Hist. III. 266 en 267 , De Jonge Ferh. bl. 61; hij was de eenige hier te lande, die wegens zijne hooge geboorte en naauwe verwantschap met den keizer zich jegens dezen eenen zoo gemeenzamen toon mogt veroorloven als in dezen brief heerscht; eindelijk zien wij Jan van Beaumont nader hand steeds als den voornaamsten raadsman en sleun van Mar- garetha werkzaam en door haar boven alle anderen geëerd. Intusschen meent de Hoogleeraar Tydeman , die mij met zijne bedenkingen over deze stukken vereerde, liever aan eenen geestelijken schrijver te moeten denken , zoowel wegens de taal (het latijn), als om het zenden van een kerkelijk persoon, den magister Otto , en het geven van den titel domina noslra aan Margaretha. Wie de magister Otto is , door den schrij ver aan den keizer gezonden , is onbekend; alleen weten wij dat er meer dan eens uit deze landen boden naar den keizer afgevaardigd zijn. Zie De Jonge ferk. bl. 63.

De heer Van Wijn heeft in den jare 1815 te Bergen in Henegouwen twee stukken ontdekt, het een in het fransch, het andere in het hoogduitsch, welke de redenen opgeven waarom het volstrekt noodig was dat de keizerin zelve her waarts overkwame. Beide deze stukken zijn in ditzelfde tijdvak, doch, naar het mij toeschijnt, iets later dan onze brief geschreven en geven dezelfde beschrijving van den toenmaligen verwarden toestand des lands. Welligt zijn deze mede door Jan van Beaumont overgezonden; zij verdie nen zeer met onzen brief vergeleken te worden. Zie de- zelven in den brief van H. van Wijn voor De Jonge Verh., bl. XVIII en XXIV. Evenwel komen er niet de raadge vingen in voor die men hier aantreft, en waaronder vooral opmerkelijk zijn het voorstel om de graafschappen in mark graafschappen te veranderen en dat om aan Margaretha vier blancs seings of in blanko bezegelde brieven mede te geven,

11

— 162 —

mtiltitniline classium , ut dicitur, ad Zelandiam occn- pandani , nisi qua glacies et frigus impediunt eum , nesei- tur tamen quamdiu: Zelandigena vero gens est mirabilis et capitosa(l) valde, affirmat eciam quod nolit se defen- dere a rege Anglie, quia domino caret; libenter eciam gaudet in novitatibus si possit; item Episcopus Traiec- tensis intendit invadere Hollandiam , nescitur quando; totus quoque populus hinc inde clamat pro domino seu capite habendo , nullum iudicium vel iusticia sit in terris, quia unusquisque spernit judices et iudicia , sic quod (2) magnus rumor est in populo , nullum enim est neque erit remedium, nisi domina nostra veniat in continenti, quia maximum periculum est in mora. Multi enim no- biles et civitates adhuc stant firme , sperantes cothidie adventum domine nostre: nisi hoc solum esset, infinite novitates et errores iam essent in terris.

Item quod domina nostra imperatrix antequam ve- niat ad terras inferiores, infeodetur de quatuor comi- tatibus, videlicet de comitatu Hannonie, Hollandie, Zelandie, ac dominio Frisie orientalis et occidentalis, presentibus aliquibus principibus electorum, scilicet archyepiscopo Mogontino et Rudolpho comite palatino Reni, et aliis proceribus qui vobis placent, ita quod domina nostra super hoc recipiat litteras vcstras, et principum predictorum et aliorum super tali infeodalio- ne; itaque quod comitatus mutetur in nomen Marchio- natus, et erit tytulus domine nostre, Margareta dei gracia Romanorum Imperatrix semper augusta ; Marchio-

(1) capitosa , ik denk dat dit een Belgicisme is, en het woord hier koppig beleekent. De Schrijver was vermoedelijk een Nederlander.

(2) tic quod. Belgicisme , voor zoodat.

~» 163 —

nissa Hannonie, Holland ie , Zelandie, ac d omina Frisie orientalis et occidentalis. Hoe erit bonum , utile , ac ho- nestum: pater enim saus bone memorie infeodatus erat a vobis de Frisia orientali novissime sub aurea bulla. Rursum in eadem littera continebitur quod domina nos- tra Imperatrix possit homines suos utriusque sexus inle- üdare verbis dumtaxat et manibus, sed non per oscu- lum sicut ibidem moris est. Nam si infeodabit omnes vetulos et vetulas per osculum, labia eius forte deveni- rent ita tenuia et gracilia quod dentes apparerent et ni- terent extra cutem quod absit, Decet enim peroptime quod Imperatrix habeat alium modum infeodandi gen- tem suam quam dux vel comes terrarum inferiorum, ipsa vero obtinebit mores atque ritus imperiales.

Item secunda littera erit quod domina nostra litteras a robis legitimare (1) homines utriusque sexus et illos ac alios insignire, insignia quoque eis dare (2), et arma il- lorum renovare, diminuere , addere nee non entenia- re (3) ad libitum sue voluntatis, eciam quod possit cives

(1) legitimare. In het oorspronkelijke staat legittrare (de zesde letter een l, met een dwarsstreep er door), dat zeker eene schrijffout is. Ook schijnt er iets uitgelaten ; men zal moeten lezen: litteras a vobis accipiat, quibus possit legitimare,

(2) insignia — dare etc. Deze voorslagen zijn zeer vreemd, en droeg de brief overigens niet alle teekenen van echtheid, zou mij die deswegens verdacht voorkomen. Het adelen en geven van wapens was toenmaals geen uitsluitend regt van den keizer: doch hierover ware meer te zeggen, dan hier gepast zou wezen. Ook het vervolg is vrij zonderling ea het baart mede bevreemding, dat er geene onderteekening noch datum aan het eind voorkomt.

'(3) enteniare. Dit woord kwam mij nooit voor; de beteekenu is mij niet duidelijk.

11*

— 164 —

rel rusticos nobilitare , militem ministeriare (1), ministe- rialcm vero baronem vel liberum facere , plerosque altare secundum quod sibi videbitur expedire. Per hec enim omnia, vos, domina, liberique vestri, pariter et im perium recipient gloriam et honorem.

Item tercia littera erit quam habebit a vobis, qualiter quatuor comitatus libere ad imperium sunt devoluti (2) , nee ipsa debeat infeodari in hiis ab aliquo nisi a vobis et non ab aliis; quia maior a minore non tenetur infeo dari. Eciam omnes illi a quibus ipsa debet infeodari, tenent omnia sua vel mediate aut immediate ab impe- rio. Rursum quod omnibus forcius est, par in parem non habet imperium. Sic quoque concluditur quod non debet infeodari nisi solum a vobis , et ab imperio Romano, a quo omnia feodalia tam de jure quam de consuetudine tenentur , et nichilominus subsistit ; item domina nostra portabit cum ea (3) quatuor membranas de maiori vestro sigillo sigillatas, ad cautelam futuro- rum et jam scio veraciter quod hiis indigebit.

Origineel op papier zonder datum noch

onderteekening, en waarvan het zegel

afgerukt schijnt. Op den rug leest men: Domino suo carissimo.