. Nankerus, divina et apostolice sedis providencia episcopus Wratislauiensis, venerabilibus et discretis viris dominis, Wratislauiensi, Lignicensi, Glogouiensi et Oppuliensi archidiaconis, vel eorum vices gerentibus et rectori ecclesie in Nysa salutem in domino. Olim a felicis recordacionis dom. Benedicto, papa XImo, dum in minoribus constitutus in parti bus Polonie legacionis officio fungeretur, extitit constitutum, quod nullus invadere, occupare, illicite detrahere presumeret decimas, tributa, castra, villas, municiones, possessiones et bona ad ecclesias et pia ac religiosa loca, ad ecclesias ac personas ecclesiasticas spectancia vel pertinencia quoquomodo sentencia ex communicacionis prolata in huiusmodi invasores, occu- patores et illicitos detentores. Deindeque statutum postmodum per olim fratrem Gentilem, tit. s. Martini in montibus presbyterum cardinalem, in eisdem partibus apost. sed. legatum extitit innovatum, mandavitque idem cardinalis ipsum statu tum inviolabiliter observari, ipsum volens in suo robore permanere, addiciens nichilominus penas graves hiis, qui talibus invasoribus, occupatoribus et illicitis detentoribus adheserint, terris ipsorum suppositis ecclesiastico interdicto, reveren- dusque pater dom. Janizlaus, s. Gneznensis ecclesie archiep., in provinciali synodo de suorum suffra^aneornm assensu prohibuit, statuendo ne quis princeps quali- cunque honoris vel dignitatis prerogativa prefulgens vel quivis alius decimas ecclesiis et ecclesiasticis personis debitas et alia bona ecclesiarum et ecclesiasti- carum personarum occupet, rapiat vel occupari et rapi mandet, sentenciam excom- municacionis in contra facientes proferens, quamque incurrere debeant ipso facto, addiciens, quod civitates, ville et terre ipsis subjecte, si infra mensem de huius modi excessu non satisfecerint, ipso facto subiecte sint ecclesiastico interdicto. Statuit eciam, quod omnis locus, ad quem deducerentur res ecclesiis et eccle siasticis personis violenter ablate, ipso facto subjectus sit ecclesiastico interdicte.

Et quoniam Cunadus de Valkinhain, capitaneus regis Boemie districtus Wrat., et Petrus Glesil, Nicolaus de Nisa, Hanco Glogow, Hanco Salomonis, Petrus Du- melose, Petrus Stengil, Franczco Hartlibi et Hellinboldus, cives et consules Wrat. priores, decimas, census, pensiones et bona nostra, capituli nostri Wrat. et alia- rum personarum ecclesiasticarum regularium et secularium infra civitatem et 'districtus Wratislauiensem et Nouiforensem consistentes et consistencia nomine et mandato dom. Johannis, regis Boemie illustris, illicite invaserunt, occuparuut et occupare et detinere presumunt notorie et manifeste, sie quod per edictum pu blicum prohibuernnt, ne quis clericis et ecclesiasticis personis de eorum fructibus, redditibus et proventibus seu quibuscunque iuribus responderet vel ipsis quid- quam solveret, sed sibi mandaverunt omnes clericorum redditus presentari, eos- dem quoque redditus, decimas et proventus receperunt violenter et Wrat. dedu- xerunt et deduci fecerunt et ibi detinent occupatos, deinde Gisco Glesil, Johannes Troppow, Nicolaus Lemberg, Paulus Dumelose, Tichco Trebnicz, Hanco Scher- tilczan, Petrus de Paczcow, Peczco Rulco, consules et cives predictis prioribus subrogati, predicta omnia invasa et occupata per capitaneum et antecessores eorum illicite occupare et detinere presumunt continue, notorie et manifeste anno et

148

amplius quoad capitaneum et consules priores et plus quam sex mensibus quoad substitutos elapsis, ideo auctoritate ordinaria declaramus et pronunciamus in hiis scriptis tam dom. Johaunem regem Boemie supradictum quam Cunadum de Val- kinhain, Petrum Glesil, Nicolaum de Nisa, Hanconem Salomonis, Hanconem Glo- gOw, Petrum Dumelose, Petrum Stengil, Hellinboldum et Franczconem Hartlibi, Gisconem Glesil et Johaunem Troppow, Nicolaum Lemberg, Paulum Dumelose, Ticzeonem Trebnicz, Hanconem Schertilczan, Petrum Paczcow et Petrum Rulco et omnes et singulos, qui ipsis in crimine dampnato participant, et omnes et sin- gulos occupatores domorum ad nos, canonicos et alias personas ecclesiasticas pertinencium, fuisse a tempore occupacionis et detencionis predictorum et adhuc esse auctoritate dictorum statutorum legatorum sedis apostolice et dom, archiepi- scopi predictorum excommunicacionis et auathematis sentencie innodatos, Wratisla- uiam quoque et Nouiforum, terras subjectas dicto dom, regi cum earum distri- ctibus post mensem ab invasione, occupacioue et detencione decimarum et pro- ventuum, que facte sunt a decima die Septembris anno domini 1330 nono et circa et post et per dictum tempus, declaramus subjectas fuisse et esse predicta- rum constitucionum auctoritate ecclesiastico interdicto.

Pretcrea idem frater Gentilis constitucione sua duxit firmiter adhibendum, ne quis archiepiscopatum, episcopatum, dignitatem inferiorem, personatum, parro- chialem ecclesiam, beneficium cum vel sine cura seu alicuius predictorum admi- nistracionem vel detencionem de manu laycali recipere vel iam recepta tenere quovis colore presumat, si qua autem contra fecit, ad sie receptum beneficium esset inhabilis ipso facto et nisi locum sic receptum infra duos menses desereret, ad quodlibet beneficium esset inhabilis eo ipso, nec ad aliquod beneficium eccle- siasticum sine dispensacione sedis apostolice vel legati de latere assumatur, insuper beneficio, si quod forsan prius canonice optinebat, esset ipso facto privatus, illi vero clerici vel laici, cuiuscunque status vel condicionis existant, qui talibus parent et intendunt, si universitas fuerit, interdicti, si vero singulares persone, excommunicacionis sentencie virtute dicti statuti subjaceant ipso facto. Verum quia consules et capitaneus supradicti dominis Thammone Quas, s. Marie Magda lene et fratre Johanne Baran, s. Elizabeth, fratre Johanne, s. Spiritus, Nicolao Romca, s. Nicolai et Johanni, s. Mauricii ecclesiarum Wratislauiensium parrochia- lium rectoribus, canonice per diocesanum episcopum institutis, de predictis eccle- siis violenter et ignominioso eietis anno quo supra die decima Septembris cum sequencium continuacionc dierum, ut asserebant de mandato regis predict! in ecclesiam s. Marie Magdalene Reynhardum de Thuringia, Martinum, apostatam de ordine Cisterciensis monasterii de Grisouia, et Wenceslaum, in ecclesiam s. Elizabeth Henricum Pistorem, Luduicum, Nicolaum de Fredek et Jacobum de Morauia, in ecclesiam s. Spiritus Wolfmarum de Lubek et Petrum de Margiburg, in ecclesiam s. Nicolai Henricum de Cuncindorf, in ecclesiam vero s. Mauricii Johannem sola laicali potencia intruserunt dictique intrusi ab eisdem laicis pre- dictas ecclesias receperunt et eas iam amplius quam anno continue et notorio detinent occupatas, quare nos auctoritate dicti statuti pronunciamus in hiis scriptis prefatos et omnes alios intrusos, quibuscunque nominibus nominentur, subjacere penis in supradicta constitutione contentis. Ceterum quia capitaneus et dicti con sules supradicti ac universitas civitatis Wrat. dictis intrusis parent temere et in tendunt audiendo ab eis velud ab ipsorum plebanis divina officia prophanari.

149

ideo pronunciamus et declaramus dictos capitaneum et omnes predictos consules et cives singulares excommunicacionis, universitatem vero prescriptam interdicti sentencie subjacere.

Cum ¡taque uniuersitas predicta sit supposita interdicto, declaramus et dici- mus de cetero non licere singularibus personis ipsius alicubi audire divina vel percipere ecclesiastica sacramenta casibus a jure expressis (declaramus) dumtaxat eiceptis universis et singulis ecclesiarum rectoribus districcius prohibentes, ne quascunque personas dicte Wrat. civitatis deinceps admittant ad divina officia vel ecclesiastica sacramenta, si suspensionis et irregularitatis penas capiunt evitare, non obstantibus indulgenciis de audiendis divinis, percipiendis sacramentis extra loca interdicta a katholicis et toleratis presbyteris ante presentem declaracionem per nos, officialem nostrum seu Andream, subeustodem Wratislauiensem, quibus- cunque concessis, per presentem enim declaracionem ipso jure huiusmodi indul gencies revocantur nec deinceps de jure fieri possunt, quamdiu prefata universitas remanet interdicta.

Preterea memorati capitaneus et consules Wrat. predictis excessibus uon contenti, reverendum virum fratrem Hermannum cruciferum cum stella vite plu- rimum commendatum in ecclesia et oracione repertum de monasterio suo s. Ma tine sed et religiosos viros fratres, Henricum de Polsnicz, Conradum Bauarum, Johannem de Brega et Volpertum, canonicos regulares de monasterio s. Marie, injectis tam in ipsos quam in fratrem Hermannum predictum tomerariis et sacri- legis manibus per Theodricum de Mulheim et Godinum, Adolfum fratrem Godini dictum Kaczinschinder, Hanconem famulum Godini, Sidlonem Kithelicz et Fricz- conem, famulos consulum Wratislauiensium, anno dom. 1340 sexta feria proxima post octavas pasche heresi nove exportari et eici fecerunt et mandarunt publice et notorie facto rumore magno et concursu populorum. Insuper predicti capita neus et cónsules ecclesiam kathedralem, dominam et patronam suam, violaverunt et violari fecerunt armo domini 1330 nono, octavo kalendas Decembris, hoc est precedenti die s. Katherine et citra et continue per totum tempus et adhuc et faciunt locando in ipso satellites suos, prohibentes ne quis clericus vel minister ipsius ibi possit accedere et de rebus, casulis, calicibus capis, libris, crucibus et aliis ornamentis ecclesie disponere, imo ostium sacristie in ecclesia ipsa, in qua eiusdem ecclesie ornamenta deposita et servata esse noscuntur, violenter ledi et infringi fecerunt, idem faciendo irrumpi et per fabrum perforari et violenter inponi ferramenta et seras, sic quod ostium predictum clavibus ecclesie aperiri non potest, namque ecclesiam sic suo mandato violentam cum omnibus ornamentis et rebus suis detinent occupatam nos et nostrum capitulum dicta nostra Wrat. ecclesia et omnibus rebus predictis in ea existeutibus spoliando, que quidem omnia et singula sunt adeo notoria et manifesta, quod nulla possunt tergiversa- cione celari, unde nos omnes et singulos predictos, tam Theodericum et Godinum ac alios eorum complices facientes premissa ac fabrum quam capitaneum et con sules prenotatos, quorum sunt perpetrata consilio et mandato, auctoritate juris communis et nichilominus vigore constitucionis olim domini Urbani pape quarti dum in minoribus esset apostolice sedis in partibus Polonie vices gerens, decla ramus et pronunciamus excommunicacionis seuteucia innodatos.

Insuper cum capitaneus, cónsules et.... et alii prescripti ac singulares cives Wrat. pro satisfacione facienda in civitate et districtu Wrat. moneri et requiri

150

Don possint ex parte nostra ex eo, quod nulla persona ecclesiastica propter metum

mortis vel presumit exequi aliquod mandatum dom. nostri pape, dorn.

archiepiscopi, nostrum inquisitoris heretice pravitatis officium vel alterius cuius- cunque ecclesiasticam iurisdicionem habentis in civitate et districtu Wrat., ideo ne propter dicto rum potenciam, violen ciam et tirannidem ipso rum perversitas remaneat impunita, monemus et requirimus canonice dom. Johannem regem Boemie, Cunadum de Valkinhain capitaneum, consules tam anni preteriti quam presentis superius nominatos, Godinum Kaczinschinder ac Nicolaum dictum Kozil et alios prenominatos, ut de predictis dampnis, rapinis, spoliis, violenciis et iniu- riis, ut prefertur, per eos illatis, nobis, capitulo et singularibus personis ipsius ac clero religioso et seculari satisfaciant et satisfieri procurent cum effectu dictosque instrusos et prophanos nobis presentent infra XXX dies a prima dominica, qua presentes in ecclesia vestra, domine rector Nisensis ecclesie, publicàveritis compu- tandos, quorum decem eis et eorum singulis pro primo et alios decem pro secundo et reliquos decem dies immediate sequentes pro tercio et peremptorio termino ac monicione canonica assignamus, alioquin ipsos et quemlibet eorum propter eorum notorios et enormes excessus predictos exnunc prout extunc in hiis scriptis ex- communicacionis vinculo iterum innodamus, civitatem quoque ipsorum et cives ad puniendum dominum ipsorum in ipsis, cum et ipsi culpabiles existant, in hiis scriptis supponimus ecclesiastico interdicto. Monemus eciam primo, secundo et tercio ac peremptorie omnes et singulos intrusos per potenciam secularem preno minatos nec non fratres Petrum antiquum et Petrum Kaczinschinder, qui se in- truserunt in monasterium s. Vincencii, quatenus infra predictos dies, quos eis et cuilibet eorum pro primo, secundo, tercio et peremptorio termino et moni cione canonica assignamus, predictas ecclesias et loca ad quas et que intrusi sunt omnino dimittant nec in eis celebrent vel celebrantibus ministrent neque quempiam procurent ecclesiasticis sacramentis nec confessiones audiant nec pre- dicent ac de violenciis, injuriis et dampnis, que abbas et conventus dicti monasterii s. Vincencii, fratres predicatornm et minorum ordinum ac rectores eieti predicta- rum ecclesiarum parrochialium passi sunt, ipsis et nobis satisfacient integraliter et complete, alioquin ipsos et quemlibet eorum sentencie excommunicacionis in modum, quo supra lata est, volumus subjacere, vobis, domine rector de Nisa, in virtute sanct eobediencie districcius iniungendo, ut huuc nostrum processum duabus dominicis diebus proximis, cum populus advenerit ad divina, in ecclesia matrice s. Jacobi in Nisa publicetis et legatis et legi et publicari solempniter faciatis, omnibusque, quorum interest, huius nostri processus copiam fieri faciatis. Volumus eciam, ut nos de execucioni nostri mandati et publicacioni nostri processus cer- tificetis per publica instrumenta. Vobis autem dominis archidiacono et cuilibet vestrum districte precipiendo mandamus, quatenus absque more periculo, quam cito poteritis, convocacione clericorum vestrorum archidiaconatuum facta presentem processum nostrum publicetis vel coram ipsis publicari per alios faciatis man dantes dictis rectoribus, ut juxta prescriptas declaraciones eosdem capitaneum, consules et cives excommunicatos, universitatem vero Wratislauiensem interdictam nuncient in ipsorum ecclesiis singulis diebus dominicis et festivis. Volumus eciam, ut de publicacione presencium, quam congregacionibus clericorum feceritis vel fieri feceritis, faciatis fieri publica instrumenta, nobis quantocius remittenda. In cuius rei testimonium etc. Datum Nise 18. kalendas Januarii anno domini 1340.

151