Domino dilectissimo et in Christi visceribus vnice honorando abbati R.') et gregi doraiuico, sub eo et cum eo et secundum eum

*) Es folgt der Brief, welcher sich befindet in Chronica Sigeberti Gem- blacensis monachi unter dem Jahre 1085 in G. II. Pertz Monumenta Germaniae historica, Scriptorum Tom. VI. pag. 365 und mit den Worten beginnt: Vo- lumus vos scire etc. cfr. dazu daselbst Nota 62.

57) hier fehlt in. 58) hier fehlt sibi. 59) eoniuratorum.

60) quopiam. 61) quisquam. 62) noslrum. 63) quam mufs aus fallen. 64)„iudicio. 65) Non. 66) sed. 67) creat.

a) cfr. Bernoldi chronicon unter den Jahren 1094 und 1098 in Pertz Monumenta Germaniae historica, Scriptorum Tomus V. pag. 459—461 u. 466. besonders die Note 58 daselbst pag. 459 u. 460; und Histoire literaire de la France Tome IX. ä Paris 1750. 4«. pag. 280-290.

b) Diese »Vita S. Annonis archiepiscopi Coloniensis, scripta graviter jussu Reginhard! Sigebergensis coenobii abbatis« ist zu finden in »De probatis Sanclo- rum bislortis collectis per Laur. Surium Tom. VI. Coloniae Agrippinae 1575.« fol. unter December pag. 699 — 754. Aufserdem cfr. Lamberti annales unter

42 No. XXXIII. 1095.

in victorioso raonte') altissimi degenti, domiois scilicet dilectissimis atque habundantissima doinini gratia prestantissimis fratribus, M.*) salutem in Christo. Accepi Hieras sanctitatis vestrse, parcas qai- dem vcrborum, scd multum amoris sanctissimi spirantes multanique opulentiam4) sinceri cordis estuantes, vt facile appareret, eas ex officina boni pectoris, illo, quo uiuitis, spiritu fabrefactas, prodijsse. Quis CDini ititcrpretetur, utrumnam salutent aflectuosius, an ordian- tur cominodius, rogent raodcstius, an exhortentur efGcatius, com- mentent intcntius, an valedicant optacius? Omnia denique suis nu- meris modisquc cxplicata et absoluta erant, excepto, quod et in nie et in uos a-quali quidcm sed diuino errore ofTeuderunt, in rae quidem, quam") laudibus ineis cupidi') quam verius assurgentes existiraationi mex longe plus tribuere, quam oporteret et quam ipsc, qui me familiarius alijs hominibus noui, animo vnquani con- ccperim, in uos autem, quod talium literarum opiGcibus, ita de scholasticis facultatibus affluentibus, ita de coelestibus optimarum meditationum fauis saginalis, aliquid, quod literaria opera prestari posset, foris querendum putauere. Non me Fallit, quam diflicili et lubrico loco uersetur oratio. Cum euim vitam et miracula sacro- sancta; memoria; domini A.') patroni vestri singulari aliquo et egregio opere illustratam et expressam cuperetis, vt scilicet vir- tuti et maguificentiae rerum dignitas et venustas responderet elo- quij, nostra persona, que nonnulla literatoriae professionis aura aliquando percrepuit, uobis occurrit, cui id negotij potissimum crederelis certe iustissimis de causis, nam et tantae beneuoleutia; uiui dcesse, ingratura, et tarn religiöse memoria defuncti, sacri-

dem Jahre 1075 bei Pcrtz 1. c. Scriptorum Tom. V. pag. 237—241, Bertholdi aDoales unter dem Jahre 1075 ibidem pag. 270 u. 280 und Ekkehardi cbroni- coo universale unter dem Jahre 1075 ibidem Scriptorum Tom. VI. pag. 201.

c) In Urkunden kommt Erpo, Abt zu Sifgburg, nur in den Jahren 1071 und 1075, und sein Nachfolger Reginhard nur 1096 und 1102 vor, efr. Ur- kundenbuch für die Geschichte des Niederrheins, herausgegeben von Th. Jos. Lacomblet. Band I. Düsseldorf 1840. 4*. No. 214. 221. 253. 260. pag. 139, 144, 163, 168. Reginhard wurde aber schon im Jahre 1076 Abt zu Siegburg, cfr. Vita S. Annonis, liber lertius, cap. 7. u. 13. bei Surius 1. c. pag. 742 u. 745.

d) Die Vita S. Annonis ist geschrieben im Jahre 1095. cfr. Vita S. An nonis, liber tertius, cap. 7. bei Surius 1. c. pag. 742.

1) Reginhardo. 2) victoriosus mons oder Sigrberg cfr. Vita S. An nonis, liber I. cap. 32. bei Surius 1. c. pag. 715. 3) filanegoldus. 4) mul- taque opulentia. 5) quod. 6) cupidius. 7) Annonis.

No. 3XXIII. 1095. 43

leg um estimarim. Tarn ardentissiraara vero peticionem sie frequen- tissimi et sanetissirai coenobij hotninem peccatorem aut süperbe dissimulare, aut ignaue negligerc, iudicaucrim plane infcelicissimum. Excepto igitur codice, in quo mihi quasi massam absoluendi augustio- ris simulacri transmissam putaui, (hac quippe opinione per literas vestras me induistis, ita capliosa, ni fallor, humilitale suggerentes: domini nostri atque atque eiusdem') patroni beatissimi A.') vitam, quam pro nostra prauitate rustico et incomposilo stilo subuolauimus, nobis dilucrubrandam ") et exquisitiore sapientise artificio expoli- eendam1') transmisimus,) Iiis ergo verbis preuentus nc illum quidein curiosilatis oculum in cundem libeilum icci, sed seposito eo et li- berioribus atque exoecupatis") horis rescruato, alia, que id lern- poris me, vt hominem negotiosum, vrgebant, curanda suseepi. Ecce autem quadam die, cum lectioni solemniter et traclius assedissem, ex occasione codicem ipsum arripui, volens perfuuetorie vnam vel duas -paginas oculo rapiente transmitterc. Decursa igitur prima lioea, in sedem animus oculusque stupore substitit, neque enim tarn supremum legenlis fastidium tantarum rerum tarn viuse uoces patiebantur. Excussa ergo e gremio omni alia leclionc, tolum me ad istam contuli, totumque a capite vsque ad calcem perseuerantis- sima altentionc perlustrans, o bone Jbesu, quibus patiebar affecti- bus, qui") sestuabam fluetibus! Qusenam fuit illa agonia auimse periclitantis et quodammodo deficientis in admiratione tanlorum diuioae muniGcentise donorum! Qiuenam iila fuit caligo et dulcis confusio anirase aberrantis in ilia densitate, quasi siiua tautoruin rairaculorum! Vix denique per multas et lacrimosas deo gratias buoc aoimae anhelantis singultum dirigere et sedare potui. Nara rt ad scriptum illum") redeara, quod per me melioratura uoluistis, vt bona uenia vestra loquar, cupidius in hanc partera aliquando deliberastis. Nam neque id rcrum alio dicendi genere lere com- petentius poterat explicari, neque hunc modum scribendj alia raa- teria tarn familiariter reeiperet aplcque omnino hsec tunica buic se corpori concinnat. Grandius quidam") et longe ambitiosius non- nulla dici possunt. Quis negat? Sed tbematum hoc varietas facit. Nam vt ad examen veniamus, sanetissimi Paulini eloquentia etiam

8) atque eiusdem tnnfs ausfallen, 9) Annonis. 103 subnotauioius uobis dilucubraDdam. 11) expoliendam. 12) inoccupatis. 13) quibus. 14) illud. 15) quidem.

44 No. XXXIII. 1095.

in epistolis quid uberius, quid copiosius, at idem ipse in vita beati Ambrosij qui") siraplex, quam apertus, quam humilis incedit! Nec minus Possidius in describenda beati Augustini vita eundem tenorera seruat. Ipse Augustinus in libris de ciuitate domini") cum neruosis contentionibus tarn verborum quam sentenliarum ubi- que fere insurgat"), cumque longis adraodum periodis pro impetu spiritus exundanlissimi fluctuet"). In eodem tarnen volumine, eum") ventum est ad miracula Stephani protomarlyris, quam succinctus, quam commaticus, quam sui dispar, quasi alienam personam in- duerit, inuenitur! Vita enim sanctorum vel miracula, que sunt pre- sentissima quedam diuinitatis ad bomines verba, vnde illud: posuit in eius") verba signorum suorum*), nolunt seculari fuco defor- mari, ossaque illa virtutum preopaticam") verborum opulenliam, quasi supperfluum et qui facile umescat, adipe ") grauantur. No- uerat hoc ille electus secundum cor domini**), qui superba illa reprobi regis spirituali fastidio respuit, quiqui") huic scripto, quo de agitur, nec affectate illius elegantiae ila multum deesse uideam, neque baec quisquam a me quasi amoliendi oneris aut defugiendi laboris causa dicta acceperit. Absit hoc a me, absit inquam, vt pro uestro imperio uerba recusem effundem"), pro quorum cha- ritate sanguinem etiam per domini gratiam, si sie necesse sit, non abnuam effundere. Velim autera uos etiam atque etiam oratos, vt cum opus ipsum extrema manu absolutum fuerit, mihi rescribendi eius copia Cat, vt, qui scribendi auetor esse non potui, subscri- bendi, edendi, commendandi, consecrandj adiutor esse valeam. Sed dura uobiscum colloqui et quasi dearabulare delector, raodum vsi- tatarum epistolarum excessi. Priusquam autem claudalur epistola, uolo uos beneuolcntissime promissionis eommonitos, quo") me de vestrse fraternitatis, societatis atque orationis communione tanqnam vnura ex uobis certum esse consistis"). His") uobis, quantum ego credara, quis credat? Accuraulabitur hsec meritis vestris mer- ces, si interuentu vestro onera nostra releuare non grauemini. Krater enira laborantern adiuuans, quia fratrem non audemus dicere, ex- altabitur, sicut ciuitas magna *xx). Et uos quidem, super raontem

16) quam. 17) dei. 18) insurgit. 19) fluetuat. 20) cum. 21) eis. *) Psalm CIV. 27. 22) propheticam. 23) »uptrfluum rt qtiod facile tumescit, adhibere. **) Acta Apost. XIII. 22. 24) quippe. 25) effundere. 26) qua. 27) consistit. 28) Hoc. Pro- verbia XVIII. 19-

No. XXXIII. XXXIV. 1095. 45

edificata ciuitas, vel accensa super candelabrura lucerna*), in septi- forrai claritate collucetis. Nos in ualle, atque vtinara lachrimarum, sub modio peccatorum delitescimus, vnde in liberiores auras vt emergere et vere vitalem spiritum vt landem aliquando carpere valeamus, nestris intercessionibus speramus obtineri"). Obsccraraus denique id uos et per geraina ilia charitatis verba, que in uobis et ex uobis afflaentissirae redundant, iuramus"). Pax et gratia tecum*x) et Corona iusticise tibi maneat in die illo**), doraine pater, roerito dilectissime, venerabili") et exoptatissime, omnemque frater- nitatera tose sanctitatis coraitem et emulatrieem custodiat dominus ab isla generatione in seternum, dominos dilectissimos, vere be- nignos et habundantissima gratia dej prestantissimos fratres.