CLXXXIV.

1304, die 2& februarii.

Andreas cpiscopus in laicos quicquam in ecclesiarum praejudicium agentes eorumque fautores animadvertit.

Andreas dei gracia episcopus herbipolensis dilectis in Christo . . abbatibus . . prepositis . . decanis . . archidiaconibus alijsque ecclesiasticis prelatis, toti clero, et Christi fidelibus uniuer- sis sue ciuitatis et dyocesis salutem et sinceram in domino cari- tatem.

Supersticiosaiu laicoruiu inuidiaiu, more Cham inpudioi filij Nue non solum ad parentum scandala inprouide et nephande riden- tem, uerum etiam detestabili presnmpcione absolucionis filiali quidem dilectione reiecta et paternali pietate temere conculcata honoris cc- clesiastici (exemplo religiosissimi principis Constantini postposito) fustidium habentem. piissimos parentes — prelatos ecclesiarum uide- licet — ac ipsas ecclesias a patrimonio dei Christi pauperes spoliando nota tidelium indeuotis ausibus perturbando callidis subrepcionibus ac peruersis et inauditis oppressionibus extorres fieri sollicite affe- ctantem, modis quibus possumus tam in se quam in suis fautoribus reprimcre cupientes, de consensu nostri venerabilis capituli herbipo- 1 ens i s prouida habita deliberacione duximus statuendum, ut quicun- que laicus cuiuscunque status vel condicionis existat sen laicorum uniuersitas societas corpus uel collegium siue nomine proprio seu alieno quocunque colore quesito in preiudicium ecclesiarum quic- quam propria temeritale presumpserit facere, feceritue, quod absit, singulares persone sentencie excommunicacionis, vniuersitates uero societates corpora seu collegia sentencie interdicti subiaceant ipso facto, nisi infra viginti dies a tempore presumpcionis huiusmodi

episcopntus wimburgensis. 317

mimerandos factum ipsum in quantum in eis est reuocauerint cum effectu.

Omnibus quoque benelicijs seu feudis que ab ipsa ecclesia fte- nent] in cuius dumpnum moliuntur omnes predicti et quilibet eorum eo ipso absque spe restitucionis perpetuo sint priuati.

Aduertentes quoque consiliariorum fautorum defensorum lai- corum antedictorum nonmodicam culpam in premissis, omnes et singulos clericos siue laicos comites seu barones cuiuscunque con dición i s et status lu (.Tint, vniuersitatesque ecclesiasticas seu secu lares , qui laycis in huiusmodi presumpcionibus consilium auxilium ucl fauorem uerbo uel facto adhibuerint, penas premissas incurrere uolumus cum eisdem. Dignum est enim eos illorum penis fore participes quorum in delictis consortes fieri uoluerunt.

Sane licet constituciones ita futuris negocijs prouideant ui ad preterita nisi hoc exprimatur in ipsis nullatenus extendantur, hoc tamen statutum cum penis ipsius ad preteritos presumptores con siliarios defensores fautores seu auxilium dantes extendi mus, nisi factum eomm infra decem dies a tempore publicacionis huius sta- tuti quantum in eis fuerit efficaciter reuocetur.

Huiusmodi quoque sentencie exeommunicacionis absolucioneiu — preterquam in mortis articulo — nobis specialiter reseruamus, nec eam conmittere intendimus, nec conmissam a nobis intelligi uolumus. nisi expresse (non sub generali clausula) conmittatur, ipsamque nichilo- minus ex nunc ab omnibus nostris . . penitentiarijs reuocantes.

Datum Her hi poli, anno domini M°CCOIIII°, tercio kalen- das marcij, pontificatus nostri anno primo.

Hoc „Andreae episcopi statutum poenale pro coaservatione eccleaiasticae libertada" e Lupoldi de Beben burg libro quem dir.unt copiarnm pag. 437 et 438 edidimug.

318 Monumento