W Archiwum Państwowym w Lublinie znajduje się zbiór ok. 600 dokumentów pochodzących z okresu od początku XIV do końca XVIII wieku. W porównaniu do innych archiwów polskich nie jest to duży zbiór, jednak na obszarze wschodnich województw Polski należy do największych. Dokumenty te są przechowywane głównie w dwóch zespołach: Akta miasta Lublina i Zbiór dokumentów różnej proweniencji. Pojedyncze dokumenty znajdują się także w zespołach akt miast i cechów oraz aktach kościołów i klasztorów z terenu województwa lubelskiego. W zespole Akta miasta Lublina dokumenty wydzielone są w odrębną serię Dokumenty miasta Lublina. W jej skład wchodzą dokumenty, których wystawcą lub odbiorcą były władze miejskie Lublina. W zespole Zbiór dokumentów różnej proweniencji znajdują się dokumenty różnych wystawców i różnych odbiorców, do których nie należały władze Lublina.

Dokumenty miasta Lublina są dobrze znane badaczom dzięki opublikowanej w 1938 r. pracy Jana Riabinina, który podał ich obszerne streszczenia. Wiedzę o nich uaktualniła i wzbogaciła Maria Trojanowska, publikując w 1996 r. pełny katalog dokumentów miasta Lublina z regestami, obejmujący lata 1317-1792. Najstarsze dokumenty były też wydawane w kodeksach dyplomatycznych dotyczących Małopolski, której w średniowieczu północną rubież stanowiła ziemia lubelska, lub w innych wydawnictwach źródłowych. Niekiedy przy różnych okazjach były publikowane podobizny dokumentów, dzięki czemu można było poznać ich oryginalną postać, większość z nich jednak pozostawała nieznana.

Nowe możliwości udostępniania materiałów archiwalnych, w tym oczywiście dokumentów, są związane z upowszechnieniem Internetu i technologią tworzenia kopii cyfrowych, czyli digitalizacją. Wykorzystując te możliwości w 2010 r. Archiwum Państwowe w Lublinie we współpracy z Teatrem NN Brama Grodzka uruchomiło portal internetowy „Lublin w dokumencie”, którego celem jest prezentacja w interaktywnej formie najstarszych dokumentów z zespołu Akta miasta Lublina. Każdy dokument udostępniony jest w czterech formach: kopii cyfrowej (facsimile), edycji oryginału, tłumaczenia na język polski i rozbioru dyplomatycznego. Dokumenty opatrzone są krótkimi komentarzami historycznymi. Początkowo projekt zawierał 12 dokumentów, obecnie na portalu tym zostało udostępnionych 20 dokumentów pochodzących z lat 1317-1591 i wciąż planuje się jego rozwój. Pomysłodawcą i autorem opracowań merytorycznych jest dr Marcin Pytel.

Portal „Lublin w dokumencie” zaspokaja różne potrzeby użytkowników. Przede wszystkim daje możliwość poznawania lubelskich dokumentów w ich oryginalnej postaci oraz dzięki polskim tłumaczeniom, pokonania bariery języka łacińskiego i wniknięcia w ich treść. Dla przeciętnego odbiorcy dokumenty przestały być nieme. To bezpośrednie obcowanie z dokumentami pozwala lepiej rozumieć historię Lublina i popularyzować wiedzę o jego przeszłości. Portal ma także duże walory edukacyjne i dydaktyczne, m.in. może służyć do nauki łacińskiej paleografii i dyplomatyki.

Korzystając z zaproszenia do współpracy Archiwum Państwowe w Lublinie w 2014 r. przystąpiło do projektu Monasterium. W pierwszej kolejności w jego ramach zostaną udostępnione dokumenty już opublikowane na portalu „Lublin w dokumencie”, a więc z lat 1317-1591. Zostały one przygotowane zgodnie z zasadami opisu stosowanymi w projekcie. W przyszłości planuje się powiększanie tego cyfrowego repozytorium, zarówno o dokumenty związane z Lublinem, jak również o dokumenty innej proweniencji nie związane z kancelarią lubelską. Dzięki przystąpieniu do projektu „Monasterium” Archiwum Państwowe w Lublinie będzie miało okazję do zaprezentowania części swojego zasobu szerszemu odbiorcy.

 Piotr Dymmel; Dyrektor Archiwum Państwowego w Lublinie