IV.

In nomine drii dei omnipotentis patris et fihi et spiritus sancti. Ego Otto dei gratia imperator augustus una cum Ottone glorioso rege fiho no- stro divina ordinante providentia spondemus. atque promittimus per hoc pactum confirmationis nostrse tibi beato Pctro principi apostolonun. et clavigero regni caelorum. et per te vicario tuo domno Io- hanni summo pontifici et universali XH. papse. si-

cut a predecessoribus vestris usque nunc in vestra potestate atque ditione tenuistis et disposuistis ci- vitatem Romanam cum ducatu suo et suburbanis suis. atque vicuhs omnibus et territoriis eius mon- tanis ac maritimis htoribus ac portibus. seu cun- ctis civitatibus castellis oppidis ac vicuhs Tusciae partibus. Idest Portum. Centumcellas. Cerem. Ble- dam. Marturianum. Sutrianum. Nepem. Castellum Galhsem. Ortem. Polimartium. Ameriam. Tudam. Perusiam cum tribus insulis. idest maiore et mi- nore. Pulvensim. Narniam et Utriculum cum omni- bus finibus ac territoriis ad suprascriptas civitata- tes pertinentibus. nec non exarchatum Ravennatem sub integritate cum urbibus civitatibus oppidis et castellis. quse piai recordationis domnus Pipinus et domnus Karlus excellentissimi imperatores prede- cessores videhcet nostii. beato Petro apostolo et predecessoribus vestiis iamdudum per donationis paginam contulerunt. hoc est civitatem Ravennam et Emiham. Bobium. Cesenam. Foranrpopoli. Fo- rumlivii. Faventiam. Immolam. Bononiam. Ferra- riam. Comiaclum et Adrianis atque Gabelhun cum omnibus finibus territoriis atque insuhs terra ma- rique ad supra dictas civitates pertinentibus. simul et Pentapolim videhcet Armimrm. Pensaurum. Pha- num. Senogalham. Anconam. Ausimum. Humanam. Hesim. Foramsimpronii. Montemfeltri. Urbanum. et tenitorium Balnense. Callis. Luciolis. et Eugubium cum omnibus finibus ac territoriis ad easdem ci- vitates pertinentibus. eodem modo territorium Sa- binense sicut a domno Karlo imperatore anteces- sore nostro. beato Petro apostolo per donationis scriptum concessum est. sub integritate facte in partibuB Tuscise Longobardorum CasteUum Fehci- tatis. Urbemveterem. Balneum regis* Ferenti. Viter- bium. Orthem. Martam. Tuscanam. Suanam. Popo- lonium. Roselles cum suburbanis atque vicuhs om- nibus et territoriis ac maritimis oppidis ac viculis seu finibus omnibus. Itemque a Lunis cum insula Corsica. deinde in Suriano. deinde in Monte Bar- donis. deinde in Berceto. exinde in Paima. deinde in Regia. exinde in Mantua atque in Monte Sihcis atque provincia Venetiaram et Istiia. necnon et cunctum ducatum Spoletanum. seu Beneventanum. una cum secclesia sanctse Cristinae posita prope Papiam iuxta Padmn quarto mihario. Item in par- tibus Campaniae Soram. Arces. Aquinium. Arbi- num. Teanum et Capuam. necnon et patrimonia ad potcstatem et ditionem vestram pertinentia. si- cut est patrimonium Beneventanum et patrimoniiun Neapolitanum. atque primonia Calabrise superioris et inferioris. De civitate autem Neapolitana cum castellis et territoriis ac finibus et insuhs suis sibi pertinentibus sicuti ad easdem aspiccre videntur. necnon patiimonium Siciliae, si deus nostris illud tradiderit manibus. simili modo civitatem Gaietam et Fundum. cum omnibus earam pertinentiis. In-

IOANNES PP. XII. ANNO CHRISTI 962. 5

super offerimus tibi beate Petre apostole vicario- sterommque nostrorum. secundum quod in pacto

que tuo domno Iohanni papae et successoribus eius. et confirmatione ac promissionis firmitate Eugenii

pro nostrse animae remedio nostrique filii et no- pontificis successorumque iUius continetur. Idest

strorum parentum de proprio nostro regno civita- ut omnis clerus et universi populi Romani nobi-

tes et oppida cum piscariis suis. idest Reatem. Ami- litas. propter diversas necessitates et pontificum in-

ternum. Furconem. Nursiam. Baluam. et Narsim et rationabiles erga populum sibi subiectum asperita-

alibi civitatem Teramnem cum pertinentiis suis. Has tes retundendas sacramento se obliget. quatinus fu-

omnes suprascriptas provincias urbes et civitates tura pontificum electio quantum uniuscuiusque in-

oppida atque castella viculos ac territoria. simulque tellectus fuerit canonice et iuste fiat. Et ut ille qui

et patrimonia pro remedio aiiimse nostrse et filii ad boc sanctum atque apostolicum regimen eligi-

nostri sive parentum nostronun ac successorum no- tur nemine consentiente consecrari fiat pontifex.

strorum. et pro cuncto a deo conservato atque con- prius' quam talem in presentia missorum nostro-

servando Francorum populo iam dictae secclesiae rurn vel filii nostri seu universae generalitatis fa-

tuae beate Petre apostole ct per te vicario tuo spi- ciat promissionem pro omnium satisfactione atque

rituali patri nostro domno Iohanni siunmo ponti- futura conservatione. qualem domnus et veneran-'

fici et universali papae eiusque successoribus usque dus spiritalis pater noster Leo sponte fecisse di-

in finem seculi. eo modo confirmamus ut in suo noscitur. Preterea alia minora buic operi inserenda

detineant iure principatu. atque ditione. Simili mo- previdimus, videlicet ut in electione pontificum ne-

do per boc nostrae delegationis pactum confirma- que liber neque servus ad boc venire presumat. ut

mus donationes, quas piae recordationis domnus illis Romanis quos ad hanc electionem per consti-

Pipinus rex et postea domnus Karlus excellentis- tutionem sanctorum patrum antiqua admisit con-

simus imperator beato Petro apostolo spontanea suetudo aliquod faciat impedimentum. Quod si quis

voluntate contulerunt. necnon et censum vel pen- contra hanc nostram institutionem ire presumpse-

sionem seu caeteras dationes. quae annuatim in rit, exiho tradatur. insuper etiam ut nullus misso-

palacium regis Longobardorum infem solebant. si- rum nostrorum cuiuscumque impeditionis argumen-

ve de Tuscia sive de ducatu Spolctano sicut in su- tum componere in prefatam electionem audeat pro-

pra scriptis donationibus continetur. et inter san- hibemus. nam et hoc omnimodis instituere placuit.

ctae memoriae Adrianum papam et domnum Kar- ut qui semel sub speciah defensione domni aposto-

lum imperatorem convenit. quando idem pontifex hci sive nostra fuerint suscepti impetrata iuste utan-

eidem de supra scriptis ducatibus idest Tuscano tur defensione. Quod si quis quemquam illorum qui

et Spoletano suse auctoritatis preceptum confirma- hoc promeruerint violare presumpserit. sciat se pe-

vit eo scilicet modo ut annis singuhs predictus riculum vitce suae esse incursurum. illud etiam con-

census ad partem secclesiae beati Petri apostoh firmamus ut domno apostohco iustam in omnibus ser-

persolvatur. salva super eosdem ducatus nostra in vent obedientiam seu ducibus ac iudicibus suis ad

omnibus doniinatione. et illorum ad nostram partem iustitiam faciendam. Huic enim institutioni hoc ne-

et fihi nostri subiectione. Ceterum sicut diximus cessario adnectendum esse perspeximus. ut missi

omnia superius nominata. ita ad vcstram partem 'domni apostolici seu nostri semper sint constituti

per hoc nostrse conftrmationis pactum roboramus, qui annuatim nobis vel fiho nostro renunciare va-

ut in vestro permaneant iure. principatu. atque di- leant. quahter singuli duces ac iudices populo iu-

tione. et neque a nobis neque a successoribus no- stitiam faciant. Hanc imperialem constitutionem quo-

stris per quodhbet argumentmn sive machinatio- modo observent qui missi. decernimus ut primum

nem in quacumque partc vestra potcstas imminua- cunctos clamores qui per neghgentiam ducum seu

tur. aut a vobis inde ahquid subtrahatur de su- iudicum fucrint inventi ad notitiam domni aposto-

prascriptis videhcet provinciis. urbibus. civitatibus. lici deferant. et ipse unum e duobus eligat aut sta-

oppidis. castris. vicuhs. insulis. territoriis atque pa- tim per eosdem missos fiant ipse necessitates emen-

trimoniis necnon et pensionibus atque censibus. ita datc. aut misso nostro nobis renunciante per no-

ut neque nos ea facturi simus neque quibushbct stros missos a nobis directos emendentur. Hoc ut

ea facere volentibus conscntiamus. Sed potius o- ab omnibus fidehbus sanctae dei eecclesise et no-

mnia quse superius leguntur idest provinciae. ci- stris firmum esse credatur, propriae manus signa-

vitates. urbes. oppida. castella. territoria et patri- culo et nobilium optimatum nostrorum subscriptio-

monia atque insulas censusquc et pcnsioncs. ad nibus hoc pactmn confirmationis nostrae roboravi-

partem aecclesise beati Petri apostoh atque pon- mus. et bullae nostrae impressioni adsignari iussimus.

tificum in sacratissima sede ilhus residentium. nos Q<( Signum domni Ottonis serenissimi imperato-

inquantum possumua defensores esse testamur. ad ris ac suorum episcoporam abbatum et comitum.

hoc ut ea in ilhus ditione ad utendum et fruen- 3<| Signum Adaldagi Hamaburgiensis secclesise

dum atque disponendum firmitcr valeant optineri. archiepiscopi. Signum Hartberti Curiensis aeccle-

salva in omnibus potestate nostra et filii nostri po- siae cpi. Signum Draogonis Osnabrugguensis oec-

6 SERGIUS PP. IV. ANNO CHRISTI 1010.

clesise epi. Signum Votonis Argentenensis seccle- siae epi. Signnm Otuuini Hiltinesniensis aecclesise epi. Signum Landuuarti Mindonensis 3ecclesia3 epi. Signum Otgeri Nemetinensis secclesiae epi. Signum Geronis Tortunensis ajcclesia> epi. Signum Huc- berti Parmanensis aecclesiae epi. Signum Vuidonis Mutunensis aecclesiae epi. Signmn Hattonis Ful- densis monasterii Abbatis. Signum Guntharii He- rolfesfeldensis monasterii abbatis. Signum Eber- harti comitis. Signum Guntharii comitis. Signum Burgharti comitis. Signum Utonis comitis. Signum Cunrates comitis. Signum Ernustes. Signum Thie- theris. Eiedages. Liupen. Hartuuiges. Harnolves. Ingilthies. Burchartes. Retmges. Anno dominica? incamationis dcccc.lxii. Indictione v. mense Febr. xm. die eiusdem mensis. Anno vero domni Otto- tonis imperii invictissimi imperatoris xxvn. *) Facta est haec pactio fehciter. (Bulla aurea deperiit.)

*) Otto I. rex Germaniae vigesimum sextum sui regni annum nu- meravit, et ad hoc primo aui imperii anno addito, annum vigesimum septi- mum scribit. Praeterea Otto 1. secundum Germanorum usum Imperator ante ccronationem Romanam nominatur, vide Notizia della liberta Fio- rentina Tom. I. cup. v. pag. 267.