CVII.

Marchioni Estensi, ut contra civitatem Anconitanam in demanium ecclesiae retentam nihil attemptet. Eeg. An. V. ep. 516. Tom. III. fol. 104.

Honorius episcopus etc. Dilecto filio Nobih viro ... Marchioni He3tensi, salutem etc. Cum ci- vitatem Anconitanam et Comitatum ipsius in de- manium apostolice sedis duxerimus retincnda, No- bilitati tue presentium auctoritate mandamus, qua- tenus contra eam et Comitatum ipsius nichil at- temptes, vel facias attemptari, quod ad guerram pertineat, vel per quod possit discordia suboriri. Datum Laterani vn. Idus Aprihs, Pontificatus no- stri anno quinto.

CVIIL

Rectori Campaniae ac Maritimae, ut cum Tcrracinensibus nullam ineat pactionem, nisi Signinis praedam ablatam prius restituerint. Eeg. An. V. ep. 713. Tom. III. fol. 142.

HoNORros episcopus etc. Dilecto fiho R. san- cti Angeli diacono Cardinali Campanie Maritime- que Rectori, salutem etc. Grave gerimus et indi- gnum, quid, sicut audivimus, pro eo quod Signini de mandato tuo tecum contra Terracinam in ex- ercitum processerunt, milites Terracinenses et qui- dam alii Maritimani nuper contra eos hostihter equitantes, predam non modicam abstulerunt eis- dem non sine nostra et tua iniuria manifesta. Quia igitur interest tua, ne obedientes de sua devotione dispendium, vel de rebellione commodum afferant pertinaces, discretionem tuam monemus attente, per apostohca scripta firmiter precipiendo mandantes, quatenus nullam omnino a Terracinensibus reci- pias pactionem, nisi prius Signinis preda integre fuerit restituta: sed tam illos quam ahos predones, ut prcdam restituant, omni qua potes districtione compellas, et de omnibus illis, qui Signiam equi- tarunt, diligenter inquirens, eos nobis tuis htteris studeas intimare. Terracinenses autem, ut predam restituant, moneas, et si monitis non acquiverint, in eos excommunicationis sententiam, appellatio- ne remota, promulges. Datum Laterani xvu. Ka- lendas Iulii, Pontificatus nostri anno quinto.

CLX,

Waltero comiti Crotoncnsi, ut a molestanda civitate Reatina desistat. Eeg. An. V. ep. 741. Tom. III. fol. 148.

Honorius episcopus etc. Dilecto fiho Nobili viro Waltero Comiti Crotonensi Magistro Regni Iu- sticiario, salutem etc. Cum non dubites de beati Petri patrimonio civitatem existere Reatinam, vix credere potuimus, quod tu hostiliter velis, sicut re

68 HONORIUS PP. III. ANNO CHRISTI 1221.

latum est nobis, procedere contra eam, in quo non tantum civitatem eandem quantum ecclesiam Ro- manam offenderes, que ad civitatem ipsam suum specialius inclinat affectum, et eam inter suos ar- tius tenet amplexus. Quocirca discretionem tuam rogandam duximus et hortandam, per apostolica tibi scripta mandantes, quatenus sicut coram habes gra- tiam apostohce sedis et nostram, ab omni civitatis ipsius et civium suorum gravamine, quod patienter a nobis sustinendum non esset, penitus conquie- scas. Parati etenim sumus iusticie plenitudinem exhibere super hiis, que tu et ahi contra civita- tem habueritis supradictam. Datum Laterani VL Kalendas Iulii, Pontificatus nostri anno quinto.

In e. m. Nobihbus viris T. de Amiterno et R. de Ofenis dominis Regni Iusticiariis.

cx.

ludicibus, ut Aesinos ad obediendum marchioni Estensi censuris ecclesiasticis compellant. Eeg. An. VI. epist. 3. Tom. III. fol. 155.

Honorius episcopus etc. Dilectis fihis... Abbati sancti Laurentii in Campo et... Priori sancti Seve- rini Fanensis et Camerinensis diocesum, sal. etc. Presentium vobis auctoritate mandamus, quatenus homines Esii, qui nobilem virum Az. Marchionem Anconitanum et Estensem graviter in multis offen- disse dicuntur, nisi ad mandatum Marchionis eius- dem cum humihtate redierint, appellatione postpo- sita, excommunicatos pubhce nuntietis et ab omni- bus de Marchia faciatis tamquam excommunicatos artius evitari. Datum Laterani xi. Kalendas Septem- bris, Pontificatus nostri anno sexto.

CXL

Hugo cardinalis episcopus Ostiensis et Velletrensis, lega- tus a latere, concedit Ferrariensibus sub annuo censu tri- ginta marcas argenti terram Massae Fiscaliae (vide supra Nr. XLVH. pag. 37. et Nr. LXXVIII. p. 53.): Communo Miglarini totam huius Massae partem sibi pertincntem refutat. Ex libro Concord. inter Ferrarienses et Venetos fol. 31.

Anno a nativitate domini millesimo ducente- tesimo vicesimo primo, Indicione nona, die Vene- ris mi. Kalendas Novembris apud Planorem Bo- noniensis dioc. in presentia infrascriptorum testium, Dominus Hugo dei gratia Hostiensis et Velletrensis episcopus apostolice sedis legatus precepit michi infrascripto Lantelmo pubhco notario, ut autenti- carem et in publicam fonnam redigerem privile- gium legationis sue bullatum buUa plumbea domini Honorii pape tercii, tenor cuius tahs est.

HONORIUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI, Ve-

nerabihbus fratribus Aquilegiensi et Gradensi pa- triarchis, Eavennati, Ianuensi et Mediolanensi et Pisano archiepiscopis et episcopis, et dilectis fihis ahis ecclesiarum prelatis per Lombardiam, Mar-

chiam, Romaniolam et Tusciam constitutis, salu- tem etc. Cum is, qui secundum sue omnipotentiam maiestatis nec loco potest nec tempore comprehendi, utpote incircumscriptibihs et immensus, et stabihs manens, dans cuncta moveri, faciat spiritus suos angelos et ministros, et celorum altitudine inchnare carnem assumens humanam, pro eo quod delicie sue sunt esse cum fihis hominum, discipulos eh- gerat, in mundum destinaverat universum, ut omni predicarent evangehum creature, suo nos instruxit exemplo, ut eius sequentes vestigia, cum assumpti sumus et in plenitudine potestatis, nec per nos ipsos possimus singuhs negociis iminere, inter eos, quos in partem solhcitudinis evocavimus, onera qua- si Getro usi consilio dividamus, unicuique secun- dum virtutem propriam, que variis temporibus im- minent committendo: unde cum inter ahas occu- pationes et sollicitudines innumeras et immensas, quibus angimur ultra vires, hoc instantius cogite- mus, quahter succurratur exercitui christiano feli- citer in partibus transmarinis domino mihtanti, quod etsi iugiter convalescat contra inimicos nominis christiani, tanto magis succursu tamen indiget ple- niori, quanto latius inimicorum occupans terras, necesse habet occupatis probos deputare custodes, talem ad commonefaciendum super hoc christifidelea oportuit nos ehgere, qui zelum dei habens secun- dum scientiam non minus merito sanctitatis et ope- rum exemplari quam virtute vocis ad obsequium domino populum efficaciter excitaret. Et ecce a dex- tris est nobis vir dextere Venerabihs frater no- ster... episcopus Hostiensis, qui dextera divina tam- quam cedrus Libani plantatus in ecclesie paradiso, altitudine contemplationis rectus, virtutum odore suavis, fame sinceritate penitus imputribihs, non solum sua fortitudine ad substentationem domus domini operatur, verum etiam honestatis candore ipsius superficiem convenustat. Sed licet ipsius pre- sentia cara non valde caremus inviti, ut cuius au- xiho et consiho plurimum indigemus, ne tamen Christi negocium nostris postponere comodis vide- remur, eum ad hoc providimus deputandum, ut fun- gens plene legationis officio pro Christo evangeh- zet popuhs verbum crucis, et ahos recte regere, ac indirecta dirigere satagens, aspera convertat in plana, extirpando vicia et plantando virtutes, firmam spem fiduciamque tenentes, quod dominus, qui ei hnguam contuht eruditam, dans voci eius vocem virtutis sue in beneplacito suo diriget vias eius, ip- sius fecundia mentes audientium fecundando. Ce- terum etsi eius exemplo, cuius immeriti vicem ge- rimus, quod uni ex minimis nostris fit, nobis fieri reputemus, quia tamen sicut stella differt a stella in claritate, ita inter eos est discretio meritorum: nos cupientes predictum episcopum eo propensius honorari, quod per eum sedes apostohca subhmius honoratur, Universitatem vestram rogamus, mone

HONORIUS PP. III. ANNO CHRISTI 1221. 69

mus et hortamur attente, ac per apostolica scripta vobis firmiter precipiendo mandamus, quatenus eun- dem legatum, vel potius nos in ipso recipientes hyla- riter et devote ac debita devotione tractantes, eidem in omnibus et per omnia studeatis efficaciter obe- dire, ita quod eum propitium et nos vobis exinde reddatis favorabiles et benignos: alioquin senten- tiam, quam idem tulerit in rebelles, ratam et fii-mam habebimus, et faciemus auctore domino inviolabili- ter observari. Datum Laterani u. Idus Martii, Pon- tificatus nostri anno quinto.

Interfuerunt huic publicationi testes dni Hen- ricus Mantuanus, Nicholaus Reginus Episcopi, Ma- gister Gracia archidiaconus Bononiensis, Magister Andreas canonicus Bononiensis, frater Ubaldinus canonicus sancti Marci Mantuanus, Magister Pasca- hs notarius domini legati, Gascendinus canonicus Mutinensis, Stephanus camerarius domini legati, Io- hannes Valentini de Feraria, Girardinus de Griffo de Fiscaha et multi alii.

Ego Lantelmus Papiensis imperiahs curie no- tarius autenticum suprascripti privilegii vidi et legi, et sicut in eo continebatur, ita in hoc legitur instru- mento preter htteram vel sillabam plus minusve, et ipsum iussu predicti domini legati autenticavi et hanc cartam scripsi.

Et ego Armannus dei gratia imperialis aule et tunc Comunis Ferarie notarius, ut in exemplo isto vidi scriptum et attente legi, ita in hoc libro scripsi currente millesimo ducentesimo trigesimo primo, In- dicione mi., Ferarie die mensis Augusti.

Privilegium Masse Fiscalie.

Hugo miseratione divina Hostiensis et VeUe- trensis episcopus, apostolice sedis legatus, dilectis in Christo fihis ... Potestati et consilio et populo, toti- que Comuni Ferariensibus, salutem in domino. Cum Ferariensis civitas iuris et proprietatis sit apostolice sedis, et ei nuUo medio sit subiecta, decet nos, qui vices domini pape gerimus in partibus Lombardie, vos tamquam fihos speciales et ecclesie Romane fi- deles benigne respicere, et iustas petitiones vestras, quantum cum deo possumus, exaudire. Votis igitur etpostulationibus vestris grato concurrcntes assensu, terram Masse Fiscahe ad culturam de novo redactam cum paludibus, nemoribus et pertinentiis suis ad ius et proprietatem Romane ecclesie pertinentem, quam hactenus tenuistis sub annuo censu triginta marca- rum legahs argenti, camere domini pape in festo Michaehs annis singuhs persolvendo, absque iuris preiudicio aheni, concedimus vobis Adelardino de Capite Pontis, Veronensi civi, Potestati Ferariensi, et Iohanni Valentini sindico Ferarien Comunis, no- mine et vice ipsius Comunis recipientibus, et vos de predictis omnibus investimus, ita quod habitatores terre illius, qui nunc sunt, et qui pro tempore fuerint, domino pape et ecclesie Romane iuramentiun fide- htatis exhibeant, quale cives Ferarienses nobis no-

mine Romane ecclesie prestiterunt. Villas autem in- frascriptas, scilicet Vallem Clusurie, Fiscaham, Robo- retum, Medelanam, Campumlongum et Medelarinam cum eorum pertinentiis et confinibus, et cum omni honore, districtu, iurisdictione, collecta, placitis, ban- nis et omnibus pertinentibus ad iurisdicionem et ad manus domini pape et Romane ecclesie retinemus et specialiter reservamus, nullum vobis vel Comuni Ferarie ius in eis ahquatenus concedentes, salvo iure cuiuslibet in villis superius nominatis. Massam quo- que Lacus sancti, quam monasterium Pomposianum ab ecclesia Romana tenet in feudum, simihter reser- vamus, ita quod nullum vobis ius concedimus in eisdem. Ad huius autem nostre concessionis maio- rem certitudinem presentem paginam inde fieii ius- simus in forma publici instrumenti.

Predictus vero dominus legatus precepit michi infrascripto Lantehno pub. notario, ut de predictis omnibus plura uno tenore conficerem instrumenta. Huius vero rei testes fuerunt domini Henricus Bo- noniensis, Henricus Mantuanus, Nicholaus Reginus episcopi, Magister Gracia archidiaconus Bononien- sis, Magister Tancredus Canonicus Bononiensis, Magister Bondus Capellanus diii episcopi Bononi- ensis, in capeUa domini episcopi Bononiensis anno nativitatis domini millesimo ducentesimo vicesimo primo, Indicione nona, die Mercurii sexto Kalen- das Novembris.

Ego Lantelmus Papiensis imperiahs curie no- tarius hiis omnibus interfui, et de supradictis omni- bus iussu predicti dni legati hanc cartulam scripsi.

Et ego Armannus dei gratia imperialis aule et tunc Comunis Ferarie notarius, ut in autentico scripto per dictum Lantelmum notarium vidi et at- tente legi, ita nil addens et nil minuens, nisi forte in compositione sillabarum, sed non quod sensus mutetur, me sciente, scripsi, in millesimo ducente- simo trigesimo primo, Indicione nn., die mensis Augusti.

Carta procurationia ad dandam investitionem eiusdem Masse.

Anno dominice incarnationis millesimo ducen- tesimo xxi., Indicione nona, die Mercurii sexto Ka- lendas Novembris, in capella domini episcopi Bo- noniensis, dominus Hugo dei gratia Hostiensis et Velletrensis episcopus, apostohce sedis legatus, con- stituit suum nuncium dominum Henricum episco- pum Mantuanum ad dandam possessionem Pote- stati nomine Comunis Ferarie de hiis, que hodie potestati eidem et sindico nomine Comunis Ferarie concessit et dedit, qui eos vice Comunis ipsius in- vestivit, secundum quod in cartula inde facta per Lantelmum Papiensem pubhcum notarium conti- netur, et inde predictus dominus legatus hanc car- tulam fieri precepit. Interfuerunt testes domini Hen- ricus Bononiensis, Nicholaus Reginus episcopi, ma- gister Gracia archidiaconus, magister Tancredus

70 HONORIUS PP. III. ANNO CHRISTI 1221.

Canonicus Bononiensis, magister Bondus capellan. domini episcopi Bononiensis et quidam alii.

Ego Lanteljius Papiensis imperialis cm*ie no- tarius hiis omnibus interfui, et hanc cartam iussu predicti domini legati scripsi.

Et ego Armannus dei gratia Imperialis aule et tunc Comunis Ferarie notarius, ut in autentico instrumento facto per dictum notarium vidi et legi, ita nil addens et nil minuens nisi forte in compo- sitione sillabarum, sed non quod sensus mutetur, me sciente, scripsi, in millesimo ducentesimo tri- gesimo primo, Indicione im., in mense Augusti. Carta Tenute date de dicta Massa.

In dei nomine Anno domini millesimo ducen- tesimo vigesimo primo, Indicione nona, die quinto intrante Novembre, in Massa nova Fiscalie in por- ticali ecclesie, in presentia domini Rustici Cervien- sis episcopi, domini Crescentii Pompiani, presbiteri Federici, presbiteri Alberti Fiscalie, Bonacursi mi- litis, diii Adelardini potestatis Ferarie, domini Pa- scalis prepositi Mantuani, domini Henrici presbiteri, domini Constantini filii predicti domini Adelardini, Zanetti domini Avenute, Alberti et aliorum. Ibique dominus Henricus episcopus Mantuanus, domini Hu- gonis Hostiensis et Velletrensis episcopi et aposto- lice sedis legati nuncius, prout ipse dixit et asse- ruit, dedit tenutam et possessionem dno Adelardino potestati Ferarie, Petrezolo massario Burgi Caude longe et dnis Guilelmo Ioculi et Vindemiatori am- baxiatoribus Comunis Fer., recipientibus pro Co- muni, contratis et quarteriis Comunis Ferarie civi- tatis Ferarie de Massa Fiscalie, secundum quod fuit concessa predicto dno Adelardino potestati Ferarie vice et nomine Comunis Ferarie recipienti per pre- dictum dominum Cardinalem sive legatum, ut le- gitur in privilegio seu concessione sibi pro Comuni facta manu Lantelmi notarii scripta, dicens quod dando dictam possessionem et tenutam nec addere volcbat nec diminuere, nisi secundum quod legitur in dicto privilegio et conccssione sibi facta.

Et in continenti predictus dominus Adelardi- nus potestas Ferarie, presentibus prefatis testdbus, vice et nomine Comunis Ferarie et pro ipso Comuni dedit tenutam et possessionem domino Alberto de Palude potestati hominum predicte Masse, et Ysacco eorum sindico de omni eo, quod habebant et pos- sidebant in predicta Massa, salvo iure ipsis homi- nibus Masse, quod habent contra Comune Ferarie per instruinenta, que habent a Comuni Ferarie de dicta Massa, et salvo iure Comunis Ferarie, si quid eius Comune habet contra predictos homines et eo- rum universitatem. Actum est hoc in loco prefato.

Et ego Francolinus sacri palatii et Comunis Ferarie notarius, ut vidi, audivi et intellexi, inter- fui, rogatus scripsi.

Et ego Armannus dei gratia Imperialis aule et tunc Comunis Ferarie notarius, ut in autentico

instrumento facto per dictmn notarium vidi et le- gi, ita nil addens et nil minuens, quod sententiam mutet, me sciente, scripsi, in millesimo ducentesi- mo trigesimo primo, Indicione rai. Ferarie in men- se Augusti.

Carta transactionis facte cum Comune Miglarini.

In dei nomine. Anno Christi nativitatis mil- lesimo ducentesimo vigesimo tercio, tempore Ho- norii pape, die xi. intrante Maio, Indicione xi. in Miglarino litere recordationis ad memoriam reti- nendam. Hec est transactio facta a sindicis Comu- nis Ferarie cum sindico Comunis Miglarini pro ipso Comuni super questione et controversia, que verte- batur inter Comune Ferarie ex una parte et Comune Miglarini ex alia. Reliquerunt siquidem predicti sindici dominus Lanfranchinus et dominus Ugoli- nus Iohanni de Rocca sindico Comunis Miglarini pro ipso Comuni nomine transactionis, et pro bono pacis et concordie possessiones in pertinentiis Mi- glarini et in Milliario constitutas, que hiis finibus terminantur, secundum quod fuerunt designate per Girardinum de Griffo et per Martimun Roncium et suos socios, secundum quod Martinellus de Bono Martino asserebat, dantes eidem Iohanni de Rocca nomine sui Comunis una cum particione Comunis Ferarie tenutam dicte rei, pro qua transactione di- ctus syndicus Comunis Miglarini pro ipso Comuni refutavit in manibus ipsorum et pacto remisit to- tam et integram partem suo Comuni pertinentem, cum omni iure et actione a Miglarino inferius de- scendendo usque ad lacum sanct. dicto Comuni Mi- glarini pertinentem, et de hiis omnibus, quam finem, dotationem et refutationem, et concordiam et ami- cabilem compositionem promiserunt d. sindici ad in- vicem pro suis Comunibus auctorizare et defensare Ct firmam tenere per se suosque successores pro suis Comunibus, et eonun rectoribus sub pena cenhun librarum Fer., et pena soluta hec transactio sic sit firma. Ad hec fuerunt testes presentes Martinellus, Sulcinus, Vitalis, Prugnolus, Cincius, Vitolus, An- driolus preco Comunis Ferarie.

Et me presente Isnardino notario rogato au- dienteque bona fide scribente.

Et ego Armannus dei gratia Imperialis aule et tunc Comunis Ferarie et Potestatis notarius, ut in autentico instrumento scripto per dictum notarium vidi et attente legi, ita in presenti carta et libro exemplavi, nil addens nil minuens, me sciente, quod sensum vel sentenciam mutet, in Mill. ducentesimo trigesimo primo, Indicione ihi. in mense Augusti.

CXIL

Populo de Porcena, ne cuiquam nisi ecclesiae Romanae procurationes exsolvant. Reg. An. VI. ep, 146. Tom. III. fol. 182.

Honorius episcopus etc. Dilectis filiis populo de Porcena, salutem etc. Auctoritate vobis presen

HONORIUS PP. III. .NNO CHRISTI 1222. 71

tium districtius inliibemus, ne cuiquani nisi nobis et nuntiis nostris albergarias, procurationes, vel alia, que ad doniinium pertincnt, exolvatia, nec presumatis subire iudicium in alia curia quam in nostra. Datum Laterani xn. Kal. Ianuarii, Pontifi- catus nostri anno sexto.

cxni

Iisdem, ut ex civibus suis consulcs sibi eligere possint. Reg. An. VI. ep. 147. Tom. UL fol. 182.

Honorius episcopus etc. Dilectis filiis Commu- ni de Porcena, salutem etc. Presentiuni vobis au- ctoritate bac vice concedimus facultatem, ut ex bo- minibus Castri vestri aliquos prudentes et fideles viros vobis in Consules eligatis, qui nobis de iure Romane ecclesie fideliter respondentes, sciant et possint eiusdem Castri regimen salubriter guber- nare. Datum Laterani xi. Kalendas Ianuarii, Pon- tificatus nostri anno sexto.