Codex Diplomaticus Dominii Temporalis S. Sedis - Recueil de Documents pour servir à l'histoire du gouvernement temporel des états du saint-siège - Extraits des Archives du Vatican, Nr. CXXVI. , S. 91
Codex Diplomaticus Dominii Temporalis S. Sedis - Recueil de Documents pour servir à l'histoire du gouvernement temporel des états du saint-siège - Extraits des Archives du Vatican, Nr. CXXVI. , S. 91
CXXVI.
Petro Leonis Cornetano pontifex confirmat sententiam, quam cardinalis SS. Sergii et Bachi pro eo tulerat in lite, quam idem cum commune Cornetano habuerat. Beg. An. VU. ep. 222. Tom. IV.fol. 71.
Honorius episcopus etc. Dilecto fiho Petro Leonis de Corneto, salutem etc. Cum causam, que inter te ex parte una, et Benedictum Sindicum Communitatis Cornetane nomine ipsius Communi- tatis ex altera vertebatur, dilecto filio nostro 0. Sanctorum Sergii et Bachi diacono Cardinah du- xerimus committendam, tu Sindico ipso presente in eiusdem Cardinalis proposuisti presentia, quod Potestas, Rectores, Sindicus et populus Corneta- ni pro, eo quod P. et Ph. laicos de Corneto su- pra quadam vinea, orto et territorio auctoritate nostra conveneras, priusquam super hiis fuisset in eorum curia questio agitata, domum tuam aucto- ritate propria destruxerunt, in hoc et aliis dampna tibi usque ad centum hbrarum Pisanorum valen- tiam irrogando, exceptis expensis occasione huius- modi a te factis, quas summam mille sohdorum monete ipsius excedere asserebas, de quibus omni- bus tibi petebas iustitiam exhiberi. Predictus vero Sindicus proposuit ex adverso, quod cum conti- neatur in statuto Corneti, ad cuius observantiam Cornetani prestito iuramento teneantur, ut si qua questio inter aliquos eorum suboritur, prius de ipsa cognosci debeat in curia Cornetana, qua tu curia' ipsa omissa predictos P. et Ph. apud sedem apo- stolicam convenisti, contra predictum statutum te- mere veniendo, Consules Cornetani, qui tunc e- rant, domum tuam, sicut modo apparet, auctoritate ipsius statuti pro eo, quod contra ipsum veneras, hcite diruerunt. Quare memoratus Sindicus asse- rebat, te non esse supra premissis aliquatenus au- diendum. Prefatus autem Cardinalis hiis et aliis, que coram eo fuerunt proposita, plenius intellectis et nobis fideliter recitatis, de mandato nostro et fratrum nostrorum consilio supradictum Sindicum nomine Communitatis predicte, non obstante quod postquam fuit in causa conclusum, procurator, quem ipse rehquerat, recessit, contumaciter pro- pter destructionem domus, dampna et expensas, supra dampnis tamen et expensis taxatione ipsius Cardinalis et tuo iuramento premissis, in centum hbris Pisanorum tibi sententialiter condempnavit,
10*
76 HONORIUS PP. III. ANNO CHRISTI 1223.
iuramento, quod de servando predicto statuto pre- stitum esse dicitur, nulluin preiudicium afferente, cum sit Omnino contrarium iuramento, quo iura ecclesie Romane servare tenentur. Nos itaque, quod per eundem Cardinalem supra hiis provide actum est, ratum habentes, auctoritate apostolica confir- mamus, et presentis scripti patrocinio communi- mus. Nulli ergo etc. nostre confirmationis infrin- gere. Si quis autem etc. Datuni Signie xihi. Kal. Augusti, Pontificatus nostri anno septimo.
CXXVH.
Confirmatio pacis refonnatae inter milites ct communc civitatis Perusinae, auctore I. sancti Praxedis cardinali initae, inserto concordiae instrumento. Reg. An. VIII. ejp. 52. Tom. IV. fol. 105.
Honorius episcopus etc. Dilectis filiis Pote- stati et populo Perusinis, salutem etc. Ea, que au- ctoritate sedis apostolice, mediantibus maxime fra- tribus nostris, provide statuimus, firma debent et illibata persistere, ne in recidive contentionis scru- pulum relabantur, apostoKco convenit presidio com- muniri. Quapropter, dilecti in domino filii, vestris iustis postulationibus inclinati, pacem, mandata et ordinationes, quas dilectus filius noster I. tituli san- 'cte Praxedis presbf Cardinalis inter vos de man- dato nostro prudenter ac provide fecisse dinoscitur, auctoritate apostofica confirmaruus, et presentis scri- pti patrocinii communimus. Et illa sunt talia.
In nomine domini amen. Cum nos I. dei gra- tia tituli sancte Praxedis presbiter Cardinalis ad sedandam discordiam inter milites et sequaces eo- rum ex parte una, et populares Perusinos et adiu- tores eorum ex altera de mandato domini Pape Perusium venissemus, babitis ab eis de parendo supra discordia ipsa mandatis apostoficis atque no- stris iuramentis, pignoribus, obsidibus ac tenutis, et intellectis, que partes in nostra proposuere pre- sentia, universa iuramenta, pactiones, obligationes, colfigationes et promissiones, que societatum, com- munitatum seu fraternitatum cedonum, pelfipario- rum, lanificum et afiorum artificum occasione gene- raliter vel singulariter facte sunt tam ex parte, quam in parte mifitum et peditum in Civitate Perusina et eius districtu, penitus irritamus, ac ab eorum observatione absolvimus universos sub debito fi- delitatis, qua ecclesie Romane tenentur, iuramenti nobis prestiti, et trium milium marcarum pena fir- miter precipiendo mandantes, ne premissa obser- vent de cetero, vel simifia deinceps audeant at- temptare. Prohibemus insuper, ne quisquam com- muniter vel divisim afiquid malum retribuat parti, vel aficui de parte seu fautoribus et adiutoribus suis dictorum Civitatis et districtus occasione di- scordie hactenus agitate. Ad bec, cum ex presum- ptione constitutariorum statuentiiun secundum mo- tum voluntatis proprie quicquid volunt, multa sunt
incommoda subsecuta, volumus et mandamus, ut ni- chil unquam statuatur deinceps contra milites et pe- dites supradictos, seu etiam bona eorum contra le- ges et canonicas sanctiones, rationabiles et appro- batas consuetudines, et pacem factam per dominum S. basifice duodecim Apostolorum presbiterum Car- dinalem, bone memorie domini I. pape Camerarium, et Bobonem Oddonis Bobonis tunc potestatem Pe- rusinum, que a dicto domino I. confirmata, et per dominum Honorimn declarata existit in quibusdam, sed inviolabiliter observetur, nisi forsan predicto- rum communi et fibera voluntate, ac domini pape et successorum suorum expresso consensu afiquid duxerint statuendum. Et quecumque contra predi- cta omnia, presertim in preiudicium iuris afieni sta- tuta vel ordinata sunt in scriptis, vel etiam sine scriptis, decernimus non tenere, non obstantibus iuramentis vel instrumentis afiquibus pro hiis ob- servandis factis, vel rescriptis etiam impetratis, sed ficeat omnibus utriusque partis rebus suis uti pa- cifice ac quiete, nec ab afiqua partium generaliter vel singulariter auferantur refiqua bona sua. Et si militibus vel peditibus tam in Civitate Perusina, quam ipsius districtu in incisione arborum, vel combustione domorum fuerint, quod absit, de ce- tero dampna data, per Camerarium Communis vel per homines pleberii, in quo dampnum datum fue- rit, secundum constitutum Civitatis Perusine fiat satisfactio dampnum passis, omnesque, qui contra predicta venerint, excommunicationis vinculo in- nodantes, quod presumpserunt, decernimus irritum ipso facto.
Preterea, ne quisquam premissis audeat con- traire, sub pena superius memorata firmiter inhi- bentes, ad maioris roboris firmitatem Spoletani in tribus mifibus librarum Lucensiiun, et Urbeveta- ni in totidem fideiussores recepimus, ita videlicet quod si qua partium contra pacem et mandata nostra venire presumpserit, iidem fideiussores do- mino pape vel successoribus suis, et parti, que pacem et mandata servaverit, communiter in dicta pecunia teneantur, recipientes a Fulginatensibus ni- chilominus iuramenta, quod partem, que contra pa- cem et mandata predicta venerit, depriment, et ser- vantem eadem pro viribus adiuvabunt.
Verum cum Potestates, qui Perusinis per tem- pora prefuerint, una cum eis Epo, Canonie san- cti Laurentii, Monasterio sancti Petri et aliis ec- clesiis Civitatis et diocesis Perusine quasdam pos- sessiones et bona violenter abstulerint, mandantes, ut venturus in proximo Perusinus Potestas ante omnium causarum cognitionem competens excam- bium assignans Canonie supradicte pro excambio Palatii, quod eidem dudum concessisse dinoscitur populus Perusinus, et illo eam spofiavit postmo- dum, motu proprie voluntatis restituat, sic ablata Episcopo et supradictis ecclesiis infra mensem, re
HONORIUS PP. III. ANNO CHRISTI 1223.
stitutione Bagnarie facta per nos Monasterio san- cti Petri in suo robore permanente.
Statuta edita et consuetudines seu potius abu- siones introductas contra ecclesiasticam libertatem precipimus non servari, excommunicando statuta- rios, scriptores statutorum ipsorum, Potestates, Con- sules, Eectores, Iudices et Consiliarios Civitatis et districtus predicti, si de cetero buiusmodi statuta vel consuetudines edere presumpserint vel serva- re, ac illos etiam, qui secundum ea iudicaverint, vel in pubbcam formam redegerint iudicata, et si feudum vel officium abquod detinent ab ecclesia, eis sint ipso facto privati.
Sane statuta serenissimi domini Friderici dei gratia Eomanorum Imperatoris semper Augusti, et Eegis Sicibe tempore sue coronationis edita pro ecclesiastica libertate, precipientes sub debito fide- litatis predicte et pena mille marcarum inconcus- se servari.
Bailivi, Consules, Eectores vel Priores frater- nitatum, societatum, familiarum seu quarumlibet ar- tium, quibuscumque nominibus censeantur, qui no- bis omnia instrumenta, scripta vel constituta con- fecta supra biis neglexerunt resignare, quique de cetero huiusmodi se officiis presumpserint immisce- re sine mandato sedis apostolice speciali, Iudices quoque ac Notarii, qui scripta, rogita seu proto- colla super hiis confecta suppresserint, excommu- nicationis viculo innodamus, et scripta, que super hiis apparuerint, irrita iudicando, ipsoruni aucto- res de cetero privatos officio suo deceniimus ipso facto. Et si nec sic Iudices, Notarii et alii supra- dicti a sua presumptione destiterint, contra predi- cta temere veniendo, quilibet eorum pro quolibet actu contrario bannum viginti Hbrarum Camere Communis componat, cuius tertia preter salarium suum Potestati, qui pro tempore fuerit, applicetur,
Quamvis autem penam, quam veniendo con- tra pacem factam a Camerario et Bobone predi- ctis, et interpretationem domini pape iiicurrisse noscuntur populus Perusinus, posset ideni domi- nus papa recipere, adhuc tamen experiri volentes, si saltem metu pene, etsi non virtutis amore, vere pacis exhibuerint se cultores, et receptionem eius- dem pene ad manus summi pontificis retinentes.
Eeservamus eidem nichilominus potestatem in- terpretandi et declarandi, si quid difficultatis emerse- rit in predictis, et in aliis etiam, supra quibus co- ram nobis partes deposuere querelam, sicque pre- dictis omnibus per syndicos partium el alios ap- probatis, decem ex una parte, ac totidem ex alia, presentibus vivifice Crucis signo, sacro dominico corpore, evangeliis ac aliis sanctuariis, recepti sunt ad osculum vere pacis vice et voluntate omnimn aliorum. Quia vero secundum pacem factam per Camerarium et Bobonem predictos, ac declaratio- nem subsecutam per dominum Honorium in qui-
busdam capitulis super ipsa pacem et mandata nostra servari convenit, in plerisque, sicut superius continetur, tenorem pacis et declarationis ipsius ad maiorem cautelam de verbo ad verbum presen- tibus fecimus annotari: qui tales sunt. Innocen- tius etc. dilectis filiis populo Perusino, salutem etc. Veri pacifici vestigia etc. ut supra Nr. lvhi. pag. 44.
HoNORIUS EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI, Di-
lectis filiis Potestati et populo Perusinis, Salutem et apostolicam benedictionem. Gratum gerimus, et prudentiam vestram in dno commendamus, quod attendentcs dilectionis affectum, quem apostolica sedes, et specialiter nos ad vestram gerimus Ci- vitatem, pro imminentibus vobis negotiis ad nos, sicut decet, recurritis, ut in illis secundum nostri moderaminis prudentiam procedatis. Litteris igi- tur, quas vestra nobis destinavit discretio, diligen- ter auditis, ex tenore collegimus earumdein, quod ex quibusdam verbis concordie olim inter vos per dilectum filium S. basilice duodecim Apostolorum presbiteruui Cardinalem, et Bobonem Oddonis Bo- bonis, qui tunc obtinebat vestre civitatis regimen, stabilite, quedam inter vos dubitatio est suborta, quibusdam dicentibus fieri debere collectam, cum Eugubinis guerram de communi moveritis volun- tate, et istud sit unum ex quatuor casibus, in qui- bus est facienda collecta secundum tenorem con- cordie memorate, cum communitates et cottumum communantiai'um presentis anni non sufficiant ad salvum equorum, et alia facienda, nec communita- tes ipse, que pro presenti anno semel cottumate sunt, boc eodem aimo iteruni cottumande, cum expressum sit in concordia supradicta, ut Eecto- res, qui pro tempore fuerint, illas debeant cottu- mare, maxime cum non sit aUud tempore pacis, unde possint expensas facere imminentes, eo quod secundum concordie sepedicte tenorem tempore pa- cis non sit facienda collecta, et insuper asserenti- bus collectam debere fidehter fieri secundum ser- vatam consuetudinem non per libram, cum per h- bram fieri non soleat in vestra Civitate collecta, sicut assertionc vestrorum plurium comprobatur. Ahi vero hcet guerram motam fuisse de communi voluntate omnium fateantur, et salvum equorum et alias expensas dicant esse reddendas, asserunt ta- men collectam ahquatenus fieri non debere, dicen- tes communitates predictas posse hoc anno iterum cottumari pro tot sequentibus annis, quod contra- ctum debitum solvi possit. Adiciunt etiam, quod si collecta fieri debet, est facienda per hbram, cum in pacis serie contineatur expressum, ut cum fieri debet, fiat fideliter per parrocchiam vel cappellam. Unde super alteratione huiusmodi ad nostre inter- pretationis oraculum recurrere curavistis. Nos igi- tur fehcis memorie Innocentii pape predecessoris nostri htteris, quibus dicte concordie tenor est de verbo ad verbum insertus, diligenter inspectis, et
78 HONORIUS PP. III. ANNO CHRISTI 1223.
habito supra hiis fratrum nostrorum consilio, vo- bis auctoritate presentium respondemus, commu- nitates superius notatas secundum sepedicte con- cordie formam non debere hoc anno iterum cot- tumari, nec haberi ex verbis concordie supradicte, quod collecta sit facienda per libram, sed iuxta eiusdem verba per parrochiarn vel capellam fide- hter. Quod qualiter intelhgi debeat, sequentia verba declarant, videlicet per viros fideles iuramento as- trictos, quod eam faciant diligenter, nullum amici- tia, consanguinitate vel dolo quolibet excusantes. Ideoque Universitati vestre sub debito fidehtatis, intenninatione anathematis, ac pena mille hbrarum districte precipiendo mandamus, quatenus eontra responsionem nostram nichil penitus molientes in tranquilhtate ac pace, que agenda sunt, sicut viri providi faciatis. Datum Laterani vm. Kal. Martii, Pontificatus nostri anno secundo.
Precipimus autem, ut hec omnia in constituto conscripta iuret servare Potestas, qui pro tempore fuerit, ac ea iurari et servari facere ab omnibus hominibus Civitatis et districtus sepius dictorum, qui sibi iuraverint, et a suo etiam succcssore, nec iuretur eidem, nec habeativr pro Potestate, Consule aut Rectore nisi premissa iuraverint. Et quicum- que iurabit ei, de cetero iuret istud, nec de con- stitutis, ubi ea scribi precipimus annuatim, ahqua- teuus deleantur.
Mandamus etiam, quatenus octuaginta et no- vem hbre et duo sohdi, ac decem et octo petie Mostarole vel equivalens, que Bonaiuncta Constan- th, Iohannis Rusticelli, Hugo de Priore, Raynerius de Deutesalvi, Saladinus, Hermannus Tribaldi, Con- sul Carlevaris, et ahi Capitanei quondam peditum cum hominibus partis sue habuerunt a Bonoiohan- ne Bernardi Petruzioh et fihis Egidii Curiatti, vel eonmi fideiussoribus, sicut pars peditum in nostra presentia recognovit, restituantur infra duos men- ses Hugohno Maioli, Gualfredo, Gualfredutio Tri- baldi, Pegolotto et Bonaccurso quondam Capita- taneis mihtum, et parti eorum a predictis Bonaiun- cta Constantii, Iohanne Rusticelh, et ahis Capita- neis quondam peditiun et eorum parte. Et si quid plus a dictis Bonoiohanne et fihis Egidii Curiat- ti, vel eoram fideiussoribus Capitaneos peditum et eorum partem probatum fuerit recepisse, fide- iussores predictoram et ahorum, qui iuraverunt cum mihtibus dictis, absolventes: ita tamen quod ilh, qui tempore mandati erant in parte Capita- neorum peditum, satisfaciant tam in hiis, quam in ahis debitis, obhgationibus et expensis, quas eos- dem Capitaneos fecisse usque ad adventum ven- turi proximo Potestatis pro eorum utihtatibus ap- parebit.
Ad hec volumus et mandamus infra duos men- ses restitui domos, terras, homines et aha bona tam in civitate quam extra, occasione istius discordie
subtracta, omnibus ex utraque parte, et fovee et muii facti a tempore et in tempore Iordani Peru- sinonim Potestatis sine auctoritate domini a parte peditum per vineas, casalina et terras hominum partis militum, et in vhs publicis destruantur, et sine illorum expensis, qui dampna passi sunt, re- ducantur in pristinum statum, ianuis portarum ci- vitatis in locis pi*istinis repositis et locatis, quod- que muri Castellionis fihorum Fusci per eos, qui ipsos diruisse noscuntur, congrue reparentur. Ce- terum cum parti militum in incisione arborum et combustione domorum fuerint data dampna, pre- cipimus, ut dictis Hugolino, Gualfredo et ahis quon- dam Capitaneis mihtum infra duos menses pro dam- pnis ipsis in quinquaginta quinque hbris de Com- munis Camera satisfiat, fiatque nichilominus totum salvum equorum, qui non fuerunt emendati, a prin- cipio potestarie Boni Baronis infra sex menses utri- que parti per Potestatem futurum, secundum quod in carta pacis facte per dominum S. basihce duo- decim Apostolorum presbiterum Cardinalem, et Bo- bonem Oddonis Bobonia tunc Potestatem Perusi- nonun plenius continetur.
Adicientes nichilominus, ut debita, que per Suppohnum quondam Capitaneum mihtum, sicut apparet per instrumentum Benevenuti notarii, fue- runt imposita parti sue, venturus Potestas infra duos menses post tempus suscepti regiminis sine salario solvi facere teneatirr. Et si quis pro parte sua de parte militum pro expensis vel debitis obligatus est, usque ad adventum Potestatis predicti ipsum indempnem per suos facere conservari, ac restituere de Camera Communis expensas, que in custodia Vallis Martule et Rocce de Flea facte sunt, et fient, quamdiu per sedem apostohcam tenebuntivr. Si qua vero per nos acta sunt, Potestas non intromittat se de illis, sed ea faciat inviolabiliter observari: fiat- que iustitia Benedefendendi de fuga, et intra tres menses per Potestatem ipsum executioni mandetur. De dampno quiuquaginta librarum, quod sub cu- stodia Iordani olim Pemsini Potestatis sibi datum extitit, prout per testes et confessiones dinoscitur probavisse, communi defensione legitime reservata, de dampno autem dato Oderisio et Bonoiohanni Orlandini Ermanni in domibus, terris, vineis et re- bus eisdem ablatis, nichil dicimus, cum causa su- pra hiis sit electo Clusino et coniudicibus suis a domino papa commissa. Preterea partem peditum ab hnpeditione partis militum supra centum quin- quaginta libras, quas per Iordanum olim Penxsi- num Potestatem habuenuit pro custodia tunium, absolventes, supra omnibus aliis preteritis, que vel pars mihtum posset proponere contra pedites, vel peditum contra eos, utrosque decernimus absolu- tos, et imponimus eis silentium in futurum.
Actum in platea Pemsina in presentia Perasini et Fulginatis Episcoporum,... Clusini Electi, Spole
HONORIUS PP. III. ANNO CHRISTI 1224. 79
tani et Fulginatis Potestatum et sociorum suorum, ac alterius multitudinis numerose, Anno dfii mccxxxiii. Pontificatus domini Honorii pape tertii anno se- ptimo, mense Iulii die undecima.
Nulli ergo etc. nostre confirmationis etc. Si quis autem etc. Datum Anagnie nn. Nonas Octo- bris, Pontificatus nostii anno octavo.
Theiner, Augustin: Codex Diplomaticus Dominii Temporalis S. Sedis, 1861 (Google data) CXXVI. , in: Monasterium.net, URL </mom/DocumentSaintSiege/694a9737-f4a6-47b8-aa96-088f793d7564/charter>, accessed at 2024-12-21+01:00
The Charter already exists in the choosen Collection
Please wait copying Charter, dialog will close at success