CXII.

3Сb1af»rtefe ber ШЩeп ЩфЬ^e SStííjeím unb ЗДoпп »on 1508 uno

1511.

(F. 222, No. i3.~)

Wilhelmus, Dei et apostolicae sedis gratia Episcopus Lubicensis, religiosis ac Deo devotis patribus, Priori et Conventui, conversis ac donatis hospitibus, noviciis et redditis, tam Clericis quam Laicis domus Templi Mariae in Arnsboken, nostrae dioecesis, ordinis Carthusiensis, pronunc ibidem Deo famulantibus ac eorum in religione successo- ribus in domino salutem sempiternam. Ut quidem devotionis vestrae affectus et vestra- rum mentium fervor salutaris apud dominum Deum diligentius augeatur, fidelium etiam suffragiis adjuvetur largiusque attolli mereatur, in domino plurimum affectamus. Et certa nobis facta relatione didicimus. quod devocione speciali, quam ad nos nostramque Ecclesiam geritis, inducti, in missis vestris conventualibus et privatis nec non in horis canonicis et cursu beatae semper virginis Mariae aliisque vestris orationibus, tam publicis quam privatis, pro nobis nostraque Ecclesia e.t grege nobis commisso devota quaedam suffragia Deo exsolvere et offerre consuevistis. Volentes igitur devociones vestras hujusmodi ad tam pium opus reddere promptiores, ad continuata etiam hactenus constantiores spiritualibus quidem stipendiis, quantum cum Deo possumus, curavimus recompensare. Vobis itaque et cuilibet vestrum praemissorum confessis et contritis, qui in missis vestris Conventualibus pro vivis sive etiam privatis, tam pro vivis quam pro defunctis, aliisque horis canonicis, et de beata Maria virgine particulariter omnibus, nocturnis sive diurnis, et ad quascunque alias vestrae devocionis horas sivè peculiares orationes, publice vel in privato, communiter vel divisim, in ecclesia vel in cellis, hanc orationem: „Et antistitem nostrum una cum grege sibi commisso ab omni adversitate custodi," devote subjunxeritis vel subjungeretis suffragando, vel ab aliis dum audieritis vel responderitis Amen: de Omnipotentis Dei misericordia, et beatorum Petri et Pauli Apostolorum authoritate confisi, quadraginta dies indulgentiarum, totiens quotiens haec feceritis, in domino misericorditer relaxamus. In super pie attendentes, quod soli— tudini et exilio a communi conversatione hominum propter Deum vos libere mancipastis ut in Christo, vera vita, fructum plurimum afierre valeatis, quod et nos non solum

145

commendare in vobis, verum etiam pietate paterna permoti, vos ad ea digne exequenda spiritualibas quidem muneribus decrevimus sollicitius animare. Vobis igitur praemissis omnibus et cuilibet vestrum, praesentibus et futuris, quotiens in Jesu Christi, domini et salvatoris nostri, amarae suae passionis memoriam orationes vestras devotas, suspiria, cordis singultus et lachrimas devote solveritis, vigilias, abstinentias ac disciplinas patienter ac in fervore ad Deum sustinueritis, cellam, silentium aliasque observantias et obedientias ordinis vestri digne observaveritis, chorum etiam et ecclesiam temporibus congruis, dili- genter cantando ad laudem Dei et psallendo, frequentaveritis, fiduciam et cogitatum in dominum Deum, prout dignum est, jactaveritis, patientiam et humilitatem in simpli- citate cordis vestri habueritis, meditationibus etiam sanctis, studiis, lectionibus aliisque salubribus actibus seu doctrinis vacaveritis, corporalibus itaque injunctis vobis laboribus diligenter executis vestra pro facultate, Carthusianamque vitam in suscepto vestro proposito ac coeteravestra exercitia spiritualia studiose observaveritis^ (et omnibus, qui} missas quoque ac suffragia in eisdem officiis missarum vestrarum, de corpore videlicet Dominico glorio- sissimo, ac de passione seu etiam de quinque vulneribus Jesu Christi, aut de beata virgine Maria devota celebraverint, ac etiam celebrantibus hujusmodi ac eadem officia diligenter etiam quibuslibet, de omnibus sanctis suffragia ordinis vestri solita appojuerint; quique quando iñ vestra ecclesia pro hora completorii ac in parochia vobis conjuncta serotino tempore campana pulsatum fuerit, ad pulsum hujusmodi quemlibet ter angelicam salutationem devote oraverint, neenon pro nobis, ut praemissum est, nostraque ecclesia et grege nobis commisso in missarum suarum officiis memoriam devote habuerint, ac alias ad dominum Deum vota sua et preces effuderint, diligenter pro patriae hujus pace et Iranquillitate, illam etiam collectam fidelium „deus omnium conditor" etc. pro fidelibus defunctis, detentis in purgatorio, in quoeunque tempore seu loco congruente fideliter oraverjnt, necnon quotienscunque dulcissima nomina Jesus vel Maria legerint vel cantaverint seu legi aut decantari devote audierint et, juxta ordinis vestri observantiam laudabilem, reverenter, prout dignum est, inclinaverint seu etiam genua ffexerint, si saltem poterint prae invalitudine conditionis humanae, aut etiam diligenter et devote auscultaverint pronunciari, adversum itaque istum „gloria patri et filio" etc. more vestri ordinis reverenter inclinaverint, ac, ad laudabilem et observatam vestri ordinis consuetudi- nem, ad inceptionem horarum \estrarum canonicarum seu etiam beatae Mariae virginis aliarumque orationum ac meditationum sanctarum necnon in principio et in fine missa rum signo salutiferae crucis, quo debellatus est hostis ipse antiquus et serpens tortuosus, devote se signaverint ac reverenter inclinaverint; rursum etiam qui in^ melodiis 'psal- morum sive cantus vestri aliquam notarum, mente tenus alicui vulnerum Christi sive coronae ejus spineae ex fervore intimae devotionis -assignaverint; Quique coram summo altari ecclesiae vestrae et imagine Virginis gloriosae in eodem sublímata ac coram

146

altari sanctae crucis in eadem, ob memoriam dominicae passionis et in veneratione ejusdem sanctissimae Virginis Mariae ac in virtutem compassionis ejus quinquies oratio- nem dominicarn et totidem.angelicas salutationes devote oraverint; insuper ad laudem et gloriam nostri salvatoris ejusdemque genetricis suae gloriosae clausulas subsequentes аc horas canonicas et etiam beatae Virginis Mariae aliasque orationes suas publicas seu privatas devote oraverint, illas videlicet: „Dulce nomen Domini nostri Jesu Christi et laudabile nomen gloriosissimae Virginis Mariae, ac omnium sanctorum nomina sint benedicta et glorifícata in saecula saeculorum, Amen;" at illam: „sanctae et individuae Trinitati, simplici unitati Jesu crucifíxi humanitati intemerataeque Virgini Mariae et matri ejusdem salvatoris nostri cum omnibus sanctis et electis Dei sit laus et gloria ab omni creatura per infinita saecula saeculorum Amen;" Necnon beatissimam Dei genetricem cum filio suo dilecto, a quibus dependet omnis gratiae largitas, devote imploraverint dicendo post horarum conclusionem: „nos cum prole pia benedicat Virgo Maria Amen;" seu etiam illam in refrigerium fidelium animarum: „et animae omnium fidelium defunctorum per misericordiam Dei requiescant in pace Amen ;" concludentesque clausulas hujusmodi praedictas, ut diximus, hanc clausulam: „et antistitem nostrum" etc. devote apposuerint et oraverint; audiendo etiam, ad clausulas praefatas seu alteram earum „Amen" apud se humiliter responderint; omnibus vobis et singulariter singulis vere poenitentibus, confessis et contritis, nunc in dicto vestro monasterio praesentibus et futuris, totiens quotiens de omnibus istis, ut praemittitur, aliquid horum feceritis seu alter vestrum fecerit, de omnipotentis Dei misericordia et eorundem beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus autoritatibus confisi, quadraginta dies indulgentiarum provice qua übet in Domino miseri- corditer concedimus et indulgemus. Attendentes ¡taque observationes vestras regulares et omnino cavere satagentes, ne forte in quibusdam articulis praemissis, de facili mo- veamini ad exitus insolitos cellarum vestrarum, quos damnabiles vobis arbitramur, decer- nimus et indulgemus. ut easdem hujusmodi nostras concessas indulgentias consequt valeatis, in cellis vestris orantes et praemissa quaeque, prout convenit, uti expressum est, facientes, ac si ad singula loca in ecclesia vestra pro memoratis indulgentiis con- sequendis deputata devote ambularetis, perinde valere volumus. �?ac nostra declaratione ratificantes et approbantes ea, quae juxta ordinis vestri statuta, studiosiore observatione in liis quomodolibet fiunt, citra etiam quarumcumque aliarum indulgentiarum vobis hactenus per nostros praedecessores, in Domino defunctos, tam vivae vocis oraculo quam etiam in scriptis concessarum revocationem, quibus minime derogare intendimus per praesentes, sed potius quantum nostra se exdendit et observat autoritas. eas dili- gentius confirmamus, honorem Dei omnipotentis gloriosaeque Virginis Mariae et sanctorum omnium ac vestras devociones pro nostra ecclesiaeque nostrae ac commissi nobis gregis salute ampliare curantes. In quorum omnium et singulorum testimonium evidens sigillum

147

ad praemissa solitum praesentibus duximus de mera scientia et voluntate nostris dili gentia appendendum. Datum in Uthin in castro nostro episcopali anno millesimo quingentesimo octavo domini, ipso die beati Thomae Episcopi et martiris, pontifícatus vero nostri anno secundo.

Et nos Johannes, Dei et apostolicae sedis gratia episcopus lubicensis, prae- sentes literas et indulgentias in eisdem contentas, per beatae memoriae Wilhelmum, episcopum praedecessorem nostrum fratribus praedictis concessas, tenore praesentium approbamus, ratificamus et confirmamus. Similiter eisdem fratribus, praesentibus et fu- turis, totiens quotiens de omnibus istis, ut praemittitur, aliquid praemissorum fecerint seu alter eorum fecerit, de omnipotentis Dei misericordia ac beatorum Petri et Pauli aposto- lorum ejus authoritate confisl, quadraginta dies indulgentiarum pro vice quolibet in Domino misericorditer relaxamus ac impartimur. In cujus rei evidens testimonium se- cretum nostrum praesentibus est appensum. Datum in arce nostra episcopali Uthinensi, anno domini millesimo quingentesimo undecimo, die vero undecima mensis Januari.