Sec. XII.

Fuit in Bavarie Provincia Cornes illustris profapie, Chuno voca- tiis, omnibus eiusdem provincie nobilioribus ficut génère, fie etiam potestate sua divitiis excellais, cuius genuinus & cognatio- nis & posterorum eius postmodum communis locus usque hodie Uranthenhausin nuncupatur. Qui cornes egregia liberorum pro- creatione fecundatus, habuit dulciffime indolis filiam Adilheit vo- catam, puellam mire pulchritudinis, ita ut inter electiísimas pre- dicte terre mulieres, quantum génère prestantior , tantura forma decentior appareret : quam pater tenere diligens, dum quia spe- cie comparem filiam non reperit , & viruin cui desponsaretur eque nobilem vel adeo perfectum invenire desperaret , & hac hefitatione quid faceret , animus eius pro filia despon- sanda multumque diuque vacillans versaretur in dubio ; divina ut creditur permilfione factum est , ut hec mentis ipsius non satis approbanda elatio in seipsam quid esset recognoscendum retrahe- retur hoc modo. Quidam Cornes Marcohardus , de Castro a no- mine poffessoris Marcarstain appellato ab hominibus prefati comi- tis quam plurimis incuríìonibus & violentiis in se & in suis asper- nanter & contumeliose dehonestatus, nec tantum hec a remotis vel eo absente, venun etiain ad proprium intuitum ignominiosis laceífitus iuiuriis > dum ultionem expeteret deiis, nec vi valens, nec metu vo-

Y g len*

174 Monumenta BaumBurgensia

lens inestimabili & utilitatis & honoris subiacere discrimini, &- pienti usus consilio , sanius effe deliberavit malura in bono vin- cere , quatn fe cum suis a malo vincendos periculo committere : fimulque reputans stultum else contra ictum fluvii conari, maluit potentiori & fortiori se sab specie ftmiliaritatis obsequi , quam quod frustra obnitens , nitendoque nihil obtinens , fed magis in deterius vergens sua suorumque damna de cetero semper iiiul- tum iri pateretur. Per industrios itaque mediatores firmiffima in ter eos compositione facta , oblivione i'epeliuntur quecunque retro irrogate molestie, minorque maiori tanquam unus fuorum in omnibus obsequendo deferens , quietis & pacis gratia comes comitem comitatur: cumque & ita fe gerere niliilominus indica*- ret inhonestum: ut vir prudens aliud animo concepit, de quo iam non simulata fed perfecta diledtio inter eos certius haberetur; & forsitan maximum per hoc glorie poterat consequi incrementum, nisi maledicti hoftis invidia, ut postea narrabimus, intercidente in novissimo benedictione caruisset: divina tamen dementia huic dia- bolice machinationi secus quam cogitaverat secundum immensam pietatis abundaiitiam, ut sequentia declarabunt misericorditer ob- Tiavit. Predictus igitur Marcohardus Comes, utvoti sui compos efficeretur, ipii Coiniti Chunoni cui adheserat cum cunctis sibi attinen- tibus, in omnibus gestis suis gratiosum se reddidit & acceptum; precipue tamen in exercitio militari: per quod etiam quia ignita ' puellarum corda, viri affectantia cogniiionem, maxime accendun- tur , contigit prenominate puelle ipso procurante ad consensum amoris sui animum inclinari ; fed nee quia surtiVum amorera diu •celari nee patiis permiffione manifestum feu legitimum inter fe coniugium fieri posse sciebant, substricta venere coerceri laborio- sum cstimantes , cupitis etiam amplexibus libere frui iucundum reputantes de raptu & fuga invicem condixeruut. Q.uo condicto

ad

DlPLOMATARIUM MlSCELLUJVf. 175

ad eflfectum deducto Pater egre ferens & pluriinum indigiians, ge- nerum quidem minime persequendum censuit; filiam vero non solura sponsali iure non ditavit, fed & omni patrimonio suo penitus ex- heredavit. Iis ica gestis duo iuvenes, privigni Coraitis Marcohardi cum quorum matre, muliere quidem nobili, ante dormire consueve- rat; dolentes de matre reli6ta, quam licet absolute amatam, iugi- ter Itamen cum ipso sperabant forte permansuram : duobus men- sibus post peractas nuptias vix decurfis, in quo loco erat transitu- rus positis sibi insidiis ad mortem usque vulnerantes semivivum, eum reliquerunt. In extremo igitur vite sue articulo nee gravis- simi doloris acerbitate, nee metu mortis intercipiente recordatur & noviter & breviter amate coniugis sue; qualiter sui causa noa modo patris demeruisset gratiam, fed etiam inexorabilem incurris- set offensam; secundum magnanimitatem constantie sue, accerrimi agonis aculeo non effracte, de desolatione nove nupte non minus quam de mortis amaritudine anxiabatur: metuens ne sicut eo vi- vente propria estv hereditate destituta ; sic eo moriente suo quoque patrimonio earn privari, insuper etiam parentum solatio contingeret orphanari. Ad consolandam ergo tam subite vidui- tatis desolationem predictum Castrum Marcartftain, cum ministe- rialibus, prediis quoque & mancipiis, omnibusque ditioni sue attir nentibus in manus sepius di61e coniugis sue, quia herede caruit libera traditione sub tali commisso delegavit; videlicet ut post mortem suam, quo citius posset, ob communem utriusque meraori- am de ipso patrimonio cenobium in honore beate Margarethe construeret, personis aliquot inibi Deo servientibus; prediis quan tum necessitas exigeret ad tempus collocatis: ipfa quoque defuncta idem patrimonium exceptis ministerialibus huic Cœnobio totalitec attineret. Mar(]uirdo fiquidem Comite talem vite finera sortito, Co mes Udalrims dt Pattavia & prepotens ac predives ita ut vulgo Vil-

rich

176 MoNUMENTA BAUMBURGENSIA

rich appellaretur , viduam ipsius duxit uxorem ; per quam tamest fblara filiam generans nomine Utam , Engelberto Duci de Cray- turg earn desponsavit. Cui Duci nati sunt per earn quatuor filii: Bernhardus Dux Carinthk , Engelbertus Marchio Ist.ru , Hartwi- sus fostea Ratisbovenfs Epifiapus &? Comes Rapoto de Craijhurg ; de quibus prbpter notionis compendium modo tacebimus. De- ftncto vero Comite Ulrico, Allieidis Comitissa denuo vidua Berngtro Comiti de Sulxbach , tune etiam viduo , tertio nubens , ministeriales & patrimonia duorum Comitum ficut erga maritos jfuos erat devotiflima, sub tali conditioiie, scilicet ut ex uno illo- rura Cœnobium ipsis adhuc viventibus , ficut predidhmi est, con- strueretur, libere donavit. Milites autem Comitis Ulrici in nia- nus aliene ditionis le transferri equanimiter non ferentes, usque ad retractionem huius facti repugnare non celsabant, & tamen consensu Comitis hac donatione remilsa, omni tempore quo domi-, na eorum advixit, marito eius queniadmodum iuris ratio exigebat debitis obsequiis deferentes, nihilominus adheserunt: dumque jam sepius iterati monasterii constructio longa dilatione protra- heretur, supervenit dies quo Alhaidis comitilla viam universe carnis ingressura a morti3 prenuncia corriperetur irifirmitate: iam- mie in iuprema laborans egritudine accerfito ad fe Coinite sue in ipsum fidei devotionem ad memoriam eum revocare cœgit: re- ylicans ei- quod duorum Comitum patrimonia , licet ipse unum fpome reiniserit in suam transtulerit ditionem, & ut laudamen- tum de constructione monasterii multotiens ab eo sibi factum & lit vorum primi coniugis iui, quo earn adiuraverat ad effectum per- duceretur , copiosa precuin & lachrimarum effiisione prout pote- rat expetebat: qui ut erat ad proinittendum paratior in continenti yefbum ex ore eripiens, &-priniara & ultimam petitionem ipsius sfiectu, & effectu fe prolecuiuruni veriflime porrecta dextera pollicetur. At Ula obiieiens testamentum matris sue Comitisse Irmi-

gardis

DlPLOMATARIUM MlSCELLUM. I77

gardis fimili de causa per desidiara suam adhuc in irritum remi'iere, ante non desticit, donee ipso Comite cum duodecim ministeriali- bus electislimis iureiurando fe obligautibus certistirae confirma- tum est, non prius earn sepulture commendari autequam cœnobiuin sub patrocinio beate Margarethe, secundum quod pie memorie Marquardus Comes per earn fieri priinkus instituerat, fundaretur. His ita dispositis Alheidis Coraitissa post felicem vitam beato eiitu defungitur in domino; quam Comes iuxta capellam suam in Sulzpach, ipsa terra propter iusiurandum, quo fe cum suis obliga- verat, sepulchri causa non effossa, fed humo aliunde apportata fecit coperiri, ubi per duodecim annos requiescens legitima caruit sepultura. Unde ministeriales graviter commoti, omnes in com mune Dominum sunt aggreffi attentiffime supplicantes, quatenus & salutis sue causa & ne limul cum eis ad ultimum periurus inve- niatur, testamentum matris sue iam diu neglectum satageret adira- pleri. Illis ergo affidua interpellatione frequenter & acriter in- stantibus, Comes omnibus suis in locum qui Rordorf dicitur con- rocatis tractare coepit de duarum coniugum suarum testamentis: proponens eis quod e duobus unum confilio inter fe habito salu- brius esse discemerent, aut duo cœnobia sicut ipse laudaverat de prediis ad hec deputatis, licet rerum & personarum penuriam ha- bentia, aut unum sine utriusque defectu construi, rebusque & mancipiis coadunatis honorifice dotari. Q.uibus unam Ecclesiam cum copia quam duas cum inopia fundari sanius else iudicantibus; Comes capellanum luum Arnolphum Sacerdotem cum illis duode cim, qui fe una cum ipso iuramento astrinxerunt ad montem qui tune & nunc Baumburg appellatus est dirigens, considerato bine inde diligentilsime loco, fecit metiri spacia, primo ubi fabrica templi decentiisime poneretnr, deinde claustri ambitum, & tra- trum habitacula , postremo dispositionem officinarum eongrue or- e"inari: Edificatioue vero templi ordinata C. Salzburgenf. Archie-

Z pil'copus

778 MoNUMENTA B A UMBUR GEN Si A.

piscopus natione Saxo, ad dedicandum hoc ipsum Monasterium adveniens, peracta dedicatione rogatu Beringeri Comitis eiusdem tenipli fundaroris locum Berchtolsgad. in quo Irmigardis Comitissa ^uatuor fratribus cellulara fieri, dura adhuc viveret instituit, cum ■omnibus appendiciis suis super altare beate Margarethe verbo au- thoriratis sue aflignavit: & preterea, si quid tamen super huius verbi confirmationem valere potuit, ipse Comes cuius dirioni -uterque locus prius libere attinebat, traditionali iure delegavit. Beate igitur memorie Adelheidis Comitissa, cuius sagaci sollercia Ecclefia Baumburg hoc ut diximus ordine est fundata, tune demum iegitime traditur sepulture. Transactis vero aliquot annis predi- ctus Archiepiscopiis, & totals & traditionale ius per secula san ctum, non metuens infringere locum Berchtesgaden, si tamen po tuit "vel debuit prerer Baumburgensis Ecclesie assensura, pristine libertati donavit. Inde noverint omnes fideles, nisi visis & au- ditis nulla sit fides adhibenda, & quodcunque testamentum huic -simile non tamen duorum aut trium nee centum vel mille testium •verum eriam innumere gentis contestatione publice approbatum, ^rivatim & clam sit reprobandum, & ut totam iuris regulam com- prehendam, onine rationabiliter statutum prefer ratiouem sit desti- tuendum; locum Berchtesgaden Ecclesie Baumburgensi non impari iure quam matri filiara atrinere: dignitas enim Romani apicis non minime in hoc contemptam fe esse doleat, quod authoritate pa- troni sui, eo tempore fibi presidents Pascalis videlicet piiflinii pastoris ea que presatus Comes de utroque, unde sermo agitur loco supra memorato suo Capellano Arnoldo ad Romanam sedem ob hoc ipsum directo verbo summi Pontificis sauciri postulaverat; eodem Capellano causara & ordinem facti sibi veraciter deponen- te in quantum virrute apostolica stabiliri poterat firmiffime solidata; contra omnem iustitie normara inferioris dignitatis presumptione per fe ipsam & quanquara iuste confirmata post ad libitum suurtt

contra

DlPLOMATARIUM MlSCELLUM. I79

contra ius infirmante, irreverenter & temere Cunt soluta: maxime cum indicio de omuibus his capiende veritatis, Ecclesia Baum- burgensis annuatira aureo denario Romane Ecclesie censualis esse teneatur; ob testamentura scilicet singularis prerogative quod eadem Ecclesia sibi ad confirmationem eorum, quibus tain dotata quam dkata fuerat a raatre Eeclesiarum libertatLs privilegio, meant in- signiri.