CCLXX.

Fideles Insulae Marthanae ab obligationibus Urbevetanis factis absolvuntur. Beg. An. II. ep. 55. Tom. I. fol. 66.

Urbanus episcopus etc. Dilectis filiis populo In- sule Marthane fidehbus «fis, sal. etc. Sicut insene- scente iam mundo execrabilis invaluit dominandi ambitio, crevit inextinguibilis ardor habendi, et ceca cupiditas abundavit, quod non solum tyrampni et ahi Romane persecutores ecclesie feralibus lacerant morsibus eius subiectos temporales, verum etiam et ilh, qui ligii eiusdem ecclesie sunt vassalli, et qui regaha beati Petri ex fidehtatis debito manu- tenere ac defensare, et etiam recuperare tenentur, ad Castra et aha bona, quibus devota et inclita hberalitas antiquorum Cathohcorum Imperatorum et Principum eandem magnifice dotaverunt eccle- siam, avidas et occupantes manus extendere non verentur. Cum igitur Commune Civitatis Urbeve- tane in vos et Insulam Marthanam, que sedis apo- stolice speciahs existit, oculos aviditatis iniecerit, ac Nobiles viri Iacobus eiusque fratres, nati quon- dam Gruitti de Bisentio Urbevetane diocesis, pre- fatam Insulam ahquandiu occupatam detinuerint in

DRBANUS PP. IV. ANNO CHRISTI 1263. 145

predicte sedis preiudicium manifestum, vosque non- nullas obligationes et promissiones tam eidem Com- muni, quam predictis Iacobo et fratribus duxeritis faciendas, vos eis sub certis pactis et conditioni- bus astringentes in derogationem iurium, iurisdi- ctionum et dominii dicte sedis.: Nos, qui predictam Insulam ad ius et proprietatem prefate ecclesie du- ximus revocandam, volentes tam vobis, quam ipsi ecclesie apostolica super hiis sollicitudine provi- dere, omnes promissiones, obligationes, pactiones, conditiones ac cetera, quibus in preiudicium dicte sedis astrinxistis vos Communi ac Iacobo et fra- tribus supradictis, nec non et instrumenta omnia super illis confecta apostoliea auctoritate cassamus, annullamus, evacuamus, et etiam irritamus, decer- nentes vos universos et singulos pretextu talium promissionum, obligationum, pactionum, conditio- num, etiam si sint penis et iuramentis, a quibus apostolica vos auctoritate absolvimus, roborate, nec non et mstramentorum eisdem Communi ac Iacobo et fratribus ad aliquid non teneri. Nulli ergo etc. nostre cassationis, annullationis, evacuationis, irri- tationis, constitutionis et absolutionis etc. Datum apud Urbemveterem xvn. Kal. Decembris, Ponti- ficatus nostri anno secundo.

CCLXXL

Terra Arnulphorum a Spoletanis invasa declaratur dema- nium Romanae ecclesiae, et ad eius ius revocatur. Reg. An. II. ej). 55. Toin. 1. fol. 66. .

Urbanus episcopus etc. Ad perpetuam rei me- moriam. Ulim intellecto, quod Commune Spoleta- num detinebat occupatam terram Arnulphorum ad B,ornanam ecclesiam pertinentem, nos dilectmn fi- lium Raynerium de Viterbio Capellanum nostrum Spoletum duximus destinandum, sibique dedimus nostris litteris in mandatis, ut in consilio loci eius- dem dictam terram ad demanium eiusdem ecclesie revocaret, ac eidem Communi ex parte nostra sub certa pena preciperet, ut terram eandem nobis et eidem ecclesie dimittentes, promitterent ipsam per nuntios nostros regi et libere gubernari. Cumque dictus Capellanus fuisset in hac parte mandatum apostohcum executus, et tandem ad Castrum Por- carie situm in eadem Arnulphorum terra se per- sonahter contuhsset, iidem Commune ad dictum Castrum universaliter et hostiliter accedentes, ihud obsidere, ac prefatum Capellanum existentem ibi- dem, ut exiret exinde, compehere presumpsenint, invadendo temere Castruin ipsum pro sue hbito voluntatis. Unde cum tante temeritatis excessus ad nostram audientiam pervenisset, nos dictum Com- mune per dilectum fihum Magistrum Petrum cle- ricum liomanum de Ferentino, Capellanum no- strum, quem ihuc propter hoc speciahter misimus, fecimus peremptorie citari, ut certo die compare- rent per sufficientem Syndicum coram nobis supra

hiis mandatis apostolicis parituri, et ostensuri ni- chilominus quecumque iura se habere crederent in terra predicta.

Porro quidam Ambassatores ex parte dicti Communis ad nostram presentiam accedentes, ex- hibuerunt nobis et fratribus nostris transcripta qua- rundam htterarum, quas supra dicta terra se ha- bere dicebant, transcriptum videhcet quarundam htterarum fehcis recordationis Innocentu pape pre- decessoris nostri, continens inter aha, quod idem predecessorabone memorie R. sancte Marie in Cos- medin diacono Cardinah in patrimonio beati Petri in Tuscia, Ducatu Spoletano et Marchia Anconi- tana commisit in spirituahbus et temporahbus vices suas, concedens ei exercendi quicquid honori ipsius ecclesie et utihtati fidehum iharum partium expe- dire videret in utrisque hberam potestatem.

Insuper exhibuerunt transcriptum cuiusdam articuh contenti, ut dicebant, in htteris dicti Car- dinahs, tunc in eodem Ducatu vices gerentis huius- modi: qui quidem articulus tahs erat, videhcet quod idem Cardinahs volens exaudire petitiones Spole- tanorum, quantum indulte sibi auctoritatis se pos- sibihtas extendebat, predictam terram Arnulforum eisdem in fidehtate ac devotione sedis apostohce perseverantibus concedebat

Exhibuerunt et ahud transcriptum quarundam htterarum dicti predecessoris, in quo narrabatur, quod idem Cardinahs quedam duxerat eis conce- denda, quodque idem predecessor confirmabat, quod per eundem Cardinalem provide factum erat.

Tertium quoque transcriptum produxerunt qua- rundam htterarum pie memorie Alexandri pape pre- decessoris nostri, quod erat continentie tahs, vide- hcet quod idem predecessor Alexander omnia Castra, vihas, tenimenta, iura, conditiones et consuetudines eorum Spoletane Civitatis et diocesis, sicut ea omnia iuste et pacifice possidebant, eisdem Spoletanis de novo concessit, et auctoritate apostohca confirmavit.

Nos vero transcriptis eisdem non adhibentes fidem, sicut nec etiam debebamus, dictis Ambas- satoribus nomine prefati Communis certum prefi- ximus terminum, in quo per sufiicientem compa- rerent Syndicum coram nobis, ostensuri autenticas, htteras et quascumque ahas de terra prefata ratio- nes haberent, nostrisque super hiis parituri man- datis. Ipsi autem Spoletani nec sufficienter in eodem termino apostohco se conspectui presentarunt, ne- que Uobis ahquas scripturas autenticas obtulerunt

Nos autem volentes ad eorum mahtiam con- vincendam, ut ipsorum contumaciam et pertinaciam nostra patieutia superaret, dictum Commune per eundem Capellanum iterato peremptorie citari fe- cimus, ut infra certum terminum post citationem suam cum omnibus iuribus, munimentis, privilegiis, et htteris autenticis ac rationibus suis coram nobis per ydoneum Syndicum comparerent, denuutiato

146 URBANUS PP. IV. ANNO CHRISTI 1263.

eisdeni, quod sive taliter venirent, sive forte venire contempnerent, nos nichilominus eorum absentia non obstante ad pronunciationem, sententiam et mandata procedere curaremus in ipso negotio, prout expedire bonori nostro et ecclesie prefate videre- mus, ac iustitia suaderet. In ipso itaque termino Syndico dicti Communis ad nostram presentiam accedente, tam per eum quam alios nonnulla pro parte dicti Communis fuerunt proposita coram no- bis, super quibus nos et fratres nostri plenam au- dientiam eis duximus exbibendam.

Nos igitur pensatis et perspectis ecclesie Ro- mane iuribus, auditis etiam et plenius intellectis, que pro eodem Communi in nostra et fratrum no- strorum presentia proposita extiterunt, eisque cum ipsis fratribus plena deliberatione discussis, prefa- tum Syndicum nomine dicti Communis, et ipsum Commune ad dimissionem et restitutionem dicte terre Arnulpborum et pertinentiarum ipsius eidem ecclesie plenarie faciendam, cuius iuris et proprie- tatis existit, ita quod eadem terra per eandem ec- clesiam et nuntios vel officiales suos, sicut proprium ipsius ecclesie demanium, possit de cetero regi et bbere gubernari, de predictorum fratrum consilio sententialiter condempnamus. Nulli ergo etc. nostre condempnationis etc. Datum apud Urbemveterem x. Kal. Februarii, Pont. nostri anno secundo.

CCLXXIL

Quasdam concessiones Gratiano Bellimontis super homi- nibus Castri Varcini Alatrinae dioec. concessas pontifex revocat, idemque castrum demanium ecclesiae Romanae esse declarat. Reg. An. II. Tom. II. fol. 63.

Urbanus episcopus etc. Ad certitudinem pre- sentium et memoriam futurorum. Dudum intellecto, quod ad mandatum felicis recordationis Alexandri pape predecessoris nostri duas partes omnium pro- ventuum et reddituum, quos ecclesia Romana in Castro Varcino Alatrine diocesis obtinet, Nobilis vir Gratianus Bellimontis civis Romanus colligens in usus proprios convertebat: nos attendentes, quod dictum Castrum ad nos et dictam ecclesiam perti- net pleno iure, ac pati nolentes, ut aliqua ipsius ecclesie iura vel redditus nobis et eidem ecclesie subtrabantur, cum omnia bona ipsius quocumque modo distracta intendamus ad ius et proprietatem ipsius ecclesie, divina nobis favente gratia, revo- care, populo dicti Castri nostris sub certa pena dedimus litteris in mandatis, ut eidem Nobili nec buiusmodi duas partes predictorum reddituum et proventuum solverent, nec super hiis vel aliis in- tenderent vel parerent. Dictus vero Nobilis ad nostram accedens presentiam nobis cum instan- tia supplicavit, ut revocare mandatum buiusmodi curaremus, quasdam litteras felicis recordationis Adriani pape predecessoris nostri, per quas ius sibi vendicare in Castro intendebat eodem, coram nobis

et nostris fratribus producendo. Continebatur ete- nim in eisdem btteris, quod dictus Adrianus pre- decessor quibusdam ipsius Nobilis progenitoribus medietatem dicti Castri in feudum concesserat, et reliquam eis pro quadam summa pecunie titulo pignoris obligarat. Nos igitur diligentius attenden- tes, quod nonnuUi Romani Pontifices predecessores nostri, necnon et plures Rectores, qui per eandem ecclesiam provincie Campanie ac Maritime regimini sub diversitate temporum prefuerunt, buiusmodi duas partes eorundem reddituum et proventuum pluries ad ius et proprietatem dicte ecclesie revo- carunt, bcet abqui ex eisdem predecessoribus gra- tiam super hoc eidem Nobili nonnunquam fecisse noscantur, ac nullatenus sustinere volentes, quod dictum Castrum alium quam Romanum Pontificem dominum et superiorem agnoscat, premissas duas partes eorundem reddituuum et proventuum ad demanium predicte ecclesie auctoritate apostolica, non obstantibus predictis eiusdem Adriani prede- cessoris htteris, quas iuribus omnino carere de- cernimus, revocamus, hominibus predicti Castri sub debito fidehtatis, quo ecclesie predicte tenen- tur, firmiter inhibendo, ne ulhs unquam futuris temporibus dicto Nobih suisve heredibus, vel suc- cessoribus de premissis redditibus et proventibus in totum vel in partem respondere, vel ahas eis aut ahis intendere, nisi dumtaxat nobis et succes- soribus nostris Romanis Pontificibus, qui pro tem- pore fuerint, quoquo modo presumant, et si secus presumptum fuerit, decernimus irritum et inane. Nulh ergo etc. nostre revocationis, inhibitionis et constitutionis etc. Si quis autem etc. Datum apud Urbemveterem vl Kalendas Iunii, anno secundo.