Bonifatius episcopus servus servorum dei venerabilibus fratribus . . patriarchae Gradensi et . . archiepiscopo Pragensi ac dilecto filio . . praeposito ecclesiae sancti Severi Erfordiensis Maguntinae diocesis salutem et apostolicam benedictionem! Petitio dilectorum filiorum Arnoldi abbatis et conventus monasterii Sanctae Coronae Cisterciensis ordinis Pragensis diocesis nobis exhibita continebat, quod licet de Perfricz, de Seldnaw, de Purgstal, de Sunnenberg, de Hyntringe, de Schonaw, de Walterstift, de Freudental, de Obruslage, de Pukkundronn, de Cristanstift, de Plescheim, de Ditrichtstift, de Lenczenrid, de Pulkenstift, de Schrifertstift, de Huncznusch, de Janastift, de Czwittina, de Blasestift, de Swanestift ac de Ebenaw, villae in dicta diocesi consistentes, cum agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus et bonis aliis inmobilibus ac possessionibus de pertinentiis villarum huiusmodi existentibus etiam in eadem diocesi consistentibus, nec non ius patronatus ecclesiarum parrochialium et capellarum in eisdem villis consistentium ac praesentandi personas ydoneas ad ecclesias et capellas huiusmodi, ac etiam inquirendi, corrigendi et puniendi excessus, qui per personas laicales in dictis villis pro tempore degentes committuntur, nec non merum et mixtum imperium in villas et personas laicales huiusmodi, ipsasque personas laicales mulctandi et alias omnem iurisdictionem temporalem in eas exercendi ad abbatem pro tempore existentem et conventum dicti monasterii de antiqua et approbata et hactenus pacifice observata consuetudine pertineant et tam quondam Euerhardus abbas quam etiam praedecessores sui abbates dicti monasterii, qui fuerunt pro tempore, ac conventus praedicti fuissent in pacifica possessione vel quasi villarum praedictarum cum agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus, bonis ac possessionibus, iuris (sic, iure) patronatus et praesentandi personas ydoneas ad ipsas ecclesias et capellas, nec non inquirendi, corrigendi et puniendi excessus praedictos, ipsasque laicales personas multandi (sic), ac merum et mixtum imperium et iurisdictionem huiusmodi exercendi et iam a tempore, cuius contrarii memoria non existit, tamen olim bonae memoriae Theodericus archiepiscopus Magdeburgensis tunc praepositus ecclesiae Wissegradensis prope Pragam existens falso asserens villas praedictas cum huiusmodi agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus, bonis et possessionibus ac iure patronatus praesentandi et etiam inquirendi, corrigendi et puniendi excessus mulctandi, nec non mero et mixto imperio ac iurisdictione ad se ratione praepositurae praedictae ecclesiae pertinere, quondam Euerhardum abbatem dicti monasterii et eosdem conventum villis cum agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus, iurepatronatus et praesentandi, nec non inquirendi, corrigendi, puniendi ac multandi et mero ac mixto imperio et iurisdictione huiusmodi de facto spoliavit, illaque occupavit et detinuit indebite occupata. Et curn postea in praedicta praepositura tunc per eundem Theodericum dimissa bonae raemoriae Johannes patriarcha Aquilegensis tunc etiam clericus secularis existens et se praepositum dictae ecclesiae praetendens eidem Theoderico in vitium successisset, nec non villas praedictas cum agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus, bonis, possessionibus, iurepatronatus ecclesiarum parrochialium et capellarum ac etiam inquirendi, corrigendi et puniendi ac mulctandi, nec non mero et mixto imperio ac iurisdictione huiusmodi, etiam occasione praedictae praepositurae similiter occuparet et detineret indebite occupata, et propterea inter quondam Gerardum dicti monasterii, qui eodem Euerhardo abbate tunc defuneto in regimine dicti monasterii successit, et conventum praedictos ex una parte, et praefatum Johannem patriarcham tunc pro praeposito dictae ecclesiae ut praefertur se gerentem orta fuisset super praemissis et eorum occasione materia quaestionis, felicis recordationi s Vrbanus papa sextus praedecessor noster causam huiusmodi magistro Francisco Laudo de Venetiis capellano sedis apostolicae et auditori causarum palatii apostolici, cum tunc partes ipsae in Romana curia sufficienter praesentes existerent, ad instantiam praedictorum abbatis Gerardi et conventus primo et deinde ex certis causis dilecto filio magistro Petro Gasconis capellano sedis et auditori causarum palatii praedictorum audiendam commisit et fine debito terminandam, non obstante quod causa ipsa de sui natura ad Romanam curiam legitime devoluta et in ea tractanda et finienda non esset, et voluit dictus praedecessor, quod idem Petrus auditor in causa huiusmodi procederet summarie et de piano sine strepitu et figura iudicii. Postmodum vero cum dictus Petrus auditor in causa huiusmodi inter partes ipsas ad nonnullos actus processisset, per praedictum praedecessorem ecclesiae Aquilegensi tunc pastore carenti de persona dicti Johannis patriarchae tunc Luthomislensis episcopi auctoritate apostolica proviso, et per ipsum Johannem patriarcham eadem praepositura dimissa Johannes Benessij praepositus eiusdem ecclesiae similiter in vitium successisset, ac easdem villas cum agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus, bonis et possessionibus, iurepatronatus et inquirendi, corrigendi et puniendi excessus necnon mulctandi, ac mero et mixto imperio, ac etiam iurisdictione huiusmodi ratione dictae praepositurae indebite occuparet nos qui dicto praedecessore sicut domino placuit sublato de medio ad apicem summi apostolatus divina favente clementia fueramus assumpti, ad instantiam praedictorum Arnoldi abbatis et conventus eidem Petro auditori commisimus, ut huiusmodi causam in eo statu, in quo tempore obitus eiusdem praedecessoris coram eo remanserat, resumeret illamque ulterius audiret et fine debito terminaret iuxta tenorem praedictae commissionis per eundem praedecessorem ut praemittitur sibi factae, cum potestate citandi eundem Johannem Benessij extra eandem curiam et ad partes quotiens opus esset, idemque Petrus auditor ad instantiam quondam Gobelini de Strijthouen procuratoris praedictorum Arnoldi abbatis et conventus coram eo in iudicio comparentis praedictum Johannem Benessij per suas certi tenoris litteras citari fecit ad partes, ut coram eo vel alio auditore causarum dicti palatii loco sui forsan in huiusmodi causa interim surrogando certo peremptorio competenti termino tunc expresso cum omnibus actis, iuribus et munimentis suis causam huiusmodi contingentibus in eodem palatio compareret, processurus in causa huiusmodi ad singulos actus necessarios usque ad diffinitivam sententiam inclusive prout existeret rationis. Interim vero nos causam huiusmodi venerabili fratri nostro Bertrando episcopo Eugubino tunc capellano nostro et auditori causarum palatii praedicti ex certis causis audiendam commisimus et fine debito terminandam, coram quo in eodem termino magister Rotherus Balhorn procurator eorundem Arnoldi abbatis et conventus in iudicio comparens et de citatione huiusmodi eidem episcopo tunc auditori fidem faciens per legitima documenta, praedicti Johannis Benessij non comparentis contumaciam accusavit, praefatusque Bertrandus episcopus tunc auditor ad dicti Rotheri instantiam praefatum Johannem Benessij ad dandum et recipiendum libellum nec non ad dandum et per eandem alteram partem dari videndum positiones et articulos, si quos dare vellent in causa huiusmodi, in audientia publica ut moris est successive citari fecit ad certos terminos peremptorie competentes. In ||
quibus praefatus Rotherus coram eodem episcopo tunc auditore in iudicio comparens dicti Johannis Benessij non comparentis contumaciam accusavit et in eius contumaciam quendam libellum solum possessorium continentem nec non certos positiones et articulos pro parte sua in huiusmodi causa dedit in dictis terminis ad haec datis, praefatusque episcopus tunc auditor ad dicti Rotheri instantiam eundem Johannem Benessij ad respondendum dictis positionibus et dicendum contra eosdem articulos, quitquid vellet, nec non ad producendum et per alteram partem produci videndum omnia iura et inuninienta, quibus partes ipsae vellent uti in causa huiusmodi, in audientia praedicta successive citari fecit ad certos terminos peremptorios competentes. In quibus dictus Rotherus coram eodem episcopo tunc auditore in iudicio comparens praedicti Johannis Benessij non comparentis contumaciam accusavit et in eius contumaciam nonnulla litteras auctenticas, instrumenta publica, aliaque iura et munimenta, quibus uti voluit pro parte sua in huiusmodi causa, produxit in dicto termino ad haec dato, praefatusque episcopus tunc auditor ad instantiam praedicti Rotheri eundem Johannem Benessij ad dicendum contra eadem producta, quitquid vellet, in audientia praedicta citari fecit ad certum terminum peremptoriurn competentem. In quo dictus Rotherus coram eodem episcopo tunc auditore in iudicio comparens praedicti Johannis Benessij non comparentis contumaciam accusavit. Postmodum vero Rothero praefato ac magistro Johanne Scrinani substituto per magistrum Nicolaum Gurini (sic, de Gurim) procuratorem dicti Johannis Benessij, prout ad hoc ipse Nicolaus ab eodem Johanne Benessij sufficiens mandatum habebat, et eidem episcopo tunc auditori apud acta huiusmodi causae legitime constabat, coram eodem episcopo tunc auditore in iudicio comparentibus, dictoque Rothero in huiusmodi causa concludi petente, in certo termino ad hoc statuto saepedictus episcopus tunc auditor cum eodem Rothero in huiusmodi causa concludente conclusit et habuit pro concluso in dicto termino ad hoc dato, et deinde eisdem Rothero et Johanne Scrinani coram eodem episcopo tunc auditore in iudicio comparentibus, dictoque Rothero diffinitivam sententiam in huiusmodi causa ferri petente in certa die ad hoc praefixa, memoratus episcopus tunc auditor visis et diligenter inspectis omnibus et singulis actis, actitatis, habitis et productis in causa huiusmodi, ipsisque cum diligentia recensitis et examinatis ac facta super hiis omnibus coauditoribus suis dicti palatii relatione plenaria et fideli, de ipsorum coauditorum consilio et assensu per suam diffinitivam sententiam pronuntiavit, decrevit et declaravit, prout haec omnia in dicto libello petita fuerant, occupationem, spoliationem et detentionem praedictas fuisse et esse temerarias, illicitas et iniustas et de facto praesumptas, praefatosque Arnoldum abbatem et conventum ad villas praedictas cum agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus, bonis, possessionibus, iure, mero et mixto imperio et iurisdictione huiusmodi nec non inquirendi, corrigendi et puniendi ac mulctandi, nec non iuris patronatus ac praesentandi rectores ad dictas ecclesias parrochiales et capellas restituendos et reintegrandos fore et quantum potuit restituit et reintegravit, praefatumque Johannem Benessij in fructibus ex dictis villis cum agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus, bonis, possessionibus, iure, mero et mixto imperio et iurisdictione ac aliis supradictis per eum a tempore motae litis huiusmodi perceptis et in expensis in eadem lite legitime factis condemnandum fore et condemnavit, ipsarum expensarum taxatione sibi imposterum reservata, a qua quidem sententia pro parte dicti Johannis Benessij ad sedem fuit appellatum eandem. Nosque causam appellationis huiusmodi dilecto filio Nicolaio electo Potentino tunc capellano nostro et auditori causarum palatii praedicti audiendam commisimus et fine debito terminandam, coram quo Rothero et Johanne Scrinani praedictis in iudicio comparentibus et per eundem Rotherum in huiusmodi causa pro parte sua quodam dato libello ac de calumnia et veritate dicenda in ipsius electi tunc auditoris praesentia praestito iuramento, eodem Johanne Scrinani tunc aliquem libellum dare et iuramentum huiusmodi praestare non curante, traditisque per eos nonnullis positionibus et articulis et contra eosdem positiones et articulos nonnullis exceptionibus utrimque datis, productisque per eos nonnullis litteris auctenticis, instrumentis publicis, aliisque iuribus et munimentis, quibus in causa dictae partes uti voluerunt et contra eadem producta nonnullis exceptionibus hincinde datis in certis terminis ad haec praefixis et eisdem Rothero et Johanne Scrinani coram eodem electo tunc auditore in iudicio comparentibus, dictoque Rothero in causa huiusmodi concludi petente, in certo termino ad hoc praefixo idem electus tunc auditor cum eodem Rothero in causa huiusmodi concludente conclusit et habuit pro concluso in dicto termino ad hoc dato. Postea vero eisdem Rothero et Johanne Scrinani coram eodem electo tunc auditore in iudicio comparentibus, dictoque Rothero diffinitivam sententiam in causa huiusmodi ferre petente certa die ad haec praefixa memoratus electus tunc auditor visis et diligenter inspectis omnibus et singulis actis, actitatis habitis et productis in causa huiusmodi, ipsisque cum diligentia recensitis et examinatis ac facta super hiis omnibus coauditoribus suis dicti palatii relatione plenaria et fideli, de ipsorum coauditorum consilio et assensu per suam diffinitivam sententiam pronuntiavit, decrevit et declaravit, per eundem episcopum tunc auditorem in causa huiusmodi bene fuisse et esse processum, sententiatum et diffinitum, eiusdem sententiam confirmandam fore et confirmavit, nec non pro parte dicti Johannis Benessij a praedicta sententia dicti episcopi tunc auditoris male fuisse et esse appellatum, ipsumque Johannem Benessij in fructibus a tempore dictae latae sententiae eiusdem episcopi tunc auditoris ex dictis villis, agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus, bonis, possessionibus, iure, mero et mixto irnperio et iurisdictione citra perceptis et in expensis coram se in huiusmodi causa legitime factis condemnandum fore et condemnavit, ipsarum expensarum taxatione sibi imposterum reservata. Cumque a praedicta sententia dicti Nicolai electi tunc auditoris ad sedem fuisset appellatum antedictam, nos causam ultimae appellationis huiusmodi dilecto filio magistro Jacobo Floriani capellano nostro et auditori causarum palatii praedicti audiendam commisimus et fine debito terminandam. Qui ad instantiam praedicti Rotheri coram eo in iudicio comparentis eundem Johannem Scrinani ad dandum et recipiendum libellum nec non ad praestandum et pro altera parte praestari videndum iuramentum de calumnia et de veritate dicenda in causa huiusmodi per quosdam cursores nostros successive citari fecit ad certos terminos peremptorios competentes, in quibus praedictus Rotherus coram eodem Jacobo auditore in iudicio comparens praedicti Johannis Scrinani non comparentis contumaciam accusavit et in eius contumaciam quendam dedit libellum et praedictum in ipsius Jacobi auditoris praesentia praestitit iuramentum pro parte sua in causa huiusmodi in praedictis terminis ad haec datis. Postmodum vero eisdem Rothero et Johanne Scrinani coram eodem Jacobo auditore in iudicio comparentibus et per quemlibet eorum nonnullis positionibus et articulis pro parte sua in huiusmodi causa datis in termino ad haec praefixo, saepedictus Jacobus auditor eisdem Rothero, et Johanni Scrinani ad respondendum dictis positionibus et dicendum contra eosdem articulos hinc inde datos huiusmodi, quitquid vellent, certum terminum peremptorium competentem assignavit. In quo praedictus Johannes Scrinani coram eodem Jacobo auditore in iudicio comparens praedicti Rotheri non comparentis contumaciam accusavit et in eius contumaciam certas exceptiones pro parte sua contra positiones et articulos partis sibi adversae praedictos dare curavit. Deinde praedictis Rothero et Johanne Scrinani coram eodem Jacobo auditore in iudicio comparentibus, productisque per eos nonnullis litteris auctenticis, instrumentis publicis, aliisque iuribus et munimentis suis, quibus uti voluerunt, et contra huiusmodi producta quibusdam exceptionibus hincinde datis pro parte sua in causa huiusmodi in certis terminis ad haec praefixis, tandem eisdem Rothero et Johanne Scrinani coram eodem Jacobo auditore in iudicio comparentibus, dictoque Rothero in huiusmodi causa concludi petente, in certo termino ad haec dato praefatus Jacobus auditor cum eodem Rothero in huiusmodi causa concludente conclusit et habuit pro concluso in dicto termino ad hoc dato. Postea vero eisdem Rothero et Johanne Scrinani coram eodem Jacobo auditore in iudicio comparentibus, dictoque Rothero diffinitivam sententiam in causa huiusmodi ferri petente, in certa die ad hoc praefixa memoratus Jacobus auditor visis et diligenter inspectis omnibus et singulis articulis, actis, actitatis habitis et productis in causa huiusmodi, ipsisque cum diligentia recensitis et examinatis, ac facta super hiis omnibus coauditoribus suis dicti palatii relatione plenaria et fideli, de ipsorum coauditorum consilio et assensu per suam diffinitivam sententiam pronuntiavit, decrevit ac declaravit, per eundem electum tunc auditorem in causa huiusmodi bene fuisse et esse processum, sententiatum et diffinitum, eiusque sententiam confirmandam fore et confirmavit, nec non pro parte dicti Johannis Benessij a praedicta sententia dicti electi tunc auditoris male fuisse et esse appellatum, ipsumque Johannem Benessij in frnctibus a tempore dictae latae sententiae eiusdem electi tunc auditoris ex dictis villis, agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus, bonis, possessionibus, iure, mero et mixto imperio et iurisdictione citra perceptis et in expensis coram se in huiusmodi causa legitime factis condemnandum fore et condemnavit, ipsarum expensarum taxatione sibi imposterum reservata. Et subsequenter eisdem Rothero et Johanne Scrinani coram eodem electo tunc auditore in iudicio comparentibus, dictoque Rothero expensas huiusmodi coram eodem electo tunc auditore ut praemittitur factas taxari petente, in certo termino ad hoc dato praefatus electus tunc auditor praedictas expensas in quinquaginta nec non episcopus tunc coram se in trecentis ac Jacobus auditores praedicti coram se factas expensas huiusmodi in quadraginta florenorum auri de camera boni et iusti ponderis in contumaciam dicti Johannis Scrinani de episcopi tunc et Jacobi auditorum praedictorum ad instantiam dicti Rotheri ad videndum taxari expensas huiusmodi coram eisdem episcopo tunc et Jacobo auditore ut praemittitur factas per quosdam cursores nostros ad certos peremptorios terminos competentes successive citati et non curantis comparere eodem Rothero etiam coram dictis episcopo tunc et Jacobo auditore successive in iudicio comparente et praedicti Johannis Scrinani non comparentis contumaciam accusante et in eius contumaciam etiam praedictas expensas coram eisdem episcopo tunc et Jacobo auditoribus factas taxari petente, successive providis moderationibus taxaverunt praefati Rotheri super omnibus ipsis expensis, iuramentis secutis, prout in instrumentis publicis inde confectis episcopi tunc et eleeti tunc ac Jacobi auditorum praedictorum sigillis munitis dicitur plenius contineri. Nos itaque ipsorum abbatis et conventus huiusmodi supplicationibus inclinati, quae super hiis ab eisdem episcopo tunc et electo tunc ac Jacobo auditoribus provide facta sunt, rata habentes et grata, discretioni vestrae per apostolica scripta mandamus, quatinus vos vel duo aut unus vestrum per vos vel alium seu alios praemissa executione debite demandantes praedictos Arnoldum abbatem et conventum ad corporalem possessionem vel quasi praedictarum villarum cum agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus, bonis, possessionibus, iure, mero et mixto imperio ac iurisdictione huiusmodi et aliis supradictis, nec non iure patronatus ac praesentandi ad dictas ecclesias et capellas, ammoto exinde dicto Johanne Benessij, restituatis et reintegretis, ipsosque restitutos et reintegratos defendatis, facientes ipsos abbatem et conventum dictarum villarum cum agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus, bonis, possessionibus, iure, mero et mixto imperio ac iurisdictione huiusmodi, nec non iure patronatus et praesentandi ad ecclesias parrochiales et capellas huiusmodi pacifica vel quasi possessione gaudere, eisque de ipsarum villarum cum eisdem agris, terris, silvis, pascuis, piscinis, aquarum decursibus, piscationibus, bonis, possessionibus, iure, mero et mixto imperio ac iurisdictione, fructibus, redditibus, proventibus, iuribus et obventionibus universis integre responderi, et de praedictis perceptis fructibus et florenorum summis pro dictis expensis iuxta praedictorum instrumentorum, eorundem condempnationum et taxationum tenores plenam et debitam satisfactionem impendi, contradictores per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo. Datum Romae apud sanctum Petrum XVI. Kalendas Januarii, pontificatus nostri anno sexto.||
Auf dem Umbug links: m (?) Pro. A. de Caluis.||
m (?) Jo. Meyer.||
Auf dem Umbug rechts: Idem. ||
Unter dem Umbug rechts:||
de I||
B. de Fontanell.||
M. de Nouaria.||
Auf der Rückseite: H. Cruse.

Source Fulltext: PANGERL, Goldenkron (=FRA II/37, Wien 1872) S. 264-273