Nicolaus episcopus servus servorum dei venerabilibus fratribus archie- piscopis et episcopis et dilectis filiis abbatibus, prioribus, archidiaconis, decanis et aliis ecclesiarum prelatis, ad quos littere iste pervenerint, salutem et apo- stolicam benedictionem. Quanto dilecti filii .. magister et fratres domus ho- spitalis sancte Marie Theotonicorum Ierosolimitani propriis derelictis fervencius pro christianitatis commodo iugiter elaborant nec ponere pro fratribus animas reformidant, tanto ipsis in suis manutenendis iusticiis diligencius adesse nos convenit et eorum incommoditatibus paterna sollicitudine providere, ne, si fuerimus, quod absit, in eorum manutenenda iusticia negligentes, a Saraceno

rum impugnacione, qui christianum nomen insufflant et fidelium effundere san- guinem moliuntur, desistere compellantur et amplius adversus christianos illorum insolencia convalescat. Cum autem felicis recordacionis Honorius papa tercius predecessor noster prenominatis fratribus misericorditer duxerit indul- gendum,- ut fructus ecclesiarum, que ad ipsorum fratrum donacionem specta- bant, assignato vicariis, unde congrue sustentari possent et diocesano episcopo eiusque officialibus de suis posset iusticiis responderi, deberent in subvencionem terre Ierosolimitane convertere, prefatus predecessor intellecto postmodum, quod quidam episcopi, archidiaconi et decani, ad quos illarum ecclesiarum investi- tura spectabat, clericos, quos iidem fratres idoneos presentabant eisdem, reci- pere pro sue voluntatis libito contempnebant, nisi predicti fratres easdem ecclesias clericis, qui de episcoporum, archidiaconorum et decanorum predi- ctorum mensa essent seu aliis eciam non ydoneis largirentur, ita quod, si iidem fratres easdem ecclesias, prout iidem episcopi, archidiaconi et decani cupiebant, minime assignabant, ut ipsi libere possent redditus earum percipere, illos per longa tempora faciebant a divinorum celebracione cessare, ut per hoc fratres ipsi voluntates eorum exequi cogerentur; ac tante predictorum fratrum incommoditati prospicere cupiens, ne maliciose tantam iacturam cogerentur sustinere, universis archiepiscopis, episcopis, abbatibus, prioribus, archidiaconis et aliis ecclesiarum prelatis sub ea forma suis dedit litteris in preceptis, ut clericos ydoneos, quos iidem fratres ad ecclesias suas presentarent, eisdem ex- tunc benigne admittere procurarent, alioquin scirent, quod dictus predecessor nominatis fratribus auctoritate apostolica concesserat facultatem, ut fructus earundem ecclesiarum, donec predicta occasione vacarent, in subvencionem Ierosolimitane terre convertere et illos possent libere detinere. Preterea, quia quidam ex archiepiscopis et episcopis, abbatibus, prioribus, archidiaconis, decanis et aliis prelatis nominatis fratres ipsos et eorum clericos contra pri- vilegium sedis apostolice fratribus ipsis indultum, ut dicebatur, excommunicare et interdicere presumebant, idem predecessor per litteras ipsas districte in- hibuit, ne archiepiscopi et episcopi, abbates, priores, archidiaconi, decani et alii prelati predicti predictos fratres vel eorum clericos extunc taliter interdi- cere et excommunicare aliquatenus attemptarent. Quodsi secus existeret at- temptatum, nominatus predecessor sententiam ferendam voluit non tenere. Verum, quia, sicut accepimus, post huiusmodi concessiones prefatis fratribus ius patro- natus in pluribus aliis ecclesiis est concessum, in quibus, cum vacant, quidam ex vobis, qui institucionem seu investituram in illis ad se pertinere proponunt, presentaciones de personis idoneis per dictos fratres ad eas ipsis factas ad- mittere nolunt, ut earundem ecclesiarum interim faciant fructus suos aut pre- dicti fratres clericos de mensa dictorum prelatorum aut alias non idoneos ad nominatas ecclesias presentare ipsis iuxta eorum beneplacitum compellantur; nos tantis eorundem fratrum incommodis prospicere cupientes, ne tantam iacturam non absque ipsius terre maximo detrimento maliciose cogantur de cetero sustinere, universitati vestre per apostolica scripta districte precipiendo

mandamus, quateuus clericos idoneos, quos iidem fratres ad ecclesias suas, in quibus eis ius huiusmodi taliter est quesitum, ad illas eciam, in quibus pre- nominatis fratribus imposterum ius simile prestante domino concedetur, vobis dnxerint presentandos, de cetero benignius admittatis, ita quod preter boni meritum, quod vos commissum vobis officium iuste ac fideliter exequendo per- ceperitis, apud deum devocionem vestram possimus propter hoc in domino non immerito commendare. Datum Kome apud sanctam Mariam maiorem iiii nonas aprilis pontificatus nostri anno secundo.

Citatur p. a. 2 in designatione Mitoviensis archivi 1621 Holmiam delati ap. Schirren p. 132 n. 162. IV, 219 v. R. 121 et A. 16 p. 63 inter Marburgensia; A. 20 n. 118 Latine et Gcrmaniee.— Cum dato pleno: A. 16 p. 71) sq. „Colonie"; A. 16 p. 63 .Marpurg'-. Collatus est textus cum transsumto d. d. Wirzburgi 1418 decbr. 2 sub autoritate et sigillo Werneri de Hayn, officialis episcopalis, facto, quod asservatur in archivo Regimontano. Partim in apographo transsumti Weru- heri Wiltzenburgensis abbatis d. d. Wissenburg 1317 iulii 7. R. 11 inter Nurembergensia.