Charter: Urkunden (1002-1969) 2330
Signature: 2330
Add bookmark
Edit charter (old editor)
1278<sup>1)</sup>
Erzbischof Friedrich II. von Salzburg und Bischof Johann I. von Chiemsee stellen dem Bischof Bernhard von Seckau eine vidimierte Abschrift zweier päpstlicher Bullen (ddo. 8. Juli und 20. Juni 1218), die Errichtung des Bistums Seckau betreffend, aus. Current repository:
Archiv der Erzdiözese Salzburg (www.kirchen.net/archiv)
Archiv der Erzdiözese Salzburg (www.kirchen.net/archiv)
Beide Siegel fehlen.
Nos F.1) dei gracia Sancte Salzburgensis Ecclesie Archiepiscopus Apostolice Sedis Legatus, et Johannes eadem gracia Chymensis Episcopus. Notum facimus vniuersis presentes Litteras inspecturis, quod sana et salua uidimus Rescripta Apostolica In Filo Stilo et Bulla, cuius transcripta deuerbo aduerbum infra ueraciter continetur, Honorius2) Episcopus seruus seruorum dei Dilectis filiis..3) Preposito et Capitulo Secouiensi Salutem et Apostolicam benediccionem. Quod venerabilis frater noster Salzpurgensis Archiepiscopus4) non sua sed que Christi uel pocius que Christi et sua sunt, sedula meditacione, requirat, opera sua testimonium perhibent euidenter, dum commisso sibi gregi prodesse desiderans pocius quam preesse, animarum Lucrum, sicut decet domini sacerdotem, prefert questui temporali, quin etiam ne non tam eas pascere quam depascere uideatur, carnalia que posset metere ineisdem, uoluntarius offert spiritualia seminanti. sicque fit ut ministrum Christi et dispensatorem ministeriorum dei se faciens extimari. suum honoret indomino ministerium, seque reddat omnibus honorandum et fauorem nostrum exhiis eo specialius sibi uendicet, quo nostris beneplacitis expressius Se coaptat. Prudenter enim cogitans, quod Salzpurgensis dyocesis usque adeo est diffusa quod non sufficiat vniuersis habitantibus in eadem pastorali sollicitudine inminere timensque ne non sit, qui paruulis lac doctrine uel prouectis cibum solidum amministret, aut quod infirmum est in eis consolidet, aut alliget quod confractum, olim per dilectum filium Karulum Frisacensem prepositum,5) per Litteras suas nobis humiliter supplicauit, vt In Ecclesia uestra Episcopalem Sedem creandi sibi licenciam concedere dignaremur, parato de assensu Capituli sui, ei vnam dietam6) et dimidiam In Dyocesi, et trecentas Marcas in redditibus assignare, ita ut per omnia uestre Ecclesie iure saluo nichil de bonis ipsi ad episcopalem Kathedram transferatur nec ullum exinde in dignitatibus. Libertatibus, Consuetudinibus, et Racionibus Salzpurgensi Capitulo preiudicium generetur, Vnde licet forsan eo minus ad hoc predictus Archiepiscopus insufficiens debeat reputari. quo insufficienciam allegat instancius. Nos tamen suum propositum dignis in domino laudibus commendantes et precibus suis eo fauorabilius annuentes, quo rarius eis similes, et frequenter nobis dissimiles, vel pocius contrarie porriguntur, ut res tam ardua sine omni offensione procederet Venerabili fratri nostro7) Frisingensi Episcopo et Dilectis filiis.8) Brixiensi Electo et.9) Abbati Admuntensi nostris dedimus litteris in mandatis ut huius negocii circumstancias sollicite inquirentes et specialiter si hoc ecclesie Salzpurgensi expedire uiderent, et ad id Capituli eiusdem assensus accederet, nec non si ex hoc uestra Ecclesia seruaretur indempnis. et utrum esset sufficiens et ydonea futuri Episcopi prouisio pretaxata, diligencius indagantes rescriberent nobis super hiis omnibus fideliter ueritatem, qua cognita de consilio fratrum nostrorum procederemus auctore domino inoffense. Episcopus uero et Abbas predicti. sicut suis nobis litteris intimarunt, quia predictus Electus cruce signatus in precinctu quasi peregrinacionis positus huic negocio interesse non poterat, ad Salzpurgensem Ecclesiam personaliter accedentes, Consensum Capituli ad hoc inuenere paratum, et quantum tam ibi quam alibi super hoc poterant edoceri, didicerunt hoc Salzpurgensi Ecclesie absque dubio expedire. Vos quoque personaliter allocuti acceperunt responsum quod et uestra Ecclesia illesa remaneret penitus et indempnis, Et ut uerbis eoram utamur, terminos noue dyocesis extendi usque ad dietam et dimidiam inuenerunt. Parrochyam uidelicet Chumbenz10) cum omnibus suis pertinenciis In qua uestra Ecclesia sita et usque ad finem parrochie Sancti Laurencii11) in longo. Ecclesiam uero Sancte Marie12) in Pranke13) usque ad finem parrochie Lemsniz14) in latum cum omnibus Ecclesiis mediis et earum pertinentiis et Capellis que sunt in earum terminis constitute.15) Redditus autem futuro assignandos Episcopo inuenerunt Ecclesiam Vanstorf16) et triginta Mansos de nemore quod est apud fluuium qui uocatur Gewel.17) Ecclesiam Leybeynz.18) Ecclesiam Vogan.19) Ecclesiam Rab20) cum omnibus pertinenciis earundem, saluo tamen iure personarum que ibi hactenus domino seruierunt. Curiam quoque decimalem in Saccah21) et Domum in Frisaco quam a Nobili Muliere Emma22) et Domum in Ciuitate Salzpurgensi quam ab Heinrico Ciue Salzpurgensi emit Archiepiscopus supradictus. Ex quibus omnibus secundum extimacionem bonorum virorum. Trecentarum Marcarum redditus plenarie prouenire creduntur De quibus futurus Episcopus honorifice poterit sustentari. Vnde nobis idem Archiepiscopus per eundem prepositum Frisacensem et litteras suas iterum cum instancia suplicauit ut cum paratus sit et dyocesim et redditus sicut superius est expressum futuro episcopo assignare sibi facultatem creandi nouum episcopatum in uestra ecclesia traderemus, ita quod Eleccio ac inuestitura eiusdem episcopi ad se et successores suos absque omni contradiccione pertineat, de quorum bonis idem episcopatus dotatus noscitur ac ditatus. Gurcensis autem episcopus qui uicarius Salzpurgensis Antistitis in sua dyocesi esse dinoscitur, in illo quoque sit episcopatu uicarius quantum Archyepiscopalis exigat iurisdiccio, ne in hoc eciam ius ipsius graue dispendium paciatur. Nos igitur habito fratrum nostrorum consilio, quia ipsius Archiepiscopi in hac parte propositum ad diuini nominis gloriam et christiane religionis augmentum intelleximus prouenire fauore illud Apostolico prosequentes postulata concedimus sicut superius sunt expressa, sine iuris preiudicio alieni. Datum Laterani viii Idus Julii Pontificatus nostri ANNO Secundo.||
||
Honorius Episcopus seruus seruorum dei. Dilectis filiis.23) de Sewen, et..24) De Raitenhalslac. Abbatibus Salzpurgensis dyocesis, et Magistro Hugoni Ratisponensi25) Salutem et Apostolicam benediccionem. Quod venerabilis frater noster Salzpurgensis Archiepiscopus non sua sed que Christi uel pocius que Christi et sua sunt, sedula meditacione requirat. opera sua testimonium perhibent euidenter, dum commisso sibi gregi prodesse desiderans pocius quam preesse, animarum lucrum, sicut decet domini sacerdotem, prefert questui temporali, quin eciam ne non tam eas pascere, quam depascere uideatur, carnalia que posset metere ineisdem uoluntarius offert spiritualia seminanti, sicque fit ut ministrum Christi et dispensatorem ministeriorum dei se faciens extimari suum honoret in domino ministerium seque reddat omnibus honorandum, et fauorem nostrum ex hiis eo specialius sibi uendicet, quo nostris beneplacitis specialius se coaptat. Prudenter enim recogitans, quod Salzpurgensis dyocesis usque adeo est diffusa, quod non sufficiat vniuersis habitantibus in eadem pastorali sollicitudine imminere, timensque ne non sit qui paruulis lac doctrine uel prouectis cibum solidum amministret aut quod infirmum est in eis consolidet, aut alliget quod confractum, olim per dilectum filium Karulum Frisacensem Prepositum, per litteras suas nobis humiliter supplicauit ut In Secouiensi Ecclesia sue dyocesis episcopalem sedem creandi sibi licenciam concedere dignaremur parato de assensu Capituli sui ei unam dietam et dimidiam Jn dyocesi et trecentas Marcas inredditibus assignare, ita ut per omnia ipsius Seccouiensis ecclesie iure saluo nichil de bonis ipsius ad episcopalem Kathedram transferatur. nec ullum exinde in dignitatibus, Libertatibus, Consuetudinibus et Racionibus Salzpurgensi Capitulo preiudicium generetur, Vnde licet forsan eo minus ad hoc predictus Archiepiscopus insufficiens debeat reputari quo insufficienciam allegat instancius nos tamen suum propositum dignis in domino laudibus commendantes et precibus suis eo fauorabilius annuentes, quo rarius eis similes et frequenter nobis dissimiles, uel pocius contrarie porriguntur, vt res tam ardua sine omni offensione procederet, Venerabili fratri nostro Frisingensi Episcopo, et Dilectis filiis Brixiensi Electo et Abbati Admuntensi nostris dedimus litteris inmandatis, ut huius negocii circumstancias sollicite inquirentes et specialiter si hoc Ecclesie Salzpurgensi expedire uiderent, et ad id Capituli eiusdem assensus accederet, nec non si Secouiensis ecclesia ex hoc seruaretur indempnis et utrum esset sufficiens et ydonea futuri episcopi prouisio pretaxata diligencius indagantes rescriberent nobis super hiis omnibus fideliter ueritatem, qua cognita de consilio fratrum nostrorum procederemus auctore Domino inoffense. Episcopus uero et Abbas predicti sicut suis nobis litteris intimarunt, quia predictus Electus cruce signatus in precinctu quasi peregrinacionis positus, huic negocio interesse non poterat ad Salzpurgensem Ecclesiam personaliter accedentes, consensum Capituli ad hoc inuenere paratum et quantum tam ibi quam alibi super hoc poterant edoceri, didicerunt hoc Salzpurgensi Ecclesie absque dubio expedire. Prepositum quoque et Capitulum Secouiense personaliter allocuti acceperunt responsum quod et Secouiensis Ecclesia illesa remaneret penitus et indempnis et ut uerbis eorum utamur terminos Noue dyocesis extendi usque ad dietam et dimidiam inuenerunt Parrochiam uidelicet Chumbenz cum omnibus suis pertinenciis in qua sita est Ecclesia Secouiensis usque ad finem Sancti Laurencii Parrochie in longo. Ecclesiam uero Sancte Marie Jn Pranke usque ad finem Parrochie Lemsniz in latum, cum omnibus Ecclesiis mediis et earum pertinenciis et Capellis que sunt in earum terminis constitute. Redditus autem futuro assignandos Episcopo inuenerunt Ecclesiam Vanstorf, et triginta Mansos de nemore, quod est apud fluuium, qui uocatur Gewl. ecclesiam Leybenz. ecclesiam Vogan. Ecclesiam Rabe cum omnibus pertinenciis earumdem, saluo tamen iure personarum, que ibi hactenus Domino seruierunt. Curiam quoque decimalem In Saccah et Domum in Frisaco, quam a nobili muliere Emma, et Domum in Ciuitate Salzpurgensi quam ab Heinrico Ciue Salzpurgensi emit Archiepiscopus supradictus, ex quibus omnibus secundum extimacionem bonorum uirorum Trecentarum Marcarum redditus plenarie prouenire creduntur, de quibus futurus Episcopus honorifice poterit sustenari. Vnde nobis idem Archiepiscopus per eundem Prepositum et litteras suas iterum cum instancia supplicauit, ut cum paratus sit et dyocesim et redditus sicut superius est expressum futuro episcopo assignare, sibi facultatem creandi nouum episcopatum in predicta Secouiensi Ecclesia traderemus, ita quod Electio ac inuestitura eiusdem Episcopi ad se ac successores suos absque omni contradiccione pertineat, de quorum bonis idem episcopatus dotatus noscitur ac ditatus. Gurcensis autem Episcopus qui uicarius Salzpurgensis antistitis in sua dyocesi esse dinoscitur, in illo quoque sit Episcopatu uicarius quantum Archiepiscopalis exigit iurisdiccio ne in hoc eciam ius ipsius graue dispendium paciatur. Nos igitur habito fratrum nostrorum consilio, quia ipsius Archiepiscopi in hac parte propositum ad diuini nominis gloriam et christiane Religionis augmentum intelleximus prouenire, fauore illud Apostolico prosequentes, postulata concedimus, sicut superius sunt expressa, sine iuris preiudicio alieni. Ad omnem itaque scrupuli materiam amputandam discrecioni uestre de qua plenam in domino fiduciam optinemus per Apostolica scripta mandamus quatenus Auctoritate nostra suffulti prouideatis vt premissa efficaciter impleantur, nec contra ea quidquam temere attemptetur, Contradictores per censuram ecclesiasticam appellacione preposita compescentes, Quod si non omnes hiis exequendis potueritis interesse, duo uestrum ea nichilominus exequantur. Datum Rome apud Sanctum Petrum xii Kal. Julii Pontificatus nostri anno Secundo. In Cuius Rei euidenciam ad peticionem Dilecti in Christo fratris W.26) venerabilis Secouiensis Episcopi Presentes litteras Sigillis nostris fecimus communiri.
||
Honorius Episcopus seruus seruorum dei. Dilectis filiis.23) de Sewen, et..24) De Raitenhalslac. Abbatibus Salzpurgensis dyocesis, et Magistro Hugoni Ratisponensi25) Salutem et Apostolicam benediccionem. Quod venerabilis frater noster Salzpurgensis Archiepiscopus non sua sed que Christi uel pocius que Christi et sua sunt, sedula meditacione requirat. opera sua testimonium perhibent euidenter, dum commisso sibi gregi prodesse desiderans pocius quam preesse, animarum lucrum, sicut decet domini sacerdotem, prefert questui temporali, quin eciam ne non tam eas pascere, quam depascere uideatur, carnalia que posset metere ineisdem uoluntarius offert spiritualia seminanti, sicque fit ut ministrum Christi et dispensatorem ministeriorum dei se faciens extimari suum honoret in domino ministerium seque reddat omnibus honorandum, et fauorem nostrum ex hiis eo specialius sibi uendicet, quo nostris beneplacitis specialius se coaptat. Prudenter enim recogitans, quod Salzpurgensis dyocesis usque adeo est diffusa, quod non sufficiat vniuersis habitantibus in eadem pastorali sollicitudine imminere, timensque ne non sit qui paruulis lac doctrine uel prouectis cibum solidum amministret aut quod infirmum est in eis consolidet, aut alliget quod confractum, olim per dilectum filium Karulum Frisacensem Prepositum, per litteras suas nobis humiliter supplicauit ut In Secouiensi Ecclesia sue dyocesis episcopalem sedem creandi sibi licenciam concedere dignaremur parato de assensu Capituli sui ei unam dietam et dimidiam Jn dyocesi et trecentas Marcas inredditibus assignare, ita ut per omnia ipsius Seccouiensis ecclesie iure saluo nichil de bonis ipsius ad episcopalem Kathedram transferatur. nec ullum exinde in dignitatibus, Libertatibus, Consuetudinibus et Racionibus Salzpurgensi Capitulo preiudicium generetur, Vnde licet forsan eo minus ad hoc predictus Archiepiscopus insufficiens debeat reputari quo insufficienciam allegat instancius nos tamen suum propositum dignis in domino laudibus commendantes et precibus suis eo fauorabilius annuentes, quo rarius eis similes et frequenter nobis dissimiles, uel pocius contrarie porriguntur, vt res tam ardua sine omni offensione procederet, Venerabili fratri nostro Frisingensi Episcopo, et Dilectis filiis Brixiensi Electo et Abbati Admuntensi nostris dedimus litteris inmandatis, ut huius negocii circumstancias sollicite inquirentes et specialiter si hoc Ecclesie Salzpurgensi expedire uiderent, et ad id Capituli eiusdem assensus accederet, nec non si Secouiensis ecclesia ex hoc seruaretur indempnis et utrum esset sufficiens et ydonea futuri episcopi prouisio pretaxata diligencius indagantes rescriberent nobis super hiis omnibus fideliter ueritatem, qua cognita de consilio fratrum nostrorum procederemus auctore Domino inoffense. Episcopus uero et Abbas predicti sicut suis nobis litteris intimarunt, quia predictus Electus cruce signatus in precinctu quasi peregrinacionis positus, huic negocio interesse non poterat ad Salzpurgensem Ecclesiam personaliter accedentes, consensum Capituli ad hoc inuenere paratum et quantum tam ibi quam alibi super hoc poterant edoceri, didicerunt hoc Salzpurgensi Ecclesie absque dubio expedire. Prepositum quoque et Capitulum Secouiense personaliter allocuti acceperunt responsum quod et Secouiensis Ecclesia illesa remaneret penitus et indempnis et ut uerbis eorum utamur terminos Noue dyocesis extendi usque ad dietam et dimidiam inuenerunt Parrochiam uidelicet Chumbenz cum omnibus suis pertinenciis in qua sita est Ecclesia Secouiensis usque ad finem Sancti Laurencii Parrochie in longo. Ecclesiam uero Sancte Marie Jn Pranke usque ad finem Parrochie Lemsniz in latum, cum omnibus Ecclesiis mediis et earum pertinenciis et Capellis que sunt in earum terminis constitute. Redditus autem futuro assignandos Episcopo inuenerunt Ecclesiam Vanstorf, et triginta Mansos de nemore, quod est apud fluuium, qui uocatur Gewl. ecclesiam Leybenz. ecclesiam Vogan. Ecclesiam Rabe cum omnibus pertinenciis earumdem, saluo tamen iure personarum, que ibi hactenus Domino seruierunt. Curiam quoque decimalem In Saccah et Domum in Frisaco, quam a nobili muliere Emma, et Domum in Ciuitate Salzpurgensi quam ab Heinrico Ciue Salzpurgensi emit Archiepiscopus supradictus, ex quibus omnibus secundum extimacionem bonorum uirorum Trecentarum Marcarum redditus plenarie prouenire creduntur, de quibus futurus Episcopus honorifice poterit sustenari. Vnde nobis idem Archiepiscopus per eundem Prepositum et litteras suas iterum cum instancia supplicauit, ut cum paratus sit et dyocesim et redditus sicut superius est expressum futuro episcopo assignare, sibi facultatem creandi nouum episcopatum in predicta Secouiensi Ecclesia traderemus, ita quod Electio ac inuestitura eiusdem Episcopi ad se ac successores suos absque omni contradiccione pertineat, de quorum bonis idem episcopatus dotatus noscitur ac ditatus. Gurcensis autem Episcopus qui uicarius Salzpurgensis antistitis in sua dyocesi esse dinoscitur, in illo quoque sit Episcopatu uicarius quantum Archiepiscopalis exigit iurisdiccio ne in hoc eciam ius ipsius graue dispendium paciatur. Nos igitur habito fratrum nostrorum consilio, quia ipsius Archiepiscopi in hac parte propositum ad diuini nominis gloriam et christiane Religionis augmentum intelleximus prouenire, fauore illud Apostolico prosequentes, postulata concedimus, sicut superius sunt expressa, sine iuris preiudicio alieni. Ad omnem itaque scrupuli materiam amputandam discrecioni uestre de qua plenam in domino fiduciam optinemus per Apostolica scripta mandamus quatenus Auctoritate nostra suffulti prouideatis vt premissa efficaciter impleantur, nec contra ea quidquam temere attemptetur, Contradictores per censuram ecclesiasticam appellacione preposita compescentes, Quod si non omnes hiis exequendis potueritis interesse, duo uestrum ea nichilominus exequantur. Datum Rome apud Sanctum Petrum xii Kal. Julii Pontificatus nostri anno Secundo. In Cuius Rei euidenciam ad peticionem Dilecti in Christo fratris W.26) venerabilis Secouiensis Episcopi Presentes litteras Sigillis nostris fecimus communiri.
Source Fulltext: DOPPLER
Original dating clause: Datum Laterani viii Idus Julii Pontificatus nostri ANNO Secundo.
Notes:
1) Nur Ein Erzbischof F. von Salzburg, Friedrich II. von Walchen 1270-1284, war gleichzeitig mit einem Bischof Johann von Chiemsee, Johann I. von Enstal 1274-1279. Die Ausstellung dieser Urkunde fällt also in die Zeit von 1274-1279, und zwar wahrscheinlich in die ruhigere Zeit nach der Schlacht auf dem Marchfelde (26. Aug. 1278). 2) Papst Honorius III. 1. August 1216 - 18. März 1227. 3) Gerold von Eppenstein, Probst von Seckau 1196-1220. 4) Eberhard II. Erzbischof von Salzburg 1200-1246. 5) Karl, Probst von St. Bartholomä in Friesach 1216-1219; erster Bischof von Seckau 1219-1231. 6) "Dieta, iter, quod una die conficitur. Continet autem dieta legalis 20 milliaria Italica; dicta vero vulgaris dicitur illa, quae habetur secundum consuetudinem regionis." Du Cange Glossar. Tom II. p. 96. Die Ausdehnung des der neuen Diözese angewiesenen Sprengels betrug von Nordwest nach Südost beiläufig 10 deutsche Meilen. 7) Otto II., Bischof von Freising 1183-1220. 8) soll heißen "Brixinensi", - Berchtold von Reisen, Bischof von Brixen 1216-1224. 9) Gottfried II., Abt von Admont 1207-1224. 10) Pfarre St. Rupert in Kobenz. 11) Pfarre St. Lorenzen bezeichnet, wie es scheint, die südöstliche Grenze, wie Chumbenz die nordwestliche 12) St. Marein (bei Knittelfeld, oder) bei 13) Schloss Prank, die nordöstliche, und 14) St. Stephan (ob Stainz) in Lemsnitz (v. Meillers Salzb. Regest p. 289 Nr. 555) die südwestliche. 15) Die in dem bezeichneten Sprengel begriffenen Kirchen und Kapellen hießen nach: Fröhlich Diplom. s. ducatus Styriae I. 196ff. "Lint, Weizzenkirchen, Pyber, Moskirchen, Tobel, Ecclesia S. Margarethae juxta Voitsperg. et Ecclesia S. Margarethae juxta Wildoniam". 16) Pfarre St. Rupert in Fohnsdorf. 17) Gail-Bach. 18) Pfarre St. Jacob in Leibnitz. 19) Vogan scheint a. 1327 nicht mehr bischöfliche Mensalpfarre gewesen zu sein. (Urk. XXX), und unt. 19. Dec. 1493 bezeugt Erzb. Friedrich IV. von Salzburg dem Bischof Mathias von Seckau: "quod quatuor Ecclesiis Parrochialibus, videlicet S. Jacobi in Leybniz, S. Mariae in Kürchberg prope Waiz, S. Ruperti prope Raab et S. Ruperti in Vanstorf nostre Diocesis dudum mense sue Episcopali reseruatis de cetero per vicarios ad nutum amouibiles deseruiri..posset et valeat" (Kopie im f. e. salzb. Consist.-Archiv.) Hier wird also St. Mariae in Kürchperg prope Waiz, jetzt St. Maria am Weizberg, (sie war, nach Klein l. c. III. 49 vom P. Bonifacius IX. ao. 1402 dem bisch. seckau´schen Tafelgute zugewiesen worden) anstatt Vogan als Mensalpfarre bezeichnet. 20) Pfarre St. Ruprecht an der Raab. 21) Sagathal, Pf. St. Johann B. 22) Fröhlich Frisaco, quae nobis a Christiano cive nostro coepit vacare, et domum in Civitate Salzpurgensi quam a Friderico Snabel cive Salzpurgensi emimus." Metzger aber - Hist. Salisb. p. 996 - nennt die früheren Hausbesitzer ebenfalls Emma und Heinrich. 23) Heinrich, Abt von Seeon 1215-1235 c. 24) Berthold, Abt von Raitenhaslach 1206-1220 c. 25) Magister Hugo Canonicus von Regensburg. Conf. Mon. boic. V. 461. X). 28. 26) Wernhard oder Bernhard, Bischof von Seckau 1268-1283.
A click on the button »Show annotation« displays all annotations on the selected charter image. Afterwards you are able to click on single annotations to display their metadata. A click on »Open Image Editor« opens the paleographical editor of the Image Tool.
){kind=link}
){kind=link}