(') E tabula authentica membranácea III. Joscphi Rusiecü propria, cujus sigillum nunc jam abruptum est, et tantum taeniola superest membranácea, qua appensum erat, quaeque nobis sigillum abruptum non Ducis sed Notarii Petri fuisse, ipsam autem tabulam non Premislai arcbetypon sed apographum Notarii hujus auctoritate posteriori tempore exaratum esse prodit.

(2) Vívente adhuc Mstivojo (Mestvino) Duce Pomeraniae, Premislaus Dux ab anno inde 1284 pro berede illius et quasi filio se gessit (Conf. Roepell. Gesch. I. 553 et 554, nota 35 et 36).—Nihilominus tarnen, quum in tabula Premislai proxime sequente, et vix duobus mensibus seriore titulum Ducis Pomeraniae adjectum non videmus, facile iude conjicimus, in boc privilegio, titulum praedictum in archetypo Premislai non exstitisse, sed in apograpbo Notarii, quod hoc apographo serius est, adscriptum fuisse.

(3) De villis Koécielec v. Koiciól et Slaxcsko dictis, vide annotationem secundam et octavam ad Privilegium Nro I. praemissum. Villa autem sive Bielsko sive Belzko in territorio hoc non exstante, hie villam Bialków Koscieleciae proximam, intelligendam esse puto.

veteri more non bene expressis, decrevimus illius moleslie in posterum sin cera sollicitudine providere, presentibus exprimendo jura a quibus sunt ab solute ville cum hominibus dicte domus a nostris predecessoribus Ducibus Polonie, a quibus nichilominus eos absolvimus, scilicet: a powos. a pre- wot, a strosa, a dan, a naraz, quod aper(4) dicitur, potvorove (sic) id est, a melle et annona, iargove, mostne, a castrorum edificio seu poncium quo- rumlibet, a recepcione seu custodia vel conductu caslorariorum, a cu stodia vel solucione herodiorum quod socol dicitur, a vicinia quod opole wlga- riter nuncupatur, a vacca videlicet et bove, a recepcione venatorum et subvenatorum qualiumcumque; ita, ut de villis dicte domus nullam iurisdic- cionem usurpent sibi, quod vocatur polonice start, ab omni exaccione seu collectione, a vecturis et expedicionibus, nec non ab omnibus iuribus in Po lonia constitutis, quibuscumque nominibus censeantur. Insuper, cum in antiquis privileges fratrum sit luculenter exaratum domus Lendensis, quod venatores fralrum Abbatum possint sequi venalores Ducum per universam Poloniam(5), nos addimus et confirmamus, ut Abbatibus dicte domus per omnes hereditates suas in silvis et nemoribus venaciones, prout ipsisplacu- erit, liceat exercere. Et ne humana versucia spirituali simplicitati valeat derogare, potestatem conferimus sepe dicte domus Abbatibus, homines suos ascripticios a se fugientes, ubicumque locorum illos deprehenderint, capiendi, incarcerandi et in servicium perpetuum redigendi, Nulli ergo Castellanorum aut Judicum scitandi sive iudicandi in prefalis hominibus vel villis eorum jus aliquod reservamus. Ne autem super hujusmodi pro- cessu in posterum dubitelur, Abbati suisque fratribus super hoc dari iussi- mus lilteram, nostri sigilli munimine roboratam. Datum autem in Dlusco, presentibus Baronibus nostris Comitibus: Benyamin et Nicholao Palatinis Polonie, Berwoldo Castellano et Dirsycraio Judice Kalisiensibus, et me Pelro dicto Scecliza Notario, qui hanc cedulam manu mea conscripsi, nec non alijs quam pluribus fide dignis. Anno domini Millesimo ducentésimo

(*} Verbo aprí, antiguos Polonos verrem plerumque lingua latina dénotasse, multa medii aevi monumenta decent: ideoque fluvius etiam Wieprz in Polonia, non Verres, quod rectius esset, sed Aper latine dicebatur. Vid. Dlugossii de limitibus djoeceseos Cracoviensis rem a M. Gladyszevicio excerptam: „Zyw. blogosl. Prandoíy" p. 238.

(*) Vid. privil. anni 1145 Nro Io praemissum.

18*

nonagésimo primo, XVo Kalendas Septembres, Indictione nona(6). Sigil- lum hujus privilegij est rotundum, habens in se effígiem hominis slantis inter duas turres, tenens (sic) vexillum in manu dextra et clipeum in sinistra, et draconem sub pedibus, cum tali supscripcione (sic): Sigillum Premislonis secundi dei gracia Ducis Polonief).

(°) Anno 1291 non nona, sed quarta Indictio propria erat

(T) Haec tabulae adjecta sigilli descriptio, et mendose indicate Indictio, chartam banc non ab ipso Premislao, sed a Notario solo profectam esse, ut superius praemonuimus, eo clarius demons trat.

LXXVH.

Gnesnae, anno 1291 die 21 mens, Octobris.

Premislaiis II Dax Poloniae Hajoris, commntationem bonorum coenobii Lendensis

Glowiew, Slaiesko et Chociczhaf?) cum villa Kopojno Sendivoji Succamerarii propria

factam, ratam esse jubet (').

In nomine domini, amen. Quoniam humane memorie innata oblivio, actuum temporalium constituía dirigit in errorem, que non fuerint litterali apice aut testium subscripcione firmiter roborata, nos secundus Premisl(2) dei gracia Dux Maioris Polonie, uniuersis Christi fidelibus, tarn presenli- bus quam futuris, volumus esse notum: quod wenerabilis Abbas dominus Gerhardus de Lenda et suus(3) conuentus cum dilecto Subcamerario nostro, Comité Sendyuoio, pro commodo domus sue commutacionem fecerunt, nostro gracioso fauore et consensu mediante; donantes ipsi tres hereditates, vide licet Glouevo, Slausco et Chociczha (4), pro hereditate dicta Copatjno (3),

(<) Ex archetypo membranáceo 111. Josephi Rusiccii proprio, cujus sigillum, quod funículo appensum fuisse foramina rotunda chartae dcmonstrant, desideratur. Est tarnen haec tabula jam in Lelevelii saepius laudato opere [Poczqtk. prawod. pohk. p. 209 sqq.) licet non satis accu rate, et ex alio quodam, in ipso fine paululum divergente exemple, typis descripta.

!2) „Nos sic dictus Premisl" perpcram apud Lelevelium ilescnptum est A „Ejus" pro „suut" habet Lelevelius. *) De villi's Gtowiew (quae apud Lelevelium „Gtoveno" legitur) et Stawsko, vide anno- tationes octavam et duodecimam ad tabulam Nro Io praemissam; de villa autem hic Chociczha nuncupate, quae sit intelligenda, nulla mihi est suspicio, quum in vicinia duarum praedictarum villarum nulla similis nominis exstet.

(s ) Kopojno villa parocbiae oppidanae Zagóroviensis, Coninensis territorii et regionis.

— 141 —

quam idem Sendiuoius pro suo patrimonio, scilicet Gorcino(6), a nobis commutatam possedit hereditarie, liberam et exemptam ab omni jure polo- nico, quocumque nomine censeatur, filijs dicti Sendyuoij, scilicet Janconj et Martino, ad quod (sic) spectabat jus hereditarium, dictam hereditatem quoram (sic) nobis resignantibus, et a iure hereditario cedentibus; Abbate vero pre- fato cum suis fratribus prelibatam hereditatem Copaijno intrantibus(7) here ditarie possidendam. Nos autem affectum^ quern circa domum Lendensem semper habuimus, augere cupientes, volumus sepedictam hereditatem cum incolis eiusdem propriis seu liberie exemptam fore et liberam, ut prius erat, cum a diclo Sendyuoio possideretur, ab omnj preuod, a pouoz, a stroza, a dan, a naraz, a poduoroue, a targoue, a mostne, a castrorum edificio seu poncium quorumlibet, a recepcione seu custodia vel conductu castariorum (sic); castores v. (8) domino Abbati ac suis fratribus venandos perpetuo contulimus. Insuper a uicinia quod opole wlgariter dicitur, a recepcione Subuenatoris aut venatorum qualiumcumque, a custodia vel solucione ero- diorum quod socol populariter nuncupalur; ab omni exaclione seu collectione que pouoloue(9) dicitur, a uecturis et expedicionibus, seu omnibus juribus in Polonia constitutis, quibuscumque nominibus censeantur. Judiciorum nichi- lominus omnium, ut est de contencione, percussione, membrorum mutilacione, siue eciam capitis perplexione, ut maiorem circa deum in tremendo judicio fiduciam habeamus(10), prediclis fratribus per suum Judicem liberam aucto- ritatem contulimus exequendi, nulli Castellanorum aut Judicum, siue citandi, siue iudicandi in ipsa hereditate jus aliquod reseruantes. Et ut hoc factum nostrum in honorem dei sancteque Marie semper virginis, robur perpetué firmitatis optineat, presentem paginam sigilli noslri munimine roboramus. Huius rei testes sunt: Philippus Archydiaconus Gneznensis, Beruoldus Castellanus Calisiensis, Abraham Thezaurarius Gneznensis. Data per Jasco-

(°) Górczyn villa parochiae oppiclanae -Lascensis, Siradiensis est territorii et Szadcensis régirais.

,, , tT) „In cunclibus"(!) prq „intrantibus" apnd Lelevelium Iegitur.

(8) Litera v. sic in tabula scripturae compendio notata, vel verbum „vero" vel „videhcet" vel „venerabüi' significare potest. „Enim" autem Lelevelii lectio habet.

, (9| „Polove" apud Lelevelium.

(,0) „Habemus" apud Lelevelium.

nem Notarium curie nostre, anno domini M° CC° nonagésimo (sic) primo in Gnezna in die XI. millium virginum(11}.

(•') «Acta sunt hec anno domini MCC nonagésimo primo in Gnezna, in dievirginum undecim millium;" sic habet Lelevelius pro toto nostrae tabulae ultimorum verborum contextu.

LXXVIIL

Leloviae, anno 1291.

fladlslaus lioctlcns Dax Sandomiriae, Cujaviae et Siradiae, поЬШ cuidam Clementi filio Laurentii villam Zasów donat ( ').

In nomine domini, amen. Humani generis acciones perpetua memoria indigentes, plerumque de hominum noticia dilabuntur, que scripturarum seu testium munimine non renonavantur (sic). Igitur nos Wlodislaus dei gracia Dux Sandomiriensis, Cuyaviensis et Syraziensis, ad universorum noticiara tarn presencium quam futurorum volumus pervenire: Quod nos intuentes fidèle servicium et utile Comitis dementis filij Comitis Laurencij, non deficta nostra volúntate damus sibj et suis successoribus villam, que Zasow{2) vul- gariter nuncupatur, cum omnibus adiacentiis et pertinenciis seu proventibus et serviciis et venacionibusjure hereditario perpetuo contulimus possidendam; prefatam villam ab omnibus exaccionibus absolventes, que nostro dominio dinoscuntur pertinere. In cuius rei memoriam et euidenciam pleniorem, pre sentes conscribj fecímus, et sigillí hostri munimine duximus roborandas.

'(») E tabula authentica membranácea in bibliotheca Zamojsciana Varsaviae asservata; sigillum de cera vulgari factum, insigne Cujaviensis et Siradiensis provinciae, dimidiam videlicet aquilam cum leone sursum erecto dorso conjunctam, capitaque eorum uno communi regio diademate cooperta repraesentat: in ambitu vero nonnisi baec verborum fragmenta: „t S.... .... adié" conspiciuntur. Fila, quibus sigillum appensum est, albi, viridis, violacei et rubei sunt colorís. - ■

(2) Zasów villa est parochialis in Galicia Tarnoviensis territorii (cujus magna pars olim Sandomiriensis provinciae erat), in via Pilzna Radomisliam ducente sita, et bodie 111. Casimiri Kuczkowski propria. Anno 1390 ad Navojum, anno vero 1419 ad Johannem de Zasow pertinu- isse, qui earn tunc Zavissae dicto Nigro una cum villa Nagoszyn vendiderat, posterions seculi tabulae docent.

— 143 -

Presentibus hiis testibus: Comité Suentopelcone Palatino Cracoviensi, Comité Ottone Palatino Sandomiriensi, Castellano SandomiriensK3), Comité Sbygnevo Castellano Syraziensi, Comité Jacobo Venatore filio Spicimiri, et aliis quam plurimis fide dignis. Datum aput Lelow (4) anno domini Millesimo ducentésimo nonagésimo primo. Scriptum per manus Dominicj Scriptoris curie.

(3) Singuli inter se de Principatu Poloniae, de Ducatu scilicet Cracoviensi tunc temporis contendentes Principes, singulos suos Gracovienses Sandomiriensesque Palatinos et Castellanos e nobilibus, qui eorum partibus favebant, nominabant. Nicolaum proinde anno 1290 mense Septembri Palatinum Cracovicnsem Ducis Premislai asseclam in tabula hujus diei nominatum videntes, hic Svietopelconem alterum Cracoviensem Palatinum, qui cum Vladislao Loctico fece- rat, offendimus; de quo ceteroquin nullam hucusque invenimus mentionem, non magis, quam de Ottone bac in tabula testis personam agente Palatino Sandomiriensi. Erat tarnen paulo posteriori tempore, anno scilicet 1297 Svietopelco Lanciciensis Palatinus, quum et Lanci- ciensis jam ducatus Vladislao Duci praedicto cesserat. Num autem eum eundem esse putemus, qui Palatini Cracoviensis dignitate anno 1291 fungobatur, dubium nobis est. Nomen Castellani Sandomiriensis in arcbetypo omissum est. Régnante Lescone Nigro, ad annum usque 1288 Nicolaus Caslellanus Sandomiriensis in tabulis occurrit, post quem ad annum demum 1305 apud Dlugossium (IX. 911) de Prandota hac dignitate investito mentionem invenimus.

(*) Vide ad tabulam Nro LVt0 praemissam annotationem quintam.