Grerhardus Dei gratia sanctae Moguntinae sedis archiepis- copus, sacri imperii per Germaniam archicancellarius, prae- positis, decanis et canonicis maioris et aliarum ecclesiarum Spirensis civitatis salutem in Domino. Ut per sanctae visi- tationis officium, quod jam pridem in vestris ecclesiis secun- dum officii nostri debitum exercuimus, clericorum mores et actus, altarium et ecclesiarum decus potissime circa defec- tus notorios in melius reformentur, auctoritate metropolitica statuimus, praecipimus et mandamus, quatenus omnes prae- lati, maxime cum ab ipsis actus eorum trahantur a subditis in exemplum, canonici, vicarii, rectores ecclesiarum et ca- pellarum civitatis Spirensis, ut appareant in conspectu Dei et hominum vocari in sortem Domini, qui sunt et dicuntur

«300 iuli 24. 429

clerici habitu et tonsura, pannis viridihus ef rubeis non utan- tur; comam sub auribus non nutriant, nec in fronte faciant sibi tonsuram fieri angularem, sed tonsuras et coronas qui- libet secundum sui ordinis ef conditionis clericafis exigentiam habeant congruentes: negotia saecularia non exerceant et tabernas prorsus evitent: munde et caste vivere studeant universi; corporalia quoque pallas et vasa, quae pertinent ad altare vel ctiam ad divinum minisferium, munde et nitide conservare procurent: vinum recens, nmndum et non insipi- dum transsuhstantiandum in sanguinem Domini ministrari pro- curent ad missam, luminaria quoque secundum quantitatem et qualitatem debitam altaribus procurentur: lampas etiam, quae sublata dicitur anfe imaginem beatae virginis in majori ecclesia, proinde restauretur. Quae omnia pro majori parte ad custodis vel subeostodis sollicitudinem pertinere videntur. Ouilibet etiam praedictorum ad ordinem debitum, secundum quod suum benelicium exigit. ahsque mora statutis a jure temporibus se faciat promoveri et in ipso deserviat, ut te- netur, ne forte propfer suhtractionem officii beneficium sub- trahatur. In quo si praelati ecclesiae, qnod absit, esse vo- luerint negligentes, nos ad eorum supplendam et puniendam negligentiam esse volumus per Dei adjutorium diligentes. Praeterea praelati ef canonici majoris et aliarum ecclesia- rum Spirensium. seu vicarii vel praebendarii earundem ca- ligis rubeis, viridibus seu alterius inconsueti coloris non ap- pareant calciati; cum mitris, cum gladiis et cutellis, trusali- bus in apperto maxime infra divinum officium, ante faciem templi videlicet majoris ecclesiae contra morem vel etiam non superpelliciati coram superpelliciatis suis concanonicis vel consociis, contra consuetudinem diuturnam et laudabilem, non incedant, quae omnia sub poena suspensionis districtis- sime piaecipimus ohservari, alia quae relormatione, correc- tione seu emendatione indigent, tam in ecclesiis, quam in personis civitatis praedictae, sicut per nos in sanctae visi- tationis officio sunt reperfa, nostrae deliberationi et dispo- sitioni provide reservantes. Caeferum omnes, tam praelatos quam canonicos, praebendarios seu vicarios ecclesiarum prae- dictarum, ad quos intimatio hujus nosd ae visitationis perve- nerit, sese ah ipsa confumaciter ahsenfanfes vel temere suh- trahentes, in nomine Domini suspendimus in hiis scriptis ab officiis divinorum. Dampnamus insuper et reprobamus, va- cuamus et irritamus, immo dampnatas et reprobatas, vacuas,

430 1300 iuli 24.

irritas ab ipso suo exordio nuntiamus quasdam colligationes. contractiones seu confoederationes per ecclesias vel personas ecclesiasticas intra vel extra civitatem praedictam factas, conscriptas, sigillatas, initas, ut coeptas ad impediendum vel retractandum sanctae visitationis officium per metropolitanum aut dioecesanum loci secundum Deum et justitiam in antea exercendum, excommunicantes et anathematizantes in nomine Domini in hiis scriptis omnes, vel praelatos, vel inferiores, religiosos vel saeculares^ cujuscunque conditionis, ordinis seu status existant Spirensis civitatis et dioecesis, qui ab hac die in antea tam dampnosis et detestabilibus innixi fuerint ligamentis dissolutionum catholicae unionis et nexui eccle- siasticae disciplinae, non obstantibus juramentis seu poenis adjectis, quorum vis non est, nec esse debet talis et tanta, ut sint iniquitatis vinculum contra patrum institutiones et canomcas sanctiones. Datum Spirae, anno Domini MCCC. IX. kal. augusti.