In nomine Domini, amen. Omnipotens Deus, aeterni Dei filius, Dominus noster Jesus Christus, creator omnium rerum, redemptor omnium fidelium, dum in diebus humanitatis suae salutem operaretur, in medio terrae dixit discipulis suis cor- poraliter praesentibus, nec non omnibus sacerdotibus et pos- teris nostris, dicens: Sic luceat lux vestra coram hominibus, ut videant opera vestra bona et glorificent patrem vestrum, qui in coelis est. Licet igitur status mundi remissioris et dissolutae vitae multis ex nobis laxaverit habenas jam plu- ribus annis, quod iux bona conversationis modicum luxerit in quibusdam, nobis tamen ad haec nostra tempora nunquam defuerunt viri virtutum, qui ferventissimo divini ignis amore flagrantes, remissioris et dissolutae vitae blandimenta re- spuantes, communis vitae restitutionem pietatis studio tenue- runt et posteris suis tenenda regulis et exemplis tradiderunt. Cum igitur cautelae promissio sit in omnibus habenda, quippe ne lux bonae conversationis in nobis totaliter obum- bretur et ne paulatim deveniat in collapsum et in obiivionem, quod est dictis et exemplis seniorum confratrum capituli de- canatus in Meinkamer acquisitum: discretus vir, deca- nus de Meinkamer, suique decanatus confratres universi sub anno millesimo trecentesimo quadragesimo quinto, feria tertia post Lucae evangelistae in majori Vischlingen, in ca- pitulo generali, animo deliberato et de communi consensu decani et confratrum capituli, decanatus praescripti statuta quaedam et consuetudines ipsius capituli, nec non quaedam alia utilia renovari et conscribi fecerunt, promittentesque bona fide irrevocabiliter perpetuis futuris temporibus, ea omnia et singula nunc et in posterum firmiter et inconcussa fideliter observare sub poenis infrascriptis, cum antiquitus a praedecessoribus suis eadem etiam sic hucusque observen- tur, quorum tenor est talis, videlicet: In decanatu Meinka- mer sunt duo generalia capitula, videlicet quolibet anno fena tertia post dominicam Cantate primum in Oessingen, idem secundum in majori Vischlingen feria tertia ante Ca- tharinae virginis. Ad eadam capitula omnes confratres ca- pituli convenire debent, quilibet eorum cum superpellicio suo et

1345 october 25. 561

quicunque veniret absque superpellicio suo, ecclesiam, in qua capitulum habetur, non intrabit et illa die voto capitulari et etiam praesentia carebit. Qui vero non venit ad capitulum, eadem die praesentiam suam non habeat, nisi habeat cau- sam rationabilem ipsum legitime excusantem. Item cauie- rarios ordinare debet duas candelas incensas, cantores quatuor, lectores item in celebratione capituii quatuor, con- tradicentes seu inobedientes ordinationi ipsius camerarii ca- rebunt illa die voce capitulari cum sua praesentia. Item quicunque non veniret, seu qui praesens non fuerit, quando inchoatur missa de domina nostra sancta Maria, carebit illa die praesentia sua, dolo et fraude exclusis. Item quando inchoatur missa de sancta Maria, tunc praesentia debet dis- tribui et praesentibus tantum dari. Item confratres in capitulo silentium habeant et discretionem, nec strepitum, nec clamo- rem faciant, et qui loqui incipiunt, cum licentia decani seu camerarii illud faciant. Item in die, quando celebratur ca- pitulum, moneant confratres in ecclesia, quousque totum offi- cium divinum perficiatur, cantando et legendo cum discretione, non discurrendo in cymiteriis vel exeundo ecclesiam, nisi de licentia et permissione decani seu camerarii, decano absente. Item nullus ronfrater intret ecclesiam in die capittih sine superpellicio vel cum calcaribus vel cum longo cultello vel etiam cum armis; qui secus fecerit, carebit voce capitulari et praesentia die illa, dolo et fraude exciusis. ltem in ce- lebratione capituli in superiori Ossingen debent esse parati ad missam sex sacerdotes celebrando, viciniores videlicet Dam- heim, Bornheim, Knoringen, superior Ossingen, plebanus in- ferioris Ossingen et in superiori Hohenstat; cuilibet eorum debet solidus hallensium, ut habeant memoriam animarum, benefactorum, capituli et pro fratribus ipsius capituli. Item ipso die, quando celebratur capitulum ln majori Vischlingen, debent esse parati quatuor sacerdotes viciniores celebrando missas et cuilibet eorum dari debet solidus hallensium, vide- licet Odensheim, Venningen, ambo Vischlingen, ut habeant memoriam animarum benefactorum capituli et coniratrum ip- sius capituli. Item in die capituli camerarius cantabit sum- mam missam de B. V. M. et ante offertorium memoriam ha- beat in cancella nominatim omnium personarum, quae capi- tulo nostro quidquam legaverunt, et oblationes ad eandam missam factas ipse camerarius recipiet. Item crastino die, vel in eadem hebdomada, unusquisque confratrum debet ce-

Kfmlin£'s Urkundenbucb. - 36

562 134-5 ootober 23.

lebrare missam unam, videlicet pro defunctis, et memoriam habere omnium animarum benefactorum capituli et pro fra- tribus ipsius capituli. Item in revocatione cujuslibet synodi decanus et camerarius loco capituli Spiram declinantes seu equitantes et expensas per ipsos factas capitulum solvere tenetur, quamdiu eos manere contigerit pro utilitate et ne- cessitate capituli, et nullus alius cum eis ibit sine dolo et fraude. Item si decanus aut camerarius alio tempore, quam in revocatione synodorum, pro utilitate et necessitate capi- tuli Spiram ibunt vel equitant, simul vel divisim, expensas eorum capitulum solvere tenetur et debet sine dolo et fraude. Item quandocunque et quotiescunque capitulum fuerit seu con- vocatio, quicunque confratrum nostrorum negligens fuerit, dabit libram cerae capitulo pro poena, nisi habeat causam rationabilem ipsum decusantem. Item camerario cedent duo solidi hallensium pro revocatione synodi ad expensas; item colligendo synodales duo solidi; item praesentando synoda- les tres solidi in expensis. Item qui debet recipi in confra- trem, tenetur dare capitulo servitium vel tres libras hallen- sium pro jure suo, ex antiqua consuetudine usque huc per- ducta. Item perpetuus vicarius dabit tantum ceu ad gra- tiam, et quidcunque de fratribus capituli rogavit pro aliquo talium confratrum minuendo praescripta omnia et empta, sum- mam pecuniae capitulo dabit pro poena, videlicet tantum, quantum tenetur recepturus in confratrem, dolo et fraude exclusis. Item quod nullus vicarius habens pastorem super ipsum, intrabit capitulum, nec praesentiam recipiat, nisi prius habeat investituram et a pastore suo sit legitime praesenta- tus et fecerit etiam decano et capitulo obedientiam debitam et consuetam. Ifem decanus decedens vel moriens tenetur - dare capitulo equum suum cum sella et freno et vestes suas praetiosas seu synodales, id est duas tunicas meliores, quod- cunque istorum, et si non haberet, ad hoc capitulum non te- netur. et ad sepulturam ipsius decani veniet camerarius cum duodecim sacerdotibus ad parochiam seu ecclesiam mortoi decani vicinioribus et duodecim missas celebrantes et vigi- lias cantantes, ipsum decanum cum devotione et reverentia sepelientes, quibus duodecim sacerdotibus camerarius debet dare et tenetur duodecim solidos hallensium, ita tamen, si de- canus eisdem duodecim sacerdotibus mhil legavit seu depu- tavit: si autem eis legavit cuilibet eorum solidos hallensium vel plus, cum testamento tali sunt contenti. nec camerarius

1345 october 25. 563

ipsis duodecim solidos hallensium ministrabit, et si unus illo- rum duodecim sacerdotum in die suae sepulturae praesens non est, tunc in ipso septimo vel in trigesimo ipsius decani eandem missam in ecclesia mortui decani celebrare debet; quicunque hoc non fecerit, libram cerae dabit pro poena. Item frater capituli moriens seu decedens tenetur dare car pitulo libram hallensium, si habet, in remedium animae suae et vicinior confrater parochiae decedentis sub expensis ca- pituli nuntiare debet camerario et camerarius cum duodecim sacerdotibus vicinioribus parochiae mortui confratris ve- niet ad sepulturam ejus, vigilias et duodecim missas cele- brantes et fratrem mortuum reverenter sepelientes, et ipse jde illa libra hallensium dare debet duodecim solidos ipsis duodecim sacerdotibus ibidem missas celebrantibus, cuilibet eorum solidum hallensium et si aliquis eorum propter cau- sam rationabilem abest in die sepulturae, idem absens in septimo aut tricesimo missam celebrare debet in eccle- sia fratris mortui, quod si non fecerit, libram cerae da- bit capitulo absque omni contradictione. Item si frater moriens capituli legavit duodecim sacerdotibus viciniori- bus cuilibet solidum haliensium aut plus, cum his sint contenti, nec camerarius ipsis quidcunque de illa libra hal- lcnsium ministrabit, sed dividat in capitulo et etiam animam mortui fratris recommendet et hae recommendationes fient in omni capitulo generali. Item in morte decani vel alte- rius fratris camerarius tantumceram recipiat; item in morte primissarii plebano cedunt oblationes; item si decanus vel confrater capituli non reliquent tantum, quod jus capituli, ut praescriptum est. dare posset, tunc camerarius de bonis capituli duodecim sacerdotibus missas celebrantibus ad mor- tem decedentis duodecim solidos hallensium dare debet abs- que omni contradictione. Item si decanus et frater capituli decedens non dereliquerit tantum, quod de bonis suis possint ordmari indumenta sacerdotalia vel cera in eorum sepultura seu in exequiis, tunc camerarius debet recipere etiam de bonis capituli et debet haec et talia procurare absque omni contradictione. Item cedit camerario de unoquoque fratre morienti octo uncae hallensium pro jure suo. Item volumus, quod nullus confrater citet alium coniratiem de capitulo ad ju- dicia spiritualia, nisi prius cum licentia decani seu camerarii, vel dabit pro poena libram cerae sine omni contradictione, et si conirater capituli habet tractare cum confratre capi

564 1345 october 28.

tuli quidcunque id sit, debent simul esse obedientes coram decano et capitulo unusquisque pro jure suo, vel dabunt li- bram cerae pro poena. Item quandocunque dabitur praesentia, tunc decanus et camerarius recipiunt duplicem praesentiam; item apostatae et irregulares personae non debent recipi in confratres; item nullus sacerdos debet recipi in confratrem capituli, nisi sit legitimus; item tabernarii, lusores, concubi- narii, hi debent in omni capitulo generali accusari decano et debent emendare capitulo sine omni contradictione. Item si frater capituli moritur, tunc unusquisque confratrum de- bet legere tres missas et tres vigilias pro defunctis et per- agere primum diem, septimum et tricesimum, et qui non fe- cerit et negligens faciet, libram cerae dabit capitulo; item pastor recipiendus in confratrem tenetur dare decano pro suo jure libram hallensium; item perpetuus vicarius dabit tantum; item mercenarius sex solidos hallensium; item pri- missarius sive capellanus dabit tantum; sic pastor vel vica- rius perpetuus tam capitulo quam decano pro introitu et pro

defunctione — De electione decani capituli nostri sei-

vanda. — Ex ordinatione astantis capituli nostri decantandii esset missa de sancto Spiritu vel de beata Maria virgine devote et decenter, qua finita transferant se ex incontinenti ad locum ibi capitularem. Primum allegetur, terminum elec- tionis esse legitime et peremptorie statutum in praesentem diem, locum et horam; deinde accusetur contumatia non pa- rentium. Deinde protestetur de non admittendis, veluti ex- communicatis, suspensis vel etiam vocem capitularem non habentibus; vel etiam qui de jure vel consuetudine non de- berent in ipso electionis negotio interesse, quatenus recedant et alios eligere permittant. Ex tunc scrutatores eligendi cum notariis et idoneis testibus; hi et vota sua dent astan- tibus, ut agenda et tractanda fideliter notent et assignent. Deinde vota omnium eligentium recipiant, ut sequitur. Jura- bunt singuli omnipotenti Deo ejusque intemeratae virgini Ma- riae ac omnibus sanctis, hunc eligere in decanum, quem qui- vis crediderit vel putaverit in spiritualibus et temporalibus decanatui utiliorem et fidelem, nec quem verisimiliter sciat promissionibus aut donationibus alicujus rei temporalis seu pretio vel interpositam personam aut alium quandocunque directe vel indirecte illicite posse electionem procurare. Sic- que notarius vel senior scrutator ad quemlibet eligentem di- cat: Vos in manus meas vovete, eligere in decanum peiso

1345 october 25. 565

nam, quam creditis decanatui dignam, idoneorem et utiliorem juxta lectum juramentum. Electione finita, notarius voces habentes legat et in conspectu personarum et tandem spe- cificet illum, in quem majorem et saniorem partem capituli invenerit vota sua direxisse, dicendo: In nomine Domini, amen. Ad gloriam et honorem sanctae et individuae Trini- tatis etc. etc. specifico, illum esse electum decanum nostrum N. Deinde domini unanimiter et singulariter ratificent, lau- dent, assumant et approbent hujusmodi electionem ratamque et gratam habeant per cantum: Te Deum vel: Salve et compulsum companarum.