Andreas Dei gratia Ungarie rex, omnibus, quibus presens pagina patuerit, salutem et omne bonum. Cum ea, que deliberatione bonorum legitime disponuntur, posterorum commendanda notitie rata semper et inconcussa permanere debeant, ad regie maiestatis excellentiam precipue pertinet, ut que regum auctoritate seu donatione in ampliandis locis ad Dei cultum dedicatis pertractantur, standi vigorem in perpetuum sortiantur. Hac siquidem et nos animadversione premoniti ad petitionem fidelium nostrorum Urie abbatis et totius conventus Sancti Martini annuimus, ut dilectum nostrum Bulsu aule nostre cancellarium et Geuriensem prepositum ad ipsorum monasterium dirigeremus, ut litteras Nicolai filii Borch quondam comitis palatini duplici sigillo suo roboratas, in quibus possessiones continentur, quas per iudicium dicti palatini iusto titulo requisierant, fideliter inspiceret et de verbo ad borbum (! verbum) nostre pagine annotaret et nobis fideliter rescriptas aportaret. Quarum tenor talis est:||
Cum ego Nicolaus palatinus et comes de Suprun discussissem causam V(rie) abbatis Sancti Martini et fratrum suorum cum udvornicis regis Simigiensibus super uno molendino et terra super adiacenti et ipsi abbati cum testibus, Iohanne scilicet abbate Tyhoniensi et Borsio iuramentum prestare adiudicassemus, ipso die iuramenti abbas et udvornici convenerunt tali modo: ut idem abbas duo molendina ecclesie daret udvornicis regis, unum, quod erat super Dunazorma, cuius cultor fuit Vthos, aliud, quod est sub molendino abbatis de Libin, cum terris eorum; et ipse abbas reciperet ab udvornicis regis duo molendina, unum, quod tenebat Kewe, quod est sub molendino Bors, aliud, quod tenebat Carachun, quod est inter molendina ecclesie Sancti Martini. Et istam commutationem fecerunt omnes iobagiones udvornicorum de Simigio pristaldo mediante palatini Budmero contubernario eiusdem palatini de genere Budmer, Gregorio decano Wesprimiensi et Ypolito germano Bors presentibus et multis aliis idoneis vicinis circumiacentibus. Taliter etiam convenerunt, ut nisi darent molendina cum omnibus pertinentiis suis, terra scilicet super molendina et inferius circum adiacenti et fenetis darent, ut quidquid fuisset abbatis, esset de cetero regis, et quicquid regis, esset abbatis, ut de cetero nulla lis et causa maneret inter ipsos. Ut autem talis pactatio commutationis perpetue stabilitatis robur optineat, presentem paginam fecimus dividi per alfabetum et utramque partem duplicis sigilli nostri munimine fecimus roborari ita, quod una pars reservaretur in camera ecclesie Geuriensis, altera retineretur in camera ecclesie Sancti Martini. Precepimus etiam, ut tales litteras acciperent ab Albensibus similiter per alfabetum divisas, ut unam partem dicti udvornici retinerent apud semetipsos, aliam autem facerent retinere in camera Albensis ecclesie, et tertiam partem in camera ecclesie Sancti Martini. [1226?]||
Nicolaus palatinus et comes Supruniensis universis presentem paginam inspecturis salutem in Domino et omne bonum. Universis notum fieri volumus, quod abbas Sancti Martini de Pannonia et filii Beus, Benedictus et Vsun cum fratre eorum Poznano ex alia parte ad presentiam Martini vice nostri iudicis accedentes super quadam terra nomine Barsunus, de qua inter ipsos longa controversia et contentio orta fuerat coram pluribus iudicibus, conventionem fecerant hoc modo: quod pristaldus archiepiscopi Strigoniensis, qui statum memorate terre et seriem contentionis eorum prenoverat, ad circuendam illam accederet et quicquid de illa terra ordinaret vel de contentione eorum terminaret, utrique parti ratum fieret et acceptum. Igitur pristaldus iam dictus accesserat et circuendo, secundum quod iustum fuerat, coram comitibus Kyliano, Petro et Gregorio ecclesie Beati Martini ius suum de illa terra et illis quandam partem assignaverat et universe contentioni eorum finem imposuerat. Sed postmodum viri pretaxati Benedictus et Vsun cum fratre eorum Paznano maligno ducti consilio conventionem ad consensum pristaldi et aliorum quamplurimorum factam respuerunt, tunc abbas eos ad nostram citavit presentiam, prefigendo eis terminos quamplurimos; demum in octavis Beati Michaelis, [okt. 6.] adveniente itaque termino, Benedictus et Vsun presentie nostre comparuerunt, sed Poznan frater eorum contumacia plenus venire contempsit, nec filios suos misit, se simulans esse infirmum. Cumque B(enedictus) et V(sun) in presentia nostra constituti super transgressione conventionis ab abbate impeterentur, responderunt conventionem a pristaldo archiepiscopi factam firmiter se observaturos, ita videlicet, quod terram, quam idem pristaldus presentibus predictis Keliano, Petro et Gregorio comitibus ecclesie prelibate asignaverat, sine aliqua diminutione eidem possidendam relinquerent et si aliquam portionem in eadem terra habere dinoscebantur, eidem etiam ecclesie totaliter concederent. Addemus insuper, quod Poznanum fratrem eorum contra ecclesiam Sancti Martini in donationibus Kalt et fratrum suorum non adiuvarent, sive in libertinis sive in terris minime adiuvarent, et confessi sunt in donationibus illis nullum se ius habere. Hoc autem actum est anno ab incarnatione Domini Mo CCo XXo I. [1221.] et ut istud in perpetuum firmiter observari possit, sigilli nostri munimine roboravimus.||
Nicolaus palatinus et comes Supruniensis universis presentem paginam inspecturis salutem in Domino et omne bonum. Universorum notitie volumus clarescere, quod constitutus abbas Sancti Martini in nostra presentia cum omnibus, quos citaverat de villa Wicha, pro combustitione (!) capelle Sancti Iacobi et aliis dampnis sibi illatis, proposuit coram nobis, quod emisset terram a iobagionibus castri Simigiensis, quorum quosdam iam rex receperat in domum suam, quidam adhuc detinebantur ad officium castri, quorum nomina mixtim hec sunt: Mihal, Bethme, Cheke, Mathey, Habur, Almus, Demetrius, Leger, Modve, Peter, Benedictus, Wrou, Omodoy, Petur, qui cum interrogati fuissent, negaverunt se vendidisse terram abbati. Quapropter abbati probationem facere iniunximus. Post deinde abbas veniens cum suis testibus, multis nobilibus, in festo Sancti Demetrii, cum essemus Geurini cum rege, probabat, sicut debuit, fere cum omni Simigiensi comitatu. At illi prenominati iobagiones, ipsi etiam adversarii, confessi sunt tamquam confusi partem illius terre vendidisse, sed partem communiter cum villa Wicha. Unde nos cognoscentes iustitiam abbatis Sancti Martini et confessionem et falsitatem illorum, tamen adhuc gratiam facientes illis, adiudicavimus curiali comiti abbatis cum duobus testibus, quos illi adversarii eligerent, sacramentum prestare et sacramento prestito ipsos condempnaremus secundum estimationem illius terre ad talionem reddendam et ad dampna, que in edificiis et que in operibus in ipsa terra facta erant. Cum autem die constituto cum electis ab ipsis testibus, videlicet Ysep comite et Warou centurione de Hurpas in Simigiensi castro essent ad complendum sacramenti debitum parati et pristaldo eorum Budmero mediante diutius illic morati fuissent, quidam ex ipsis adversariis, scilicet Leger et frater Bodou comparuerunt, qui dicebant, quod ab eisdem sacramentum nollent exigere, quidam nec comparuerunt. Quamobrem abbas prestitit fratribus pro iustitia sua, et testificatus recessit. Unde iterum veniens ad nos exigebat sibi fieri iustitiam in omnibus. Nos autem intellectis omnibus per pristaldum nostrum B(udmerum) adiudicavimus secundum comparationem terre abbatis de terra illorum assignari tantundem, si haberent, et si non haberent, pro illa terra et talionem et pro dampnis illatis in ipsa terra de rebus vel de personis eorum redderentur XXX et V marce. Ut autem hoc in posterum oblivioni non tradatur, presentem cartulam fecimus dividi per alphabetum et utramque partem sigilli nostri munimine roborari et unam partem dedimus abbati observandam, alteram autem iussimus reponi in camera cruciferorum sancti regis Strigonii commorantium. [1226? okt. 26. u.]||
Nicolaus palatinus et comes Supruniensis universis, presentem paginam inspecturis salutem in Domino et omne bonum. Ad notitiam universorum pervenire volumus, quod cum homines ecclesie Beati Martini, scilicet XXX II (triginta duo) mansiones servorum de villa Zurunca, qui ex debito servitutis porcos pascere tenentur, ab officio eiusdem ecclesie domino Andrea rege ultra mare existente contumaciter se retraxissent, abbas eiusdem ecclesie, qui cum ipso rege iter peregrinationis arripuerat, peracto voti debito fuisset reversus, regi de infidelitate prememoratorum servorum querimoniam deposuit et accepto ab eo pristaldo Opa, filio Michaelis, [1218 végén] universaliter illos servos captivatos iuxta regis preceptum per rationem iudicii convincendos aduxit (!). Qui in nostra presentia constituti reos se esse cognoscentes ad pedes abbatis provoluti servos se ecclesie fuisse sunt confessi. Quos nos, prout ordo exigebat iustitie, iuxta infidelitatis eorum meritum condempnandos, scilicet nasos ipsorum assos, abbati sepedicte ecclesie tradidimus. Nomina vero illorum servorum sunt hec: Cucha, Vnica, Forcos, Pete, Viyalam, Petur, Paul, Kartus, Zuca et ceteri cognati eorundem. Et ne labente cursu temporis hec in nostra presentia gesta a memoria hominum tollat oblivio, testimonio presentis pagine commendata auctoritate sigilli nostri roboravimus. [1219 elején]||
Nicolaus Dei gratia palatinus et comes de Suprun omnibus presens scriptum inspecturis salutem in salute omnium. Universis notum fieri volumus, quod cum V(rias) abbas de monte Sancti Martini et eius capitulum in una parte, udvornici regis et populi regine castrensesque Vesprimienses ab altera constituti coram nobis super divisione terre, que de Fenu placitassent, et nos ordine iudiciario procedentes iustam portionem, que ecclesiam Beati Martini videbatur contingere, abbati et capitulo certis metis distinctam testimonio litterarum nostrarum pacifice possidendam contulimus. Tandem post cursum prolixi temporis iidem udvornici regis, cum iterato fungeremur palatinatu, contra sententiam a nobis prolatam erumpentes et metas a pristaldo nostro et regis erectas destruentes dictum abbatem super eadem terra iustificata coram nobis denuo impetierunt. Cum igitur manifestam calumpniam ipsorum vidissemus, dampnavimus eosdem, sicut decet servos, tonsis videlicet dimidiis capitibus eorum crudeliter tractantes et illam terram per pristaldum nostrum Budmerum iterato metis assignatam abbati contulimus. Ut autem huiusmodi rei series coram nobis pertractata perpetuam optineat stabilitatem et nec ipsi udvornici, nec quisquam alius aliquid super hoc de cetero audeat attemptare, presentes litteras nostras testimoniales secundo concessimus sigilli nostri munimine roboratas. Anno Domini Mo CCo XXo VIo. [1226.]||
Nicolaus Dei gratia palatinus et comes de Suprun universis presentibus et posteris salutem in Eo, qui est salus omnium. Ad notitiam omnium volumus pervenire, quod cum V(rias) abbas de monte Sancti Martini constitutus coram nobis impetiit coram nobis quosdam homines, quorum nomina sunt hec: Nicolaus, Custa, Batha, Repe et Daniel, filius eiusdem, asserens eos servos fuisse ecclesie, sed contumaciter se a iugo servitutis retraxisse et auffugisse; illi vero ab antiquo se liberos fuisse perclamaverunt et privilegium regis Bela super libertate sua se etiam habere sunt professi. Cumque illud privilegium in statuto termino coram archiepiscopo Strigoniensi et aliis multis nobis presentassent et diligenter ipsum una cum archiepiscopo et omnibus aliis idoneis et discretis ecclesiasticis personis inspexissemus, comperimus omnino esse falsum. Quos cum attentius et sollicite inquisissemus, confessi sunt viva voce, a quodam sacerdote nomine Bulchu, capellano videlicet Pothonis comitis, illud privilegium sibi de novo esse donatum. Unde nos in hac causa ipsos censuimus ordine iudicario esse convictos, et eos in pristinam servitutem esse redactos, prelibate ecclesie Sancti Martini contulimus iure perpetuo possidendos. Et ne ipsi, nec aliquis pro ipsis aliquo umquam tempore agere vel litem coram nobis decisam presumat retractare, presentes litteras concessimus sigilli nostri auctoritate confirmatas. Anno Domini Mo CCo XXo VIo. [1226.]||
Nicholaus Dei gratia (palatinus) et comes de Sopron universis, ad quos presens scriptum pervenerit, salutem in eo, qui est salus omnium. (Notitie) omnium volumus clarescere, quod cum abbas ecclesie Beati Martini repeteret coram nobis a Dominico (Buda et) Stephano terram sufficientem cultui viginti aratrorum ex donatione Catlv illam memorate (ecclesie) collatam esse asserendo et in hunc modum diu inter eos lis agitaretur, tandem ex beneplacito eorum et ad consensum plurimorum conventionem in hunc modum inter se fecerunt, scilicet pretaxati viri D(ominicus), B(uda) et S(tephanus) concesserunt ecclesie prelibate terram arabilem ad decem aratra et terram nemorosam ad duo aratra in Sewn videlicet postposita omni contradictione iuridicionaliter perpetuo possidendam mediante pristaldo inter eos Poznano de genere Zak. Ut autem hec conventio consensu nostro terminata salva semper et inconcussa permaneat in posterum, presenti pagine eam commendari et munimine duplicis sigilli nostri fecimus confirmari. Anno dominice incarnationis M. CC. XX. [1220.]||
Nos igitur ea, que a sepe dicto palatino sunt diffinita, rata et firma habentes presenti pagina duplicis sigilli nostri munimine auctoritate regia in perpetuum roborata confirmavimus. Actum anno dominice incarnationis millesimo CCo XXo VIIIIo, regni nostri anno XXo sexto. [1229.]