qui vocatur Poppae, in Cornito curte sanctae Mariae in",Valeriano cum ipsis rebus de Cortitiano, cum omnibus adiacentiis et pertinentiis earum, cella sancti Savini necnon et sancti Stephani et sanctae Restitutae in Terquino, seu etiam curte sancti Severi super lacum cum ipsa corticella de Bisentio, cellam etiam sancti Miniati neo non et cellam sancti Salvatoris in valla Racana, curte sancti Petri in Cervaria cum curticella in Capago cum omnibus rebus .et familiis ad eas in integnun pertinentibus vel respicientibus. Denique etiam concedimus ad predictum coenobium omnia decima frea et iudiciaria et omnem com- positionem et exibitionem publicam ex omnibus manentibus predicti monasterii ob reme- dium animarum nostrarum in usum peregrinorum ad portam monasterii clamantium. Pre- cepimus etiam et statuimus ut deinceps ui futurum haec nostra. confirmatio atque donatio a. posteris nostris inconvulsa maneat et inlibata. Et ut nullus dux, marchio, comes, vice- comes, aut ulla regni nostri magna parvaque persona in domos vel res predicti monasterii violentiam inferat aut famulos flagellare vel angariare presumat neque de predictis rebus ullam minorationem facere satagat, sed liceatabbatem sanctamque congregationem pre- dictas cortes et cellas cum eonun integritatibus tenere omnium inquietudine remota. Si quis hoc nostrum preqeptum violare temptaverit, *se compositurum auri optimi libras cen- tum, medietatem kamere nostrae et medietatem sancte congregationi predicti coenobii. Quod ut verius credatur et diligentius observetur, manibus propriis corroborantes anuli nostri inpressione subter iussimus insigniri.

Signum domni Heinrici (M.) regis invictissimi. Eberhardus cancellarius vice Willigisi archicapellani recogn.

Data iiii. idus aprilis, indictione iiii., anno dominicae incarnationis m.vi., anno vero domni

Heinrici secundi regnantis y. Actum Radesbonae.

Aus dem orig. zu Florenz. Im umschlage sind noch die lScher in welchen das verlorne siegel

hing. Die urk. ist zum theile aus nr. 8 wiederholt, so dass selbst nachl&ssigkeiten des schreibers,

wie das fehlende teiat in der strafandrohungsformel, sich hier wiederfinden. Vgl. auch nr. 27. —

Stumpf nr. 1442.

38. Heinrich IIbesf&tigl in einer .gefitlschten urkunde dem kloster S. Maria diFarneta (beiCortonaJ seine besitzungen und verleiht dem abte und pfalz- grafen Martin und seinen nachfolgern das recht zu legitimiren und notare und richter zu ernennen. Rom 1014 feb. 15. In nomine sancte et individue trinitatis. Henricus divina favente clementia Roina- norum imperator augustus. Si circa loca deo dicata munificentiam nostre benignitatis lar- gimur, credimus hoc ad regnorum statum nostrorum nostreque anime salutem omnimode proficere. Quapropter omnium sancte dei ecclesie fidelium nostrorumque, presentium nec non ftjturorum, noverit universitas, quemdam abbateni Martinum, comitem palatinuni ac sacri imperialis palatii consultorem, nomine sancti monasterii sanctae dei genitricis Mariae

Bibmer Acla lmp. 3

34 HETNRTCH II. 1014 FEB»15.

de Farneta siti in comitatu Clusinensi, interventu ac petitione domini Oddolonis venerabilis abbatis nostram adegisse iinperialem clementiam, quatenus nos pro dei amore nostreque anime remedio.castella, vineas, rura, prata, aquas, passagios, gabellas et pedagia, iuris- dictiohesque, et omnia que ad predictum iuste et legaliter [pertinent], nostre authoritatis pagina preceptabili confirmare et corroborare dignaremur. Cuius dignis postulationibus libentissime aures pietatis accomodantes1 nostreque anime consulentes, pro dei amore pre- dicto venerabili cenobio atque prefato abbati suisve successoribus concedimus, damus, madisqife omnibus corroboramus omnes res et proprietates, possessionpsque, quascumque idem cenobium longo teinpore dignoscitur possedisse ab Urso et Griffone et Gignello de Ronzano. ipsius loci fundatoribus' concessas. Que quidem sunt videlicet: castrum Farnete cum iuribus [et] cum pertinentiis omnibus suis, castrum Ronzani cum ecclesia sancti Blasii cum eius iuribus et pertinentiis, et villam Cretis cum ecclesia sancti Potentis, castrum Griffbnis nunc Lusignani cum iuribus omnibus eiusque pertinentiis cumque ecclesiis sancti Iusti, sancti Sinialdi et sancti Donati, niolendinum de Monte Claro cmn tribus' tenimentis, Podium sancte Christine nunc Fogiani, ecclesiam sancti Petri de Cotiano cum eius villa tota, ecclesiaiu sancti Bartholomei de Curte in comitatu Aretino cum tota villa, medietatein Broyli pro indivisa cum ecclcsia Aretina, castrum Cignani cum ecclesia sancti Nicolaj cum orrinibus iuribus et pertinentiis suis, et villam Burgeti cum oinnibus pertinentiis et iuribus suis, curtem Corfiani, vSlam Bettolarum, villam Cassallis seu Cassatmn cum iuribus et pertinentiis suis, Podium Valiane cum tota eius vilfa, castrum Collicelli, et villain Petro- gnani cum omnibus suis pertinentiis et iuribus cum ecclesiis sancti Angeli et sancti Donati, et.curtem illam que Cassa nomine dicititr, cum ecclesiis sancti Laurentii, sancti Fabianh, sancti .Bartholoniei, medietatem laci cum tribus insulis maiore, minore et Pulvense, cum ecclesiis sanctorum Secondi, Stephani, .Leonardi, Petri et Angeli cum earumdem omnibus pertinentiis et imibi^, castrum Casteljonis Clusinensis situm in congerie laci, cmn ecclesia sancte Marie Magdalene cum suis pertinentiis et iuribus, ecclesiam sancti Christophori cum tota villa,. iuribus et pertinentiis suis, inonisteriuin sancti Arcangeli iuxta lacum cum toto Monte Frondone et Agiole, villam Torcelli cum ecclesia, iuribus et pertinentiis eius, et Corbisanum, ecclesiam .sancte Marie de Ancliialla cmn tota villa, ecclesiam sancte Mfuie de Racordalla cum tota villa et pertinentiis, tertiam partem castri Passignani cum ecclesia sancte Marie, cum omnibus iuribus et pertinentiis suis, et plebeni sancte Marie de Confi- nibus cum omnibus iuribus et pertinentiis suis. In comitatu Aretino: ecclesiam sancti Paterniani in \aco Zocaro, ecclesiam sancti Martim de Rusticulis, ecclesiam sancti Andreae de Restuncho, casti-um Montis Guicponi cum ecclesia sancti Blaxii cmn ommbus iuribus et pertinentiis suis, ecclesiam sancti Gerii in Castellione Aretino cum omnibus iuribus et pertinentiis suis. In castro Felicitatis: ecclesiam sancte Marie et sancti Michaelis arc- angeli cum pertinentiis suis, ecclesiam sancte Marie in Podio sive de Vingone, cum eccle- siis sanctormn Iacobi, Rosijii et Andreae de Cellis cum pertinentiis suis, ecclesiam sancte Marie de Pestomo, ecclesiam sancti Stephani et sancti Andree cum omnibus iuribus suis, ecclesiam sancte Marie de Biene cum duobus tenimentis in villa Biehe. Iri civitate Peru- sina: ecclesiam sancte Marie de Lavale, ecclesiam sancti Nicolai de Parione, ecclesiam sancti Andree supra muros, monasterimn monialimn sancti Spiritus de Parione cum eius pertinentiis. In comitatu ipsius civitatis Perusine: ecclesiam sancti Michaelis de Cappellis cum omnibus pcrtinentiis suis, ecclesiam sancti Andree et sancti Archulani de Pilleo, ecclesias sanctorum Laurentii et Zilii de castro Fluminis cum omnibus pertinentiis suis, ecclesiam sancti Douati de Mauziano,- ecclesiani sancti Stephani de Monte Roffiano^ cum

HEINRICH II. 101*4 FEB. 15. 35

eius 'pertinentiis, ecclesiam sancte Marie, sanctorum Bartholomei et Christophori in curte Pacciani cum pertinentiis eius, ecclesiam sancti Martini iuxia lacum de Venella nomine cum tota terra que Pretto dicitur, curtem que Paterno dicitur, ecclesiam sancti Andree de Vertula, ecclesiam sancti Salvatoris et sancti Angeli in insula maiore, ecciesiam sancti Damiani, sancte Lucie, sancte Agathe et sancte Marie Magdalene de castco toto Thuri cum omnibus iuribus et eius pertjnentiis, ecclesiam sancti Bartholomei de San- guinaria^ ecclesiam sancti Iacobi de la Tribuna cum' vineis et. terris de Petra grossa, ecclesiam sancti Ansani de Petrognano, ecclesiam sancti Ioannis de Casa nova, eccle- siam sancti Petri et sancti Marcelli cum eorum pertinentiis et iuribus, ecclesiam sancti Martini de Colle Brandalule cum ecclesia sancte Marie, ecclesiam sancti Bartholomei de Paciano et ecclesiam sancti Andree de Monte Mesnio, ecclesiam sancti Christophori de Monte Sperello cum omnibus pertinentiis suis. Etiam vojumus [concedere] ecclesiam sancte Marie que est super muruni civitatis Clusinae cum vineis et terris que sunt iuxta dictam civitatem, castrum novum cum toto eius districtu, cumomnibus-pertinentiis suis et iuribus, castrum Montis Gualandi cum eius districtu, iuribus et pertinentiis suis. Insuper damus, confirmamus et corroboramus omnia bona quae prefatum monasterium habet in, Cortonav videlicet domos sitas in platea abbatis iuxta plateam comunitatis atque totam stratam de porta Berarda cum domibus ex utraque parte seriatim usque ad fontem que surgit in qua- drivio dicte terre, hospitale iuxta portam sancte Marie cum ecclesia eius sancte Marie, cum omnibus pertinentiis atque iuribus eius, et iura et bona omnia que habet dictum mo- nasterium in Montalla et in Montanariis cum podio de Valegio cilm domibus et molendino, ecclesiani sancti Angeli cum omnibus pertinentiis suis, castellum Cereti, villam Frateceole et villam Capezani cum villa de Rota, et terras quas habet dictum monasterium in Forzone et in Padule. Et omnia supradicta concedimus et confirmamus cum omnibus iuribus et pertinentiis suis, honoribus, limitibus, reditibus, peusionibus atque iurisdictionibus et dfe- trictubus, aquis, terris, podiis et territoriis in [cultis], pedagiis et gabellis, ac aliis rebus et bonis pertinentibus quoquomodo universis [tibi] tuisque successoribus, imperiali clementia nostre maiestatis annulo liberalitatis [te] investientes de eisdem, dantes vobis vestrisque suc- cessoribus plenum et utile dominium cum mero et mixto imperio, omnimodam iurisdictionem in realibus et personalibus, predictas terras ipsarumque territoria, villas seu districtus ac ipsius iaculas universas [cum] iudiciis tam realibus quam personalibus, libere exercendo

onmes consuetudines, utilitates, usus, comoda, honores, dictis terris pertinentia,

vos et vestros successores habere, tenere, possidere ac gaudere de eisdem 2, sicut habere- mus personaljter si uti vellemus eisdem2. Irisuper concedimus et damus et confirmamus fortilicias que inyeniri. et reperiri jDOssunt in Clusino et Perusino, videlicet si coit fossatum Venelle quod est supra sanctum Martinum repertum ad locum Hbi fuit quercus Bellifontis, et ab ipso loco mittit ad sanctum Proculum, et a sancto Proculo ad Clanas, et abinde in foris usque.ad fossatum Pantani et Murani, et inter lacum et Clanas, terras, vineas cultas et incultas,. et prata. Insuper confirmamus et concedimus atque damus tibi abbati tuisque successoribus plenam et liberam potestatem vice et authoritate nostra imperiali cum inlegitimo et ex illicito cuiuscumque generis coitu natis super defectum natalium dis- pensandi, ipsosque rite et legittime quoad omnes actus3 legittimos et civiles, honores quo- que, comdda et utilitates qUaslibet, et ut ex testamento et ab intestato personis quibus- cumque succedere valeant, legittimaudi et habilitandi, ita ut iidem4 habeantur omnimode, si a nostra imperiali clementia legittimandi et liabilitandi forent ad premissa; oreandi no- tarios et tabelliones publicos, iudices ordinarios ac reiii.s missos, eorumque nomina nuncu

3*

36 HEINBICH H. 1014 FEB. 15.

pentur solemnitatibus debitis adhibitis et consuetis receptis ab eisdem; promittimus de fidelitate iuramenti observanda imperio, sacramento eisdem quoque dando, plenum et libe- rum arbitrium .... locis ubilibet per sacrum Romanum imperium constitutis sui officii veluti a nostra maiestate creatis, factis et institutis tabelliones, iudices et riotarios exerci- tium cum omnibus dicto officio pertinentibus aut facientibus, contra non obstantibus. legibus iuribusve, consuetudinibus aut statutis et speeialiter legibus jllis: „C. de precibus impera- tori offeren. L. ult. atque'L. si quis" vel privilegiis-concessionibus factis et con-

cessis per predecessores nostros quoscumque generalibus et specialibus factis, introductis et concessis, per quamcumque personam quibuscumque, collegio, atque „L. riec damnosa Cod. eod." civitatibus', communitati sive persone singulari cuiuscumque preeminentie, condictionis et status existat, sub quacumque «oncessione, condictione seu compositione verborum, et de ipsis specialibus de verbo ad verbum fieri in nostris litteris mentio facienda, que pre- dictis aliquo.modo obviari potest, queque ad premissa nullius volumus optinere roborem firmitatis, eisdem ex certa scientia, et de plenitudine imperatorie potestatis.peniius dero-' gantes. Et yolumus insuper quod nulla prescriptio possit opponi nisi in quingentorum an- porum. Et eam tenore presentium cassamus et annullamus et irritamus, cassa et irrita esse volumus ipso facto. Etiam volumus superaddi prefato cenobio monisterium sancti Crispoldi situm in plano Bettone cum ecclesiis sancte Marie de Costano, sancti Salvatoris de Colle, sancti Angeli, sancti Marcelli, sancti Martini, sancti Paterniani, sancti Clementis, sancti Martini de Colle, sancti Nicolai de Gessano, sancti Donati de Costano, et ecclesiam sancti Angeli de Muldrone Assesensis diocesis cum omnibus et eorum iuribus et pertinen- tiis, castrum Fasciani cum ecclesia sancti Blaxii cum omnibus iuribus et pertinentiis suis. Siquis igitur contra hanc nostre. auctoritatis paginam temerario ausu violator extiterit, quod minime credimus,' vel predictum abbatem suosque successores, monacos et vasallos de"predictis causis divestire, molestare vel per placitum fatigare temptaverit, sciat se com- positurum auri purissimi libras ceritum, medietatem camere nostre et medietatem predicto abbati vel suis successoribus. Quod ut verius credatur diligentiusque ab omriibus observe- tur, sigilli nostri impressione inferius iussimus insigniri. •

Signum domini Henrici (M.) serenjssimi et sacratissimi imperatoris augusti.

Henricus 5 cancellarius vice Everardi6 episcopi et archicappellani recognovit. Datum anno dominice incarnationis millesimo quartodecimo, mdictione duodecima, anno vero domini Henrici imperatoris augusti regnantis duodecimo, imperii vero eius primo. Actum Rome. Feliciter. Ainen.

Nach dem drucke: Alticozzi Risposta al libro deH' antico dominio del vescovo d' Arezzo sopra Cortona (Livorno 1763) s. 71 aus einem 1513 vom angeblichen orig. im bischSfl. archive zu Arezzo genommenen transsumpte. Es durfte eine echte, die besitzungen bestittigende urk. zu grunde liegen; die auf die pfalzgraflichen befugnisse beziiglichen stellen, deren verdorbener teit mehrfach ohne zu gewaltsame Snderungen' nicht zu bessern schien, kunnen nach sprache nnd inhalt nicht vor dem 14. iahrh. entstanden sein. — Stnmpf nr. 1601. — 1 Dr. accomodamut. — 1 Dr. eiusdem. — * Dr. natos. — 1 Dr. pridem. — • Dr. Henricu» imperalor. — • Dr. Guerardi.