CLXXXIII.

DENEBERHT, Thursday, 6th Oct. 803. Vide supra 789.

»Ji In nomine dñi . nri . inu . xpi. Ea quae secun dum ecclesiasticam disciplinam ac synodalia decreta salubriter definiuntur quamuis solus sermo sufilceret tamen pro cuitando futuri temporis ambiguetate fide- lissimis scripturis et documentis sunt omendata, Qua- propter ego deneberhtus epis fui memorando pristrinae locutionis antecessoris mei hiothoredi epis . et wulf- heardi circa terram illam aet intanbergum simul etiam aet bradanleage tunc wulfheardus iterum coram syno- dali testimonio confirmauit cum signo crucis xpi dene

•_>-K> CHARTAE ANGLOSAXONICAE.

berhto epi . et eius familiae in weogorna ciuitate ut Hle noluisset unquam auertere ab ecclesia ante nominata praeter ut ante neraciter ac firmiter definitum haberet ut hoc per omnia firmum et fixum ppetuo inter eos permaneret. Haec comemoratio facta est in loco qui dicitur clofeshos . an . domnic . incarnat. dccc°. m" In die . Xi. die II. non. octob.

»{< ego ae&elhcard arc ep. *J* ego uuigberht ep.

*J* ego alduulf ep. »{< ego alhmund ep.

liJ* ego werenberht ep. ego alhheard ep.

*J* ego eaduulf ep. *J* ego tidferS ep.

»{< ego deneberht ep. *Jf ego osmund ep.

*J* ego wulfheard ep. »J* ego wercmund ep.

*J* ego wihtun ep.

*J* ego coenwnlf rex merc, osensi 7 subs. »%* ego heaberht prin osen. »{< ego beornoS prin.

*Jf ego ceo 1 ward prin. *J* e?° wigheard p.

»{< ego cynehelm prin. *Jf ego byrnwald p os. ego wicga p os. >J* ego ald red p oi.

Indorsed: 821—823.

<J« Ceolulf rex wilnade Saes londes aet bremesgrefan to heaberht bisc - j to his [higun] 3 8a sende he his erendwreocan to wulfheard to intanbeorgum ~} heht Saet he cuome to him ~} [to Sae]m higum 5a dede he swae Sa hio him to spraecon se biscop ~} his weotan ymb Saet lond Saet he his him geuSe Saet hio maehten Sone freodom begeotan -} Sa waes he eaSmodlice ondeta Saet he swae wnlde "j to him wilnende waes Saette hio him funden suelce londare swelce he mid arum on [b]eon maehte . -j his wic Saere on byrig [beon mihte] on his life. Sa sende he monn to Saem aercebiscope ~} to eadberhte ~} to dynne ~) him heht segcgan 8aet he wil nade Saes londes aet intanbeorgan. Sa se aercebiscop ~} eadberht hit waeron erndiende to cyninge. Sa cuom dynne to gelaerde Sone cyning Saet he his no ge]xef

CHARTAK ANGLOSAXONICAE.

waes. Sa wa?s higen -j hlaforde lond unbefliten aeghuaes ■} sio3San a 0S his daga ende.1

CLXXXIV. DENEBERHT AND WULFHEARD, Thursday, Oct. 6th, 803.

»{< Anno dominicae incarnationis dccc°.iii0. indict. xi*. uero qui est annus vii. regni Cenwulfi pii regis Merciorum, factum est sinodale conciliabulum aet Clofeshoum, praesidente Aethelheardo archiepiscopo; ubi cum uniuersi prouintiales episcopi, cum abbatibus et presbyteris de necessariis et pluribus uniuersae aecclesiae statutis congregarentur, ibi etiam inter alia plura facta est contentio inter Deneberhtum, Uueoger- nensis aecclesiae antistitem, Uulfheardumque Here- fordensem praesulem. Sunt autem monasteria in pa- rochia Deneberhti Celtanhom, Beccanford, quae ohm in antiquis diebus ad Herefordensem aecclesiam prae- stita fuerunt, in quibus postulabat suam pastum qui ei episcopali iure pertinebat, ipse Deneberht sibi reddi. Uulfheard autem e contra narrabat, ut ei nullam dare debuisset, neque umquam antecessores illius aliquam ibi haberent. Et si erat umquam, iam xxx. annis et eo amplius nemo illum, neque antecessores eius, huiuscemodi pastu pulsaret neque tangeret. Deneberht autem cum testimonio narrabat, ut Uuermund episco- pus pastum acciperet aet Beccanforda, HaSoredus si militer aet Celtanhomme, insuper et ipse Uuulfheard ei pecuniam daret pro pastu, haecque cum testimonio conprobauit. Cum uero huiuscemodi hinc et inde multa contenderunt, uentum est ad sermonem, ut ar- chiepiscopus Deneberhtum rogabat dimidia sibi huius pastus praestare et altero anno semper aet Beccanforda suam refectionem acciperet, altero aet Celtanhomme.

1 The interpolated passages are supplied from the second MS.

224 CHARTAE ANGLOSAXONICAE.

Ule autem respondebat se et uelle et debere in omnibus eius parere praeceptis; hoc modo tamen in testimonio totius sinodi in diem eius praestare et non amplius ; id- que litteris confirmare ut scient omnes qui eius sunt successores, quod ipse nuuquam intermittit, quod Uueogernensi aecclesiae ad utilitatem recte pertinet. Haec autem pacis conciliatio facta est sub die . iiil. Idum Octobrium. Eodem die in simili contentione placiti sunt Uuerenberhtus mediterraneorum Anglo- rum episcopus, et Aldulfus Licetfeldensis praesul, Uuig- berhtus similiter Sciraburnensis antistes et Alhmun- dus Uuentanae pastor aecclesiae tale aliquid inter se habentes, omnes ad uerae fraternitatis pacem adunati, perrexerunt unusquisque ad suam. Erat autem dies v. feria et hii sunt testes huius pacis.

»J< Ego AeSiheard archiepiscopus consensi. ^ Ego Aldulf episcopus. *¡* Ego Uuerenberht episcopus. »¡f Ego Eadulf episcopus. *¡i Ego Deneberht epi scopus. *¡* Ego Alheard episcopus. *¡* Ego TidferS episcopus. *¡* Ego Uuigberht episcopus.

CLXXXV. AETHELHEARD, 803.

gloria in excelsis do et in terra pax hominibs bonae uoluntatis.

»J< Scimus autem quod multis in dm fideliter con- fidentibus notum et manifestum est. et nihil tamen Ulis placabile in eo uisum est. qui in gentibus anglornm commorantur quod offa rex merciö in diebus iaen- berhti arcepis cum maxima fraude honorem et unitatem sedis sci agustini patris nostri in dorouernensi ciuitate diuidere et discindere praesumsit. et quo modo post obitum praedicti pontificis aedelheardus arcepis di gratia donanti illius successor post curricula annorum erga plurima di ecclesiarum iura limina apostolorum et apos-

CHARTAE ANGLOSAXONICAE. 225

tolicae sedis beatissimum papam leonem nisitare con- tigit. inter alias necessarias legationes etiam discis- sionem iniuste factam archiepiscopalis sedis narrauit. et ipse apostolicus papa ut audiuit et intellexit quod iniuste fuisset factum statim sui priuilegii auctoiitatis praeceptum posuit et in brittanniam misit et praecipit ut honor sci agustini sedis cum omnibus suis parrohhiis integerrime redintegraretur iuxta quod scs gregorius nfae gentis apostolus et magister conposuit et honor- abili arcepiscopo aedelheardo in patriam peruenienti per omnia redderetur et coenuulfus rex pius merciorS ita compleuit cum senatoribus suis. Anno uero do- minice incarnationis . dccc°.iii°. indictione . xi\ die . mi\ idus Octobris. Ego aedelheardus arcepisc cum omnibus . xii. episco. sco sede beati agustini subiectis per apostolica praecepta domni papac leonis in synodo qui factus est in loco celebri qui uocatur clofeshoas unianimo consilio totius sci synodo. in nomine di omni- potentis praecipientes et omnium scorii illius et per eius tremendum iudicium . ut numquam reges neque episcopi neque principes neque ullius tyrannicae po- testatis homines honorem sci agustini et suae sce sedis diminuere uel in aliquantula particula diuidere praj- sumerint. sed in eo per omnia dignitatis honore ple- nissime semper permaneat quo utique in constitutions beati gregorii et in priuilegiis apostolicorum suorum successorum habeatur nec non etiam et in scoru ca- nonum rectum haberi sanctionibus uideatur. Nunc etiam do cooperanti et domno apostolico papae leoni ego Aedelheardus arcepis et alii coepiscopi nostri et nobiscum omnes dignitates nostri synodi cum uexillis crucis Xpi unanimiter primatum scae sedis firmantes. hoc quoque praecipientes et signo scae crucis scribentes ut arcepiscopalis sedes in liccidfeldensi monasterio numquam habeatur ex hoc tempore neque in alio loco aliquo nisi tantum modo in dorobernensi ciuitate ubi Xpi ecclesia est et ubi primus in hac insula

Q

226 CHARTAE ANGLOSAXONICAE.

catholica fides penituit et a sco agustino sacrum bap- tismum celebretur. insuper etiam cartam a romana sede misam per hadrianum papam de palleo et de archiepiscopatus sede in liccedfeldensi monasterio cum consensu et licentia domni apostolici leonis papae praescribimus aliquid ualere. quia per subreptitionem et male blandam suggessionem adipiscebatur. et idcirco manifestissimis signis caelestis regis primatum mon- archiae archiprincipatus permanere canonicis et apos- tolicis munitionibus statuimus ubi scm euangelium Xpi per beatum patrem agustinum in prouincia anglo- rum primü praedicatur . et deinde per gratiam sci sps late diffusum est. Si quis uero contra apostolicus praeceptis et nostrorü omnium ausus sit tunica Xpi scindere et unitatë sce di ecclesiae diuidere . sciat sé nisi digne emendauerit quod inique contra sacras ca nones fecit aeternaliter esse damnatum : •

Hic st nomina scoru episcoporü et abbatum qui praescriptum cyrographi cartulä in synodo qui factus est aet clofeshoum, anno aduentus dñi. dccc.iii. cum signo scae crucis Xpi firmauerunt: •

*¡* aedelheardus arcepis.

*¡* alduulfus epis.

»J< uuerenberhtus epis.

»J< alcheardus epis.

*¡* uuigberhtus epis.

»¡* alhmundus epis.

*¡* osmundus epis.

»J< eaduulfus epis.

»J< deneberhtus epis.

*¡* uuihthunus epis.

*¡* tidfridus epis.

*¡* uulfheardus epis.

ijf alhmundus prs ab. beonna prs ab.

»J< fordred prs ab.

»J< uuigmundus prs ab.

CHARTAE ANGLOSAXONICAE. 227