Reverendo patri suo et domino H(ermanno) sanctae Con- 1150 stantiensis aecclesiae venerabili episcopo frater W(ibaldus) Dei Febr' gratia id quod est in aecclesia catholica, salutem in eo, qui mandat salutes Iacob1.

Pro moderatione, qua predita est dulcis anima vestra, pla- cuit benignitati vestrae gratulari regiae curiae, quod nostram ei nunc assidue exhibeamus presentiam. Set nos, venerande pater, non sumus momenta rerum nec publicis negociis quic- quam possumus emolumenti conferre et, ut nostra fert opinio,

Nos numerus sumus et fruges consumere nati*. Siquidem post insperatam et ab omni humano consilio et opere ferme alienam et de celis traditam victoriam, voluimus et, quan- tum in re militari oportuit, suasimus, ut dominus noster rex, quem propicia divinitas miris et clementibus beneficiis conservat et provehit, non cessaret successus urgere suos, et hostes suos, incomparabili" dampno affectos metuque et angore animi per- culsos, invaderet, ac sese aliquando ad faciendum iudicium et iusticiam, ad subveniendum matri suae aecclesiae, accepta tam mirabili oportunitate, expediret. Contradicebat inveteratus ille Achitofel, qui vix ingentem dissimulare tristiciam poterat et, assumpta sanctioris amiciciae persona, de tempore et auris cau- sabatur, et sacratissimi ieiunii religionem predicabat, et astruebatb:

a. sequitur litura. b. asstrnebat r.

1. Ps. 43, 5. 2. Hor. Ep. I. 2, 27.

Jtni. Bibliotheca I. 23

354 WIBALDI EPISTOLAE 2.14. 235.

1150 oportere hominem, quem iustus Dominus qui iusticias diligit iam Febr' iudicavit, legitimis induciis et interpellationibus in ius vocari; pium esse et conveniens, nullam captivis lesionem inferri. De quibus quidem nos, officii nostri innocentiam attendentes, nihil censueramus; set, ut patri et episcopo confiteamur, in mente nostra erat, ut non solum unus homo set etiam multi moreren- tur pro populo, et non tota gens periret. Popularis erat senis oratio et ad hominum negligentiam pigriciam ac desidiam ac- commoda. Nos tamen contra nitebamur et asserebamus: fama constare bella et res magnas celebritate adiuvari, dilationem semper nocuisse paratis; iudiciorum, que tanto pondere oppone- rentur, vocem intra paucissimos pagos vix posse audiri; opus bellicum cum aliquo splendore gestum per maiorem orbis partem diffundi. Inermem vicit oratio armati, cuius tamen arma effe- cerant, ne is, cui persuadebat, ad perfectum vicisset. Ita factum est, ut nec bellum geramus nec iudicia exherceamus; set spe rerum inanium animos pascimus. De captivo vestro1 bene vobis ad integrum responsum est; nos instanter curabimus, ut verba effectus consequatur. Valete.