Jn name onses Heren Amen. An alle die ghene, die desen

tieghenwordighen brief solen sien of horen lesen, wy, Sophie

van Gelren ende van Mechlen , saluit ende kennisse der waer-

facit. Want die mensche op ertrike niets soe sekers en is dan

des doeds ende ocе niet so onseker en is dan die hure des

doeds, wannere si comen zule, es et orberlike ende nutte, dat

si die mensche in sijnre ghesunden na sijnre macht ende sijnre

wette alsoe verware ende versate, dat hij, soe wannere die hure

ende die stonde des doets hem beuelt, bereet si te varen tot

den ghenen, daer hij dat ewige leuen besitten moge, dats mit

Gode; ende want wi dit merken ende prouen ende dat oec

den menschen na sijnre doedt niet anders dan sijn weldaet en

volget, soe hebbe wi onse testament ende onsen lesten wille

пае der leringhen des ewangelies, dye sprect: » waket ende

sijt hier omme wacker, alsoe want ghij niet en weet dach noch

stonde," bescreuen, gheordiniert, besat ende ghemaect in gans-

(*) Deze Sophie was de dochter van Floris, beer en voogd van Me, cuelen, en van Mechteld van der Marck, de vrouw van Reinald IF. graaf van Gelder. Vgl. van Spaen, Hist., Ы. 354, 390. Zij stierf 3 Mei 1329, zie Ы. 463. Deze brief is van dejaren 1320—1326, blijkens de titel van Reinald: des graven zoon van Gelder.

22

heyt onser sinne mit wille ende ghehenghenisse Reynauts, des greuen soen van Gelren, ons lieuen ghesellen, in alsulker for men ende gheuogen als hier naе volget, dats te weten: Jnt eerste soe begheer wi des ende ghebieden ende willen, dat men alle die scout, die wi sculdich sijn bleuen na onser doet, die- men op ons wittelike ende wale bewisen mach, vergelde ende betale alentlike ende onuertrect. Voert soe besette wiendeghe- uen des Heyligeysts tafel van Berlaer tien scillinge groter tornoyse. Voert des Heyligen Geests taflen tc Heyst, Ytekeym, te Eymenam, te Bersel, te Beffere, te Duffele, te Wauere sente Marien, te sente Nyclaus, Putte, te Cuntike, te Brechte, te Hokesyele ende te Lyre, eenre ygeliker taeflen van desen vorgenoemden, vijf scillinge grote, die wi willen dat si an jare rente leeghen, elkes jasrs onse iaerghetide daer mede te doen. Voert besette wi ende gheuen den grauwen moncken te Campe vijf scillinge grote, den grauwen moneken van sente Bernarts by Stelle tien scillinge grote; voert den witten moneken te Tongerlo, te sente Micheels by Antwerpen, te sente Marien werde ende te Auerbode, enen ygheliken closter van desen, vier scillinge grote; voert den Willaminen van Hubergen vijf tien scillinge grote; voert den grauwen nonnen van Rosendale vijf scillinge grote; voert den grauwen nonnen van Nazaret, van Euremunde ende des Greuendale, enen ygeliken closter vier scillinge grote; voert den witten nonnen te Nymegen, te Zeen- wenden, te Mechlen ende ten Lykendale, enen ygheliken closter drie scillinge grote; voert den Spitoele van Herderwike vijf scil linge grote; voert den hospitalen van Euremunde , van Sutphen, van Venle, van Arnhem, van Lyre ende van Mechlen den groten hospitale, voert aldaer den hospitale bij der Brusselre poerten ende occ aldaer den hospitael van Ncckere pole, enen ygheliken van allen desen hospitalen drie scillinge grote; voert der firmerien oppen Begine hof te Mechlen tien scillinge grote; voert der kysten aldaer tien scillinge grote; voert te sente Claren te Culen, te Nusse ende te Lutzelenburch, enen ygheliken closter vier scillinge grote. Ende willen ende ghe

23

bieden, dat alle dese vorgenoemde closter, hospitale , firme- rien ende kysten mit alsulken gelde, alse wi hem besat heb- ben ende ghegeuen, jaerlixe rente copen, onse jaergetide alle jaer mede te doen. Voert besette wi den Minrebroderen te Mechlen tien scillinge grote, onse dertichste daer vor te doen, ende enen ygeliken broeder van hem allen sonderlinge drie grote, onse dertichste daer vor te doen; voert den Minrebroderen te Culen acht scillinge grote; voert den Minrebruderen te Cleue acht scillinge grote, ende enen ygeliken broeder aldaer drie grote sonderlinge; voert den Minrebruderen van Brussel, van Louen, van Tienen, van sent Truden, van Triebt. van Herderwike, van Deuenter, van Eúremunde, van Duysburch, van Nussen, van Aken ende van des Hertogen bosche, enen ygheliken huys vijf scellinge grote; voert enen ygheliken broder te Herderwike ende te Eúremunde sonderlinghe drie grote; voert den Predi- keren te Nymegen ende te Sutphen, enen ygheliken huys vijf scil linge grote; voert den Carmeliten van Mechlen ende den Car- meliten van Gelren, enen ygheliken huys vijf scillinge grote; voert den Augustinen van Mechlen vijf scillinge grote; voert den Agustinen van den Beylaer vier scillinge grote. Ende willen dat alle dese biddende oerden hier vorgenoemt van dien dat wi hem besat hebben, onse dertichste voer doen van dien dage datmen onse lichame ter eerden sal bestaden. Voert soe besette wi den clusener van Lyre, den clusener van Bade bi Werde, van Neckerspole ende van sente Katerinen Waueren, enen ygheliken van hem drie scillinge grote. Ende willen datmen onse vorgenoemde testament ende oec anders onse besettinge betaele vterlike ende gelde van onsen cleynode ende van onser ghereester haue, di wi hebben; mer weert sake, dat onse lieue ghe- selle her Eeynoudt des greuen soen van Gelren vorscr. onse scout, onse besettinge ende occ testament betaelde alse hij ons gheloeft heuet, of datmen onse scout, besettinge ende testament betaelde van ons selues goede, soe wille wi dat onse cleynode ende onse gherede haue bliue onsen dochteren, vit ghenomen dat wi onsen ghesinde besat hebben ofte noch besetten willen. Voert soe kiese

24

wi onse sepulture ende onse grafte ten Minrebruderen te Mech- len. Ende op dat dit testament ende onse leste wille stedicheit ende veste hebbe, soe hebbe wi ghecoren, ghesat ende ghemaect onse executore ende onse testamentoere van onsen vorgenoemden testament eersamige lude , heren Henr., abt van sente Bernarts bij Schelle, heren Jhanne, deken van sente Gommers te Lyre, ende heren Jhan van Maesfort, onsen capellaen, ende bidden hem dat si die burden van desen testament an si nemen willen omme Goeds wille ende om waldaet, ende dat si dat vten ende enden, na dien dat si onser ¡zyelen orberlixte weten wesen ende wijs hem betrouwen; ende willen oec soe wat dat van onsen cleynode ende ghereder haue vorgenoemt ouer loept ouer onse scout ende ouer onse besettinge, die wi besat hebben beyde in desen brieue ende oec in anderen , alse verre alse wijt nergen bewiset en hebben, dat si dat keren an orber onser zyelen in missen ende in ghemeyne ghebet, alsoe alse wi hem betruwen ende sijt onser zyelen nutte weten wesen. Ende were dat sake, dat Got verbieden moete, dat wi storuen eere wi onsen ghesinde, dat ons ghedient heeft, bewiset hedden, soe wille wi dat onse vorgenoemde executore ende truwanten dat berichten ende bewisen int eerste na der betalinge onser scout, elken na sinen weerde, alsoe als hem redelike dunet wesen. Ende om alle tviuel, die daer in vallen mochte, te verwaren ende verhuden, soe hebbe wi ghebeden onsen lieuen here ende vader in Gode, onsen here die biscop van Luydic, dat hij onsen vorghenoemden truwanten ende testamentoer, oft hem enighe ghebreke of hindernisse vor viele als waerbi si onse testament (inet) vol enden ende volvuren en mochten als wijs begheren, helpen ende raden wil, enteliken dat volvuert werde, alsoe alse wijs begheren ende wijs hem betruwen. Voert sue behaude wi hier mede macht te verclcren, te verbeteren ,

te meeren ende testament alse ducke alst ons ghenuet.

Ende hebben ghebeden onsen vorgenoemden executoren ende tru wanten, dat si omme meerre sekerheyt ende stedicheyt der vor- scydeu stucken desen brief, daer wi onse segel an ghehangen

25

hebben, (met ons bezegelen) willen in ghetuighenisse der waer- heit. Ende wi Henr., vander Goeds ghenaden abt van sente Bernarts by Schelle vorgenoemt, Jhan, deken van sente Gom- mers van Lyre, ende Jhan van Maesfoert vorgenoemde, want (wij ter bede van Sophie van) Gelre ende van Mechlen vorgenoemt die burden van desen testament an ons ghenomen hebben, soe hebbe wi onse segelee oec mitten haren hier an ghehanghen

in ghetuighenisse der waerheyt. Ghegheuen ende tvintich

op sente Micheels dach.

De vier zegels verloren. Лаn de linkerzijde van net stuk is bene- den een gedeelle weggescheurd.

16. Nadere bescldkking van Sophia van Gelder en Mecuelen, 132S. Sept. 3. Wj, Sophye van Mechlen, greuinne van Gelren, doen cont allen den ghenen, die desen brief sien sulen of horen lesen , dat wj in gansheyt onser sinne mit wille ende ghehenisse heren Eeynauts des greuen van Gelren, ons lieuen heren ende ghe- scllen, onse testament, daer dese brief doer ghesteken is, mit desen tieghenwordichen bricue vercleert hebben ende verclcren na der macht, die wi ons in onsen testament behauden heb ben, om dat daer en ghene tviuel in en valle, ende willen dat dese brief si ende bliue in alle der macht ende cracht dat onse testament is; voert wille wi ende ghebieden, datmen vor al onse scout, die wi sculdich sijn ende besoreuen is, of diemen ter wit.teliker waerheyde gheprouen conste dat wi sculdich we- ren, teerst en betale ende daer na onse besettinge, di wi onsen ghesinde beset hebben ende anders goeden luden, die hier na beschreuen staen: Juden eersten besette wi Katerinen van Nijt- huysen, onser audtster jonfrouwen, onse declaken van fluwele vor hondert pont suarter tornoyse ende onse ghemenghede cleder van roder verwen ende onse hoeft coffer ende al dat daer in is van sterketten wegen; voert besette wi haer onse grauwe bout declaken ende vier pacr slapelaken, die tot onsen bedde bchoren, ende ses stucke groenre cleder; voert besette wi Ly- sebet van Broechuysen, onser jonfrouwen, onse nye ghemen

ghede cleder ende daer toe tvintich pont sverte; voert besette wi Mechtelde van Osen onse grone grauwe bont declaken ende tien scillinge groter tornoysche; voert besette wi Willaem van- der Cameren , onsen kemerlinc, drie stucke van onsen daghe- lixen clederen ende onsen mantel, die daer toe behoert, ende vijftich scillinge groter tornoyse op onse grone declaken; voert besette wi Otten van Nijthuysen, onsen knape, onse grise .... vor twee pont grote, ende daer toe tvintich pont suerte; voert besette wi Hyllijn, onsen scriuer, enen cop ende enen menghe

pot, die ghebo vor dertich scillinge grote ende daer

toe tvintich pont suerte; voert besette wi Henr. van Hylbergen tien pont cleyne; voert Jacop van Nassouwen tvintich pont cleyne; voert Wijer, onsen bottellier, acht pont; voert besette wi Belyen onse corte wardetors ende onsen grauwen bonten mantel ende onse papegayngen sa ... die tapite, die daer toe behoren, ende tien pont svarte; voert besette wi Pepeken, onsen coke, drie stucke par scarlakenre cleder, die noch niet volmaect en sijn, ende een pont groter; voert besette wiWyot, onsen knecht van onser cameren, acht pont sverte; voert be sette wi Geneken acht pont cleyne; voert desen tveen vorscr. Wyot ende Geneken te samen onse rode bont declaken; voert besette wi Goesken Bieshoep acht scillinge groter; voert Gy- seken, onsen cое, ses scillinge groter; voert Blitterswijc, onsen knecht vander coken, vijff pont suarte; voert Jhan Ammen ses

pont; voert Goesken, onsen knecht vander cameren, vijf

Voert besette wi bruder Wicker, onsen bijehter, een pont gro ter; voert besette wi onsen testamentoer, den abt van sente Bernaerts, vijftien scillinge groter; voert den deken van sente Gommers tot Lyre, vijftien scillinge groter ; voert heren Jhanne van Maesfoert, tvee pont groter van onsen ghereetsten eleynode

Voert weer dat sake, dat onse lieue here ende gheselle,

her Eeynaudt greue van Gelren vorgenoemt, onse scout, tes tament ende onse onrecht (betaelt ende wederkeert), also alse hij ons gheloeft heeft, of dat onse scout, testament ende onrecht vorscr. betaelt worde alinclike van onsen eme, so

27

wille wi .... ander behauden onse cleynode van cronen, van sappelen, van wintsnoren, onse tvee beste crame, cuiten

ende tapiten, die daer toe behoren syden cleder, die van

fluwele oft van cammetas sijn; mer were dat sake, dat onse lieue here ende gheselle vorscr. onse scout, testament ende onrecht vorscr. niet en betaelde noch weder en keerde als vorseyt is, so wille wi datmen alle onse cleynode wilkertunne si sijn ende alle onse gherede haue vercopen bi rade onser tes- tamentoer, wilken wijt bcuolen hebben te doen, ende gelde daer mede onse scout, testament ende onrecht vorscr. Voert were dat sake, dat onse lieue here ende gheselle vorscr. of yemant van onsen vrienden ons cleynouts yet losen woude tot onser kinder behoef, des gonne wi hem wale dat sijt mogen losen ende datment hem nare gheue dan yemant anders. Voert besette wi broeder Bonden van sente Bernaerts onsen bote tvee groter, wilken wi onsen testamentoer maken mit desen brieue mit onsen tcstamentoeren; voert hebbe wi beuolen ende bc- uelen heren Jhanne van Maesfoert, onsen testamentore, weert sake dat wi yemant van onsen ghesinde yet gheuen of beset tende , dien wi niel beset en hebben of die niet bescreucn en sijn, dat hij dat sonderlinge mach doen, want wi hem onsen wille daer af beuolen hebben; voert beuelen wi heren Jhanne vorscr., want hij onsen wille bet weet dan onse ander testa mentoer, dat hij alle onse ander cleynode, die wi niet beset en hebben, wilkertunne dat se sijn, vercope ende keerse aen die stede, die wi hem beuolen hebben. Ende want wi willen dat alle dese vorscr. stucken vaste ende stede bliuen, so hebbe wi omme te meere sekerheyt onsen segel aen desen brief doen hanghen. Ghegheuen jnt jaer ons Heren dusent driehondert acht ende tvintich op sente Gregorius dach.