DXLVI.

Gerardino de Tuderto militi rectoria civitatis Urbinatis committitur. Beg. An. VI. ejp. 140. fol. 302.

Bonifacius episcopus etc. Dilecto fiho Gerar- dino de Tuderto militi, famihari nostro, Civitatis Urbinatis Rectori, salutem etc. Affectus pure de- votionis et fidei, quem ad nos et Romanam ges- sisti et geris ecclesiam, grata quoque ac accepta famiharitatis obsequia, que nobis impendisti lau- dabiliter et impendis, digne merentur, ut personam tuam favoribus et gratiis honoremus. Cum igitur cura et regimen Civitatis Urbinatis ad dispositionem nostram et ecclesie Romane pertinere specialiter dinoscantur: Nos cupientes, ut Civitas ipsa per ministerium nostrum salubriter et prospere guber- netur, ac sperantes, quod per dihgentiam tuam poterit salubriter dirigi et feliciter gubernari, Re- ctoriam dicte Civitatis cum omnibus pertinentiis suis in temporahbus apostohca tibi auctoritate com- mittimus per te prudenter et fidehter exercendam usque ad nostre beneplacitum voluntatis, disponendi ordinandi, statuendi, precipiendi, puniendi, diffi- niendi, exequendi et faciendi in predicta Civitate quicquid honori eiusdem ecclesie ac prospero statui dicte Civitatis expedire cognoveris, et contradictores quoshbet et rebelles, quotiens expedierit, districtio- ne, qua convenit, appellatione postposita, compe- scendi concedentes tibi plenariam potestatem: ideo- que fidehtati tue per apostolica scripta mandamus,

BONIPACIUS PP. VII . ANNO CHRISTI 1300. 371

quatenus Rectoriam ipsam devote suscipiens, sic illam laudabiliter gerere studeas, quod exinde possis merito commendari, ac nostre et dicte sedis gratiam de bono in melius promereri; nos enim processus et sententias sive penas, quas temporaliter rite fe- ceris, tuleris vel statueris in rebelles, ratas habebi- mus et faciemus actore domino usque ad satisfactio- nem condignam, appellatione remota, inviolabiliter observari, Non obstantibus aliquibus privilegiis vel indulgentiis, aut litteris apostolicis quibuscumque personis ipsius Civitatis ab eadem sede concessis, per que tue in hac parte iurisdictionis exercitium posset quoniodolibet impediri, et de quibus fieri debeat in nostris litteris de verbo ad verbum mentio specialis. Datum Anagnie m. Idus Maii, anno sexto.

In e. m. Dilectis filiis populo et singularibus personis Civitatis Urbinatis, ut eidem obediant etc.

DXLVIL

Duci Saxoniae pontifex provinciam Tusciae ad ius et proprietatem ecclesiae Romane se revocaturum fore significat suadetque, ut huic negotio consentiat. Ex originali et lib. Privileg. Tom. I. fol. 191.

Bondfacius episcopus etc. Dilecto filio Nobili viro...Duci Saxonie, salutem etc. Apostolica sedes divinitus constituta super Reges et Regna, ut evel- lat et dissipet, edificet et plantet dominice domus dominium, et omnis possessionis eius obtinens principatum, cui omnis anima quasi sublimiori preminencie debet esse subiecta, per quam Prin- cipes imperant, et potentes decernunt iustitiam, ac Reges regnant, et legum conditores iusta de- cernunt, quamque gloriosissimi apostoli Petrus et Paulus pariter Christo diio consecrarunt, quamque omnibus urbibus et universo mundo sua presen- tia atque venerando triumpho pretulerunt, Roma- num Imperium in persona[m] magnifici Caroli transtulit in Germanos, eisque eligendo Romano- rum Regem in Imperatorem postmodum promo- vendum certis Principibus ecclesiasticis et secula- ribus sedes ipsa concessit, et quicquid honoris, preminentie, dignitatis et status Imperium seu Re- gnum Romanum habet, ab ipsius sedis gratia, benignitate et concessione manavit, a qua Roma- norum Imperatores, qui fuerunt pro tempore, rece- perunt gladii potestatem ad laudem bonorum, vin- dictam vero malefactorum: et (licet) ad hoc dicta translatio maxime facta fuit, ut Romanorum Im- peratores et Reges, qui forent pro tempore, sepe- dicte sedi se redderent strenuos advocatos et pre- cipuos defensores; preteritorum tamen exhibitio et experimenta multa declarant, quod in nonnullis Romanorum Imperatoribus et Regibus, quod fuerat ad medelam provisum, tetendit ad noxam, et qui credebantur non solum coniecturis, sed etiam pro- missionibus, sponsionibus et iuramentorum presta- tionibus sancte Romane ecclesie profuturi, cuius

fuerant favore, approbatione et auctoritate promoti, cum multa ingratitudinis macula inventi sunt im- pugnatores et persecutores dicte ecclesie, eiusque fidefium et terrarum. Nos igitur attendentes divi- narum et humanarum scripturarum documenta, et predecessorum nostrorum Romanorum Pontificum vestigia imitantes, ex quibus mstruhnur et doce- mur, quod nonnulla, que fuerunt in eis sancte et salubriter instituta, quia processu temporis per abusum vel alias ad dampnum tendebant et ma- lum, postmodum sacro inspirante spiritu revocata fuerunt et omnino sublata, ne diutius si starent, pernitiose nocerent, providhnus ad honorem dei, christianitatis pacem, tranquillitatem ecclesie me- morate ac vassallorum et fidelium, provinciarum, Civitatum, Universitatum, terrarum atque locorum et subiectorum ipsius, provinciam Tuscie, que fi- nibus provinciarum, terrarum atque locorum eccle- sie sepedicte valde noscitur esse vicina, cuiusque provincie Comites, Barones et Nobiles, Civitates, Castra, terre, loca, universitates, cives et incole multum inter se dissident, dampnis gravibus sibi irrogatis ad invicem, odiis radicatis in ipsis, ex quibus se frequenter impetunt invicem et impu- gnant, quorum mala etiam ad contingentia pro- vincias, civitates et loca periculose nimis et damp- nabiliter extenduntur, et habitatorum ipsius pro- vincie detestanda malitia diffunditur in populos contingentes, revocare ad ius et proprietatem ec- clesie memorate, cuius auctoritate, ut premittitur, in Romanum Imperium noscitur fuisse translata: per Romanorum enhn Imperatores et Reges te- nentes eandem ecclesia predicta in suis vassallis, fidefibus atque terris magnas et graves de ipsa provincia impugnationes accepit, et fuit multiplici- ter molestata. Et ficet ad revocationem huiusmodi faciendam sufficiat auctoritas dicte sedis, a qua quicquid habet Imperator, sumpsit exordium, im- presentiarum tamen preelegimus experiri nobilita- tis tue promptitudinem ad nos et ecclesiam sepe- dictam et devotionis affectum, quem te ad nos et ecclesiam ipsam gerere credimus et habere: ideo- que venerabilem fratrem nostrum N. Anconitanum Episcopum, de cuius experta circumspectione, in- dustria et fidelitate confidimus, ad te ac Germanie partes duximus propter hoc specialiter destinan- dum, magnitudinem tuam rogantes et hortantes attente, quatinus si magnificus Princeps Albertus Austrie Dux DJustris, natus clare memorie Rodulfi Romanorum Regis, super ista materia vel contin- gentibus eam nunc in statu, in quo est vel quovis in futurum statu fuerit, nostris beneplacitis se coa- ptet, et faciat cum effectu, que pro utilitate pubfica volumus in hac parte, ea ad petitionem dicti Epi- scopi nostre super hoc conscii voluntatis approbare studeas, et quod spontaneum prebere consensum per tuas patentes litteras tuo sigillo signatas, nec-

47*

372 BONIFACIUS PP. VIII. ANNO CHRISTI 1300.

non et per publicum mstinimentuni, que nobis per hanni, filiis et heredibus quondam Adenulfi de

eundem Episcopum destinare procures, exauditu- Comite, fratribus, dominis de Castro Vallismontonis

rus nostras exhortationes et preces taliter in hac Signine diocesis, salutem etc. Magne devotionis

parte, quod nos et ecclesia memorata in te prom- sinceritas, quam ad nos et apostolicam sedem ge-

ptitudinem devotionis et gratitudinis invenisse le- ritis, et progenitores vestri gessisse noscuntur, me-

temur, ac proinde reddamur et(?) merito in tuis rito nos inducit, ut votis vestris in hiis, que vo-

processu temporis profectibus promptiores. Datum bis profutura fore prospicimus, favorabiliter, in

Anagnie m. Idus Maii, Pont. nostri anno sexto. quantum cum deo possumus, annuamus. Ex parte

siquidem vestra fuit propositum coram nobis, quod

DXLVHI. quondam Adenulfus de Comite, pater vester, Ca-

Perusinis, ut mcccc. flor. auri, in quibus tenentur capitulo strum Iuliani Velletrensis diocesis, et omnia bona,

Perusino, ad opus fabricae ecclesiae Perusinae convertere qUe m tenimentis Castrorum Montisfortini et S. Sil-

possint. Beg. An. VI. ep. 264. fol. 329. vestri habebat) tenebat et possidebat, necnon que

Bonifacics episcopus etc. Dilectis filiis Com- in ipsis tenimentis ratione rerum emptarum a nobili

muni Civitatis Perusii, salutem etc. Exhibita nobis viro Nicolao de Comite per Adenulfum predictum

ex parte vestra petitio continebat, quod vos pro in dictis Castro et tenimentis, que videlicet alias

pretio et extimatione terreni per vos a Capitulo empte fuerunt a Malebranchinis sive a quibuscum-

Perusino emptionis titulo acquisiti, per quod pro que aliis personis, tunc ad ipsum Adenulfum spe-

communi utilitate Civitatis vestre vias fieri fecistis, ctantia, bone memorie Paulo episcopo Tripolitano

sicut etiam per terrena singularium personarum ac tunc viventi, vel procuratori suo pro eo vendidit

etiam pro pretio aliquarum domorum, que pro de- pro certa pecunie quantitate, prout in instmmento

core predicte Civitatis vestre ad plateam publicam publico confecto manu Bonfantini Tabellionis quon-

sunt adiuncte, tenemini prelibato Capitulo usque dam Iuncte plenius continetur. Nos igitur ob ve-

ad quantitatem mille quadringentorum florenorum stra et vestrorum merita vos affectu paterne be-

auri vel circa. Verum cum vos fabricam ecclesie nevolentie prosequentes, ac intendentes vobis in

Perusine propter sui vetustatem ac defoimitatem hac parte gratiam facere specialem, vestris suppli-

ad honorem dei et gloriose Virginis matris sue, cationibus inclinati, prefatum Castrum Iuliani cum

ac beatorum martyrum Laurentii et Herculani ex- toto tenimento, ipsius VassaUis et iuribus Vassal-

hornare, et in aliqua parte pro maiori decore mu- lorum eorundem, et terris et possessionibus supra-

tare structura nobili, et plurimum sumptuoso opere dictis, ac omnibus iuribus et pertinentiis suis, ac

proponatis, fecistis nobis humiliter supplicari, ut etiam omnia bona predicta in tenimentis predicto-

predictam quantitatem, quam prefato Capitulo su- rum Castrorum Montisfortini et S. Silvestri con-

pradicta occasione tenemini, convertendi in opus sistentia, et generaliter ad omnia et singula ad

huiusmodi fabrice vobis hcentiam concedere di- dictum Castrum Iuhani, et tenimentum eius et

gnaremur. Nos igitur cupientes, ut singula loca res predictas spectantia, quomodocumque iure,

divino cultui deputata ad congruam venerationem modo vel causa ubicumque consistant, cum aliis

sanctorum et ferventem devotionem fidehum dignis quoque possessionibus atque rebus positis in Ca-

structuris et ornatibus decorentur, cum in compo- stro Core et eius tenimento, que pertinuisse di-

nendis ad usus humanos edibus dihgentia soleat cuntur ad dictum Episcopum vel ecclesiam Tripo-

adhiberi, considerantes quoque, quod decor et aug- htanam ex acquisitione ipsius Episcopi quibusvis

mentum ipsius ecclesie tanto accedit ad ipsius Ca- modis vel causis, vobis, vestrisque heredibus im-

pituh commodum et honorem, quanto ipsi de utero perpetuum concedimus et locamus sub annuo censu

et gremio ipsius ecclesie plus quam ceteri fore viginti sohdorum provenensium solvendo a vobis,

censentur, devotionis vestre supphcationibus in- vel ahquo vestrum, vel aho nomine vestro, seu

chnati, vobis ad opus dicte fabrice, sicut premifr- cuiuscumque vestrum in festo omnium Sanctorum,

titur, dantibus efficacem operam et fidelem quan- vel infra tres dies festum ipsum immediate sequen-

titatem predictam in opus huiusmodi convertendi tes apud ecclesiam Lateranensem nomine Tripo-

hcentiam tenore presentium exhibemus. Datum htane ecclesie supradicte, ut vos dictique heredes

Anagnie xv. Kal. Iunii, Pont. nostri anno sexto. vestri dictum Castrum habere, tenere et possidere

omni tempore valeatis, quemadmodum quondam

DXLEX. Oddo, Martellucius, Gruiducius, Iacobus Rubeus et

Filiis quondam Adenulpbi de Comite castrum Iuliani Vel- frater Iordanus, filii et heredes quondam Guido-

letrensis dioec. sub annuo censu xx. solidorum conceditur. nis Iordani, domini dicti Castri, Castrum ipsum

Beg. An. VI. ep. 216. Tom. 111. fol. 317. cum ommbus pertinentiis, possessionibus et iuri-

Bonifacius episcopus etc. Dilectis filiis Paulo bus suis habuisse, tenuisse, possedisse et inter se

Carnotensis, Petro Lichefeldensis, ndebrandino Se- divisisse noscuntur, et ne quavis occasione super

nonensis canonicis eccleriarum, et nobili viro Io- dicto Castro, pertinentiis et iuribus suis et pos-

BONIFACIUS PP. VIII. ANNO CHRISTI 1300. 373

sessionibus et rebus predictis perturbari possitis, quoslibet contractus, vel quasi coutractus et obli- gationes, si qui facti sunt per quondaui Iohanuem Comitem, avum vestrum, ac Episcopum et Ade- nulfum predictos de ipsis Castro et eius tenimento, seu parte ipsius quibusvis personis seu locis ex quocumque iure vel causa, ex certa scieutia cassa- mus et irritamus, cassos et irritos nuntiamus, et nullius prorsus existere nrmitatis. Volumus autem, quod si aliquando predictus census in premisso termino a vobis seu vestris heredibus non fuerit, ut premittitur, persolutus, et propter hoc vel qui- buslibet modis aliis vos vel heredes vestri a iure locationis huiusmodi cadere deberetis, nullum vo- bis dictisque heredibus exinde preiudicium gene- retur, sed predicta locatio plenum robur obtineat firmitatis, ita tamen quod censum ipsum singuhs vicibus, quibus in eius solutione tahter vos ces- sare continget, solvere teneamini duphcatum. Quic- quid insuper de bonis, que fuerunt dictorum fra- tris Pauh et ecclesie Tripohtane, ad vos et pro- genitores vestros quovismodo vel causa noscitur pervenisse, hiis exceptis, que in rebus ecclesiasti- cis, scihcet paramentis, anulis pontihcahbus et hiis similibus tempore mortis ipsius Episcopi, vel post ad vos vel vestrum ahquem, seu progenitores ipsos forsitan pervenerunt, vobis et eisdem progenitori- bus auctoritate apostolica remittimus et donamus, decernentes vos et heredes seu successores vestros ad ilhus restitutionem predicte Tripohtane ecclesie, aut quibuscumque ahis faciendam ahquatenus non teneri, non obstantibus, quod predicta ecclesia Tri- pohtana pastore vacet ad presens, et quibushbet exceptionibus seu iuribus aut rationibus, per que possent huiusmodi concessio, locatio et donatio et aha premissa per eandem Tripohtanam ecclesiam, seu quemcumque alium quomodohbet impediri, sup- plentes omnem defectum, si quis in predictis ex quacumque causa existere posset, de apostohce ple- nitudine potestatis, ita quod prelati, qui prefuerint eidem Tripohtane ecclesie pro tempore, seu eius Capitulum, seu quicumque alii super predictis, ut premittitur, vobis concessis atque donatis vos seu eosdem heredes contra tenorem presentium impe- tere aut molestare, et etiam convenire pretextu seu auxiho cuiusvis iuris, etiam benehcii restitutionis in integrum nequeant quoquomodo, revocantes in irri- tum et inane quicquid contra vel preter suprascri- ptam formam dictum factumve est vel fuerit, seu etiam attemptatum. Nulh ergo omnino homini h- ceat hanc paginam nostre concessionis, locatdonis, cassationis, irritationis, voluntatis, remissionis, do- nationis, constdtutionis, suppletionis et revocationis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem dei etc. se noverit incursurum. Datum Anagnie vm. Kal. Augusti, Pontihcatus nostri anno sexto.

DL

Comiti Casertano castrum Nymphae in perpetuum feudum conceditur cum obligatione, ut quasdam possessiones suas in agro Urbevetano sitas eccleBiae Bomanae cedat. Beg. An. VI. de Curia ep. 36. fol. 388.

Bonifacius episcopus etc. Dilecto fiho Nobih viro Petro Caitano, nepoti nostro, Comiti Caser- tano, salutem etc. Apostohce sedis circumspecta beuignitas personas nobiles potentia circumfultas, in quibus erga ipsam sedem affectus speciahs re- verentie ac devotionis agnoscit, hbenter favoris et gratie exhibitione prosequitur, ut per hec ad di- vina et ipsius sedis obsequia reddantur promptio- ribus studiis magis grate.

Cum igitur in Castro Nimphe Ostiensis et VeUetrensis diocesis, in quo nonnullos redditus et proventus, iurisdictiones, bona et iura Romana ha- bet ecclesia, tu multa emptionis vel quovis aho titulo seu contractu a Communi vel Universitate, siugularibusque personis habitatoribus ipsius Castri vel alhs quibuscumque acquisivisse noscaris: Nos attendentes devotionem et hdem progemtorum tuo- rum et tuam ad ecclesiam memoratam, quodque ipsius hostes et rebeUes ecclesie propter illa, que suis culpis et demeritis exigentibus, cogente iusti- tia, fecimus contra eos, expeterent te tuosque he- redes cribare ut triticum, et multiphciter impugna- re, considerantes etiam, quod inter Ohiciales eius- dem ecclesie, quos pro tempore in dicto Castro preesse contingeret, ac eandem ecclesiam per con- sequens ex parte una, et te tuosque posteros ex altera causarum occasionumque concursibus, et ex eo maxime quod Ofhciales ipsi vel eorum ahquis erga te odh pruritum habentes, ad incitamenta malorum intenderent, de facih possent emergere scandala et turbationes insurgere, digne providimus fore per nos huiusmodi turbationibus et scandahs obviandum. Hhs itaque ac ahis in debitam consi- derationem adductis, que presentibus ex causa non duximus exprimenda, tibi tuisque heredibus, de tuo corpore legitime per mascuhnam lineam descen- dentibus, concedimus de fratrum nostrorum consi- ho et assensu ac de apostohce plenitudine potestatis in perpetuum feudum a nobis et ecclesia predicta tenendum, quicquid proprietatis, possessionis vel iuris habemus vel obtinemus nos et ecclesia pre- hbata, vel ad nos et eam spectat et pertinet, aut spectare et pertinere potest et debet in predicto Castro Nimphe, domibus, vassallis, hominibus et habitatoribus eiusdem, ac in ipsius territorio, per- tinentiis et districtu, et in mero et mixto imperio ac iurisdictione in ipsis, et in fructibus seu red- ditibus ac proventibus eorundem, ita quod hec omnia in predicto feudo intelligantur includi, sta- tuentes, ut tu et tui predicti in prefato feudo he- redes teneamini eidem ecclesie ac Rectori Campa- nie et Maritime, qui pro ecclesia ipsa est et erit

374 BONIFACIUS PP. VII ;. ANNO CHRISTI 1300.

pro tempore, ratione feudi eiusdem illa facere, ac super illis respondere, que communiter Barones et alii Nobiles feudatarii de ipsis Campania et Ma- ritima eisdem ecclesie ac Rectori facere, ac in qui- bus tenentur et debent, quodque nichilominus tu et dicti beredes ipsumque Castrum Nimpbe ac ha- bitatores eius faciatis dictis ecclesie ac Rectori ea, que facere consueverunt et debent alii Barones et domini Castrorum et ipsorum habitatores de Campania et Maritima supradictis.

Statuimus insuper, ut si quis predictorum tuo- rum heredum masculorum sine filiis masculis forte decesserit, proximior vel proximiores masculi in eodem gradu, qui a te per masculinam lineam de tuo corpore legitime descenderunt vel descendent, in portione huiusmodi feudi succedant, quodque tu et successive huiusmodi tui heredes semel in vita vestra Romano Pontinci et ecclesie sepedicte infra annum post adeptam huiusmodi feudi here- ditatem, et postquam ipsi heredes quartumdecimum etatis sue annum exegerint, faciatis hgium, homa- gium et fidehtatis prestabitis iuramentum, et quod huiusmodi feudum totahter vel pro parte non trans- feretis ahquo ahenationis genere, vel contractus in Iacobum de Columpna vel Petrum nepotem eiusdem sancte Romane ecclesie Cardinales nunc depositos, vel fihos quondam Iohannis de Colum- pna fratris Iacobi memorati, aut ahquem vel ah- quos eorumdem, vel ipsorum aut ahcuius eorum posteros per masculinam vel femininam hneam de- scendentes. Nos enim, si super hoc secus fuerit attemptatum, illud ex nunc irritum decernimus et inane, ac nulhus existere firmitatis. Huiusmodi autem concessionem, ut premittitur, tibi facimus gratiose.

Ac nichilominus ordinamus et volumus, ut tu in recompensationem predicte concessionis nobis et ecclesie prefate, ut obtuhsti, des et concedas magnam turrim novam, palatia, domos, apothecas et curtim posita in contrata ecclesie sancte Pa- cis Urbevetane, que olim fuerunt Nerii de Tertia, vel eius consortium civium Urbevetanorum, vel quorumcumque ahorum, ad te spectantia, quorum termini seu confines a primo et secundo latere sunt vie pubhce, a tertio platea Communis ante palatium populi Urbevetani, et a quarto domus fi- horum Bramantum. Item molendina, terras et vi- neas posita in territorio Urbevetano in contrata, ubi dicitur Pantannone, quorum hii dicuntur esse confines, scilicet a duobus lateribus via pubhca, ab aho possessiones Petri Munaldi, et ab aho flumen quod dicitur Palea. Que quidem molendina, terre, vinee fuisse dicuntur heredum quondam Iohannis Andree Rubei, et ad te, ut asseris, emptionis titulo pertinent pleno iure, ut per recompensationem hu- iusmodi sit eo vahdior memorata concessio facta tibi, quo per recompensationem eandem mehora

prospiciet ecclesia memorata, et conditionem suam fecerit potiorem. Nulh ergo etc. nostre concessio- nis, statuti, constitutionis, ordinationis et voluntatis infringere etc. Si quis autem etc. usque incursurum.

• gg Ego Bonifacius catholice" ecclesie Episcopus ss.

Ego IonANNES Tusculan. Epus ss. ►& Ego fr. Nicolaus Ostien. et Velletren. Eps ss. >•& Ego Leonabdus Albanen. Epus ss. >Jt Ego Iohannes tit. ss. Marcellini et Petri pber.

Cardinahs ss. Ego fr. Robertus tituli s. Pudentiane pber.

Cardinahs ss. %f Ego fr. GrENTins tituh s. Martini in Montibus

presbiter Cardinahs ss. ►& Ego Matheus s. Marie in Porticu diaconus

Cardinahs ss. fjf Ego Landulfus sancti Angeh diaconus Car-

dinahs ss.

Ego Guillelmus sancti Nicolai in Carcere

Tulhano diaconus Cardinahs ss. . *Jf Ego Franciscus s. Lucie in Sihce diaconus

Cardinahs ss. ►& Ego Iacobus s. Georgii ad Velum aureum

diaconus Cardinalis ss. )ji Ego Franciscus sancte Marie in Cosmedin

diaconus Cardinahs ss. »•& Ego Petrus s. Marie Nove diaconus Cardi-

nalis ss.

Ego Lucas s. Marie in Via Lata diaconus Cardinalis ss.

Datum Anagnie per manus Petri sancte Ma- rie Nove diaconi Cardinalis et sancte Romane ec- clesie Vicecancellarii vi. Nonas Octobris, Indictione xih. Incarnationis dominice anno m.ccc. Pontifica- tus vero domini Bonifacii pp. vhl anno sexto.