I. n. s. e. i. t. Heinricus diuina fauente dementia quartus Romanorum imperator augustus. Si monasteria sacra et fámulos inibi deo famulantes a multimodis aduocatorum oppressionibus premuniré studuerimus. regni nostri et imperii statum tliuinitus inde corroborari non dubitamus. Proinde fideb'um nostrorum tarn presentium quam futurorum magnitudo comperiat. • qualiter fidelis noster Berengozm uidelicet abbas de monasterio s. Maximini, qui in suburbio treuirorum corporaliter quiescit. nostram imperialem adiuit clemen- tiam. postulans et in domino humiliter obsoerans. quatenus priuilegia predeces- sorum nostrorum Heinrici. item Heinrici. uec non Chxinradi. aliorumque ante- cessorum nostrorum inuictissimorum imperatorum super multimoda aduocatorum molestia prefato cenobio concessa. nostris ctiam priuilegiis renouare et corrobo rare dignaremur. Cuius petitioni ob amorem dei et ob interuentum Mathil da regine dilectissime coniugis nostre. Brunonis ctiam treuirensü ac Fride- rici col&niensis archiepiscoporum. neenon Brunonis spi?-ensis. Burchardi mo nas te riensi s. Otberti leodicensis. Burchardi traiectensis. Arlongi wirzibur- gensis. Ottonis babenbergensis. Eberhardi eihstatensis. Hertmanni augusta- tenais. Odnlrici constantiensit. lixidolfi basiliensùs. ( unonis strazburgensis. Widonis curiensis. Rickardi virdvnensis. Rihwini tuUensis. uenerandorum episeoporum. Frideriei ducis. Godefridi. Berengeri. Cwiradi. Ludewici. Berhdolfi. Friderici comitum. aliorumque fidelium nostrorum assensum pre- bentes et paternis traditionibus per omnia consentientes. hoc nostre auetorira- tis preeeptum inde fieri decreuimus. per quod uolumus atque iubemus. ut le- o-es et iura que familia s. Maximini sub progenitorum nostrorum temporibus

31*

484

habuerat. deinceps firmata et eiusdem loci hominibus stabilita semper et iii- conuulsa permaneant. Uolumus enim atque precipimus. ut aduocati in abba- tia ilia non nisi ter in anno, et Uli qui hunnones in quibusdam locis dicun- tur non nisi in tertio tantum anno, nisi recens furtum fuerit. placitarc de- beant. In illis igitur placitis aduocatorum siue bunnonum quicquid clam aut aperte. retro uel ante, in uia illuc uel inde. eundo uel redeundo. quisquam reus uadiauerit. secundum arbitrium abbatis aut prepositorum suorum siuc uil- licorum aut meliorum qui in curtibus sunt iuxta modum culpe et facultatis uniuscuiusque hominis disponatur. inde due partes abbati. tertia aduocatis tribuatur. Si propter census sui negligentiam. uel ob quamlibet aliam culpam mansus aut possessio alicuius hominis in placitis abbatis publicata siue domi- nicata fuerint. omnia abbatis erunt. nisi bonis eisdem quilibet rci postea se temeré intromiserint. Bonorum autem que in placitis aduocatorum publi cata fuerint. duas partes abbas, tcrtiam aduocatus habebit. exceptis frugibus. quarum tertiam partem in eodem tantum anno aduocatus habebit. postea uero nichil ad cum pertinet quid abbas per uillicos suos inde disponere uelit. Ser- uitia que in curtibus quibusdam aduocatis tribuuntur cum uillicis ct scauioni- bus accipcre et non emitiere debent uel uendere. quia ad hoc eis donantur. ut quicquid abbati uel familic aduersitatis coutingerit per cos corrigatur. quod si id non correxerint. quod bis uel ter in illorum placitis ex parte abbatis eis accusatum uel denunciatum fuerit. tarn diu eos abbas seruitio constringat. donee ea que prius illis in placitis ipsorum accusata sunt ad correctionem perducant. Si quis propter furtum aut latrocinium dampnatus fuerit. omuis substantia siue possessio illius abbatis erit. aduocatis uero de homine quod sibi et conprouincialibus melius uisum fuerit agere licebit. Si quis ex fami lia interfectus fuerit. prctium illius id est vuerer/elt. totum abbatis erit. si uero per aduocatum acquisierit tertiam partem sibi dabit. Semientes uero qui scaremanni dicuntur nulli aduocato subiaceant. nisi nostro successorum- que nostrorum regali uel imperiali dominio uel potestati. nulli eorum pro quibuscunque culpis aut rebus respondeant. nulli eorum seruiant nisi benefi cia ab eis habeaiit. aut abbas pro necessitate et utilitate monasterii cum illis eos alicubi ire precipiat. Prebendarii autem qui fratribus infra claustrum ser- uiunt siue in ipso loco siuc in cellula que Tauena dicitur. siue dagescixlci aut censuales qui cereales dicuntur. siue piscatores aut pistores. nulli aduocato uel hunnoni subiaceant. sed tantum abbati aut uillicis suis pro quibuscunque rebus respondeant. Si uillani debitum censum abbati uoluerint denegare, pri- raum per alios indices, deinde in ipso principali loco Treueria per illos iudi- ces ac ministros qui scaremanni dicuntur ad uiam si possunt reducantur. sin autem. per cartam uel aduocatum. ad ultimum uero per manifestum iudicium. in quo si conuicti fuerint omnibus bonis suis carebunt. et nullum ius nisi quod abbas eis postea concesserit habebunt. Si quis ex mansionariis qui circa urbem uel in aliis longe uel prope positis curtibus commanent. censum debi tum qui ad usum fratrum cottidianum pertinet. die statute uel tempore non dederit. statim sequente die uilücus abbatis sine aduocato de domo ipsius ua- dimonium tale aeeipiat. cum quo scruitium fratrum quantum ille debuit. ple

485

nissime persoluat. eeterum autem seruitium eius in curte qua habitat secun dum iudicium scauionum exigendo requirat. Nusquam nisi inter se uillani aut mansionarii nubant. aut uxorem ex familia s. Petri accipiant. »ita tamen. ut al- teri ecclesie altera dnnqmum non inferat. sed per successiones filiorum aut filia- rum utrique ecclesie quod suum est ad ultimum rcdeat ac renmneat. Si homo in hominem uerbis aut factis deliquerit. aduocatus cum inde non accusabit. nisi presens sit aliquis qui eum accusaucrit. aut inter se duo inimici clam aut aperte pacificati fuerint inter sc. ibi utrorumque culpa parcbit. Aduocatus uero WilUhelmus comes qui in presensiarum est. siue successor eins qui ban- num a regia manu susceperit. próxima die post festum s. Moximini super predia et mancipia ministrorum a prima usque ad nonam placitabit. ita ta men. si celebre festum uel ieiuuium ea die non fuerit. et quicquid ibi placi- tando acquisierit. duas inde partes abbas, tertiam uero aduocatus habebit. ad seruitium autem si placitauerit et que corrigenda sunt, scauionum iudicio cor- rexerit. duos modios panis. quatuor oues. ct amam uini abbas aduocato da- bit, si amplius necesse habet, de plácito habebit. Quemadmodum omnes ec- clesias et sálicas decimationes ad susceptionem hospitum et peregrinorum ab- batem habere deereuimus. ita sine dubio de omnibus siluis siue nemoribus in s. Maximini proprio iacentibus decimam partem tarn in arboribus quam de precio porcorum siue utilitate apium. eum per omnia habere uolumus at- que firmamus. tarn in kilimialde quam in silua iuxta curtem steinsiela. uel circa Castrum liutzelenburc adiacente. necnon in siluula que hart uel гиаЪег in Taleuangeromarca dicitur consistera. In suis autem siluis quas adhuc in /nanibus habet, potestatem ci damus. quicquid sibi placuerit. exceptis feris bannitis. libere disponere. Potcstatiue uero per abbatiam placita. exceptis tri bus debitis tcnere. uel de curte in curtem ire. aut hospitia uel seruitia a ru- sticis siue uillicis abbatis et fratrum uiolenter exigere. aut inscisionibus uel petitionibus eos grauare. et ui pécora illorum aut parefredos tollere, tam co- mitibus et ducibus quam aduocatis hac nostra impcriali auetoritate omnimo- dis interdieinuis. quia sicut in priuilegiis genitoris nostri Heinrici. aliorumque progenitorum nostrorum Heinrici atque Œnradi. necnon Heinrici. piissimo- rum imperatorum inspeximus: sex millia septingenti quinquaginta et amplius mansi. unde abbas in militiam ire uel predecessoribus nostris uel nostre re- galitati in secundo semper anno seruire debuit. ad hoc bencficiati sunt diuer- sis fidelibus nostris ducibus scilicet atquc comitibus. ut cetera que ad preben- dam fratrum remanserant. absque omnium aduocatorum inquictudinc. excep tis tribus illorum placitis. libere et quiete possideant. Addimus etiam atque prefato abbate pétente remittimus fratribus in cellula que Tauena dicitur. deo sanctoque Quiríaco seruientibus bona uidelicet sua in mtirmirdinga uel in Drulidildinga uel in capella aluhjjelt. quibus eos per aliquot annos consensu Willihelmi comitis et Heinrici fratris sui post obitum cuiusdam Vdonis de Ywchebah. qui eadem bona a Theoderiro abbate quamuis iniustc pro benefi cio habuit. iniuste cos perdidisse cognouimus. et ut eadem bona famulis dei in prefata cellula deo sanctisque Christi confessoribus Auctori ot Quiríaco lamulantibus nullus auferre présumât, firmiter interdicimus. Et ut hec iura

486

prefati monasterii et familie s. Maximini, additîs etiam bonis iam dictis. ab ista die et deinceps nullus infirmare uel anferre audeat aut infringere. car- tam hanc inde conscriptam manu propria subtus firmauimus. et sigilli nostri impressione insigniri iussimus.

Signum domni Henrici quarti Roman&rutn inuictissimi imperatoris au- gusti.

Adelbertus cancellarius recognouit. Data VI. Idus Augusti. anno do- minicç incarnationis M.C.XH. indictione V. régnante domno Henrico quinto rege, quarto imperatore. anno regni eius XII. imperii uero I. Actum Spire. in dei nomine féliciter. Amen.

Slue bem SJiariminer SDianufcript in Skrlin.