( ') E libro manu scripto LTV10 fol. 118 tabularii publici Regni Poloniae Varsaviae asservati, quo et Casimiri Magni anni 1344 tabula tum bas, tum alteras Loctici anni 1316 literas ad verbum referens, filiisque Gerconis Advocati Yojslao et Paulo petentibus confirmaos, et Sigis mund! I duo privilegia illam rursus Casimiri tabulam ratam declarantia continenlur.

— 181 —

posteris suis jure hereditario in perpetuum obtinendám, cum omnibus juri- bus, pertinencijs et provenlibus, que in ea sunt vel esse poterint in futuro. Omnibus, qui ad eandem advocaciam aliquot jus dicunt se habere, silencium perpetuum imponentes, eo, quod cum inimicis nostris contra nos institerunt. Dantes sibi omne jus theuthonicum in eadem civitate, prout alie civitates nostre obtinent, que jure Maijdburgensi in terris nostris sunt locate. Damus etiam sibi in eadem civitate, de omnibus mansis, qui ibidem sunt, septimum mansum liberum, tercium denarium de judicijs, balneum liberum, duo molen- dina libera, sive in aqua vel qualicumque alia arte ea poterit edificare, sex macella carnificum libera, et sextum denarium de omnibus solucionibus ibidem prout alij predecessores sui habuerunt. Preterea volumus, ut idem Gerko vel posteri ipsius de judicijs pro pena qualtuor solidos recipient, de quibus nobis et posteris nostris duos denarios dare tenebuntur, et pro se tercium obtinebunt. In cujus rei testimonium presentem literam scribi jussimus et nostri sigilli munimine roborari. Presentibus his: Comité Alberto Palatino Sandomiriensi (2), Navogio dicto Pankawka Subcamerario quondam Procu rator nostro Cracoviensi, domino Ceslao Cancellario nostro Cuiaviensi, Visslao dicto Bathoricz Castellano ßrestensi et Bronissio de Sluzew. Actum anno domini Millesimo tricentésimo décimo. Datum in Cracovia Kalendis Aprilis, per manus Jacobi ISotlarij curie nostre.

(2) Conf. de eodem Palatino factam in tabula anni 1311 apud Szczygielscium p. 166 nentionem. Anno 1306 die Ia men. Julii, Navogium adhuc Palatinum Sandomiriensem fuisse, Privilegium Vladislai Loctici in tabulario Capituli ecclesiae cathedralis Cracoviensis asservatum docet.

• CIV.

Junivladislaviae, anno 1311 die 4 men. Octobrig.

Jeteo filins Lnpi de Lapídea Ecclesia, auctoritate Premlelal et Caslmirl Dncnm Cajaviensinm Jnnivladislaviensinm accedente, villain snam Samociqsko dictam, coenobio Cisterciensium Byszeviensi vendit С).

In nomine domini, amen. Provide ac prudenter gesta mortalium quelibet disponuntur, dum id quod agitur , scriptis et testibus auctenticis roboratur.

(') Ex archetypo membranáceo in tabulario publico provinciae Posnaniensis, quo tabulae sublatorum coenobiorum continentur, asservato, descripsit doct. Stronczynscius, eique duo majora

— 182 —

Eapropter nos Premislius et Cazimirus de¡ gracia Duces Cuyavie et domini Vladislavie juvenis, memoriam eorum que aguntur coram nobis haberi a posteris perpetuam cupientes, ad universorum tarn presentium quam futurorum notitiam volumus pervenire, et presentibus publice protestamur: Quod Jesco filius quondam Lupi de Lapídea Ecclesia(2) una cum conjuge sua domina Clara in nostra noslrorumque Baronum presentía conslitutus, villam seu hereditatem quondam Samoczansco(3) vulgari nomine nuncupatam, sitam in territorio Wyssegrodensi cum tribus lacubus, videlicet Prephno (? Kremno ?) Scheme, Byale, que hereditas ad eandem conjugem suam racione V -dotis pertinebat, cum ejusdem sue conjugis bona volúntate et consensu, religiosis viris В. (4) Abbati et fratribus domus Byssoviensis Cysterciensis ordinis vendidit pro septuaginta marcis denariorum, et resignavit hereditatem prefatam coram nobis dictis Abbati et fralribus memoratis ac domui eorum, cum omnibus juribus ac pertinencijs suis, secundum quod est in terminis seu gadibus suis antiquitus limitata, cum omnibus eciam ac singulis utilitatibus et fructibus nunc repertis et in futurum reperiendis ibidem, agris, pratis, sylvis, pascuis, aquis, laciibus, naulo, mellificijs, piscacionibus, venacionibus, universisque alijs utilitatibus et proventibus jure hereditario inperpetuo tenendam, habendam ac eciam possidendam. Nos igitur ipsorum Jesconis vendicionem, et Abbatis ac conventus empcionem in universis et singulis gratas habentes et ratas, eas domino Abbati et fratribus monastery Bysso viensis cum omni jure ac judicio nostro presentibus confirmamus. Exuimus etiam et liberos facimus incolas dicte ville ab omnibus servicijs polonicalibus, a prevod, apovoz, wivoz, wimeth, nastava, vesnica, a naras, a mostne,

Premislai et Casimiri Ducum sigilla, insigne Cujaviensis provinciae praeseferentia, funiculi's tortis sericis coloris rubei et viridis appensa esse tradidit.

(2) Gonf. ad tabul. № LXXXIX. praemissam, annotationein quartam, nec non annotatio- пею proximo sequentera. • •

(3) Quum lacus ad villam banc pertinentes ¡i mihi esse videantur [Biale, Czarne et Erzem- no), quos Dlugossius (I. 28, 29) in Culmensi territorio sitos esse tradidit, facile et villam olim Samociqsko dictam, licet in tabulis geograpbicis a me inventa non sit, in dextro Vistulae litore, contra viilam coenobii Byszeviensis Trzçsacz dictam, in Prussia Occidental! jacere puto, ubi et villa Koicielec (sa ecclesia) praedicta sita est

(4) De Bertoldo Abbate Byszeviensi hic agi, minime dubitandum est; siquidem ilium monasterio huic anno 1310 mense Octobri praefuisse, tabula ab iisdem Ducibus profecta et in tabulario eodem Posnaniensi asservata docet

— 183 —

a poradlne, a podmlove, a stroza, a bove, a vacca, a porco et ab universis servitutibus, quocunque nomine vocentur, sive secundum antiques debeantur consvetudines, sive secundum novas emerserint questiones, exempti sint penitus et absoluti. In cujus rei testimonium presentes dedimus fratribus supradictis, sigillorum nostrorum munimine roboratas. Actum et datum Wladislavie in die sancti Francisci Confessons, anno domini M0 CGC0 XIo. Presentibus hijs testibus: Comité Johanne Wisegrodensi, Comile Johanne Bessadi(ñ) Castellanis, Nycolao de Czybore(6) Vexillifero, Buzivogio Judice, Voneslao Subcamerario, Magistro Petro Plébano de GnevcowÇ1) Subcan- cellario curie nostre, et alijs quam pluribus fide dignis.

(5) Quid de nomine Biesiadi, quod quasi castri nomen in tabula refertur, sentiam, nescio, nisi quod corruplum mihi esse videatur. Nullum enim locum hujus vel similis nominis in tota Majori Polonia invenire potui. Conferatur idem corruptum nomen in tabula Nro 23 apud Lele- velium [Pocfqtk. pratcod. poh. p. 216) descripta.

(°) Sciborze villa parocbiae Ptonkoviensis in M. Ducatu Posnaniensi, Bydgostiensis terri- torii, Jun ivladislaviensis regionis, in propinquo Junivladislaviae sita est.

(7) Gniewków parochlale oppidum ejusdem Bydgostiensis territorii, et Junivladislaviensis regionis.

cv.

Cali sitae, anno 1314 die 31 mens. Augusti.

Vljtdlslaue lioctlcus Hères Regni Poloniae, Dax Cracoviae etc. jara et privilegia civitati Calissiensi a praedecessoribns sois impertita, rata esse jabet (')•

In nomine domini, amen. Quum ea que legitime facta sunt, ne longinqui- tate temporis a memoria hominum elabantur, testium ac litterarum testimonio perhennantur. Proinde nos Wladyslaus dei gracia Heres Regni Polonie, Dux Cracovie, Sandomirier Syradie, Lancicye et Cuyavie, ad noticiam et

(') E tabula autbentica pergaména, Gomitis Leonis Rzyszczevii propria. Sigillum e cera vulgari effictum in area adamantibus exculta exbibet virum principali trabea tectum, inermem, interiori veste complicata, tenentem dextra manu vexillum, in quo Polonorum aquila coronam in capite g'estans repraesentatur, sinistra laciniam pallii umbilico subjectam. Ex parte utraque scuta inclínala visuntur, quorum alterum terrae Cracoviensis, alterum Sieradiensis et Cujaviensis insigne praeferre videntur, eiquidem illud aquilam corona redimitam subvolantem converso ad laevam rostro repraesentat; hoc autem animal biforme dimidiatum aquilae et leonis tergis sese contingentium. Supra hoc scutum galea conspicitur, cujus pars summa plumis ad similitudinem

testimonium omnium presencium et futurorum harum serie Iitterarum devenire: quod dum discreti viri fidelissimi nostri Advocatus, Cónsules et tota universitas civitatis Kalysiensis in presencia nostra nostrorumque Baro- num fuissent constituti, a nobis unanimiter, benivole et gratanter postularunt, ut intuitu serviciorum suorum jura eorum omnia, que privileges nostrorum predecessorum possunl ostendere in publico, de speciali gracia et favore gratuita habentes, nostris scriptis autenticis confirmaremus. Et quia dignum est, ut benemeriti principum beneficijs consolentur, igitur nos altendenles dictorum civium fidelitales et fidelia servicia, que nobis constanter et fideliter ostenderunt, omnia jura et privilegia eorum, que a nostris predecessoribus oplenta habuerunt, inpublicis nostris scriptis gralanter rata habentes, duximus confirmanda. Actum apud Kalys, anno domini Millesimo trecentesimo quar- todecimo, in octava S" Bartholomei. In cuius rei testimonium et evidenciam pleniorem, presentibus sigillum nostrum duximus appendendum. Presentibus nostris militibus: Martino Palatino Kalysiensi(2), Predpelchone Castellano Poznaniensi, Petrchone Judice, Symone Subcamerario Kalysiensibus, Wen ceslao dicto Lijs Capitaneo Syradiensi, Petro Stossewycz, et alijs pluribus fidedignis. Datum per manus domini Phylippi Cancellarii nostri terre Polonie.

alac est exornata. Personan effigies capite nunc caret, quod tarnen alia huic similia sigilla Vla- dislai, diademate redimitum fuisse indicant Inscriptio quoque sigillum cingens deest Contra- sigilli, quod appellant, locum obtinent duo spatia quadrata oblonga inter totidem lineas directas impressa.

('-) In Niesiecii indice Palatinorum Galissiensium, Martinus hic silentio praetermissûs est.

Osiecii, anno 1322 die 16 men. He re m bris.

Rex Vladislaiie liOcticus, civibus oppidi Radziejoviae, molam vento agitan solitam prope oppidum aedificandam et pascua paludesque oppidum circumjacentia utenda fruenda concedit, vectigali quodam utrobique praestando, sibi reservato ( ')•

In nomine domini, amen. Largitas regum multipliciter commendatur, si ex gratia donalionum, confirmatio benivola subsequitur. Ideo nos Vladislaus

( ') Ex apographo doctiss. Komirowscii, quod unde descriptum sit, nos latet.

— 185 —

dei gratia Rex Poloniae, nec non terrarum Cracoviae, Sandomiriae, Lan- ciciae, Cujaviae Siradiaeque Dux, ad notitiam praesentium quam futurorum volumus devenire: quod proventus et redditus civitatis nostrae Radzie- joviensis cupientes augere et amplificare, civibus nostris ibidem damus, concedimus et conferimus unum molendinum venluale ante civitatem aedifi- care, pascua omnia circa ipsam civitatem cum paludibus adjacentibus, libere et pacifice pro suis utilitatibus quae jam sunt, aut in futurum erunt, eis а�? eorum legilimis successoribus in perpetuum possidere, ita tarnen, quod nos sextum denarium utilitatis de praedicto molendino provenientem, et sextum denarium de agris, si quos in ipsis pascuis praedicti cives nostri araverinl seu coluerint pro nobis et successoribus nostris Iegitimis heredibus reserva- mus; quern denarium datum prout expressum est, ipsi cives nostri nobis et successoribus nostris singulis annis tempore debito, sicut alias census sol- vitur, integraliter persolvant. Et deinceps ipsum molendinum, pascua cum paludibus et omnes utilitates in perpetuum et quiete pacificeque possidebunt. In cujus rei testimonium et evidentiam pleniorem, praesentem paginam conscribi fecimus et sigillo nostro regali roborari. Actum apud Ossyrz(2) feria quinta post diem beatae Luciae virginis, anno domini Milleslmo trecen- tesimo vigésimo secundo. Praesentibus his fidelibus nostris: Petro Castellano Sandomiriensi, Jeschone filio Buaywagy(?)(3) Dapifero Cracoviensi, Alberto dicto Costellicz Subpincerna Cujaviensi, Kmithone et Tiluysone(?) civibus V de Brzeszcz. Datum per manus Petri Canonici Cracoviensis et Subcancel- larii curiae nostrae.

(-) Osiecz maty et Osiecz wielki, duae sunt villae in Regno Poloniae parochiae Bonievien- sis, Gujaviensis territorii, Brestensis aulem regionis, quas hie intelligendas esse, ex praesentia duorum Brestiae civitatis incolarum et Radziejoviensis oppidi propinquitale, facile induci posse - puto.

(3) Nomen Buaywagy corruptum, „BozivogiC legendum esse censeo. Anno 1314 Albertum dictum Nosdrach Dapiferum Cracoviensem fuisse, tabula in tabulario Gapituli ecclesiae cathedralis Cracoviensis asservata docet.

24

— 186 —

*

CVH.

Pomaniae, anno 1324 die 24 men. Julii.

Rex Vlatlislaus dictas Ijocticus, et Ubnlam Boleslai Ducis Poloniae Majoris, monasterio Ladensi impertitam, qua Privilegium fundationis Ducis Miecislai dicti Senis conflrmatum est, et plurium villarum posterioribus temporibus coenobio a nobilibus Poloniae collatarum acquisitionem ratam essejubet (').

In nomine domini, amen. Cum oblivio sit mater calumpnie, nouerca pacis et licium suscitatrix, expedit, ut racionabiles contractus hominum, ad ueritatis indicium perscripti (sic) memoriam transmittantur. Proinde nos Wladizlaus dei gracia Rex Polonie nec non terrarum Cracouie, Sandomirie, Lancicie, Cuyauie Syradieque Dux, ad noticiam lam presencium quam futu- rorum volumus deuenire: quod religiosus vir dominus Mathias Abbas de Lenda ordinis Cisterciensis ad nostram accedens presenciam nobis humiliter supplicauit, ut confirmacionem priuilegii gloriosi p[rincipis] proavi nostri Ducis quondam bone mjemorie Meschonis per Serenissimum Principem olim- Boleslaum sororinum (2) nostrum dilectum lactam, modernorum priuilegiorum

(') E tabula authentica membranácea, Josepbi Rusiecii propria, cujus sigillum, olim filis seriéis rubei coloris appensum, nunc jam desideralur.

(a) Verbum „sororini" latinitate medii (quod dicunt) acvi, vel sororis maritum, vel uxoris fratrem dénotasse, Ducangius (v. Sororgius, sororius, sororinus), auctor est; quod nomen etiam fratri patrueli uxoris in Polonia dari solitum esse, Privilegium archetypum, doctiss. Stronczyriscii proprium an. 1298 die 28 mensis Decembris Galissiae a Vladislao Loctico, Amoldo filio Henrici Advocato Calissiensi impertitum docet, quo Premislaum Regem Poloniae a Loctico sororium appellari videmus. Nihilominus tarnen in Polonia, etiam materterae maritum sororinum nuncu- patum fuisse, tabula anni 1332 in Stronczynii saepius laudato opere Nro 29 exhibita probatur, qua scilicet Boleslaus Dux Ligniciae Vladislaum Locticum, qui sororem matris Boleslai uxorem habebat, sororinum suum esse dixit. Quod quum ita sit, quumque ea, quae hucusque de Vladi- elai Regis progenie et parentelae nexu nota sunt, nullum nobis Boleslaum üucem Polonum sororis Loctici maritum, vel uxoris fratrem, vel denique materterae maritum tradant, non levis sane hinc nobis dubitationis scrupulus injicitur, quemnam Boleslaum Ducem, qui ante 1324tam annum mortuus sit, hic intelligendum putemus? De Boleslao Púdico Duce Cracoviensi hic agi, nullo modo accipi potest, quum tarn deuxore, quam de sorore ejus, certissima, quae sunt, indicia, plane aliam fuisse ejus affinitatem demonstrent. Nec minus temerariae conjecturae admittendae essent, si Boleslaum Ducem Masoviae, qui anno 1313lio mortuus est, hic indicatum censeremus.— Pro Boleslao Duce Calissiensi hic supputando, id tnultum quidem facit, quod

nostrorum confirmacione faceremus innouari. Cuius quidem confirmacionis et priuilegii de uerbo ad uerbum tenor erat talis:

„Anno domini M° C° XL0 Vo pro sustentacione" etc. (Vid. Privilegium anni 1145 № I. praemissumj.

Verum quia temporis antiquitas, res que seruando seruari nequeunt, non sinit statu persistere in eodem, verendumque foret, ne predicta priuilegia proavi nostri nimia vetustate consumpta, in posterum iam dicte domui pre- iudicium generarent, nos vero progenitorum nostrorum deuocionem pio prosequentes affectu, premissas hereditates cum hominibus et libertatibus suprascriptis confirmamus. In nostra prelerea defensione (sic) suscipientes hereditates per nobiles Polonie ipsis hereditario iure collates, scilicet: Car- bossouo, Marchinoouo, Jarossino, Gorziza, Zagrouo, Scokom, Blosino^), et

Ladensis regio plerumque in ejus ditione fuisset. Sed quum uxorem ejus Helenam scu Jolentam filiam Belae Regis Hungariae, filiain autem ejus Hedvigem Loctici uxorem fuisse optime sciamus; quumque insuper constet, uxorem primam Casimiri (patris Loctici) fuisse Coustantiam filiam Henrici I�?. Ducis Silesiae, quae nullam e quatuor sororibus suis, Boleslao Galissiensi nuptam sororem habebat, (Vid. Stenzciii Scriplt. rer. Siles. T.I.p.28, 106, T. II. p. 113) et mense Majo anni 1257 jam hac luce carebat (Stenzel I. �?. T. II. p. 176), alteram vero, licet genere non omnino.certam, certe tarnen sororem Jolentae non fuisse, diuturnae inimicitiae et bella inter Boleslaum et Casimirum gesta, jam ante Gonstantiau obitum coepta, et si non ad mortem usque Casimiri, tarnen usque ad secundum ejus matrimonium ante 1260um annum initum continuata, sat evidenter doceant; omnia igitur baec animo perpendentes, proximum vero putamus, Bole slaum Ducem Calissiensem in tabula intelligi, eum tarnen nonnisi errore vel inscitia scriptoris tabulae perperam sororinum nuncupatum esse, qui in aliis tabulis Vladislai Loctici socer recte appellari solebat. (Sic in tabula anni 1297 die 18 mensis Januarii Galissiae lata, vectigal quod- dam ex institis civitati donatum concernentc, cujus archetypon doct. Stronczyiiscii proprium est). At, quum jam scriptorem erroris absolvere non possimus, eum vel in nomine Ducis errare potuisse, verbum autem sororini recte scripsisse arbitramur, et pro Boleslao Premislaum Begem admittendum esse, qui re vera sororinus Loctici appellabatur, ut supra monuimus, et ad quern titulus „Serenissimi" in tabula adjectus, magis, prouti ad Begem, spectare videtur, quam ad Boleslaum Ducem Calissiensem.

(3) Skarbosstewo villa parochialis in M. Ducatu Posnaniensi, in confinio Regni Poloniae propc oppidum Slupciam sita. Posnaniensis territorii, Wrzesnensis autem regionis. Marcinów et Jaroszyn in Regno Poloniae sunt villae Coninensis territorii et regionis, ilia Cramscensis, baec autem Ladecensis parochiae. Górzyca vel allodium est Pleszeviensis regionis in M. Ducatu Posnaniensi parochiae Szymanovicensi adscriptum, ad bona vero Grab pertinens, et in ipso fere Regni Poloniae confinio situm, vel Górzyce villa parochiae Biecboviensis in ejusdem Magni Ducatus territorio Posnaniensi et regionc Wrzesnensi jacens. Zagórowo oppidum Begni Poloniae parochiale ad Wartam fluvium, Coninensis territorii et regionis. Skohom parochiae Zagóro- viensis ejusdemque regionis Coninensis. Dc villa Blosino conf. annotationem quartern ad tabulam Nr0 LX1X. praemissam.

24"

— 188 —

ob remissionem nostrorum peccaminum absoluimus omnes homines in prefatis ¡ \ villis commorantes, ascripticios, liberos, ac in curijs eorum demientes ab omni iure Polonicali, et a colleccione que powolowe dicitur. Contulimus eciam fratribus sepedictis aquam Wartam cum riuulis adiacentibus, a terminis antiqui castri usque in Drecino Episcopi, et in alia parte usque in Cappayn(*) cum utilitatibus et piscacionibus et castoribus iure hereditario possidendam. Insuper addimus predicte domui de gracia speciali, quod nullus omnino hominum predictum Abbatem in causis hereditariis, aut rústicos seu ascripti cios suos iudicare présumât, sicut in priuilegio superius est expressum, et cum hoc omnes hereditates, quas nunc iuste possident, presentibus confirma- * mus. Volumus eciam, quod nullus ipsum Abbatem et fratres in venacione, que Moda wlgariter dicitur, impediré présumât. Ut autem hoc nostrum factum in honorem dei sancteque genitricis eiusdem ralum et inuiolabiliter obseruetur, presentem paginam sigilli nostri munimine duximus roborandam. Actum et datum apud Poznaniam in die beati Jacobi Apostoli, anno domini M° CCC° vicésimo quarto. Presentibus hijs nobilibus nostris: Martino Palatino, Slauenta Castellano Kalisiensibus, Petro Castellano Poznaniensi, demente Palatino Syradiensi, Woyslao Judice Poznaniensi, Jacobo dicto Drogoslauicz Judice Kalisiensi, et alijs multis fide dignis. Datum per manus Petri Canonici Cracouiensis et Vicecancellarij curie nostre.

(*) De Antiqui castri et Drçcini situ nulla mihi est suspicio. Kopojno villa est Zagórovien- sis parochiae, ejusdemque Goninensis territorii et regionis.