CCCCLXXXI.

Mandatum procuratorium communis Maceratensis ad impe- trandam a pontifice facultatem sibi eligendi in perpetuum potestatem et etc. Ex originali.

In dei nomine amen. Anno dfii m.cc.lxxxx. die ultimo Septembris, tempore diii Nicolay pp. HH. tertie Indictionis, Consilio generali et speciali Com- munis et Universitatis et hominum Castri Macerate Firmane et Camerinen. dioc. mandato sapientis viri dfii Nicolay de Rollandis de Cingulo, Iudicis et Vi- carii dicti Castri, in palatio Communis Castri pre- dicti voce preconis et sono campane more solito congregato, idem dfius Vicarius una cum dicto Con- silio, et ipsum Consilium totum, nemine discordante, cum auctoritate et consensu dicti Iudicis et Vicarii fecerunt, constituerunt, creaverunt et ordinaverunt dompnum Berardum plebanum plebis Sancti Iu- liani de dicto Castro, et Magistrum Franciscum Transmundi notarium de eodem Castro, licet ab- sentes, quemlibet eorum insolidum, ita tamen quod non sit melior conditio occupantis, Syndicos, pro- curatores veros et legitimos, et nuntios speciales ad supplicandum Sanctissimo patri dfio Nicolao pp. 1111., ut dignetur concedere eis nomine dicti Communis et Universitatis, ac ipsi Communi et Universitati facultatem eligendi, assumendi et ba- bendi in perpetuum singulis annis Potestates vel Rectores et alios officiales, qui facultatem babeant et licentiam dictum castrum et homines ipsius ca- stri regendi, et in eo et eius territorio faciendi iustitiam, et ad petendum et impetrandum ab eo- dem dfio papa nomine ipsius Communis et Uni- versitatis htteras tam simplices quam legendas iu- stitiam seu gratiam continentes, et omnia alia et singula, que petenda et impetranda fuerint pro utilitate et commodo dictorum Communis et Uni- versitatis et bominum dicti castri, dantes et conce- dentes predictis syndicis, et unicuique ipsorum in- solidum, et procuratoribus plenam et liberam pote- statem et speciale mandatum promittendi nomine dictorum Communis et universitatis supradicto dfio pape, vel Venerabili viro dfio Nicolao Camerario eius, aut abcui alii, cui dictus dfius papa voluerit et mandaverit, recipienti et stipulanti nomine ipsius dfii pape et Romane Ecclesie, pro concessione dicte facultatis vel potestatis ac licentie dare et solvere Camere Romane Ecclesie in perpetuum annis sin- gulis infra quindenam pascatis Resurrectionis dfii, ubicunque Romana Ecclesia sive curia in Italia fuerit, alioquin in Marchia Thesaurario Romane Ecclesie, cl. bbras Ravennatum et Anconit nomine census et pro censu dicte concessionis et potestatis seu facultatis et licentie, promittendi etiam nomine ipsorum Communis et universitatis reficere et re- sarcire omnia dampna, expensas et interesse, que et quas Romana Ecclesia faceret, incurreret, susti- neret vel passa esset, seu etiam pateretur occasio-

nibus supradictis, et obligandi pro omnibus et sin- gulis supradictis attendendis, servandis et adim- plendis, et specialiter ipsi dfio pape et Ecclesie Romane bona ipsius Communis et Universitatis mobilia et immobilia, presentia et futura, promit- tendi nomine dictorum Communis et Universitatis se daturos et soluturos dicte Camere Romane Ec- clesie, si ipsi Commune et universitas non obser- vaverint omnia et singula supradicta, penam dupli dicte quantitatis, et minoris seu maioris quantitatis, prout dfio pape placuerit, qua pena soluta vel non, dictum Commune et Universitas ad premissa sol- venda et observanda nichilominus teneantur, neo non iurandi in anima omnium hominum ipsius Universitatis attendere, ac adimplere omnia et sin- gula supradicta, ac omnia alia et singula faciendi, que verus et legitimus syndicus et procurator facere potest et debet, et que opportuna et necessaria fue- rint in predictis et circa predicta, queque dictum Commune et Universitas facere possent, si essent presentes. Promisere insuper michi notario infra- scripto stipulanti nomine et vice dicti dfii pape et Romane Ecclesie ratum, gratum et firmum habere atque tenere perpetuo quicquid per predictos Syn- dicos et procuratores, vel aliquem ipsorum factum vel promissum fuerit in premissis et quolibet premis- sorum, sub obligatione omnium bonorum ipsorum et dicti Communis. Actum in Castro Communis et Universitatis Macerate in palatio Communis predi- cti, presentibus dfio Paulo Magistri Gualterii, dfio Iohanne dfie Chere Iudice, Cambono dfie Rigule, Gentile Iacobi notario, Iacobo Bonmorici, dfio Gual- terio Bonomi, Paulo dfii Iacobi et Boniohanne Petri Iuliani testibus et aliis.

(L. S.) Et ego Compagnus Magistri Benvenuti de Macerata pubbcus notarius hiis omnibus interfui eaque scripsi et pubbcavi.

Simili modo Commune Ripetransonis die xv. Nov. mccxc. misit Gibertum Comitis ad eandem fa- cultatem impetrandam, promittens Camere Ap. an- nuum censum cxx. libr. Raven. et Ancon. persolvere.

ccccixxxn.

Pluribus civitatibu8 et castris Marchiae Anconitanae, ut potestates et alios ofiiciales cum facultate iustitiam in cri- minalibus et civittbus exercendi, certis casibus exceptis, sibi eligere possint, sub annuo oensu ecclesiae Roma- nae solvendo pontifex concedit. Reg. An. III. ep. 603. Tom. II. fol. 101.

Nicolaus episcopus etc. Dilectis filiis Consi- lio et Communi Castri Montis Elperi Firmane dio- cesis, salutem etc. Sincere devotionis affectus et constantia fidei inconcusse, quibus erga Romanam ecclesiam matrem vestram hactenus claruisse no- scimini, quibusque clarere vos credimus in futurum, merito nos inducunt, ut in hiis, que ad pacificum statum vestrum pertinent, vestris petitionibus fa

312 NICOLAUS PP. IV. ANNO CHRISTI 1290.

vorabiliter annuentes, reddamur vobis, quantum cum deo possumus, propitii et benigni. Nos itaque vestris supplicationibus inclinati, vobis et Commu- ni vestro, quamdiu perstiteritis in fidelitate Ro- mane ecclesie, eligendi, assumendi et habendi annis singulis imperpetuum Potestates et officiales alios, quos volueritis de ipsius ecclesie fidelibus, qui videlicet Potestates et officiales libere in terra vestra et territorio de omnibus cognoscere, ple- namque possint iustitiam facere, tam in criminali- bus quam in civilibus, preterquam in criminibus lese maiestatis ac heretice pravitatis, et in homici- dio, adulterio, raptu virginum, incendio studiose facto, et furto etiam manifesto, propter quod qui- dem furtum, seu cuius occasione quis personam aut membrum deberet ammittere, necnon et latro- cinio et derobatione seu fractione stratarum, ple- nam et liberam presentium auctoritate concedimus facultatem, Non obstante obligatione, promissione vel renuntiatione contraria, etiam si fuerit iuramen- to vallata, per vos aut syndicum vestrum facta quondam Magistro Giflredo de Anagnia, tunc Mar- chie Anconitane Rectori, vel alicui alii recipienti eandem nomine Romane ecclesie prelibate. Per hoc autem Rectori Marchie, qui pro tempore fue- rit, nolumus ahquod preiudicium generari, quin homines Communis vestri seu terre vestre possint ad eum, cum sibi expedire putaverint, tam appel- lationis quam simphcis querimonie causa hberum habere recursum. Ad huiusmodi autem concesse vobis indicium libertatis volumus, quod sicut per procuratorem vestrum, plenum ad hoc et sufficiens mandatum habentem, dilecto fiho Magistro Nicolao de Trebis, Camerario et Notario nostro, vos obli- gastis, qui obligationem huiusmodi nomine nostro et ecclesie memorate recepit, prout in instrumento pubhco inde confecto, quod in ipsius Archivio con- servatur ecclesie, plenius et seriosius continetur, tri- ginta quatuor hbr. Ravennatum infra quindenam a die Resurrectionis dnice numerandam Camere eius- dem ecclesie, ubicumque Romana Curia in terra ec- clesie fuerit, annis singuhs integre persolvatis: si vero prefata Curia extra terram resederit supra- dictam, volumus, quod huiusmodi pecunia per vos vel procuratorem vestrum Thesaurario Anconitane Marchie per ecclesiam ordinato sine diminutione quahbet persolvatis. Et si contigerit vos anno ahquo ab huiusmodi solutione cessare, sequenti anno predicte Camere preter huiusmodi triginta quatuor libras Ravennatum ahas triginta quatuor hbras eiusdem monete nomine pene, quotiens a vobis in ipsa solutione cessatum fuerit, totiens per- solvetis. Nulh ergo etc. nostre concessionis etc. Datum apud Urbemveterem v. Kal. Novembris, Pontificatus nostri anno tertio.

In e. m. Dilectis filiis Consiho et Communi Castri Montis Causarii Firmane dioc. Sincere etc.

continetur, triginta hbras Ravennatum infra quin- denam Resurrectionis dominice etc. mutatis mu- tandis. Datum nn. Kalendas Novembris. In e. m. Consiho et Communi Castri Montis Sancti Marti- ni Firmane dioc. Sincere etc. continetur, quadraginta hbras Raven. infra quindenam etc. In e. m. Con- siho el Communi Castri Sancti Genesii Camerin. dioc. Sincere etc. continetur, centum viginti libras Ravennat. etc. Datum Nonis Novembris. In e. m. Consilio et Communi Castri Macerate Firmane et Camerinen. dioc. Sincere etc. continetur, centum quinquaginta hbras Raven. etc. In e. m. Consiho et Communi Castri Montis Granarii Firmane dioc. Sincere etc. continetur, septuaginta sex hbras Ra- ven. etc. In e. m. Consilio et Communi Castri Monticuh Camerin. dioc. Sincere etc. continetur, centum viginti hbras Raven. infra quindenam etc. In e. m. Consiho et Communi Castri Montis Lu- ponis Firmane dioc. Sincere etc. continetur, se- ptuaginta sex libras Raven. etc. In e. m. Consilio et Communi Castri Ficcardi Humanatis diocesis. Sincere etc. continetur, quinquaginta et unam h- bras Raven. etc. In e. m. Consilio et Communi Castri Montis Rubiani Firmane dioc. Sincere etc. continetur, septuaginta sex libras Raven. etc. In e. m. Consiho et Communi Castri Montis Sancte Marie in Lapide Firmane dioc. Sincere etc. con- tinetur, quadraginta hbras Raven. etc. In e. m. Consiho et Communi Castri Amandule Firmane dioc. Sincere etc. continetur, quadraginta quatuor libras Raven. etc. In e. m. Consilio et Communi Porcle Esculane diocesis. Sincere ctc. continetur, viginti quinque libras Raven. etc. In e. m. Con- siho et Communi Castri Tolentini Camerin. dioc. Sincere etc. continetur, centum quinquanginta li- bras Raven. etc. Datum Nonis Decembris. In e. m. Consilio et Communi Castri S. Severini Ca- merinen. dioc. Sincere etc. continetur, centum et septuaginta hbras Raven. etc. In e. m. Consiho et Communi Castri Montis Florum Firmane dioc. Sincere etc. continetur, septuaginta quatuor libras Ravennat. etc. Datum v. Idus Decembris. In e. m. Consiho et Communi Castri Staffuh Auximane dioc. Sincere etc. continetur, quinquaginta hbras Raven. etc. Datum x. Kalendas. Ianuarii. In e. m. Consilio et Communi Civitatis Humanatis. Since- re etc. continetur, quadraginta hbras Raven. etc. Datum xn. Kal. Ianuarii. In e. m. Consiho et Com- muni Castri Furcis Esculane dioc. Sincere etc. continetur, viginti hbras Raven. Datum nn. No- nas Ianuarii. In e. m. Consiho et Communi Castri Murrivalhum Firmane dioc. Sincere etc. continetur, septuaginta hbras Raven. etc. In e. m. Consiho et Communi Castri Ripetransonis Firmane dioc. Sincere etc. continetur, centum viginti hbras Ra- ven. etc. Datum. m. Idus Ianuarii. In e. m. Con- siho et Communi Castri Oflide Firmane diocesis.

NICOLAUS PP. IV. ANNO CHRISTI 1290. 313

Sincere etc. continetur, centum viginti duas libras Raven. etc. Datum xvii. Kal. Februarii. In e. m. Consilio et Communi Castri S. Victorie Firmane diocesis. Sincere etc. octuaginta unam libras Ra- ven. etc. Datum x. Kal. Februarii. In e. m. Con- silio et Communi Castri Offanie Auximane dioc. Sincere etc. continetur, quadraginta libras Raven. etc. Datum m. Idus Februarii. In e. m. Consilio et Communi Castri Civitatis nove Firmane dioc. Sincere etc. continetur, centmn viginti duas libras Raven. etc. In e. m. Consilio et Communi Castri Arquate Esculane dioc. Sincere etc. continetur, triginta et octo libras Raven. etc. Datum n. Kal. Februarii. In e. m. Consilio et Communi Castri Montis Novi Senogaliensis dioc. Sincere devotio- nis etc. continetur, triginta libras Ravennatum etc. Datum apud Urbemveterem Nonas Martii, Pont. nostri anno iv. In e. m. Consilio et Communi Cas- tri Montis Fortini Firmane dioc. Sincere devotio- nis etc. continetur, quadraginta quatuor libras Raven. etc. Datum apud Urbemveterem vn. KaL Iulii, Pontificatus nostri anno rv.

CCCCLXXXHL

Constitutio contra coniurationes ct colligationcs ctc. in prac- iudicium tranquillitatis et pacis publicae in terris ecclesiae ineundas. Eeg. An. III. de Curia ep. 107. Tom. II. fol. 175.

Nicolaus episcopus etc. Ad futuram rei me- moriam. Solent coniurationes et colligationes alie, inter Civitatem et Civitatem vel Universitates alias inite, graves plerumque turbationes inducere, alia- que grandia corporum et animarum pericula ger- minare. Hinc talia non improvide sunt imperiali sanctione probibita, et que processerant, eius au- ctoritate cassata, penis et aliis remediis in ipsius violatores adiectis. Nos igitur, quibus ecclesie Ro- mane temporaliter subiectorum cura etiam spiri- tualis incumbit, ideoque ipsis maxime contra quevis saluti animarum adversa providere tenemur, non immerito huiusmodi periculis occurrere cupientes, hac in perpetuum valitura constitutione de fratnun nostrorum consilio districtius inhibemus, in qui- buscumque terris ecclesie memorate, inter Civitates vel Universitates quaslibet, seu inter ipsarum ali- quam et singularem personam coniurationem, so- cietatem, confederationem seu colligationem quam- libet absque sedis apostolice consensu et expressa licentia deinceps iniri aut contrahi, vel sub colore quolibet attemptari, et si contra presumptum fue- rit, coniurationem, societatem, confederationem seu colligationem ipsas, etiam si penarum vel iuramen- torum fuerint adiectione vallate, irritas decernimus et inanes: contractas autem huc usque, etiam si penarum vel iuramentorum simili fuerint adiectione firmati, cassamus, statuentes, ut singule Civita- tes, Universitates atque persone constitutionem hu-

iusmodi violantes, trium milium marcharum argenti penam incurrant, et nichilominus non solum cen- sura percellentur ecclesiastica, sed et alias tempo- raliter et spirituahter punientur, prout qualitas com- missorum exegerit, et sedes ipsa viderit expedire, pena huiusmodi circa minora loca sive personas pro ipsorum locorum et personarum quahtate pre- fate sedis arbitrio moderanda. Moderandi vero pe- nam huiusmodi vel remittendi, vel super ipsa quo- modohbet componendi, provinciarum, terrarum vel locorum Rectoribus omnimodam adimimus facul- tatem. Nulh ergo etc. nostre inhibitionis, cassatio- nis, constitutionis et ademptionis etc. Si quis au- tem etc. Datum apud Urbemveterem xiiii. Kalendas Decembris, Pontificatus nostri anno tertio.