CCCCLXV.

Nicolaus episcopus etc. Ad certitudinem pre- sentium et memoriam futurorum. Dudum Romana

ecclesia quamplures propter graves et enormes excessus contra eandem commissos ecclesiam for- bannivit, qui huiusmodi excessibus non contenti, sed eis adicere satagentes, ad nonnulla Civitates, Castra et Terras Tuscie ac Romaniole se conferre non metuunt, contra statum eiusdem ecclesie suo- rumque fidehum turbationes et scandala pravis ausibus machinantes. Nolentes itaque tante teme- ritatis audaciam equanimiter sustinere, Universos Archiepiscopos, Episcopos et Prelatos ahos eccle- siarum, cuiuscumque status, dignitatis et conditio- nis existant, et etiam Potestates, Capitaneos, Con- siliarios et Communitates Civitatum et Castrorum ipsorum, necnon Comites, Barones et Nobiles ac ahas singulares personas dictarum terrarum Tuscie et Romaniole, presente hac fidehum multitudine copiosa, monemus, ut predictos bannitos de Civi- tatibus, Castris seu terris suis etc. ut in proxima superiori usque publicabunt, ita quod iidem ban- niti nullam possint postea excusationem preten- dere etc. usque in finem.

CCCCLXVL

Esculanis condemnationes camerae apostolicae solvendae usque ad summam vni. milium librarum Ravennatum dimi- nuuntur. Reg. An. II. ep. 132. Tom. I. fol. 139.

Nicolaus episcopus etc. Dilectis filiis... Po- testati, Consiho et Communi Esculanis, sal. etc. Pridem ex parte vestra fuit propositum coram nobis, quod dudum tempore fehcis recordationis Honorii pape 1111. predecessoris nostri, inter syn- dicum Communis vestri ad hoc speciahter consti- tutum, et Cameram sedis apostohce supra quibus- dam condempnationibus, contentis et specificatis in instrumento syndicatus ipsius syndici, contra vos et nonnullas speciales personas Civitatis et distri- ctus vestrorum propter diversos excessus a vobis et eiusdem personis commissos, per diversos Re- ctores Marchie Anconitane, qui fuerunt pro tem- pore, promulgatis, talis concordia intercesserat, videhcet quod pro satisfactione excessuum et con- dempnationum huiusmodi octo miha hbrar. Raven- natum predicte Camere solveretis: quare humihter petebatis, ut cum de huiusmodi quantitate pecunie esset a vobis predicte Camere plenarie satisfactum, indempnitatibus vestris super hoc precavere mise- ricorditer curaremus. Nos autem supphcationibus vestris in hac parte favorabihter annuentes, ac satisfactionem huiusmodi acceptantes, vobis pre- dictos excessus apostohca auctoritate remisimus, et ab eisdem condempnationibus contra vos oc- casione dictorum excessuum, per eosdem Rectores seu officiales eorum quomodohbet promulgatis per nostras htteras totahter absolvendos duximus et quietandos, statuentes, (quod) per Rectores predicte Marchie vel officiales suos vos, vel singulares aut speciales persone Civitatis et districtus ipsorum, et

NICOLAUS PP. IV. ANNO CHEISTI1289. 303

pretextu seu occasione predictoram excessuum vel et Nepesina Civitatibus per sedem apostolicam de-

condempnationum earumdem in perpetuum com- putatus, volens scire Iura et bona ad Romanam

muniter, vel divisim molestari seu impeti nullate- ecclesiam spectantia, sibi commissa in predictis Ci-

nus valeatis tenore Instrumenti predicti, ne de vitatibus et diocesi Castellana, per generalem et

prefatis excessibus in posterum dubitari continge- specialem inquisitionem, quam facere intendit de

ret, de verbo ad verbum nostris litteris annotato. predictis et circa predicta, processit ad inquiren-

Verum quia, sicut accepimus, Rector prefate Mar- dum de dictis bonis et iuribus ab illis personis,

cbie yel officiales ipsius ad exactionem quarundam qui pro tempore dicta bona et iura pro Romana

condempnationum, necnon et puniendum propter ecclesia tenuerunt. In primis a dfio Mathaleono Iu-

nonnullos excessus, qui in prefato instrumento dice, Albelluco Iacobi etc. etc.

syndicatus non specificantur, contra vos intendunt Eodeni mense, die x. dnus Matbaleonus testis

procedere, ac etiam comminantur, quanquam in iuratus dicere veritatem, qui longo tempore pro

in ipso instrumento specialiter sit additum, quod Romana Ecclesia tenuit et rexit predicta bona et

tam de expressis condempnationibus, quam etiam iura in dicta Civitate Castellana et dyocesi, et in-

generabter de omnibus abis, quos ipsum Commune terrogatus super ipsa inquisitione, ea sibi prius le-

et singulares persone usque in illum diem, videlicet cta et diligenter exposita, dixit suo iuramento, quod

decimo octavo Octobris currente tunc anno domini Castrum Gallesii, Turricelle, Corclani, Fabrice,

M. cc. lxxxv., quo quidem die syndicus prefatus Carbognani, Sancti Heristi, Ponsani, Podii de Me-

constitutus fuerat, incurrerant, transigendi et com- rula, Consignani, Vertani, Ramiani solverunt et

ponendi plenam habuit potestatem, nobis humiliter solvere consueverunt Rectori, qui stabat in Civi-

supplicastis, ut vobis super hoc providere de opor- tate predicta, pro Romana Ecclesia annuatim pro

tuno remedio benignius dignaremur. Nos igitur in- quohbet foco monete currentis occasione focatici

tendentes super premissis omnia submovere obsta- xxvi. denarios, hoc addito, quod Fabrica debet sol-

cula, per que occasione predicta Commune vestrum, vere annuatim ultra focaticum pro censu xl. sol.

et singulares persone Civitatis et districtus vestri, Interrogatus quomodo scit, dixit, quia ipse testis

vel sequaces vestri possent iacturam vel gravamina recepit ipsos denarios, dum erat in officio, pro Ec-

aliqua sustinere, ex certa scientia apostolica vobis clesia Romana. Et dixit, quod Castrum Vallerani

auctoritate concedimus, ut tam de nominatis exces- debet Ecclesie Romane annuatim xx. sol. pro censu.

sibus et condempnationibus in predicto syndica- Item interrogatus de domibus censualibus in Ci-

tus instrumento, quam etiam omnibus aliis non vitate predicta et ortis etc. etc.

specificatis, qui usque ad predictum diem, quo, ut Ista sunt bona et Iura ad Romanam Eccle-

predicitur, syndicus vester extitit ordinatus, vos et siam spectantia, olim deperdita, et per fratrem Mo-

singulares personas, vel abquem vestrum seu ho- naldum Episcopum Civitatis Castellane in Nepe et

mines districtus vestri, et sequaces vestros specia- eius tenimento et dyocesi sua (recuperata).

liter vel generaliter contingere potuissent, vel ex Redditus Civitatis Castellane et Nepesine.

hoc posset in aliquo haberi processus, et ab omni- In Nepe focaticum deperditum, quantum ad

bus penis, bannis et contumaciis, quas occasione numerum focorum et monetam debitam: solvebant

quacumque incurreratis vel incurrerant, a Rectore enim paparenorum xxi. libr. et xn. sol. solvunt

Marchie, qui nunc est, vel in futurum fuerit seu modo xxv. hbr. provosinorum, sicut apparet in in-

officialibus eius impeti vel molestari vos, et alii strumento syndacatus Syndici ipsorum, quem mi-

supradicti in aliquo nullatenus valeatis, ita quod serunt ad solvendum focaticum ipsum ipsiEpiscopo.

per solutionem dictarum octo milium librarum fa- Item vias molarum, quas Nepesini occupave-

ctam a vobis Camere supradicte Cameram ipsam rant et tenuerant annis multis, recuperavit cum

contentam manere volumus, nec a vobis ex predi- multis laboribus et expensis, et venduntur modo

ctis causis ampUus peti possit, decernentes, si secus xxxm. fior.

actum fuerit, irritum et inane. Datum Rome apud Item in Civita recuperavit dominium deper-

Sanctam Mariam Maiorem in. Kal. Maii, Pontifica- ditum cum multis brigis et expensis, et sedit ibi

tus nostri anno secundo. in soho iudicii pro Curia Romana iudex cum no-

tario et castaldis, sicut sedent pro Communi.

CCCCLVII. Item recuperavit ibi quatuor ortos ab here-

De bonis et iuribus, quae ecclesia Romana in Civitatc dibus dfii Luce, olim deperditos XXX. annis et ul-

Castellana et Nepe habet. Ex Eeg. Cur. Patrim. tra, de quibus datur pensio annis singulis VIII.

B. Petri in Tuscia fol. 77. soj m

In nomine dni amen. Anno dni M.ccc.LXXXvini. Item ferrago dni Bonihominis per idem tem-

tempore dni Nicolai pp. TTTT. Indict. secunda, men- pus deperdita, que respondet vi. den.

sis Iunii die in. frater Munaldus divina providen- Item domus Malavolte, que respondet vini,

tia Civitatis Castellane Episcopus, et Rector in ipsa denariis.

304 NICOLAUS PP. IV. ANNO CHRISTI 1289.

Item multe domus, orti et possessiones alie deperdite ab antiquo recuperate sunt, et solvunt pensiones.

Item solvebantur papareni pro censu, modo solvunt in Civita provisinos.

Item in Castris S. Heristi, Ponzani, Consignani, Podii de Merula, Verzani et Ramiani solvebant ab antiquo xm. provisinos: solvunt modo pro quolibet foco xxvi. provisinos.

Item Castrum Turricelle solvebat olim pro fo- catico xxv. sol. paparen. solvit modo Lnn. sold. provisinorum.

Item Castrum Gallesii solvebat olim pro foca- tico paparenos, solvit modo provisinos.

Item Valleranum non solverat censum multis annis, recuperatum est modo a dflo Urso et solvit.

Item Ecclesia S. Angeli prope Fallere non solverat censum annis centum, modo solvit Abbas Fallerensis i. libr. cere annuatim.

Item Castrum Fabrice non solverat censum an- nuum xl. sol. annis fere xn. se subtraxerant, et de- negabant solvere pertinaciter; sed inventum est, quod olim solverant, et compelluntur modo solvere pro anno presenti, sed repetitur ab eis subtractum de preterito.

ccccLxvm.

Nicolaus PP. IV. cardinalibus medictatem omnium provcn- tuum concedit in Marchia Anconitana, provincia Romandio- lae, ducatu Spoletano etc. Ex originali et Eeg. An. U. de Cwria ep. 47. Tom. I. fol. 312.

Nicolatjs episcopus etc. Ad perpetuam rei memoriam. Celestis altitudo potentie clementi pro- videntia cuncta disponens voluit cum summo Pon- tifice considere sancte Romane ecclesie Cardinales, ut ipsi tamquam membra eiusdem ecclesie capitis, ipsi capiti deservirent, et summissis humeris ad regendum universalis ecclesie firmamentum ope- rosa sedulitate cum ipso Pontifice laborarent, et tam ipsius ecclesie quam totius orbis incumbentia onera indefessis cum eo solficitudinibus partirentur. Hii sunt, quos dilexit dominus ac velut precipuas et sublimes ecclesie predicte columpnas prerogativa sublimavit honoris; horum cetus in orbe magni- ficus omnes et singulos quibuslibet titulis decora- tos excellit; horum altitudo consilii et experte circumspcctionis industria circa dirigenda quelibet, et agenda salubriter afferre universahter maiora commoda dinoscuntur: ac ideo reputantes incon- gruum, ut ipsi Cardinales tanta prediti dignitate, tantisque solhcitudinibus ac laboribus aggravati, quibus ad ferendum nobiscum tantorum sarcinam onerum, nobis incumbentium ex apostohce officio servitutis, dies laboriosos agunt noctesque perdu- cunt insompnes, reddantur eiusdem Romane ec- clesie proventuum et reddituum ac prosperitatis expertes, cui communicant in adversis; conspicien-

tes quoque in nonnullis Regnis, Provinciis, Insu- hs, Lacubus, Civitatibus, Terris et locis ecclesie memorate ubihbet constitutis iura et iurisdictio- nes ipsius ecclesie multe hactenus negligentie pa- tuisse, et ahas multis exposita fuisse dispendiis per occultatores et occupatores multiplices, qui ad ea manus ilhcitas extenderunt, dignum duxi- mus, ut predicte Romane ecclesie universos fru- ctus, redditus et proventus, quos in Sicihe et An- ghe ahisque quibushbet Regnis, Sardinia, Corsica, ahisque Insuhs, necnon in Marchia Anconitana, Provincia Romaniole, Ducatu Spoletano, Terra Arnulforum, Patrimonio beati Petri in Tuscia, Campania et Maritima, Sabinia, Massatrabaria, Carfagnana, Comitatu Venesini, Civitate Beneven- tana ac ahis terris et locis et censibus predictorum eadem ecclesia obtinere dinoscitur, Cardinales ipsi modo participent infrascripto, firmam habentes fi- duciam, quod decetero per eorum solhcitudinem, dihgentiam et considerationem expertam, favoris- que presidium in eisdem locis et terris fidehum crescet devotio, iusticia plenius reddetur et equi- tas, diligentiori custodia habita servabuntur, occu pata et ahenata in statum debitum reducentur, et restaurabuntur etiam dissipata, ita quod huiusmodi participatio magni honoris et utihtatis pariet in- crementum. Quare de communi fratrum nostrorum consiho et assensu presenti sanctione statuimus, et decernimus de plenitudine apostohce potestatis, ut de universis fructibus, redditibus, proventibus, mulctis, condempnationibus et censibus supradictis fiat divisio in duas partes, quarum una papah camere semper cedit, rehqua vero inter Cardinales eosdem equahter dividatur, quodque partem huius- modi predictorum fructuum, reddituum et proven- tuum, mulctarum, condempnationum et censuum collegium Cardinahum eorundem percipiat iure buo. Ut autem predicta successivis temporibus sa- lubrius et utihus valeant effectui mancipari, san- cimus, ut institutio et destitutio Rectorum, qui preerunt locis et terris predictis, et quorumcum- que etiam ahorum dictorum fructuum, reddituum et proventuum, mulctarum, condempnationuum et censuum collectorum fiat de consiho Cardinalium predictorum. Nulh ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre constitutionis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipo- tentis dei et beatorum Petri et Pauh apostolorum cuius se noverit incursurum.

% Ego Nicolaus catholice ecclesie Episcopus ss. [in monogram.] Benevalete.

ijt Ego fr. Latinus Ostien. et Velletren. eps ss.

»•& Ego Geraedus Sabinen. eps ss.

* Ego Beenardus Portuen. et s. Rufine eps ss.

iji Ego IoHANNES Tusculan. eps ss.

NIC0LAUS PP. IV. ANNO CHRISTI 1290. 305

)J( Ego Beeaedus Penestrin. eps ss.

►B Ego fr. Matheus tit. sancti Laurentii in Da-

maso presbiter Cardinalis ss. * Ego fr. Hugo tit. s. Sabine pbr. Card. ss. >i( Ego Peteus tit. sancti Marci pbr. Card. ss. >Jt Ego Matheus s. Marie in Porticu diaconus Cardinalis ss. Ego Iacobus s. Marie in Vialata diac. Card. ss. >£ Ego Benedictus s. Nicolai in Carcere Tul-

liano diaconus Cardinalis ss. >£ Ego Neapoleo s. Adriani diaconus Card. ss. >•& Ego Peteus s. Eustachii diaconus Card. ss. Datum Reate per manus Magistri Iohannis Decani Baiocensis, sancte Romane ecclesie Vice- cancellarii, xv. Kalendas Augusti, Indictione se- cunda, Incarnationis dominice Anno mcclxxxviui. Pont. vero dfii Nicolai PP. IHI. Anno Secundo.