la nomine sancte et individue trinitatis. Fridericus divina favente clementia Roma- norum rex semper augustus et rex Sicilie. Quoniam nos fidelium nostrorum qui sincera nos devocione respiciunt, iustis postulacionibus aurem benignam tenemur inclinare et eorum commoditatibus propensius providere, inde est quod nos advertentes preclara devotionis obsequia, que dilectus princeps noster Eberhardus venerabilis Salzburgensis ecclesie archi- episcopus, apostolice sedis legatus, iam nobis exhibuit et domino dante in posterum nobis

234 FRIEDRICB VL 1214 FEB. 19.

exhibuturum non dubitamus, ad postulacionem ipsius duximus confirmandum privilegium ab Ottone quondam Romanorum rege datum, cuius hec est continencia: — Regalis excel- lencie nostre decet equitatem, subiectorum commodis curam diligentem impendere, et cau- sam seu etiam lites, quociens coram nobis emerserint, quo pacto decidantur scripture amminiculo perpetuare, ut imposterum onmi careat ambiguitate, quod prius a plerisque perverse in questionem duci solebat. Eapropter noverit universorum imperii iidelium pre- sens etas et successura- posteritas, quod cum apud Nuremberk sub frequencia principum curiam sollempnem celebraremus, W. venerabilis Gurcensis episcopus una cum ecclesie sue familia in nostra constitutus presentia exposuit nobis, quod ecclesia Gurcensis eo modo1 fundata est et dotata, quod ad' imperium et nos necnon ad successores nostros Romanorum imperatores et reges solummodo deberet habere respectum in hiis, qire ad temporalem per- tinent iurisdictionem. Dilectus itaque princeps noster Eberhardus Salzburgensis archiepis- copus econtra proposuit, quod memorata Gurcensis ecclesia ab. anteeessoribus suis taliter constructa esset et de- prediis et decimis Salzburgensis ecclesie in primis sue fundacionis annis adaucta, quod Salzburgensi.ecclesie sibique et omnibus suocessoribus suis tam in spiritualibus quam in temporalibus, nullo mediante, deberet esse subiecta, et pro regalium receptione sibi hominium facere, quemadmodum ipse archiepiscopus nobis facere solet, ostendens illud inultis rationibus. Primo probavit per privilegia Heinrici quarti Romanorum regis et Friderici Romanorum imperatoris. Prubavit2 et per quietam quam ipse et ante- cessores sui longo tempore possessionem habuissent, quam possessionem coram nobis vivis testibus comprobavit Probavit eciam coram nobis Gurcensibus_ presentibus, quod quando Gurcenses ministeriales fidelitatis prestant suo episcopo iuramentum, ipsum archi- episcopum qui tunc fuerit in ecclesia Salzburgensi solum excipiunt, imperio pretermisso. Intellectis vero singulis que ex utraque parte proponebantur atque super hiis sententiam principum nobis requirentibus, Engelhardus venerabilis Nuenburgensis episcopus* taliter protulit sententiam: quod archiepiscopus Salzburgensis et sua ecclesia absque refragatione obtinere deberet' possessionem, quam tantorum principum videlicet Heinrici et Friderici imperatorum privhegiis et vivo testimonio comprobasset. Quam sententiam interrogati principes universi secundum imperialis aule consuetudinem et equam et observandam una- niniiter proclamarunt. Nos igitur deo auxiliante in cunctis agendis nostris iusticie tenere semitam cupientes, ecclesiam Gurcensem in hiis que' ad nos pertinere videbantur Salzbur- gensi ecclesie cum omni iure investiture regalium adiudicamus- ac deinceps decernimus esse subiectam, omnibus episcopis Gurcensis ecclesie et eius ministerialibus, ne ainmodo Salz- blrgensem archiepiscopum qui pro tempore fuerit in causam trahant aut sibi hominium facere episcopi recusent et debita prestare obsequia, adtentius inhibentes. Statuimus eciam quod ministeriaTes Gurcensis ecclesie in prestando fideUtatis proprio episcopo iuramento solum' Salzburgensem archiepiscopum qui tunc fuerit excipiant, imperio pretermisso. No- lentes tamen propter talem exceptionem predictos ministeriales ius episcopalium sediuin mi- nisterialium ammittere vel deteriorem, sed potius eis integrum volumus conservare. — Cura igitur constet memoratum Ottonem quondam Romanorum regem ante tempora sue excom- municationis insertum presenti pagine privilegium dedisse, nos amore dilectissimi principis nostri E. venerabilis Salzburgensis ecclesie archiepiscopi, quem in omnibus semper hono- rare intendimus, ipsum privilegium approbamus, autenticamus et regali auctoritate confir- mamus, statuentes et regia auctoritate districte precipientes, ut nulli unquam persone, alte vel humili, ecclesiastice vel seculari, licitum sit huic nostre confirmationis pagine contra- dicere seu aliquo ei temeritatis ausu obviare. Quod qui facere presumpserit in siie pre

FRIEDEICH П. 1214 FEB. 19. 235

sumptionis репаш mille libras auri examinati componat, quaruin medietas fisco nostro, reliqua vero medietas passis iniuriam persolvatur.

Testés huius rei sunt: WcJfgerus patriarcha Aquilegiensis, Otto Frisingensis epis- copus, Cunradus Ratisponensis episcopus, Manegoldus Pataviensis episcopus, Cunradus Brixinensis episcopus, Fridericus Tridentinus episcopus, Conradus Constantiensis episcopus, . . . Basiliensis electus, Ludewicus dux Bawarie, Hermannus marchio de Baden, comes Hartmannus de Wirtemberg, comes Ludewicus de Olingen, comes lleinricus de Burgowe, comes Heinricus de Greifesbaoh, comes Albertus de Eberstein, comes Burkardus de Man- nesveld, Heinricus marscalcus de Kallendin, \Valtherus pincerna de Schiphe, et alii quam plures. . .

Ego Cunradus Spirensis et Metensis episcopus imperialis aule cancellarius vice

domini Sifridi Maguntinensis sedis. archiepiscopi et tocius Germanie archican-

cellarii recognovi.

Acta sunt autem hec anno dominice incarnationis m.cc.xiiii., régnante domino Friderico Romanorum rege et semper augusto et rege Sicilie glorioso, anno regni Romanorum iL, regni vero Sicilie xvi. Datum apud Augustam, per manus Berchtoldi regalis aule" protho- notarii, xi. kaL marcii, indictione ii. .

Nach einem vidimus топ 1431 (unter auslassung des inserirten textes) und nach den Salz burger Kammerbüchern 4, 409 im Staatsarchive zu Wien. — Reg. Frid. nr. 76. — Soll das inserirte eine Wiederholung der ufk. Otto's d. d. 1209 feb. 20, oben nr. 234 sein, wie nach dem grossentheils wörtlich übereinstimmenden texte unzweifelhaft scheint, so ist es überaus auffallend, dass sich nicht allein in der fassung doch auch bedeutende unterschiede zeigen, sondern auch vou dem, was hier übereinstimmend mit der urk. Friedrichs d. d. 1213 märz 27, oben nr. 259, bezüglich der ministe- rialen gesagt ist, in der urk. Otto's gar nicht die rede ist. — 1 Hs. commodo. — г. Hs. roborant.