5. Mai 1221.

(Cop. I, fot. 1.)

Pjonottttö i&ptdcopud, öcrintö öftbotum

J&ti, dilectis filiis Abbau et Conventui Monasterii Hildesleuen salutem et apostolicam benedictionem. Sacrosancta Romana ecclesia devotos et humiles filios ex assuete pietatis officio propensius diligere consue- vit, et ne pravorum hominum molestiis agitentur, cos tanquam pia mater sue prolectionis munimine confovere. Ea propter, dilecti in domino filii, vestris iustis precibus inclinati, personas vestras et locum in quo divino estis obsequio mancipati, cum Omni bus bonis vestris, que in presenti rationabiliter pos- sidetis aut' in futuro iustis modis prestante Domino poteritis adipisci, sub S. Petri et nostra protectionc suscipimus. Specialiter auicm libertates et immuni- tates vobis et monasterio vestro a bone memorie II.*)

*) Diesen Buchstaben lieset man nicht mit Deuttichkeit; er ist im Kopiale durch Nässe fast verioschen; — wahrschein lich solt er aber den Bischof Herrand von Hatberstadt bezeichnen.

Urkunden vom Jahre 1221. . 2S)

et R. ac a venerabili fratrc nostro, Halberstadensibus episcopis, loci dyocesanis ac etiam a clare memorie Comite Hildesleuensi,. eiusdem monasterii fundatorc, concessas, nee nonius advocatie, quod idem comes monasterio in proprium concessit, possessiones et alia bona, pia vobis fidelium devotione^ coflata, vel alias ad vos iusto tytulo pertinentia sicut ea omnia iuste ac paeifice obtinetis, et in autentico inde con- fecto plenius continetur, vobis et per vos eidem mo- na&terio vestro, auetoritate apostolica' confirmamu.s, et presentis scripti patrocinio communimus. Ad rci autem evidentiam pleniorem tenorem ipsius autentici de verbo ad verbum presentibus duximus inserenduin, Qui talis est:

3>n n. 0. tt iitö. Cr. dFttUtvituti rtti gra=

cia öanetc P)aIfta'0taUfnöiö tctlcüit cpiöcopua omnibus cri.stifidelibus hanc paginam inspecturis salutem in Domino. Quecunqne ad laudem et glo- riam nominis Jesu Cristi et ad commodum eccle- siarum, ubi nomen eius iugitcr invocatur, a venera- bilibus dominis predecessoribus nostris huius sauete Halberstadenbis ecclesie episcopis invenimus ordinata, iustum est et racioni consentaneum, ut et gestis eo- rum favorem benivolum impendamus, et que pie fc- cisse noseuntur contra varios futurorum ineursus nostre firmitatis robore muniamus. Ea propler liber- tatem illam et graciam, quam venerabiles doinini antecessores nostri Herrandus et Reynhardus episco- pi, Cenobio heldesleuensi et fratribus inibi Domino famulantibus, impenderunt, ut gracie ipsorum ;iostram et confratrum nostrorum, maioris ecclesie nostre ca- nonicorum, superaddamus graciam et favorem, ad instanciam dilecti in cristo filii nostri, Cesarii, eius- dem Cenobii abbatis, confratrumque suorum, quos

30, Kloster JIi i) ers 1 ebcn.

sincera dlligimus caritatc, duximus innovandam et presentis scripti privilegio, tribus sigillis, nostro et ecclesie nostre neenon ipsius hildesleuensis ecclesie insignito, testibus adhibitis, inviolabiliter muniendam, ne id, quod per nos provida deliberatione statutum est, predietarum ecclesiarum< accedente consensu, novis supervenientibus valeat in posterum retraetari. Sane sicut ex privilegio jam dieti reynhardi episcopi nobis constitit, quod vidimus et perspeximus diligen- ter, bone memorie bewrandus episcopus peticione Aldesindis neptis sue, nliorumque eius Bodonis, Wi- dekindi, Guncelonis et Bernardi ipsum locum, anno dom, incarnationis MXC. VI. ex ordine clericali in religionem monasticam transmutavit, seeundum ordi- nem Ilseneburgensem, quos religiosiores in ipso ce- nobio reperit, inibi constituens, deeimam duodeeim mansorum, in ciusdem ville marcha adiacentium, pro remedio anime sue, antecessorum suceessorumque suorum eidem loco conferens, banni sui munimine stabilivit. Cum vero longo post tempore Dom. Reyn- hardus episcopus ad regimen huius ecclesie sancte Halberstadensis divina favente dementia vocaretur et pasior legitimus presideret, Dom. Milo comes ipsam ecclesiam b. Laurenlii de voluntate uxoris sue Luith- purge ips,ius omniumque heredum suorum consensu ob peticionem consiliumque jam dieti episcopi libe-. ram deo et saneto petro rome contulit cum prediis omnigenisque redditibus eidem ecclesie attinentibus, quatinus inibi deo servientibus, quibus eciam Ilsene burgensem priorem aluericum abbatem primum pre- fecit," nee spiritalis nee secularis, sed nee quilibet heredum aliqua gravamina seu privates consuetudines (et*) iura in perpetuum ingerat aut exigat, sed rome

*) Zusatz de« Herausgebers.

.

Urkunden vom Jahre 1221. 31

duntaxnt in signum subiectionis ab ipso loco corpo rale eidem apostolice sedi annis singulis perfoluatur. Porro advocaciam domino miloni ea racione conces- sit, ut inier fllios suos filiorumque filios et deinceps posteros ceteros, ex masculino sexu natos, obtinere deberet. Quodsi in posteritate heredum masculinus sexus deficeret, sicut manifeste iam defecisse diu« scitur, statuit eligendi advocatum in ius abbatis fra- trumque rediret. Hec autem et alia, que de libera electione abbatis et de ipsius destitutione, si dilapi- dator iriveniretur et eversor, et plura, que ad pre- sens pertinere negocium non videntur, que ad illius ecclesie conuiodum noscitur ordinasse, que in suo privilegio expressius continentur, adhibitis testibus ydoneis, banni sui munimine valide stabilivit, pre- cipiens ea firmiter observari, qUe nos non solum ob eius et iuris reverenciam duximus approbanda, immo eciam in meliorem statum et ad majus predicte ec clesie commodum perducenda. Vnde quia advocati, ut opera eorum enormia demonstrant manifeste, ma- gis ecclesias disturbare, quam patrocinari cisdem iam multo tempore consueuerunt et in arcum pra- wum conuersi earum raptores es eversores existunt, et quarum si saperent patroni esse deberent, et us- que ad sanguinis effusionem eas quo accinguntur gla- dio defensare, nos contra morbum ilhim, qui heu nimis invaluit, medelam et curam quameunque sero duximus adhibendam sub nostram protectionem pre- dictatn suseipientes ecelesiam cum omnibus attinen- ciis rebus et personis et de consilio fratrum nostro- rum, maioris ecclesie nostrc canonicorum, quorum hie nomina preeepimus subnotari et de predicti ab batis peticione et plenissima uoluntate et consensu conventus sui nobis, in omnibus affaventc, provide

>-2 Kloster Hill crslebcn.

statuentes, ut predieta advocatia in nostra nostro- rumque successorum maneat in perpetuum potestate, jta ut neque nos neque nostri successores auetorita- tem aliquam deineeps habeamus ipsam alicui in feodo porrigendi, sed in nostra eorumque manu nullo me- diante maneat in secula seculorum, amen." Verum quia diversi casus frequenter emergunt, et in Omni bus presentes esse non possumus, hanc predicto ab- bati suis-(que') successoribus graciam duximus con- ferendam, ut si ipse vel ecclesia sua necessarium habuerit mundiburdium, sive eum (qui*) causas iudi- cet ineidentes, de licentia nostra talem sibi eligat et statuat, qui causas sanguinis sive iVirti in eo ne- cessitatis articulo, vbi nos non possumus habere, iu- dicet vice nostra, Saluo tamen et conseruato nobis in omnibus iure nostro. Huius autem ordinationis racionabilis et honeste testes sunt vniuersi maioris ecclesie nosirc canonici, quorum hie nomina conti- nentur, "Burchardus decanus, Ofto de tobin, Anno cellerarius, Almarus s. Pauli prepositus, Conradus herfordensis prepositus, Arnoldus de scherenbeke, . Meynhardus de cranicuelt, Burchardus de wai\pec/i, Wolferus de arnestein, Bertoldus de Lichowe, Bern- hardus vicedominus, Conradus sanete Marie preposi tus, Ludolfus de sladen, Heynricus camerarius, Gar- - dolffus advocati filius, Arnoldus scolasticus. Conra- • dus archidiaconus origentalis, Magister Je. Albertus de cruceburg. Layci vero nobiles Sifridus de blan- kenborg, Wernerus de anvorde, Wernerus de lich- tenburh, Wernerus de suseliz, Hugoldus de scheren beke; Ministeriales autem Geuehardus de alvensleue dapifer noster, Jo. de gatersleue, Anno de eyllenstide, Hen-

*) Zusatz des Herausgebers.

Urkunde vom Jahre 1221. 33

Henricus de schereninge, Thidcricus marschalcus noster, et alii quam plures. Acta sunt Iiec anno dominice incarnationis M°. CC°. XIIII°. IndicL XV. presidente sancte romanc ecclesic papa innocentio huius nominis III°.

Ut igitur hec ordinacio semper maneat inconvulsa et a posteritate sana et integra conservetur, hanc paginam mde conscribi et tribus sigillis, ut premisi- mus, fecimus insigniri sub interminacione anathema- tis districtius inhibenles, nc quis ea infringere vel immutare presumat. Si quis autem suadente dyabolo hoc attemptare presumpserit, indignecionem dei om- nipotentis et beatorum apostolorum petri et pauli et nostri anathematis se noverit incursurum. Datum .Halberstadt permanumThiderici notarii nostri. Anno consecrationis nostre IIII°.

INulli, ergo omnino hominum liccat hanc pagi- * nam nostre confirmationis infringere vel ei ausu teme- rario contraire.' Si quis autem hoc attemptare pre sumpserit, indignacionem omnipotentis dei et beato rum petri et pauli apostolorum eius se noverit in cursurum. Datum laterani III. Non. Maii, pontifica- tus nostri anno Quinto. .;'.">i i .. «.... ;i

Anmerkung. Die Urkunde Kschofs Friedrich voö Halbcr- stadt, wetche diesem päbsttichen Schreiben einverteibt ist, findet sich auch einzetn ats die sechste Abschrift in dem altern Kopiatbuche fot. 4. und wiederum eingeschat tet einer 1273 ausgefertigten Urkunde Bischofe Gardotph von Öatberstadt Cop. fol. 9. mit fotgenden bedeutendem ,'•.; Varianten:! , '. i ;: i•'i-'. ..i.••

- ,' 'Statt Atdesindis: Ätdegvndts..

. , 7— statuitetigendietc:.siatuitüfpotestaseligendi etc. . •-r ^inyenireturi inuentus fuerit. ' / —i muniminc yalide stabil mit t munimtne stabitiuit. *— sive eum cau&s etc.: siue eum qui causas etc. . ♦— 'cranicuctt: kraniejeh. •.''

Dipiomat. Beilrägi Th. I. O

34 Kloster Hillersleben.

Statt wartpech: wartperch. .."». i:." "— anvorde: amvorde. ,, , ;,;,. ;'i .•,,',. .t — schereniuge: ceringe. • ..--.'

Uebrigens war das 1214te Jahr Chr. nicht da« 15ta, ion- dern das 2te des Indictionscyclus.

..-.i•/..'•: XVIL ".....