Omnipotens conditor mundi deus, rerum sine principio principale principium et finis etiam infinitis, sapiencia cuius omnia cum racione facit et nichil unquam inaniter egit aut edit ociosum, super celis celonnn sursum in gloria tronum sibi constituit in eternum. Sed ne deorsum forsitan orbem terre, cui nemo rector inesset, tamquam fortune casibus expo- situm neglexisset et genus humanum, quod rationabile creaverat, irrationabiliter abutere- tur arbitrii libertate, precipue propter primum transgressionis vicium, quod a primis paren- tibus propagatum ad posteros naturaliter sapiebat, ex quo superbia vento turgidum et nequicie corruptum fermento variis delirabat erroribus et involvebatur retibus iurgiorum: ipse, qui sancte mentis in speculo cuncta presencialiter intuetur, videns, quod erat in com- moditate necessitas et in1 necessitate commoditas non deerat profutura, prelatum privi- Iegio monarchie sacrum Romanum imperium stabilivit, ut eius dominator excellens ceteras gencium potestates, quasi deus alter in terris, preesset hominibus, ut prodesset, virga vir- tutis sue regeret ipsos2 reges et in statu tranquillo populos3 sub pacis ac iusticie virga salubriter gubernaret.. Licet autem antiquitus, ut veteres testantur ystorie, de diversis aliquando mundi climatibus singulariter plures et pluraliter aliquos singiilaves ad sui re- gimen idem imperium assumpsisset, in gentes tam ipsius fasces honeris et honoris in statu commode sustentare nequiebat, postquam presertim a Romanis exulaverant apud Grecos, quin eius conpages interdum ymo frequeuter alicubi solverentur, et gravem sen- tiret in aliqua sui parte ruinam verumtamen fides catholica, quam mundi res publica cre- bris persecutionibus angeretur. Celestis ideoque provisionis instinctu, non absque neces- sario cause rationabili argumento, sancta mater ecclesia senatus populusque Romanus ab Argolicis prius inurgentis casus articulis ad sui presidium invocatis, sed deficientibus viriliter in eodem, ne defensore carerent ulterius et4 solita mundi discidia subversionum facerent recidiva, iustis ex causis taliter denique5 inperium, revocantes originem et ra- dicem ipsius ad maioris fortitudinis fundamentum, in potentem Germaniam transtulerunt, ut per eius excelsos et magnificos principes, innumeros et strennuos milites et infinitos ipsos fortissinios bellatores in summi status cuhnine perpetuo robore fulciretur. Sicut navis. verum tamen in altitudine pelagi magistro remige destituta procellis circumflantibus gra- viorem patitur tempestatem: sic Romanum imperium longe lateque diffusum apocopatum sincopa capitis ct rectoris iusticia perdita, pace perempta, concordia fugiente, multiplici turbatione fatiscit et diversis turbationibus conquassatur, fervet iniquitas, karitas refri- gescit, pullulant hereses, insurgunt errores, fides perfidia premitur, generalis ecclesia la- cessitur. Por hec neinpe inodernis temporibus, ut apes, que dulcia mella gerunt, sine rege vivere nescientcs, eo perdito disperguntur et pereunt oberrantes, plures regie regiones, quam plures uberes urbes, pluri proceres, innumeri populares sublato iugo doinini sine freno per campos illicite licenter discurrentes mutuis inter se scandalis, molestiis relatiyis,

«34 HEICHSSACHEN. (1212.)

vastis incendiis, omicidiis infinitis, acerbis conflictibus, amaris earceribus et niille inodis aliis ad inviceni consuinuntur. Surgentibus denique tribulacionuni flagiciis iugiter inter gentes [deest], qui viribus iniurietur iniuriis, oppressiones oppriinat, seditiones sedet, ad- versitatilms adversetur ob prolixum defectum dominii seu vacantis iniperii diutinum inter- regnum, quo, veluti per solis ecclipsim mundus tenebrescit, ubique tenebrosus affligitur, aftlictus distrahitur, distractus destruitur incessanter. Ilia felix res publica nunc latrociniis, nimc rapinis, dolis, periuriis, predis et violentiis violata ad talem proh dolor exinanitionis niiseriam iam devenit, quod inundatione discriminum ex toto naufraga suffocatur. Tan- torum igitur mole malorum terra gravata, nimis sustinere de cetero nequeunte, universa dictarum nationum turba claiuavit instanter altius ad dominum in excelsis et suis repente tumultibus excitavit in celo eum, quemadmodum hactenus dormientem, adeo quod ad ea suos nuper apperuit deus oculos eiusdem imperii recordatus, dum eius influencia desuper iiispirante nos . ... ipsius jiuperii principes, quibus ad olim antiquitus eodein, sicut narra- tum est, in Teuthonia transplantato legittime data fuit auctoritas et potestas longis tem- poribus iam prescripta eligendi ac eciam erigendi reges et dominos, ad * adversum imperii solium per huius scale gradarium ascensuros, ne tot maleficiis, periculis et pressuris occa- sionis causam gignere fortassis a deo vel ab hominibus arguamur, negligenter deferendo peragere, quod ad officium uostrum speotat, contra totum orbis excidium et ruinam forti- tudiuis murum obicere [et] erigere cogitantes et contra diram morborum eiusmodi pesti- lenciam reperire salutiferam medicinaiu, apud... locurn iu unuui proposito deo convenimus ad generale bonum divinitus inflainmati. Ubi debitum habentes de regis vel imperatoris institucione^ tractatum, qui deformatuiu reformet7 imperium, "deformet effrene et dirigat indirectum et ferro recidat vulnera, que curare levia non possunt unguenta, post exami- natam cuiuslibet singulariter voluntatem, post sancti spiritus gratiaiu devotis orationibus invocatam, post omnes sollcmpnitates debitas rite, prout ritus et moris est, plenius obser- vatas nominis dominio, . . eiusdem imperii sacri principibus assistentibus nobis8 et con- servantes* etiam, in maioris roburis firmitatem ;id dominum illustrem Germanie et Sicilie regein9, Suevie ducem, sufficieutem et hac diguitate dignum, omni pocius exceptione maio- rem, *quomuuiter omnes direximus oculos mentis nostre, qui iam seuex est moribus, licet iuveuis sit diebus, et in eo sapiencie gestis ac gestibus fructus senii flores preveniunt iu- ventutis, persona cuius quidein causa iu quantitate substantie, quam iu animi qualitate de graciis et natiue muneribus mirabiliter iuformata, circa suos etatis annos commuueiu ho- minum mensuram exeedcns, reddit emn terras* homineiu decoratum virtutibus ante diera, tamquam illustrissimum de cesarea stirpe germeii ab augustorum sanguine longo legittime derivans, qui nerape thesauros ininensos expendere, nec persouas exponere dubitarunt, ut idem iinperium honore, potentia, dignitatibus et dicionibus ampliarent, fidelibus preditis* subditis statum prosperum statuentes.

Aus hs. sec. 13 auf der hofbibliothek zu Wien, cod. philol. 187. — B. bemerkt; 1212 hat man noch kein solches kauderwelsch geschrieben. Der aufsatz ist also eine nach Feters vou Vinea zeit ge- machte schuliibung glcich den zwauzig briefen von und an Iosef (Ioseph servus iusticie prepositus Egypcie

regionis), wclcho am aufang der hs. stehen. — 1 Hs. non. — ! Hs. ipso 3 Hs. poptilus. — 4 Hs. esse.

— 8 Hs. denr. — 6 Hs. iusticie. — 7 Hs. deformet. — 8 Hs. vobis. — 9 Hs. regis.