Nos, prelati, barones, nobiles et proceres regni Hungarie universi memorie commendantes tenore presencium significamus, quibus expedit, universis, quod dominus Iohannes canonicus et decanus ecclesie Albensis, pro honorabilibus domino preposito et capitulo loci eiusdem cum procuratoriis litteris eiusdem capituli iuxta continenciam litterarum nostrarum prorogatoriarum in octavis festi Epiphaniarum Domini, [1451. jan. 13.] in figura nostri iudicii comparendo, contra venerabilem virum dominum Thomam de Debrenthe gubernatorem abbacie Santi Martini Sacri Montis Pannonie, et suum conventum proposuit eomodo, quod quamvis alias ipsi cum abbate et conventu dicti monasterii Sancti Martini Sacri Montis Pannonie super vinis decimalibus de centis vineis promontoriis nonnullarum possessionum in comitatu Symigiensi adiacencium habitis et existentibus, quarum nomina in certis litteris adiudicatoriis et sentencionalibus condam magnifici domini Laurencii de Hedrechwara, regni Hungarie palatini et iudicis Comanorum, ac honorabilis conventus Cruciferorum de Alba predicta statutoriarum specifice exprimentur, diucius in curia regia in lite procedendo, vina decimalia de annotatis vineis provenire debencia, iuridice de regni huius consuetudine ab eisdem abbate et conventu sibi et ecclesie ipsorum pretacte reportaverunt, et se ipsos legittime per regium et dicti conuentus homines in dominium eorundem statui et introduci fecerunt, proventusque decimales earundem vinearum veluti ius proprium suum in feudum locaverunt iidemque feudata huiusmodi vina decimalia ex vineis prenotatis proveniencia nominibus pretactorum dominorum prepositi et capituli pacifice perceperint, tamen expost, idem dominus Thomas de Debrenthe gubernator abbacie et monasterii pretactorum, mox post decreta super novis occupacionibus et actibus potenciariis per regnicolas edita, gubernacionem earundem monasterii et abbacie optinusset, et fuisset assecutus, eosdem dominos prepositum et capitulum simul cum conventu, ymmo ex induccione eiusdem conventus de dominio antelatarum vinearum, percepcioneque vinorum decimalium in eisdem exclusissent ac eadem pro se ipsis occupassent, occupataque et occupatas eciam de presenti perciperent, et conservarent ipsorum potencia mediante, in preiudicium dictorum domini prepositi, capituli ac iurium ecclesie ipsorum predicte derogamen sitis grande. Et in huius declaracionem, ut prefatum capitulum in dominio dictorum vinorum decimalium rite et legitime fuerint, idem magister Iohannes decanus in personis dictorum prepositi et capituli quasdam litteras dicti domini Laurencii de Hedrechwara, regni Hungarie palatini, adiudicatorias clause confectas Bude sexagesimo sexto die octavarum festi Beati Iacobi apostoli anno Domini millesimo CCCC XLmo quarto [1444. okt. 6.] editas nobis presentavit, ex quarum tenoribus eatenus nos informabamur, quod in congregacione condam domini Sigismundi regis generali universitati nobilum comitatus Symigiensis feria secunda proxima ante festum Beati Laurencii martiris, in anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo nono preteritum [1429. aug. 8.] prope Somogwar celebrata honorabilis vir magister Andreas, canonicus ecclesie Albensis, pro venerabili domino Benedicto, et capitulo dicte ecclesie Albensis, cum procuratoriis literis eiusdem capituli, de medio aliorum exurgendo proposuisset eomodo, quomodo religiosus vir dominus Nicolaus abbas ecclesie Sancti Martinis Sacri Montis Pannonie ac conventus loci eiusdem mille centum et nonaginta sex vinearum decimas in promontoriis possessionum infrascriptarum, videlicet in promontorio ville Nyn septem vinearum, in Megyer decem et septem, in Cheke triginta et octo, in Mochola vigintiquinque, in Chenel quatuor, in Raad octuaginta novem, in Zolaad sex, in villa Sancti Nicolai Zolaad centum viginti, in Feyereghaz trigintaquinque, in Karad sex, in Sarzo centura, in utraque Kereky octuaginta octo, in Zemes septem, in Nagzamard octuaginta trium, in alia Zamard triginta unius, in Theurek viginti septem, in Gaan tridecim, in Ochman trium, in Azalo quadraginta, in Thard sexaginta, in Thwr quadraginta, in Wyz quadraginta, in Ewzegh vigintiquinque, in Kewp vigintiduarum, in Kewkche inferiori vigintiquinque in Kewkche superiori triginta, in Chychal sex, in Kewescheg centum et trium, in Balwanus triginta duarum, in Gyewd triginta trium, in Endred inferiori septem, in Kapol quatuor, in Endred superiori sexaginta septem, in Bere viginti, in Chaba undecim habitarum et existencium, potencialiter pro se ipsis usurpassent, et occupassent, occupatasque tollerent et uterentur, in preiudicium prepositi et capituli, dampnumque valde magnum, ex parte quorum iudicium et iusticiam habere voluissent. Quo audito, quia religiosus vir frater Adrianus pro annotatis abbate et conventu cum procuratoriis litteris eorundem, in dicti domini regis exurgendo presenciam respondisset ex adverso, quod prescripte decime dictarum vinearum in promonthoriis prefatarum possessionum existencium, ipsis vigore instrumentali pertinerent et super eisdem litteralia haberent instrumenta, que nec in eadem, nec in secunda congregacionibus ipsius domini regis per eundem tunc celebrandis, sed in termino ulteriori, per ipsum ipsis dando, coram eodem domino rege exhibere prompti fuissent et parati. Unde idem dominus rex hiis perceptis iudicans commisisset eomodo, ut annotati abbas et conventus, dicta eorum litteralia instrumenta, si que in facto decimarum dictarum vinearum in promonthoriis dictarum possessionum haberent confecta in octavis festi Beati Michaelis archangeli tunc venturis, [1429. okt. 6.] in curia regia, sueque maiestatis personali in presencia, cum iudicio trium marcarum per ipsos deponendo exhibere tenerentur.||
Ad quorum exhibicionem prefati dominus Nicolaus abbas et conventus per palatinalem et dicti conventus Symigiensis homines ad exhibicionem dictorum literalium instrumentorum primo evocati, tandem vero in anno Domini millesimo CCCC tricesimo tercio preterito, ad octavas festi Beati Iacobi apostoli tunc sequentes, [1433. aug. 1.] in tribus foris comprovincialibus proclamati, ad nullum eorundem terminorum palatinalem in presenciam non venissent, neque misissent, sicque memoratus dominus palatinus dictas decimas vinearum in promonthoriis dictarum possessionum existencium per huiusmodi terminorum compleciones prefatis dominis Benedicto preposito et capitulo ecclesie Albensis vigore literarum suarum sentencionalium exinde confectarum adiudicasset. Et ipsis litteris presentatis annotatus dominus Iohannes decanus ex parte memorati domini Thome gubernatoris per nos in premissis iuris equitatem postulavit impertiri.||
Quo audito Michael de Myske pro ipsis domino Thoma gubernatore et conventu cum procuratoriis literis dicti conventus in nostram exurgendo presenciam respondit ex adverso, quod licet dicte decime vinearum de promonthoriis dictarum possessionum provenientes per antefatum dominum palatinum modo premisso, ipsis domino preposito et capitulo adiudicate fuerint, tamen prefata sentencia ipsius domini palatini indebite et minus iuste lata et pronunciata exstitisset, eo, quod dicte decime non forum seculare, sed spirituale concernerent, prescripti vero dominus prepositus et capitulum nunquam fructus et proventus dictarum decimarum percepissent, nec in earundem dominio exstitissent, sed a divis temporibus, cuius memoria hominum nos extaret, abbates et conventus dicti monasterii in dominio dictarum decimarum prefuissent, ac fructus et proventus earundem sicuti veri et legittimi possessores decimarum percepissent. In re autem, ut prescripta sentencia ipsius palatini indebite, et minus iuste ymmo litis intermedio lata et exorta sit, quasdam duas literas unam prefati domini Sigismundi imperatoris et regis preceptoriam ad suam propriam commissionem patenter editam et aliam domini Georgii archiepiscopi ecclesie Strigoniensis prorogatoriam modo simili patenter emanatam nobis presentavit. Quarum prime ipsius scilicet domini imperatoris et regis tenoris est:||
Sigismundus, Dei gracia Romanorum imperator semper augustus ac Hungarie, Bohemie, Dalmacie, Croacie etc. rex fidelibus nostris palatino et iudici curie nostre vestrasque in iudicatu, salutem et graciam. Pro parte et in personis fidelis nostri venerabilis et religiosi viri domini fratris Nicolai, abbatis monasterii Sancti Martini Sacri Montis Pannonie ac conventus loci eiusdem maiestati nostre exponitur gravi cum querela, quod honorabile capitulum ecclesie Albensis, eundem abbatem racione et pretextu quorundam decimarum suarum in comitatu Symigiensi habitarum, quarum sui predecessores abbates et per consequens ipse fere a ducentis annis percepissent, vestri seu alterius vestrum in presenciam in causam attraxissent, in qua scilicet causa usque ad diffinitivam sentenciam procedere conarentur. Et quia huiusmodi cause decimarum non seculare, sed spirituale forum concernere dinoscuntur, ideo nos eandem causam cum omnibus suis connexis et dependenciis premissis suomodo existentibus revocatis, cassatis et annihilatis omnibus processibus et gravaminibus in causa prenotata coram vobis sew aliis vestrum secutis, per fidelem nostrum reverendissimum in Christo patrem dominum Georgium, archiepiscopum Strigoniensem sew eius vicarium in spiritualibus generalem, quorum iudicio et iudicatui ipsa causa, de iure spectare et pertinere deberet iudicari et terminari volentes, fidelitati vestre firmissimo damus sub edicto, quatenus, de iudicio et iudicatu prenarrate cause in facto ipsarum decimarum coram vobis sew aliis vestrum, ut predictur, inter partes prenotatas intermittatis, cum non saeculare, sed spirituale concernat forum, ut in iudicium nullatenus vos intermittatis, sed huiusmodi causam in presenciam prefati domini Georgii, archiepiscopi sew eius vicarii in spiritualibus generalis transmittatis iudicandam, partibus predictis coram ipso domino archiepiscopo sew eius vicario prenotato comparendi terminum vestris in literis prefigindo congruentem; volumus preterea et eodem modo fidelitati vestre simili sub edicto firmissime iniungendo precipimus, ut pretitulatum dominum abbatem et conventum occasione et pretextu quorumcunque birsagiorum seu gravaminum, in quibus forsan coram vobis contra sepefatum capitulum ecclesie Albensis racione previa fuissent convicti et aggravati intra et extra iudicium ad cuiusvis instanciam impedire, molestare, sew quovismodo perturbare nusquam et nequaquam presumpmatis, nec sitis ausi modo aliquali gracie nostre sub obtentu. Presentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Basilee in vigilia festi Ascensionis Domini, anno eiusdem millesimo CCCCXXXIIII [1434. máj. 5.] regnorum nostrorum anno Hungarie XLmo septimo Romanorum XXIII° et Bohemie XIIII°, imperii vero primo.||
Alterius vero, puta dicti domini Georgy archiepiscopi, ordo verbalis sequitur eomodo:||
Nos Georgius, miseracione divina archiepiscopus ecclesie Strigoniensis, locique eiusdem comes perpetuus, primas et apostolice sedis legatus natus, memorie commendamus, quod, licet in causa inter venerabilem et religiosum virum, dominum Nicolaum abbatem et conventum Sancti Martini Sacri Montis Pannonie ab una et venerabilem ac honorabiles viros dominos Benedictum, prepositum et capitulum Alberegalense, partibus ex altera, super factis quarundam. decimarum certarum vinearum in comitatu Symigiensi, in nonnullis possessionibus habitarum et existencium dudum motam, ipsarum parcium procuratores iuxta continenciam literarum capituli nostri Strigoniensís prorogatoriarum in presentibus octavis Sancti Michaelis archangeli, [1435. okt. 6.] prout earundem literarum continenciis apparebat, ipse partes coram nobis comparere debere se obligarunt, coram nobis pro cause et iusticie ipsorum prosecucione comparuerunt, tamen quia nos demandato domini nostri imperatoris iter nostrum cellerrime in occursum sue maiestatis taliter continuare debemus, quod ipsius cause cognicionem ad presens intendere nequimus, ideo eandem causam sine omni variacione et gravamine sub eodem statu punctisque, viis, modis, clausulis et obligacionibus, sub quibus per literas prefati capituli nostri fuerat usque modo dilata usque ad octavas festi Epiphaniarum Domini proxime affuturas [1436. jan. 13.] duximus prorogandam ita, quod si medio tempore per disposicionem et arbitrium proborum virorum, partes prefate non poterint concordare, tunc in eisdem octavis festi Epiphaniarum Domini coram nobis suomodo teneantur comparere, harum nostrarum testimonio et vigore literarum mediante. Datum Strigonii feria secunda proxima post festum Beati Emerici ducis, anno Domini millesimo quadringentesimo trigesimo quinto. [1435. nov. 7.]||
Quarum quidem literarum per ipsas partes coram nobis productarum exhibicionibus factis, partes predicte per nos in premissis iuris equitatem iusticieque complementum postularunt elargiri. Verum licet memoratus dominus magister Andreas canonicus et procurator dicti domini Benedicti prepositi et capituli ecclesie Albensis in personis eorundem prepositi et capituli in dicto anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo nono preterito [1429.] pretextu decimarum vinorum in presencia domini Sigismundi imperatoris et regis in sua congregacione generali adversus dominum Nicolaum abbatem, et suum conventum motam litem inchoaverit et causa prescripta ad instrumentalem exhibicionem per ipsum dominum Nicolaum abbatem et suum conventum primo in speciali presencia dicti domini imperatoris et regis, et tandem in presencia prefati domini palatini contra dictos dominum prepositum et capitulum faciendam devenerit, idem eciam dominus palatinus propter non exhibicionem et produccionem dictorum instrumentorum per compleciones huiusmodi terminorum prescriptas decimas vinorum pretactis domino preposito et capitulo adiudicaverit, tamen quia premissa causa, ut in exhibitis literis specialiter concessis haberetur, ex mandato prescripti domini imperatoris et regis in preallegato anno Domini millesimo CCCC XXX quarto [1434.] in presenciam dicti domini Georgii archiepiscopi deventa exstitisset, in prescripto videlicet anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo quinto [1435.] ipse dominus Georgius archiepiscopus causa in eadem prorogacionem fecisse, prescripta autem sentencia ipsius domini palatini, in prescripto videlicet anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto [1444.] emanata, litis scilicet intermedio lata extitisse, pretactique prepositus et capitulum fructus et proventus decimarum dictarum non percepisse, nec unquam in dominio earundem fuisse, sed de presenti preassertum dominum Thomam gubernatorem et conventum in dominio earum prefuisse et esse asserebatur, propter quod prescripta sentencia prefati domini palatini racione prescriptarum decimarum contra et adversus dictum dominum Nicolaum abbatem et suum conventum lata, veluti invalide et insufficienter et non a suo iudice lata non teneri, sed eadem irritari, et per consequens annulari nulliusque vigorositatis existere, predicti eciam dominus Thomas gubernator et conventus ab indebita impeticione et vexacione dictorum domini prepositi et capituli absolvi, et in dominio dictarum decimarum vinorum permanere defere, nobis ac nostris assessoribus nobiscum in iudicio existentibus, et super his diucius deliberantibus prospicue apparebat. Premissis igitur et racionibus preallegatam sentenciam ipsius domini palatini cum omnibus suis processibus, ut prefertur racione et pretextu dictarum decimarum vinorum exinde subsecutis cassantes, annullantes, irritantes, nulliusque vigorositatis existere referentes, prescriptos eciam dominum Thomam gubernatorem, et suum conventum ab impeticione et vexacione dictorum prepositi et capituli absolventes, fructus autem et proventus predictarum decimarum ipsis percipere committentes, et in domino earundem relinquentes, ymmo prescriptam sentenciam annullamus, cassamus et irritamus, pretitulatos dominum Thomam et conventum ab impeticione dictorum prepositi et capituli absolvimus, eosdem eciam in dominio dictarum decimarum relinquimus, ac fructus et proventus earum ipsis percipere committimus in sempiternum tenere et habere auctoritate nostra iudiciaria mediante, salvo iure alieno, decernentes nichilominus et committentes, vt si pretitulati domini prepositus et capitulum aliquod ius circa premissas decimas haberent, id coram iudice ipsorum competenti exequi valeant atque possint. In cuius rei memoriam et perpetuum firmitatem, presentes literas nostras pivilegiales pendentis et autentici sigilli nostri munimine roboratas eisdem domino Thome gubernatori et suo conventui duximus concedendas. Datum Bude sexagesimo die octavarum festi Epiphaniarum Domini predictarum. Anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo primo. [1451. márc. 13.]