In nomine sancte et individue trinitatis, amen. Fredericus secuudus divina favente clementia Romanorum imperator, sem- per augustus, Iherusalem et Sicilie rex. Ad hoc deus imperium nostrum pre regibus orbis terre sublime constituit et per diversa mundi climata ditionis nostre terminos ampliavit, ut ad magni- ficandum in seculis nomen eius et fidem in gentibus propagan- dam, prout ad predicationem ewangelii sacrum Romanum im- perium preparavit, sollicitudinis nostre cura versetur, ut non minus ad depressionem quam ad conversionem gentium inten- damus, illius provisionis gratiam indulgentes per quam viri katbolici pro subiugandis barbaris nacionibus et divino cultui reformandis instantiam diuturni laboris assumant, et tam res quam personas indeficienter exponant. Hinc est quod presentis scripti serie notum fieri volumus modernis imperii et posteris universis, qualiter frater Hermannus, venerabilis magister sacre domus hospitalis sancte Marie Theutunice Ierusalem., fidelis noster, devotam sui animi voluntatem reservando proposuerit coram no

76

bis, quod devotus noster Conradus, dux Masovie ef Cuyavie, promisit et obtulit providere sibi et fratribus de terra, que vo- catur Colmen, et in alia terra inter Marchiam suam videlicet et confinia Prutenorum; ita quidem ut laborem assumerent et insisterent oportune ad ingrediendam et obtineudam terram Prussie ad honorem et gloriam veri dei; quam provisionem re- cepisse distulerat et celsitudinem nostram suppliciter implorabat; quod si dignaremus annuere votis suis, ut auctoritate nostra fretus inciperet aggredi et prosequi tantum opus; et ut nostra sibi et domui sue concederet et confirmaret serenitas tam ter- ram, quam predictus dux donare debeat, quam totam terram, que in partibus Prussie per eorum instantiam fuerit acquisita, et insuper domum suam immunitatibus libertatibus et aliis con- cessionibus, quas de dono terre ducis prefati et de Prussie con- quisitione petebat nostre munificentie privilegio muniremus; ipse oblatum donum reciperet dicti ducis et ad ingressum et conquisitionem terre continuis et indefessis laboribus bona do- mus exponeret et personas. Nos igitur attendentes promptam et expositam devocionem eiusdem magistri, qua pro terra ipsa sue domui acquirenda ferventer in domino estuabat; et quod terra ipsa sub monarchia imperii est contenta; confidentes quo- que de prudentia magistri eiusdem, quod homo sit potens opere et sermone ac per suam et fratrum suorum instantiam potenter incipiet et conquisitionem terre viriliter prosequetur, nec desistet inutiliter ab inceptis, quemadmodum plures multis laboribus in eodem negotio frustra temptatis cum viderentur proficere de- fecerunt: auctoritatem eidem magistro concessimus, terram Prussie cum viribus domus et totis conatibus invadendi. Conce- deutes et confirmantes eidem magistro successoribus suis et domui sue in perpetuum tam predictam terram, quam a pre- scripto duce recipiet ut promisit et quamcunque aliam dabit, nec non terram quam in partibus Prussie deo faciente conquiret velut vetus et debitum ius imperii, in montibus planicie flumini- bus nemoribus et in mari, ut eam liberam sine omni servicio et exactione teneant et immunem et nulli respondere proinde teneantur. Liceat insuper eis per totam terram conquisitionis eorum sicut acquisita per eos et acquirenda fuerit ad commc— dum domus passagia et theolonia ordinare, nundinas et fora statuere, monetam cudere, talliam et alia iura taxare, directuros per terram in fluminibus et in mari sicut utile viderint stabilire,

77

fodinas et meieras auri argenti ferri et aliorum metallorum ac salis que fuerint vel invenientur in terris ipsis possidere perhen- niter et habere. Concedimus insuper eis, iudices et rectores creare, qui subiectum sibi populum tam eos videlicet qui conversi sunt quam alios omnes in sua superstitione degentes iuste regant et dirigant excessus malefactorum animadvertant et puniant secundum quod ordo exegerit rationis; preterea civi les et criminales causas audiant et dirimant secundum calculum rationis. Adicimus insuper ex gratia nostra, qnod idem magister et successores sui iurisdictionem et potestatem illam habeant et exerceant in terris suis quam aliquis princeps imperii melius habere dinoscitur in terra quam habet, ut bonos usus et con- suetudines ponant, assistas faciant et statuta, quibus et fides credentium roboretur et omnino eorum subditi pace tranquilla gaudeant et utantur. Ceterum auctoritate presentis privilegii prohibemus, ut nullus princeps , dux, marchio, comes, mini- sterialis, scultetus, advocatus, nullave persona sublimis vel hu- milis ecclesiastica vel mundana contra presentis concessions et confirmationis nostre paginam audeat aliquid attemptare. Quod qui presumpserit, penam mille librarum auri noverit se incursu- rum, quarum medietas camere nostre reliqua passis iniuriam persolvetur. Ad huius itaque concessions et confirmations no stre memoriam et stabilem firmitatem presens Privilegium fieri et bulla aurea typario nostre maiestatis impressa fecimus com- muniri.

Huius rei testes sunt: Magdeburgensis, Ravennensis, Ty- rensis, Panormitanus et Reginus archiepiscopi. Bononiensis, Mantuanus, Turinensis, Aruminensis et Cesenas episcopi. Saxonie et Spoleti duces. Henricus de Schwartzburg, Güntherusde Ke- vernberg, Wernherus de Kyburg, Albertus de Habechspurc, Ludovicus et Hermannus de Froburch et Thomas de Acerris comites. Richardus marschalcus et Richardus camerarius impe- rialis aule. Albertus de Arnstein, Gotfridus de Hoenloch et alii quam plures.

Signum domini Friderici secundi dei gratia invictissimi Romanorum imperatoris, semper augusti, Iherusalem et Sicilie regis.

Acta sunt hec anno dominice incarnationis millesimo ducente simo vicesimo sexto, mense martii, quartedecime indictionis. Imperante domino Friderico dei gratia serenissimo Romanorum

78

imperatore, semper augusto, Iherusalem et Sicilie rege. Romani imperii anno eius sexto, regni Iherusalem primo, regni Sicilie vicesimo sexto. Feliciter, amen. Datum Arimine, anno mense et indictione prescriptis.