CXL.

Ariminensibus, ut I. de Macerata ipsorum qnondam recto- ri iustitiam faciant, legesque Romanorum imperatoris contra haereticos statuto eorum civitatis inserant

i

Honorius episcopus etc. Dilectis filiis Potestati et Communi Ariminensibus, salut. etc. Grravem di- lecti filii I. de Macerata civis Mutinensis recepimus questionem, quod Ariminus de Bonfiletto et Bucca de Ferro, ac quidam alii Cives Ariminenses eidem tum vestre Civitatis regimen obtinenti ponentes in- sidias, et ut ipsum occiderent, insultum in eum te- mere facientes, graves eidem miurias intulerunt, pro eo quod quasdam eorum filias, sorores et con- sanguineas hereticas manifestas iuxta debitum sui officii ceperat, et Imperatori tradiderat comburen- das, ac Imperialem legem nuper contra hereticos editam volebat in statuario eiusdem ponere Civi-

tatis. Nolentes igitur aliquatenus eiusdem I. dissi- mulare iniuriam, quam passus est pro zelo fidei orthodoxe, Universitatem vestram monendam du- ximus et hortandam, per apostolica vobis scripta precipiendo mandantes, quod cum a culpa nequa- quam videamini fuisse immunes, eo quod potuistis et noluistis huiusmodi prohibere iniuriam, per quod videmini presumptores predictos in sue presumptio- nis mahtia confovisse, eidem I. ita satisfaciatis, et faciatis satisfieri a presumptoribus antedictis, quod et ipse merito a sua querela desistat, et ahi attem- ptare simiha reformident: ahoquin damus Venera- bih fratri nostro ... Epo, et dilectis filiis Preposito et Primicerio Aretinis nostris litteris in mandatis, ut tam vos, quam presumptores iamdictos ad con- dignam satisfactionem impendendam eidem, et ad resarciendas expensas, quas hac de causa subiit, per censuras ecclesiasticas, appellatione remota, com- pellant. Datum Laterani ra. Kal. Martii, Pontifi- catus nostri anno undecimo.

CXLL

R. de Supino, ut contractum inter ipsum et Iohannem de Ceccano circa castrum de Morolo, feudum ecclesiae Ro- manae, in praeiudicium eiusdem ecclesiae initum rescindat. Reg. An. I. ep. 40. Tom. I. fol. 6.

G-regorius episcopus etc. Dilecto filio Nobili viro R. de Supino, salutem etc. Sicut rite acta per sedem apostolicam merito approbantur, ita per eam digne reprobantur temere attemptata. Sane ad no- stram pervenit notitiam, quod bone memorie I. de Ceccano, Castro tuo de Morolo succenso, personas captas ibidem bone memorie Thome patri tuo red- dere noluit, donec ab eo mille hbras et iuramen- tum fidehtatis extorsit, fideiussoribus nichilominus ab ipso et vassalhs eius et iuramento receptis, et pena tam pecunie quam possessionum adiecta, quod super hoc apud summum pontificem non depone- ret questionem, nec per eum aut alium ab huius- modi obhgationibus se ipsum vocaret ahquo tem- pore absolutum, nec pro Romani pontificis prohibi- tione dimitteret, quin cum duobus mihtibus Iohanni memorato serviret, quando ipsum personaliter in expeditione contingei*et proficisci. Cum igitur id in preiudicium et iniuriam apostolice sedis, cuius vas- sallus esse dignosceris, fuerit attemptatum, contra- ctum super hoc initum, instrumenta et quicquid ex eo vel ob id ahqua occasione secutum est, irrita decernentes, te, vassallos ac fideiussores tuos ab hu- iusmodi iuramentis extortis, ac ahis obligationibus super hoc factis presentium auctoritate prorsus ab- solvimus, et ne illorum obtentu aliquod servitium vel ahquod ahud per te, vel per homines tuos aut fideiussores ipsos impendas heredibus sepefati Io- liannis, districtius inhibemus. Nulli ergo etc. con- traire. Si quis autem etc. incursurum. Datum La- terani xvr. Kalendas Maii, Pont. nostri anno primo.

11«

84 GREGORIUS PP. IX. ANNO CHRISTI 1227.

CXLH.

Dominis de Somnino sententia per Stephanum cardinal. lata super discordia, quae inter ipsos et Pipernenses super derivatione fluminis vertebatur, inserto sententiae instrumento, confirmatur. Reg. An. L ep. 128. Tom. I. fol. 21.

Gregorius episcopus etc. Dilectis filiis Nobi- libus viris... dominis de Sompnino, salutem etc. Cum a nobis petitur, quod iustum est et bonestum, tam vigor equitatis, quam ordo exigit rationis, ut id per solflcitudinem officii nostri ad debitum per- ducatur effectum. Cum itaque super discordia, que inter vos ex parte una et Pipernenses ex altera super derivatione fluminis vertebatur, inmanus dilecti filii nostri S. basilice duodecim Apostolorum presbiteri Cardinalis prestiteritis de stando apostolicis mandatis et suis iuratoriam, fideiussoriam et pignoraticiam cautionem, et super ipsa discordia specialia prece- pta idem fecerit Cardinalis: nos, quod ab eo su- per boc factum est, prout in istrumento publico confecto exinde plenius continetur, auctoritate apo- stoHca confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Ad maiorem autem cautelam instru- menti predicti tenorem de verbo ad verbum pre- sentibus duximus inserendum: qui talis est.

In nomine domini amen. Anno incarnationis eiusdem mccxxvii. Pontificatus dni Gregorii pp. IX. anno primo, mense Iulio die xm., Indictione xv. Ne secuta posteritas terminata negotia reputet in- decisa, laudabiflter fuit ab antiquo provisum, quod ea que inter bomines terniinantur, scripture publi- ce ad memoriam commendentur. Ideoque nos Ste- pbanus dei gratia basiflce duodecim Apostolorum presbiter Cardinalis presentibus fltteris declaramus, quod cum inter Pipernenses ex parte una et Som- pninenses ex altera super derivatione fluminis gra- vis esset guerra suborta, nos utriusque partis iu- ratoria, et ex parte Pipernensium duorum milium quingentarum flbrarum proveniensium, tam pro facto Terracinensi quam Sompninensi, fideiusso- ria, et trecentarum in rebus mobiflbus pignorati- cia, et ex parte Sompninensium quingentarum flbrarum fideiussoria, et in rebus mobiflbus trecen- tarum flbrarum pignoraticia cautione receptis, quod super boc omnibus mandatis domini pape ac no- stris debeant precise parere, recepto quoque specia- li mandato domini pape, quod ad facienda inter partes mandata, nos auctoritate ipsius et nostra procedere debeamus, flcet de iure possemus con- firmare fllud, quod super boc bone memorie do- minus Iordanus titufl sancte Pudentiane presbiter Cardinafls, et feflcis recordationis dominus papa Innocentius confirmarant: babito tamen virorum prudentum consiflo, fere adberentes compositioni sive mandato domini Romani Cardinafls inter Pi- pemenses et Sompninenses ultimo facto, pro eo maxime, quod ad id observandum nonnufli ex

utraque parte consentientibus aflis se astrinxerant iuramento, sub debito iuramentorum et mille fl- brarum pena districte precipimus, ut cavata pre- dicti fluminis incipiat ab eo loco, ubi dicitur fuis- se facta de voluntate Pipernensium et domini Lan- dulfi de Sompnino, et sic indirectum cavetur usque ad Fossellam pontis marini. Cum tempore tam dicti domini Romani fere medietas eiusdem ca- vate de utriusque partis assensu ab illo loco in- cepta sit facta, et nos quasi pro certo didicerimus, quod Pipernenses iam sexaginta libras et ampflus solverint pro eadem: quod si aflqua discordia orta fuerit pro directione cavate, per Roberti iudicis et Adenufli Sitinorum arbitrium sopiatur. Latitudinem autem cavate fieri volumus et precipimus octo pas- suum: altitudinem vero sive profunditatem unius passus et dimidii sine iactu terre. Sub eadem quo- que districtione ac pena precipimus, ut Pipernen- ses totam cavatam fideflter faciant in expensis suis, ita quod iactus terre sit ex utraque parte communis ad arbitrium predictorum: precipimus tamen, quod Sompninenses dent mflle operas in eadem cavata continue ac successive. Predicta vero cavata inci- piat a proximo festo beati Iacobi apostofl et sine intermissione fiat, ita quod compleatur ad plus usque ad festum sancti Micbaefis proximo ventu- rum, eaque completa per ipsam aqua tota decur- rat, et postmodum flumen et aqua fluminis sit utrique parti communis. Domini de Sompnino de aflis fluminibus, unde aqua decurrit, suam faciant voluntatem, et quicquid fuit ex parte Sompninen- sium a predicta cavata, sit de tenimento Sompni- nensium: simiflter quod fiet ex parte Pipernensium a predicta cavata, sit de tenimento Piperni, sicut in compositione facta per dominum Iordanum Car- dinalem continetur: salvis tamen possessionibus et iuribus monasterii Fosse nove, si qua babet binc inde. Pro biis autem perpetuo servandis priusquam cavata incipiat fieri, cautio tafls fiat: iurent Pi- pernenses et domini ac bomines de Sompnino a quartodecimo anno et supra predicta firmiter ob- servare, et predictam cavatam in suo statu tenere: Consules Pipernenses addent iuramento suo, quod facient iurare omnes bomines de Piperno a quarto- decimo anno et supra, et domini Sompninenses simiflter iurabunt de vassalfls suis. Ista iuramen- ta, siflcet de cavata in suo statu rectitudinis et re- parationis tam in latitudine quam profunditate com- muniter conservanda, ex utraque parte de quin- quennio in quinquennium renoventur: sed Consu- les Pipernenses, qui pro tempore fuerint, sive Rector, renovent flla iuramenta in anima sua et totius popufl Pipemensis, quando iurat de regi- mine terre sue, et illi qui fuerunt Consules sive Rector in quinquennio, quo renovanda sunt iura- menta, addent in iuramento suo, quod ipsi facient omnes Pipernenses renovare iuramenta predicta,

GREGORIUS PP. IX. ANNO CHRISTI 1227. 85

sicut superius est expressum, et unus domino- rum de Sompnino renovabit ista iuramenta quo- libet anno in anima sua et aliorum dominorum et hominum de Sompnino, et omnes domini Sompni- nenses facient iurare filios suos, cum compleverint quartumdecimum annum, et in quinquennio, quo predicta iuramenta renovari debebunt, facient ipsa iuramenta renovari a filiis suis et hominibus de Sompnino, prout superius noscitur contineri. Quan- do iurant Pipernenses sive Consules vel Rector eo- rum, sive quando renovabunt ista iuramenta, re- quirant dominos de Sompnino, ut per se aut per nuntios suoa huiusmodi iuramentis intersint. Si- rnili modo domini de Sompnino requirant Piper- nenses, ut quando ipsi et filii ac vassalli eorum iurabunt, sive quando renovabunt ista iuramenta, per nimtios suos debeant interesse. Si vero aliqua partium nollet observare predicta, preter reatum periurii mille librarum penam incurrat, cuius medie- tas Romane curie et altera medietas parti servan- ti mandata nostra solvatur. Quod si Pipemenses nollent predicta mandata nostra servare, preter rea- tum periurii et prefatam penam mille librarum ta- lem penam incurrant, quod tam compositio per dominum Iordanum Cardinalem facta, quam sen- tentia per bone memorie dominum Petrum de Saxo Cardinalem et nos promulgata, necnon et senten- tia per dominum Romanum Cardinalem contra ipsos Pipernenses prolata robur obtineant firmi- tatis, nec ex compositione sive mandato domini Romani predicti, nec ex premissis omnibus commo- dum aliquod assequantur. Si autem predicta ca- vata usque ad predictum terminum completa non esset, vel si altera partium alteri parti aliquod interim impedimentum vel gravamen inferret, quo- minus posset cavata predicta compleri, incidat preter reatum periurii in penas superius annotatas. Hec autem omnia supradicta, salvo iure, auctori- tate et mandato domini pape et Romane curie, sub predictis penis, iuramentis et obligationibus pre- cipimus ex utraque parte firmiter et inviolabiliter observari. Facta sunt hec mandata ab eodem do- mino Cardinale Basilice XII. Apostolorum apud Anagniam in hospitio ipsius dni Cardinalis, pre- sentibus testibus infrascriptis ad hoc specialiter ro- gatis atque vocatis, scilicet domino Iohanne de Iudice Anagnino teste, domino Bertramo de Per- na teste, domino Guidone de Trebe teste, domi- no Processo de Anagnia teste, domino Berardo de Lupilio teste, domino Sergio de Terracina te- ste, domino Landone de Colle medio teste, Iaco- bo de Marco Anagnino teste, domino Brancaleo- ne de Ferentino teste et magistro Boetio clerico domini Cardinalis. Et ego Riccardus Imperialis aule scrinarius hanc sententiam de mandato pre- dicti dni Stephani Cardinalis et voluntate partium fideliter scripsi, et in publicam formam redegi ro-

gatus. NuUi ergo etc. infringere. Siquis autem etc. Datuni Anagnie Idibus Iulii, Pontificatus nostri an- no primo.

CXLHL

Nato comitis Iacobi marescalci curiae pontificiae ad vitam fructus castri Nimphae conceduntur. Reg. An. I. ep. 137. Tom. L fol. 25.

Gregorius episcopus etc. Dilecto filio ... na- to nobilis viri... Comitis Iacobi Marescalci nostri, salutem etc. Cum nobilis vir Iacobus pater tuus Marescalcus noster multas anxietates, solhcitudines et labores pro ecclesia Romana pertulerit, bone memorie Innocentius papa, predecessor noster, in hiis et aliis suam devotionem attendens, de fratrum suorum consUio et unanimi voluntate castrum Nym- phe sibi vita sua concessit in feodum, et auctori- tate apostolica confirmavit, sicut in eius litteris continetur. Nos ergo et recolentes predicta, que idem pater tuus pro sede apostolica sustinuit, et attendentes insuper, quod ei semper devotus exti- tit, tibi ad eius instantiam Castri predicti fructus, percipiendos ecclesie Romane nomine vita tua tan- tum, post eius obitum de fratrum nostrorum assen- su duximus concedendos. NuUi ergo etc. Si quis autem etc. Datum Anagnie nn. Kalendas Augusti, Pontificatus nostri anno primo.