CCCLXXXI.

Regi Romanorum, ut privilegia ecclesiae Romanae prae- sentanda per nuntium apostolicum confirmet, studeatque, ut ad id principum Alemaniae consensus accedat. Reg. An. I. ep. 48. Tom. II. fol. 46.

Nicolaus episcopus etc. Carissimo in Christo filio Rudolfo Regi Romanorum Illustri, salutem etc. Claret in gentibus tue Serenitatis amenitas, reful- gent in ea radii claritatum, et sua claritate pro- spere succrescente resplendet, sicque infra matris ecclesie menia regale solium roboras, honoribus amplias et adauges feliciter magnificis incrementis. Talis quidem splendor mentem nostram clarificat, serenat intrinseca et excitat affectus patris ad fi- lium infra claustrum pectoris recumbentem, ut cla- ris succrescas auspiciis, secure proficias, et in ipsa matre sicut preclarus filius solideris. Ad hoc enim cogitatus nostros extendimus, et plenis vigiliis la- boramus, ut in quibushbet tuis processibus omnis maturitas observetur, ut ipsi consulte ac provide dirigantur. Ad hoc intendimus et ipsa labqrat ec- clesia, quod omnibus deliberatione plenaria limi- tatis et discussis attentius, nos et eadem ecclesia grata iurium nostrorum perceptione letemur, et ilhs clara distinctione fruamur, tuque tali prepon- deratione in omni puritate procedens, quiete ful- ciaris accepta, et a futuris anfractibus preserveris. Ad hoc quoque tua cum nostris debent vota con- currere, cum ex hiis quies succedat salubrius utri- usque, tua potissime, qua ipsi ecclesie carus astrin- geris et affabihter presentaris. Sane dudum, sicut nosti, fili karissime, dilectus fihus fr. Conradus Minister ordinis fratrum Minorum superioris Ala- mannie, per te ad sedem apostolicam destinatus, devotionem sinceram et intentionem puram, quam ad Romanam geris ecclesiam, nobis et fratribus nostris prudenter exposuit, et omnia et singula per quondam Octonem Prepositum ecclesie sancti Guidonis Spirensis, Regie aule Cancellarium, dicta sive promissa, acta seu gesta, et demum per te ipsum in presentia fel. rec. Gregorii pp. X. pre- decessoris nostri recognita, confirmata, innovata et de novo concessa, promissa, dicta, acta seu gesta, statuta sive iurata, dictus frater in nostra et eorumdem fratrum tuo nomine, et pro te debi

NICOLA.US PP. III. ANNO CHRISTI 1278. 223

tis et plenis sollempnitatibns recognovit, ratifica- vit, et etiam approbavit. Et postmodum dilectus filius Gottifridus Prepositus ecclesie Soliensis Sal- zeburgensis diocesis, familiaris clericus et protbo- notarius tuus, ex parte tua cum specialibus man- datis et litteris ad sedem transmissus eandem, traditi sibi a te auctoritate mandati iuramenta fi- delitatis, seu alia, que Rodulfus Cancellarius tuus a civibus Bononiensibus, Ymolen. Faventin. Foroli- vien. Foropopulien. Cesenat. Ravennat Ariminen. Urbinat. necnon et aliis aliarum Civitatum et ter- rarum illarum partium atque locorum, que ipsius ecclesie iuris existunt, pro te recepisset, et quicquid per eundem Cancellarium seu quemcumque alium in eisdem Civitatibus, terris et locis, seu per Po- testates, Capitaneos, Consiliarios et Communia, seu alios homines ipsorum Civitatum, terrarum atque locorum actum, gestum et recognitum extitit, re- mittens, revocans, cassans, annullans, irritans, cas- sa, nulla et irrita nuntians, ac omnibus viribus vacuans, eisdem Potestatibus, Capitaneis, Consi- liariis et Communibus, ac aliis universis et singufis ex parte tua omnia et singula predicta, et afia in Regiis contenta fitteris nuntiavit, et denuntiando solficitavit et induxit eosdem, quod nostrum et eiusdem ecclesie recognoscentes dominium, nobis et eidem ecclesie tanquam vero domino in omni- bus et per omnia, sicut debent, obediant, pareant et intendant, prout hec omnia et afia in instrumen- tis pubficis inde confectis, tenores quorum per eun- dem fratrem tibi transmisimus, et in afiis nostris tibi directis fitteris seriosius continentur.

Nos autem, ut tue serenitatis integritas relu- ceret, petivimus, quod tu premissa omnia et sin- gula per speciafia privilegia Regafi aurea bulla munita distincte recognosceres, ratificares, innova- res et de novo concederes, omnia corporafi pre- stito iuramento firmando, et ipsa privilegia super hiis et afiis in eisdem nostris contentis fitteris de tua conscientia, et expresso mandato conscripta fa- ceres aurea bulla typario tue maiestatis impressa muxnri, ipsaque ad perpetuam sofiditatem et cer- titudinem pleniorem nobis et ipsi ecclesie sub for- mis, quas per eundem fratrem tibi transmisimus, exhiberi. Tu vero benedictionis alumpnus aposto- licis beneplacitis te conformans, afiqua ex eisdem privilegiis nobis per eosdem fratrem et prothono- tarium destinasti, super quo tue promptitudinis studium multipficiter in domino commendamus. Verum quia nonnulla, que per nos ordinata fue- rant, et maxime prestationem iuramenti petitam et assensum Principum omissa comperimus, dilectum filium Giffridum de Anagnia Decanum ecclesie san- cti Audomari Morinensis diocesis, Capellanum no- strum, ad te duximus destinandum, ut suppleantur omissa, et omnia sofiditate debita compleantur, et pro celeriori premissorum expeditione, predicto

Gottifrido ad te ad presens cum eodem Decano remisso, predictum fr. Conradum in Romana Cu- ria retinemus, ut ipse tractatum inter te et Caris- simum in Christo fifium nostrum K. Regem Sicifie Illustrem, prout negotii quafitas exegerit, prosequa- tur prospera, dante domino, prosecutione complen- dum. Ut igitur affectus tue devotionis, quem sic gratanter inherere sensibus nostris inspicimus, in effectum perfecte sofiditatis appareat, et residere in omni puritate prebeatur, et ut prosperitas tuo- rum successuum, videficet de hostium tuorum de- pressione victoria, quos diebus istis in manibus tuis divini iudicii virga conclusit, in mansuetudinis gratia, que post triumplium Regales actus adornat, te nobis gratum et afiis representet acceptum, ac de Regia gratitudine post feficitatem maiorem no- bis et eidem ecclesie mansueta presagia repromit- tat, et successive nos reddat de tua sinceritate maiori perfectione securos: Serenitatem Regiam rogamus et hortamur attente, quatenus eadem pri- vilegia iuxta intentionem nostram, quam dictus De- canus tibi ex parte nostra expficabit apertius, sup- pleas et perfici facias, et procures, quod Principum Alemannie, quibus super hoc scribimus, ad id ac- cedat assensus, ita quod eisdem privilegiis in omni claritate ac sofiditate perfectis ipsorum nova data supplectiones et perfectiones huiusmodi compre- hendat, et nos ac eadem ecclesia fructus, quos re- promittis in floribus, perfectione sincera iuxta no- stra desideria colfigamus, et exinde nobis et tibi quietis airideant incrementa. Super premissis au- tem per predictum Decanum, de cuius fidefitate ac circumspectione confidimus, plenius informari, et eius instructionibus percipere poteris, quod pre- sens negotium ex eminenti sua quafitate requirit. Datum Rome xv. Kalendas Decembris, Pontificatus nostri anno primo.

ccclxxxh.

Eidem, ut nuntios mittat et exequatur, quae toties petita fuerant de Exarchatu et Pentapoli. Beg. An. I. ep. 222. Tom. L fol. 66. et Beg. Bern. de Neap. ep. 122.

Nicolaus episcopus etc. Carissimo in Christo fifio (Rudolfo) Regi Romanorum Illustri, salutem etc. Solet nota principum unio, ut pauca saltem expri- mamus ex multis, obstruere ora iniqua loquentium, querentium inter ipsos suis sussurriis disseminare discordias, dissensionum accendere incentiva: solet guerris indicere terminum, pacem inducere subditis, quietem et securitatem pubficam preparare. Hanc itaque inter te ac Carissimum in Christo filium no- strum C. Sicifie Regem Hlustrem primo feL recor- dationis Gr. pape X. studiis initam, ac postmodum successorum ipsius Romanorum pontificum nequa- quam prosecutione solficita destitutam, tanto fer- ventiori desiderio cupimus perfecta consumatione donare, quanto illam utifiorem advertimus, quan

224 nicolaus pp. m. ANNO CHRISTI 1278.

I

tove ad eam studio pervigili procurandam eorun- dem pontificum predecessorum nostrorum imitan- dis invitamur exemplis. Huiusmodi quippe nostri ferventis desiderii nos sic urget instantia, ut nec nobis, nec fratribus nostris, quos provisioni eccle- sie cum sollicitudine multa vacantes clausura diu- tina non leviter molesta vexarat, quietem aliquam quamquam satis necessariam indulgere permiserit, nec observantias ecclesie Romane solitas observare.

Hinc preter ipsius ecclesie morem, secundum quem solent littere apostolice promotionem Romani pontificis nuntiantes, presertim ad principes, quas- cumque alias ipsius pontificis prevenire, nos cel- situdini Regie patrem prius paternis exhibemus affe- ctibus, quam litteratoriis ad hoc conceptis affatibus nuntiemus. Vocati siquidem licet impares meritis ad apostolatus officium, in crastinum vocationis huius- modi, fratribus ipsis convenientibus una nobiscum, post consuetum caritatis alloquium ad eosdem, con- siderationem nostram confestim ad premissa con- vertimus, et deliberatione prehabita, communi voto prosecutioni ceptorum de huiusmodi unione inter te ac memoratum Regem consumanda tractatuum deliberavimus instanter et celeriter insistendum. Et licet eorum, que circa tractatus eosdem et adven- tum tuum, gentisve tue in ItaUam per predeces- sores ipsos, dictorumque fratrum nostrorum col- legium, de quorum numero tunc eramus, Regali magnificentie fuere suggesta, sit forsan repetitio audientibus onerosa, nos tamen immo illa repetenda censuimus, ut ex premissis eorundem pontificum, fratrum nostrique manifestius assumenda votorum idemptitas ad eadem liberaliter prosequenda instan- tius te inducat, cum tantorum tam concors exacta, deliberatione premissa, tue celsitudini totiens repe- tita suggestio evidentius arguat, quod ad eam dei beneplacitum, et zelus ad tranquillitatem publicam rectus ac debitus exhortantium et suggerentium ani- mos coegerunt.

Et quidem, fili Carissime, a tua memoria ex- cidisse non credimus, quam diligenti studio quan- taque instantia tempore memorati predecessoris nfi G. extitit laboratum, ut tuis in via pacifica gres- sibus positis, tue promotionis negotium quietius et securius duceretur. Ad quod utique promovendum, varios dictus predecessor perutiles tractatus assum- psit, qui, predecessore ipso, sicut domino placuit, humanis rebus exempto, finalis consumationis ef- fectum consequi nequiverunt. Quare pie memorie Innocentius papa predecessor noster consulte con- siderans, quod statui publico, et tuis precipue com- modis, quibus, sicut eius scripta testantur, in hoc providere pio intendebat affectu, multipliciter con- gruebat, ut tractatus huiusmodi ante tue serenitatis adventum in Italiam firmitate debita vallarentur, magnitudinem Regiam duxit per apostolicas litteras rogandam in domino et hortandam, sano tibi con-

silio nichilominus persuadens, ut cum omni cele- ritate, qua posses, aliquos viros ydoneos pacem et concordiam gerentes in votis, et a te plenum ha- bentes ad premissa tuo nomine firmanda manda- tum, ad suam presentiam destinares, cum omnino foret expediens et sue propterea voluntatis existe- ret, ut iter ad veniendum in Italiam nequaquam assumeres, nec, si forsitan assumpseras, ulterius pro- sequereres assumptum, antequam premissa forent soliditate congrua roborata, Venerabili fratre nostro Bernardo Episcopo, tunc Electo Albiensi, ad tuam propter hoc presentiam destinato, qui causas utiles et necessarias, que non immerito predecessorem ipsum Innocentium ad ista movebant, et volunta- tem suam super illis, quamquam in predictis litte- ris patenter expressam, manifestius aperiret, quam ex effectu sincero consuluit, et cum fratribus suis consulta deliberatione prehabita voluit adimpleri. Tandem Venerabili fratre nostro Basiliensi Episco- po, tuo tunc nuntio, ad sedem apostolicam acce- dente, ac memorato Rege apud sedem existente predictam, prefatus predecessor Innocentius, dum prosecutioni tractatuum eorundem cum diligentia et sollicitudine multa vacaret, in eum incidit infirmi- tatis articulum, in quo infra paucos dies cursum presentis vite finivit, propter quod ex eisdem tra- ctatibus non est desideratus exitus subsecutus. Post- modum vero recolende memorie Adrianus papa, predecessor noster, eidem Innocentio in apostolatu immediate succedens voluit, ut idem Rex se con- ferret Viterbium pro memoratis tractatibus prose- quendis, ubi nos tunc in minori officio constitutos, Venerabilem fratrem ... Sabinensem Episcopum, et dilectum filium nostros I. sancte Marie in Cosmydin diaconum Cardinalem super prosecutione huiusmodi deputavit: sed quia dictus predecessor Adrianus post promotionem suam brevi tempore supervixit, assumpta prosecutio ad id, quod prosequentium intendebat instantia, non pervenit Demum autem pie memorie Iohannes papa, predecessor noster, ad apicem apostolice dignitatis assumptus, quamquam hbenter super tractatibus ipsis fuisset eorundem predecessorum suorum studia prosecutus, quia ta- men nec prefatus Basiliensis Episcopus, nec quivis alius ad hoc transmissus, a te mandatum habens ad premissa tuo firmanda nomine, in Romana Curia presens erat, ipse laudabiles in hiis eorundem pre- decessorum suorum semitas prosequendo circa pre- dictos adventum et prosecutionem tractatuum, ea- dem consilia, exhortationes, preces et suasiones iterans, dilectum filium fratrem B. de Amelia or- dinis Minorum ob eandem causam, ob quam me- moratus Episcopus Albiensis per euudeua prede- cessorem Innocentium missus fuerat, ad tuam pre- sentiam destinavit. Profecto intendebat huiusmodi eorundem predecessorum, et specialiter Innocentii et Iohannis paterna provisio quieti communi et tuis

NICOLAUS PP. III. ANNO CHRISTI 1278. 225

singulariter, sicut in litteris eorundem exprimitur, utilitatibus provideri, ut omni diligentia caveretur, ne propter tuum vel dicte militie seu gentis ad- ventum in Italiam ad seditiosorum sussuria vel im- missiones malivolas aliquid turbationis insurgeret, quod dictorum consumationi tractatuum impedi- menti obicem ministraret.

Verum licet et tu, memorato pontifice Iohanne adhuc vivente, Venerabilem fratrem nostrum... Tri- dentinum Episcopum propter hoc ad predictam sedem duxeris destinandum, qui eodem pontifice Iohanne de hac luce subtracto, a Curia prefata recessit, et nuntii prefati Regis propter hoc eandem sedem evestigio adeuntes, se pro parte ipsius Regis paratos obtulerint ad tractatus ipsos prosequendos, et prout esset expediens, consumandos: tamen pro- pter memorati pontificis Iohannis obitum, et ipsius Episcopi Tridentini recessum nullus in eisdem tra- ctatibus potuit haberi processus. Et ideo predictum Collegium adhuc eadem sede vacante, ne interim, que per eosdem pontifices, precipue Innocentium et Iohannem de ipsius Collegii consilio processe- runt, non sine verisimili grandis coniectura discrimi- nis negligere videretur, eorundem pontificum provi- sioni laudabili de Collegii eiusdem consilio inchoate adherens, super premissis adventu in Italiam et nuntiis tuis ad prosecutionem et consumationem eorundem tractatuum destinandis ad sedem ean- dem, necnon et premittendis litteris, que prenun- tiarent tempus adventus nuntiorum ipsorum, ut provideri posset, qualiter et dicti Regis nuntii apud sedem ipsam concurrerent in eodem, prefatis con- siliis, exhortationibus, precibus et suasionibus per suas celsitudini tue directas litteras iterum repeti- tis, cum speraret idem Collegium, quod illo, in cuius ditione cuncta sunt posita, misericorditer fa- ciente, interim esset ipsius ecclesie de pastore pro- visum, qui tuis et sepefati Regis nuntiis presenti- bus predictis tractatibus sollerter intenderet, et au- ctore domino consumaret, instanter petiit, ut que de premisso tuo adventu per eosdem pontifices Innocentium et Iohannem de ipsius Collegii, ut premittitur, consilio fuere provisa, diligenter ob- servans, nullam contra pretactam providentium in- tentionem in Italiam militiam sive gentem medio tempore destinares, facturus, quod huiusmodi mi- litia sive gens ab itinere cepto desisteret, si ad hoc illud forsitan assumpsisset, consultius atten- dendo, quod ex hoc contra votum et beneplacitum sedis et Collegii predictorum prefatis tractatibus non levis impedimenti parari posset occasio, et iidem tractatus quam periculosissime impediri.

Ea insuper, que circa eiusdem ecclesie terras, et specialiter Exarchatum Ravenne ac Pentapolim prefati pontifices Innocentius et Iohannes per pre- fatos suos nuntios et litteras petierunt, idem Col- legium cum precum instautia repetens, aflectuose

petiit et rogavit, ipsa tunc saltem celeri executione compleri, dilecto filio religioso viro fratre Martino de Tuscano ordinis Predicatorum ad presentiam tuam misso, ut tibi prefatas ipsius Collegii litteras representans, que continebantur in eis, exponeret oraculo vive vocis. Post premissa quoque Regalis excellentia dilectum filium Conradum de Herve- lingen, familiarem et notarium tuum, nec non et litteras filialis compassionis ad vacationem ipsius ecclesie tunc instantem eidem Collegio destinavit, que inter cetera continentes, quod notarius ipse de sollempnium nuntiorum tuorum adventu, qui super premissis et aliis tua vota contingentibus intima tue mentis aperirent, sufficienter idem Col- legium informaret, petierunt eidem notario in pre- missis fidem indubiam efficaciter adhiberi. Prefatus vero notarius ex parte tua eisdem tuis litteris di- cto Collegio presentatis, et ab ipso diligenter in- spectis, asseruit te paratum, statim cum in tuam notitiam provisio ipsius ecclesie deveniret, ad se- dem ipsam huiusmodi nuntios destinare.

Cum igitur humilitatem nostram ad gerendum in eadem ecclesia pastoris ministerium provisio, seu forsan potius permissio divina vocarit, nosque, ut tractatus inter te ac memoratum Regem unionis orbi tam utilis, et christianitati ad ipsius exalta- tionem, deo aupice, promptiorem per necessaria federa consumentur, semper gesserimus hactenus, eoque nunc plenius geramus in votis, quo id sin- gularius ad nostrum novimus oflicium pertinere: Serenitatem Regiam monemus, rogamus et horta- mur attente in domino Ihesu Christo, sincero tibi suadentes consilio et salubri, quatenus tot et tan- torum in idem cum discussione ac deliberatione perpensa convenientium preces, monitiones, exhor- tationes, suasiones et consiha prudenter attendens, et ea proinde utilia et salubria non indigne sup- ponens, illisque consultius acquiescens, aliquos so- lempnes nuntios iuxta premissam dicti tui notarii assertionem, earundem litterarum tuarum ammini- culatione suffultam, quos ad huiusmodi consuma- tionem tractatuum dei timor et publice utilitatis ac tranquillitatis amor aliiciat, cum pleno mandato ad tractatus eosdem tuo nomine prosequendos, con- sumandos pariter et firmandos ad sedem eandem, sublata qualibet, prout opportunitas curiose captan- da permisit, dilatione, transmittas, tuis pridem nun- tiaturus litteris, quando eos ad ipsam sedem exti- mes verisimiliter perventuros, ut procuretur, qualiter uno eodemque tempore inibi concurrant sepefati Regis nuntii cum eisdem, interim tamen contra premissam provisionem et intentionem providen- tium in Italiam non venturus, nec missurus aliquam militiam sive gentem. Cum etiam si venire vel gentem aut militiam mittere forte cepisses, te ad- ventui et missioni huiusmodi, prout expedire, ne tractatus iidem impedimentum exinde, quod absit,

226 NICOLAUS PP. III. ANNO CHRISTI 1278.

grande recipiant, proculdubio novimus, omnino su- persedere velimus, donec et eorumdem tractatuum exitus, domino favente, votivus, et circa ipsum tuum adventum per nostros nuntios vel nuntium, et lit- teras speciales ad te ipsius sedis beneplacitum certitudinaliter deferatur. Petitionem autem super eiusdem ecclesie terris, et specialiter Exarcbatu Ea- venne ac Pentapoli, Regali excellentie totiens in- culcatam, absque ulteriori procrastinatione rogamus et petimus efficacis executionis promptitudine adim- pleri. Ceterum ad premissa, licet presentium serie Batis expressa, verbo seriosius exprimenda, tuisque pressius imprimenda precordiis, nec non et causas, que nos, dictos predecessores et fratres nostros ad eadem non immerito induxerunt, predictorum Al- biensis Episcopi et fratris Bartbolomei iam tibi ministerio revelatas, denuo repetendas eundem fra- trem Regafi excellentie non ignotum consulto de- bberavimus destinare, ut repetita eius missio nobis et eisdem fratribus nostris ipsum acceptum perbi- bens, et babita de ipso notitia sibi apud te audien- tiam benigniorem obtineat, et certiorem fidem ba- beri eius relatibus in premissis, nec mireris etc. Datum Rome apud Sanctum Petrum n. Idus De- cembris, suscepti a nobis Pontificatus nostri anno primo.

CCCLXXXEL

Bononiensibus, ut cardinali legato in componendis eorum dissidiis pareant. Beg. An. I. ep. 45. Tom. H. fol. 42.

Nicolaus episcopus etc. Dilectis filiis ... Po- testati, ... Capitaneo, Consilio et Communi Bono- niensibus, salutem etc. Civitatem vestram, que colens electum populum diversarum gratiarum fons irriguus per mundi climata predicatur, veluti rem nobis amabilem serenis aspectibus intuemur, illam nobis perelectam ascribimus,, illam fovemus ut fi- liam, et ipsum populum in benedictionis nostre gremio cobocamus gratis amplexibus astringen- dum. Ipsos quidem Civitatem et populum ante nostre promotionis auspicia quadam speciaU affe- ctione infra nostra precordia portabamus, ipsos ad apicem apostolatus assumpti menti nostre con- scrip8imus, ipsos grato conceptu nos excitante frequenti remedio speciales filios nobis actiunximus, prosecutione grata perstrinximus, et quanto spe- ciafius ipsos placida cultura in pectore nostro re- florere conspicimus, tanto profundius circa ipsorum statum prosperum cogitamus, et in eorum gratis successibus delectamur, ad illa potissime nostra studia convertentes, que Ufis pacis optate commoda consueta fructus afferre dulcedinis subministrent, et speramus ex prudentia vestra sanis ubifibet usa consiliis, illa iuxta nostra vota eolligere, que pa- trum gesta conscripta de Bononiensibus providis et circumspectione suffultis, etiam in aliorum in-

formationibus placidius repromittunt, nec indigne nos exbitatio mira concuteret, si vestra famosa con- sifia, quod absit, in afiquo declinarent, et in se col- fiderent, preter alia emergentia inde dispendia pre- dicatam undique claram famam. Quis enim posset merito non mirari, dum fama divulgante perciperet, quod Bononia, que produxit viros scientiarum uber- tate fecundos, in,se ipsa defectum providentie pa- teretur? Quis illam posset ulterius devotione sofita revereri, dum quasi stupendo colfigeret illorum sensus offuscari caligine, a quibus aliorum doctrina clarius derivatur? Profecto non sine multa delibe- ratione, Civitatis eiusdem qualitate pensata, provi- dimus Venerabilem fratrem nostrum L. Ostiensem et Velletrensem Episcopum ad partes illas cum plene legationis officio destinare, ut ipse vice no- stra vos et afios partium earum paternis benedi- ctionibus refoveret, ad salubria dirigeret, directoa spirituafibus donis attolleret, et extinctis odiorum fomitibus in plene pacis serenitate finnaret, sincere unitatis gratia potituros. Et ideo maioris admira- tionis causa se nec immerito sensibus nostris in- gereret, si in ordinationibus, studiis, monitionibus et preceptis, ac afiis pacis preparatoriis salutaribus dicti Legati, cui vos clara vestra devotio in fiiis maxime deberet allicere, in sofidatione vestre con- cordie vacillaret. Nam si dictus Legatus inter afia in electione Potestatis Civitatis eiusdem pro anno presenti vos ad personam ydoneam, non suspectam, per quam dicta Civitas provide regeretur, preser- varetur a noxiis, et in tranquilfitatis auspiciis pro- speritatis et pacis susciperet incrementa, forsan induceret, vosque acquiescere buiusmodi eius indu- ctionibus studeretis, boc satis videretur quieti ve- stre conveniens et unitatem communem respicere, ac nobis, qui ad hec ferventer intendimus, possent multipficiter complacere, sperantes inde optata com- moda secutura. Quod si ex indictione buiusmo- di afiud sentiretis, vel afiqua causa in biis aut afiis vestris tractatibus afiquid vobis suspectum vel periculosum esse forsan ingrueret, cum boc ad aures nostras certitudinaliter perveniret, illa studeremus adbibere consifia, que videremus vobis et vestro statui profutura. Hoc enim affectio no- stra desiderat, et boc sofiicitudo requirit, quod in- ter vos, quos caros in pectore nostro portamus, sic vigeat unitatis integritas, crescat pacis ameni- tas et animorum idemptitas sofidetur et perseveret in sua sofiditate secura, nuUa scissura ulterius coUidenda, quod Uberius Civitas ipsa reluceat, et nos in ea et eius prosperitatibus iuxta nostra de- sideria quiescamus. Quare de providis vestris acti- bus plenis consifiis et sana defiberatione constan- tibus in domino confidentes, Universitatem vestram monemus, rogamus et hortamur attente, per apo- stofica vobis scripta districte precipiendo mandan- tes, quatenus sic vos ad ea, que pacis sint, eiusdem

NICOLAUS PP. III. ANNO CHRISTI 1278. 227

Legati beneplacitis conforrnetis, quod ipse deus per hoc vos filios benedictionis ascribat, Komanam matrem vestram placetis ecclesiam, in pectore no- stro vobis locum potissimum veluti bene meriti vendicetis, alii a vobis exempla laudanda recipiant, in vobis pax ipsa fructificet, amplietur vestre Civi- tatis amenitas et latius diffundatur. Si vero, quod absit, de vobis contrarium sentiremus, compellere- mur et merito, Ucet inviti, super hiis de oportunis remediis providere, cum nostre intentionis existat, vobis et aliis illarum partium pacis bonum et con- cordie, quantum nobis ex alto permittitur, procu- rare. Datum Rome apud Sanctum Petrum Id. De- cembris, Pontificatus nostri anno primo.

CCCLXXXIY.

Saecularibus et ecclesiasticis Germaniae proceribus, ut privilegiis ecclesiae Romanae per regem Romanorum confirmandis assensum praebeant. Reg. An. L ep. 47. Tom. II. fol. 49.

Nicolaus episcopus etc. Dilecto filio NobiU viro Iohanni Marchioni Brandeburgensi, salut etc. Statuit in terris Altissimus Romanum Imperium, et eius culmina dirigi voluit providi stabilitate con- silii et maturitate provida gubernari, ut secure pro- cederet et in negotiis non erraret: cuius presidi per te ac alios Alamanie Principes datur in ele- ctione principium, vos ipsos ilU columpnas adiun- gitis et assistitis in eius gubernatione custodes. Certe multa te ac alios predictos potentia digni- tatis amplificat, quam artat in providis circumspectio veritatis. Nam quanto eminentius consiUum ve- strum extolUtur, tanto maturius vos oportet atten- dere, quod in agendis expediat, ut ex quibuslibet vestris actibus pater collaudetur eternus, decetero servetur ecclesia, ampUetur cultus iustitie, ac in omnibus debitum observetur, cum ex hiis Regno- rum et Principum quietes adveniant, et eorum solia roborentur incrementa vigoris et gratie perceptura. Cum igitur ex tenoribus privilegiorum et declara- tionibus Romanorum Imperatorum, que in Archi- vis suis Romana servat ecclesia, evidenter appareat, totam terram, que est a Radicofano usque Cepera- num, Marchiam Anchonitanam, Ducatum Spoleta- num, Terram Comitisse Mattildis, Civitates Raven- ne, EmiUe, Bobu, Cesene, ForumpopuU, ForumUvu, Faventie, Ymole, Bononie et Ferrarie, Comaclum, Adriam atque Grabellum, Ariminum, Urbinum, Montemferetri, Territorium Balnense, Comitatum Brictenorii, Exarchatum Ravenne, Pentapolim et Massam Trabariam cum adiacentibus terris et omni- bus aUis ad predictam ecclesiam pertinentibus, cum omnibus finibus, territoriis atque insulis in terra marique ad Civitates et loca predicta quo- quomodo pertinentibus, necnon Civitatem Roma- nam, Regnum SiciUe cum omnibus ad ipsam per- tinentibus tam citra farum quam ultra, Corsicam

quoque atque Sardiniam cum ceteris terris et iu- ribus ad ipsam ecclesiam spectantibus, ad nos et eandem ecclesiam pleno iure pertinere, ac nostri et ipsius ecclesie iuris, ditionis et principatus exi- stere, et Karissimus in Christo filius noster R. Rex Romanorum Illustris, hec omnia predicta et plura aUa, que per eosdem Imperatores et aUos predecessores suos facta, promissa et gesta fuerant, recognoverit, ratificaverit, declaraverit et de novo concesserit per se ac suos nuntios speciales: Nos cupientes, ut hec omnia in sua soUditate perma- neant ih futurum, NobiUtatem tuam rogamus et hortamur attente, quatenus premissis omnibus et aliis, que per eundem Regem vel aUos de man- dato suo facta, gesta, promissa, recognita et rati- ficata sunt, vel fieri, promitti, recognosci et rati- ficari contigerit, tuum prebens assensum, sic ea studeas promptis studiis approbare iuxta formam, quam tibi per dilectum filium Giffridum de Ana- gnia, Decanum ecclesie S. Audomari Morinensis diocesis, Capellanum nostrum, transmittimus, quod devotio tua promptitudine vigente reluceat, obvie- tur futuris anfractibus, et nos ac eadem ecclesia, dictus Rex et tu etiam successive plene quietis ubertate fruamur, et in predicti Regis et vestris successibus prosperis non immerito delectemur. Ut autem de premissis plenius informeris, predi- ctum Capellanum, de cuius fideUtate ac circum- spectione confidimus, ad partes illas duximus de- stinandum, cuius instructionibus percipere poteris, quod presens negotium ex eminenti sua qualitate requirit. Datum Rome xil Kal. Ianuarii, anno i.

In e. m. Dilectis fiUis NobiUbus viris Iohanni Duci Saxonie, Alberto Duci Saxonie, Ludovico Comiti Palatino Reni Duci Bavarie, et Venerabi- Ubus fratribus Arcbiepis Treverensi, Coloniensi et Maguntino (hoc excepto, quod istis tribus dicitur ibi, rogamus et hortamur attente, per apostoUca tibi scripta mandantes, quatenus etc.)

Nicolaus episcopus etc. VenerabiUbus fratri- bus Archiepis et Epis, ac dilectis filus Abbatibus, Prioribus et aliis ecclesiarum prelatis, ac nobiUbus viris Marchionibus, Ducibus, Comitibus, Baronibus et Nobilibus per Alamaniam constitutis, ad quos Uttere iste pervenerint, salutem etc. Decet vos prudenter attendere, quid in agendis expediat, ut ex quibusUbet vestris actibus pater collaudetur eternus ctc. ut supra iuxta formam, quam dilecto fiUo Giffrido de Anagnia etc. super hoc fecimus exluberi, quod devotio vestra etc. usque in finem, verbis competenter mutatis.

In e. m. Archiepis Bremensi, Magdeburgensi et Salzeburgensi, Epis Herbipolensi, Leodiensi et Monasteriensi, verbis competenter mutatis, addatur tamen omnibus istis prelatis ibi, rogamus et hor- tamur attente, per apostolica tibi scripta mandan- tes, quatenus etc.

29»

228 NICOLAUS PP. III. ANNO CHRISTI 1278.

Et in e. m. Dilectis filiis Nobilibus viribus Duci de Brunsevich, Comiti de Anhalt, Lantgravio Thuringie, Comiti Hollandie, Duci Brabanzie et Duci Lothoringie, verbis competenter mutatis, Decet vos prudenter attendere etc.