CCIV.

1305 , die 1. februarii.

Forma et ordinatio de praebendarum collatione et personarum in ecclesiae herbipolensis canonicos electione per laudum statuta.

Jn nomine domini amen.

Nos Ludewicus de Hohemberg, Wolframus scolasti- cus, et Erkembertus de Starkemberg, Sifridus de Wech mar, Goltsteinus de Riedern, Gotboldus deWalhusen, Eberhardus de Tunneu e 11, et Albertus de Tal heim, confratres capituli ecclesie herbipolensis — ab honorabilibus viris do minis He inri co preposito, Friderico decano, totoque eiusdem ecclesie capitulo sub anno domini M°.CGC°. quarto in vi

342 Monumenta

gilia natiuitatis eiusdem ex more ab antiquis retroactis temporibus obseruato in loco solito ad celebrandum capitulum peremptorium con- uenientibus, solliciteque considerantibus quod in electionibus plerum- que vota eligencium diuiduntur, ex quo inter eligentes ipsos discidia generantur, discidia vero fomitem odij subministrant, ex quo fit vt (cum inter ministros ecclesie liuor et odium confraternitatis inter- cipit vnionem) res ecclesie quas vnionis fraterne vinculum de- buerat conseruare discordiarum discrimine distrabantur in tantum quod eciam euiciuo ipsius ecclesie indubitata subucrsio timeatur, aduertentibus quoquc magis in speciali in ipsa ecclesia berbipo- lensi prebendaríun collacionem et personarum in concanonicos electionem vt frequenter incumbere, exquo scissuras discidia ran cores et odia inter eiusdem ecclesie confratres subsequi vt predici- tur verisimiliter presumebant, electi in antedicto peremptorio capitulo concorditer in plenitudinem potestatis nobis per ipsos tradite ac in nos a capitulo translate in arbitros seu arbitraires super ordina- cione seu forma aliqua facienda per quam vnicuique confratrum ipsius capituli suum ius ex integro possit saluari, ecclesieque a periculis de quibus predicitur ydonee caueri, et que eciam statutis canonicis consona videatur, quam siquidem ordinacionem, siqua per nos facta fuerit, in omnibus suis articulis idem capitulum et singuli de eodem inconcusse seruare corporali prestito ¡uramento omni fraude doloque malo postpositis promiserunt, i ta eciam quod eodem modo ad eiusdem forme seu ordinacionis cum suis articulis obseruanciam inconwlsam quilibet deinceps ad capitulum recipiendus non generaliter sed in specie absque eo quod per se vel aliquem alterum vllo vmquam tempore contraueniat vel eandem permittat aliqualiter inpugnari se astringere ac obligare debeat corporali prestito iuramento — huiusmodi siquidem potestatem in nos sponte suscipientes, et in vnum conuenientes, in formam et. ordinacionem multa prouidaque deliberacionc prebabita conuenimus infrascriptam.

Videlicet quod quandocumque deinceps prebendam in ecclesia herbipolensi predicta vacare contigerit, dominis . .preposito et.. decano primitus admissis, qui in buiusmodi de iure et consuetudine omnibus preferuntur, statim cum corpus confratris nostri defunctt

episcopates wirziburgensis. 343

ecclesiastice traditum fuerit sepulture, vel si alibi vitam fmierit et de eius morte vel renunciacione vel quavis alia cessione capitulo nostro per veritatem indubitatam innotuerit, prior in ordine — id est qui diuturniori tempore in ecclesia fuisse dinoscitur — pro prebenda sic vacante ipsi capitulo preces offerat, vel ipso absente aliquis vel aliqui pro eodem, de mandato tarnen ipsius speciali, nisi sit persona coniuncta, a qua non sit de iure mandatum huius- modi exigendum, nominando extunc personam que nulla prorsus seruili condicione prematur, sed ex utroque parente plene libertatis et ingenuittatis attque nobilitatis priuilegio potiatur, vel ipsius imperij vel saltem principis alicuius non autem cuiuspiam inferioris condi- cionis persone vel nosttre vel alterius honorabilis ecclesiarum mini- sterialis existat. Quo ad preces huiusmodi a decano — vel ipso decano absente a seniore de capitulo —assumpto et recepto, idem per omnia obseruetur circa eum qui deinde prior aliis et in ingressu ecclesie antiquior habetur. Et sic deinceps secundum ordinem, quousque omnes et singuli qui nunc in capitulo fore dinoscuntur suarum petti- cionum effectum fuerint assecuti. Quorum hec sunt nomina: Hein- ricus prepositus maior, Fridericus decanus, Lampertus de Glichen, Wernherus de Tannemberg, Hermannus de Bast heim, Wolframus de Linach, Arnoldus de Vssen- kein, Albertus de W il no we, Ludewicus deHohemberg, Wolframus de Grumbach scolasticus, Erkembertus de Starkemberg, Fridericus de Stahelberg, Heinricus de Rannemberg, Sifridus de Wechmar, Goltsteinus de Riedern, Ludewicus de Hesseburg, Hermannus de Liebesberg, Rûdolfus de Hurnheim , Heinricus de Slithese, Gotboldus de Walhusen, Cunradus de Nid- ekke, Heinricus de Stahelberg, Rûdegerus de Wech mar, Eberhardus de Tunneuelt, Bertholdus de Grum bach, Albertus de Talheim, Cunradus dictus Blumelin, Reimboto de Nipperg, Gerhardus de Eppenstein, Otto deOrlamunde, Heinricus de Tannemberg, Theodericus de Karlburg, Got fr idus deHohenloch, Engelhardus deErt- bach, Rudolfus de Rotenstein, Heinricus de Veimingen

344 Monumento

Si autem dominos Heinri cu m prepositum, Fridericum decanum, vel alterum eorum — ordinacione ista pendente — cedere vel decedere forte continget, quicumque in eorum dignitatibus vel earum altera fuerit subrogatus, nichilominus locum suum obtineat qui sibi alias ex ingressus ecclesie prioritate in ordine debebatur, saluo si capitulum in primariis precibus eundem duxerit honorandum.

Huic eciam adicimus ordinacioni, quod si a rege vel episcopo nostro vel alio quouis barone terre vel nobili pro aliquo recipiendo capitulum nostrum forsan vt fieri solet precibus inpulsetur, et capi tulum totum dignum iudicaueril et vtile fore prospexerit precibus talibus aunuendum, in voluntate tantum eius dependeat cui ex prio- ritatis ordine locus petendi tune proximus debebatur. Qui si forte a petentibus et a capitulo exoratus cedendum duxerit ea vice, ius suum ex eo in nullo periclitari debebit, nam in sequenti vacacione si superuixerit sine cuiusquam contradictionis obstaculo admittetur, ne vnde gratiam sperare debuerat exinde dispendium subire cogatur.

Ordinacione vero ista expíetta, quam amplius durare nolumus quam quousque omnes fratres capituli quorum nomina superius sunt expressa fuerint in suis peticionibus exauditi, hij qui de capitulo superuixerint cum hiis qui interim receptt i fuerint siue hanc formam sectando siue aliam de nouo creando, prout secundum deum pote- runt, quod eorum arbitrio duximus conmittendum, sibi et ecclesie studeant prouidere.

Publicata et pronunciatt a sunt hec anno domini M° CCO quinto, in vigilia purificacionis virginis gloriose.

Jn euidenciam autem et robur omnium premissorum nos Hein ri eus prepositus, Fridericus decanus, totumque capitulum ec clesie herbipolensis pretacte sigillum capituli nostri vna cum sigillis arbitrorum seu arbitratorum predictorum presentibus duximus appendendum.

Datum et actum anno et die vt supra.

Sicilia novem memorate fasciis membranaceis ex hoc documento suspensa fere omnino integra sunt.

episcopatus wirziburgensis. 345

Non sotum exteriori harum Htternrum parti bis annus 1304 inscriptas

est, sed etiam in ipso earum textu quoad datum vocabulum „quinto"

alia manu quam ea quae ipsas litteras exaravit in vocabulum „quarto" mutatum invenitur.

Quo loco Veimingen imprimi jussimus in carta ipsa Vieimingen scriptum est,

ccv.

1305, die 1. februarii.

Ordinationi antecedent forma quaedam de praebenda per litteras a sede apostolica impetratas obtinenda additur.

Jn nomine domini amen.

Cum plerumque persone notabiles. criminose pariter et infames, litteras ab apostolica sede super obtinendis beneficiis consequantur, quod minime quidem contingeret, si multiplex earundem vite macula, quam sub ypocrisis palliacione ac probitatis ymagine precipuo in curia romana contegunt et obumbrant, eidem foret sedi apostolice lucidius manifesta, ea propter non immerito sed valde racionabiliter tocius ecclesie pro salubri et tranquilla sui status conseruacione dinoscitur interesse, summopere precauere ne talia menbra vilia de- formitatem huiusmodi paciencia suo corpori vniantur, maxime cum per ipsa non nunquam sed vt frequencius scandala pericula et dampna plurima ecclesiis sint exorta.

Quibus equidem prouide consideracionis acie perpensis, ac animo sollicito reuolutis, nos Ludewicus de Hohenberg, Wolframus scolasticus, Erkembertus de Starkenberg, Sifridus de Wechmar, Goltsteinus de Riedern, Gote- boldus de Walhusen, Eberhardus de Tunneuelt, et Al bertus de Talheim, confratres ecclesie herbipolensis, huic morbo, ne eodem ecclesiam infici contingat, eandem cupientes mede- lam quam possumus adhibere , ex potestate nobis ab honorabilibus

■on. Boic. тo!, ШТШ. noт. cott. XI. 44

346 Monumenta

viris dominis H ein rico preposito, Friderico decano, Moque capitulo ecclesie nostre pretacte tradita concorditer et conmissa, prout in instrumento quod sic jncipit:

Jn nomine domini amen.

Nos Ludewicus de Hohenberg, WolIYamus scotasticus, etc.

sic autem finit:

Datum et actum anno et die vt supra,

ipsius capituli nostrisque sigillis firmato , plenius continetur, forme seu ordinacioni in eodem instrumento contente adicimus hiis in scriptis , vt siquem deinceps super prebenda in ecclesia nostra optinenda contingat a sede apostolica lilleras impetrare, extunc ca nonico confratri capituli nostri quem secundum forme seu ordina- cionis pretacte regulam ordo petendi tangere pro tempore dinoscitur. vel ei cui ad ipsius peticionem ab ipsa ecclesia est prouisum, si contra huiusmodi impetrantem defendere se voluerit, expense ad ipsam litem de ecclesie nostre redditibus conmunibus ministrentur.

Sane si eundem nostrum confratrem, vel ad ipsius preces re- ccptum in causa seu lite succumbere contingat huiusmodi, volumus ac ordinamus, vt eidem ex hoc in prebenda post litis decisionem uel cessionem, quam tamen non nisi de capituli voluntate fieri vo lumus, proxime vacatura nullum omnino preiudicium generetur.

Jnsuper, quia verba cum effectu sunt accipienda, forme adicimus antedicte, quod preces confratris capituli nostri quem secundum ipsius forme continenciam suo tempore tangit ordo petendi, vt superius est expressum, dummodo pro tali persona cui condiciones in ipsa forma posite non obstent porrigat suas preces, semmota contradi- ctione qualibet admittantur.

Jn quorum premissorum testimonium atque robur sigilla nostra presenti pagine sunt appensa.

Publicata et pronunciata sunt hec anno domini M°CCO quinto, jn vigilia purificacionis virginis gloriose.

episcopatus wirziburgensis. 347

Porro nos H ei nr icus prepositus , Fridericus decanus, totumque capitulum ecclesie supradicte, ex vera sciencia re- cognoscentes ac publice protestantes, premissa vniuersa et singula vera esse, in signum eiusdem recognicionis nostrique consensus ac ratihabicionis eorundem sigillum capituli nostri presentibus duximus appendendum.

Datum et actum anno et die vt supra.

Sig.illa novem memoratta fasciis membranaceis ex hoc documento suspensa magnam partem integra sunt.